Olmo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m HombreDHojalata moveu a páxina "Ulmeiro" a "Umeiro" sobre unha redirección sen deixar unha redirección
Segundo o Dicionario da Real Academia Galega
Liña 1:
{{Taxobox
| name = UlmeiroUmeiro (xénero ''Ulmus'')
| image = Mature Ulmus rubra in graveyard.jpg
| image_width = 250px
Liña 14:
| subdivision = Ver texto
}}
Os '''ulmeirosumeiros''' ou '''olmos''' son especies arbóreas pertencentes ao [[xénero (bioloxía)|xénero]]: '''''Ulmus''''', que conta con 204 [[especies]] de [[planta]]s de [[flor]]es pertencente á familia [[Ulmaceae]]. En [[Galiza]] non abundan hoxe en día, mais aínda podemos atopar dúas especies bravas: o [[ulmeiroumeiro de montaña]] (''Ulmus glabra'') e o [[ulmeiroumeiro mediterráneo]] (''Ulmus minor''). Tamén existe o híbrido natural destes dous últimos: o [[ulmeiroumeiro de Holanda]] (''[[Ulmus x hollandica]]'').
 
==Etimoloxía==
En galego recoméndase usar os termos '''ulmeiroumeiro''' ou '''olmo'''.
 
No dicionario da [[Real Academia Galega]] indícase, ademais da forma olmo, a forma '''umeiro'''<ref>{{DRAG|olmo|||329118}}<br>{{DRAG|umeiro}}</ref>, mais no departamento de botánica da [[Universidade de Santiago de Compostela]] (''Termos esenciais de botánica''. Universidade de Santiago de Compostela, 2004) dise que en toda a documentación técnica manexada, esta denominación é unha forma dialectal (propia do galego de Asturias) de se referir ao [[amieiro]]: ''Alnus glutinosa''<ref>https://aplicacions.usc.es/buscatermos/publica/buscas/busca.htm?#9033922</ref>
 
Os nomes galegos ''ulmeiroumeiro'' e ''olmo'' derivan do seu nome latino ''ǔlmu'' máis o sufixo ''–aria'', que daría ''ulmario''. O nome ''umeiro'' (tanto para o [[amieiro]] como para esta especie) tería raíz prerromana relacionada coa auga, probablemente a raíz ''um-'' (que tamén xeraría a raíz latina), como a que presenta o [[río Umia]] ou o [[río Uma]] (afluente do [[Río Tea]]).
 
==Distribución==
Os ulmeirosumeiros forman parte de moitos tipos de fragas e bosques naturais. As especies atópanse en climas temperados e incluso rexións tropicais de [[América do Norte]] e [[Eurasia]], chegando até [[Indonesia]].
 
Durante os séculos XIX e XX plantáronse moitísimos cultivares nas rúas e [[Xardín|xardíns]] como ornamentais en Europa, América do Norte e algunhas partes do hemisferio sur, especialmente en Australia, acadando algúns deles un talle importante.
 
En Galicia non son comúns agás en [[xardinaxe]], atopando algúns exemplares bravos das especies ''[[Ulmus glabra]]'' (ulmeiroumeiro de montaña) e ''[[Ulmus minor]]'' (umeiro mediterráneo) nas [[Fragas do Eume]] ou nas montañas orientais. Posibelmente as súas poboacións diminuíron hai séculos pola industria naval, pois a comezos da Idade Moderna a Coroa de Castela tallou as máis das grandes e vellas árbores do [[Reino de Galiza]] ([[Carballo común|carballos]], umeiros, [[freixo]]s, [[nogueira]]s, [[castiñeiro]]s, etc), perdéndose un gran potencial forestal para o país. Máis recentemente moitos ulmeirosumeiros foron afectados pola grafiose, unha doenza específica do ulmeiroumeiro.
 
==Hábitat==
Liña 39:
 
== Especie en perigo ==
Por mor dunha epidemia chamada "[[grafiose]]", que consiste nun fungo (''Ceratocystis ulmi'') que ataca o umeiro, as distintas especies desta emblemática árbore están en perigo de desaparecer; tamén existe unha epidemia producida por un [[escaravello]] transportador do fungo que lles produce a enfermidade, principalmente no leste europeo e con más preponderancia na [[Península Ibérica]]. Crese que a poboación de ulmeiroumeiro común descendeu entre un 80 e un 90%.<ref>http://www.parquedelagua.com/pdf/guia_oficial_parque_del_agua.pdf</ref>
 
==Etnografía==
*''Non lle pidas ao ulmeiroumeiro peras, que está sempre sen elas''.
 
== Especies seleccionadas ==
Liña 52:
*''[[Ulmus americana]]''
*''[[Ulmus bonsai]]''
*''[[Ulmus campestris]]'', UlmeiroUmeiro campestre.
*''[[Ulmus crassifolia]]''
*''[[Ulmus davidiana]]''
*''[[Ulmus glabra]]'', [[UlmeiroUmeiro de montaña]], lamigueiro, aparece en Galiza.
*''[[Ulmus laevis]]''
*''[[Ulmus minor]]'', [[UlmeiroUmeiro mediterráneo]], ulmeiroumeiro bravo, aparece en Galiza.
*''[[Ulmus parviflora]]''
*''[[Ulmus procera]]'', UlmeiroUmeiro procera
*''[[Ulmus pumila]]'', [[UlmeiroUmeiro siberiano]].
*''[[Ulmus resista]]''
*''[[Ulmus rubra]]''