Bóvidos: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
arranxos
Sen resumo de edición
Liña 3:
| name = Bóvidos<br>''Bovidae''
| image = WildWaterBuffalo(Bubalus bubalis arnee).jpg
| image_caption = Búfalo acuático salvaxe<br> (''[[Búfalo|Bubalus bubalis arnee]]'' ou ''[[Búfalo|Bubalus arnee]]'')
| image_width = 260px250px
| fossil_range = [[mioceno]] - [[holoceno|actualidade]]
| status =
Liña 21:
}}
 
OsA ds '''bóvidos''' (''Bovidae'') soné unha [[familia (bioloxía)|familia]] de [[mamíferos]] [[artiodáctilos]] [[ruminanteruminantes]]s que inclúe os [[vaca|touros]], os [[antílope]]s, as [[ovella]]s, as [[cabra]]s así como outros animais semellantes. Todos eles teñen como característica en común unha alimentación estritamente [[herbívoro|herbívora]]. Tanto as femias como os machos presentan unhas protuberancias óseas ([[corno]]s) na fronte. Os cornos non están ramificados, e normalmente son curvos ou retortos e a súa funda córnea nunca se muda.
 
== Caracteristicas ==
En xeral, as súas especies habitan en climas moderados e tropicais. O seu desenvolvemento tivo lugar no [[Vello Mundo]], onde aínda son numerosos, especialmente en [[África]], e só unhas poucas especies penetraron en [[América]].<ref>Kowalski, Kazimierz (1981): ''Mamíferos. Manual de teriología''. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9, p. 441.</ref>
Todos eles teñen como característica en común unha alimentación estritamente [[herbívoro|herbívora]].
 
Tanto as femias como os machos presentan unhas protuberancias na fronte ([[corno]]s). Os cornos non están ramificados, e normalmente son curvos ou retortos. A súa estrutura é [[óso|ósea]], e están recubertos por unha funda [[queratina|córnea]] que nunca se muda.
Os bóvidos máis grandes pueden chegar a pesar cerca de unha tonelada e ter unha altura de 2 m desde os pezuños até a cruz ([[vaca|bois]], [[búfalo]]s, [[bisonte]]s); por outra parte os máis pequenos poden chegar a pesar só 3 kg e non ser máis grandes que un gato doméstico ([[dic-dic]]s).
 
En xeral, as súas especies habitan en climas temperados e tropicais.
 
O seu desenvolvemento tivo lugar no Vello Mundo, onde aínda son numerosos, especialmente en [[África]], e só unhas poucas especies penetraron en [[América]].<ref>Kowalski, Kazimierz (1981): ''Mamíferos. Manual de teriología''. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9, p. 441.</ref>
 
Os bóvidos máis grandes poden chegar a pesar cerca de unha tonelada e ter unha altura na cruz de 2 m ([[vaca|bois]], [[búfalo]]s, [[bisonte]]s). Por outra parte, os máis pequenos poden pesar tan só 3 kg e non ser máis grandes que un gato doméstico ([[dic-dic]]s).
 
Algúns deles son macizos, pesados e musculosos (como o [[vaca|touro]]), mentres que outros poden ser áxiles, con patas finas e longas (como as [[gacela]]s). A maioría dos membros desta familia congréganse en grupos grandes con estruturas sociais moi complexas, pero existen casos nos que o seu comportamento non é gregario.<ref>Kowalski, ''Op. cit.'' pp. 441-445.</ref>
 
Os bóvidos ocupan ununha amploampla rangoárea de dispersión , incluíndo zonas de climas e hábitats diferentes, podendo vivir en [[deserto]]s, na [[tundra]] e en [[Selva|bosques tropicais]].
 
Tal e como se mencionou son ruminantes, tendo o seu [[estómago]] policompartimentado; na etapa adulta teñen catro compartimentos gástricos ou estómagos ([[rume]] ou panza, [[retículo]] ou barrete, libro ou [[omaso]] e [[calleiro]] ou abomaso —que é o verdadeiro estómago, o que segrega o zumesuco gástrico—). As diferentes funcións de cada compartimento abarcan todo o proceso de dixestión dos vexetais inxeridos, que poden ser [[forraxe]] (''pasto'') ou produtos agrícolas (palla, feo, alfalfa, etc.) no caso de seren animais domésticos.
 
Nas etapas infantís, os bóvidos só teñen desenvolvido o abomaso, e se alimentan unicamente de [[leite|leite materno]]; nese momento non se os considera ruminantes. Aproximadamente aos tres meses de idade, segundo a especie, xa adoitan teren en funcionamento as catro cavidades estomacais, polo que poden xa considerarse ruminantes.
 
== Clasificación ==
 
=== Taxonomía ===
Tradiuconalmente considérase que a familia omprende as [[subfamilia]]s seguintes:
* '''Orde''' ''Artiodactyla'' [[Artiodáctilos]]
** '''Suborde''' ''Ruminantia'' [[Ruminante]]s
*** '''Infraorde''' ''Pecora'' [[Pécoros]]
**** '''Familia''' ''Bovidae'' [[Bóvidos]]
***** Subfamilia ''[[Bovinae]]'' ([[vaca|bois]], [[bisonte]]s, [[búfalo]]s, etc.)
***** Subfamilia ''Cephalophinae'' ([[cefalofo]]s —pequenos antílopes africanos—)
***** Subfamília ''Hippotraginae'' ([[antílope cabalo|antílopes cabalo]])
***** Subfamília ''Antilopinae'' ([[antilopinos]]: [[gacela]]s, [[antílope]]s ananos e a [[saiga]])
***** Subfamília ''Caprinae'' ([[caprinos]]: [[cabra]]s e [[ovella]]s)
***** Subfamília ''Reducinae'' ([[redunca]])
***** Subfamília ''Aepycerotinae'' ([[impala]]s)
***** Subfamília ''Peleinae''
***** Subfamília ''[[Alcelaphinae]]'' ([[damalisco]]s, [[Alcelaphus|alcelafo]]s e [[ñu]]s
***** Subfamília ''Pantholophinae'' ([[chiru]])
 
'''Familia''' ''Bovidae'' [[bóvidos]]
Algúns autores reducen o número de subfamilias. Segundo ''Mammal Species of the World'' a familia ''Bovidae'' está integrada polas seguintes:<ref>Wilson, Don & Reeder, DeeAnn, eds. (2005): ''Mammal Species of the World'' (3ª edición). Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2 vols. ISBN 978-0-8018-8221-0. [http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14200485]</ref>
* Subfamília ''[[Aepycerotinae]]'' ([[impala]])
* Subfamília ''[[Alcelaphinae]]'' ([[damalisco]]s, [[Alcelaphus|alcelafo]]s e [[ñu]]s)
* Subfamília ''[[Antilopinae]]'' ([[gacela]]s, a [[gacela saltarina]], a [[gacela xirafa]], o [[dibatag]], a [[saiga]], etc.)
* Subfamilia ''[[Bovinae]]'' ([[vaca|bois]], [[bisonte]]s, [[búfalo]]s, etc.)
* Subfamília ''[[Caprinae]]'' ([[cabra]]s, [[ovella]]s e [[Rupucapra|rebezos]])
* Subfamilia ''[[Cephalophinae]]'' ([[cefalofo]]s)
* Subfamília ''[[Hippotraginae]]'' ([[antílope cabalo|antílopes cabalo]])
* Subfamília ''[[Reducinae]]'' ([[redunca]])
* Subfamília ''[[Pantholophinae]]'' ([[chiru]])
* Subfamília ''[[Peleinae]]'' ([[antílope cabrío]])
 
Pero algúns autores reducen o número de subfamilias. Segundo ''Mammal Species of the World'' a familia ''Bovidae'' está integrada polas seguintes:<ref>Wilson, Don & Reeder, DeeAnn, eds. (2005): ''Mammal Species of the World'' (3ª edición). Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2 vols. ISBN 978-0-8018-8221-0. [http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14200485]</ref>
* '''Familia Bovidae'''
 
** Subfamilia ''Aepycerotinae''
'''Familia Bovidae'''
** Subfamilia ''Alcelaphinae''
** Subfamilia ''AntilopinaeAepycerotinae''
** Subfamilia ''BovinaeAlcelaphinae''
** Subfamilia ''CaprinaeAntilopinae''
** Subfamilia ''CephalophinaeBovinae''
** Subfamilia ''HippotraginaeCaprinae''
** Subfamilia ''ReduncinaeCephalophinae''
* Subfamilia ''Hippotraginae''
* Subfamilia ''Reduncinae''
 
=== Cladograma ===
Liña 70 ⟶ 76:
 
{{Clade
| style= font-size:100%; line-height:100%
| label1= ''Bovidae''
| 1={{Clade
| 1={{Clade
|label1= ''Boodontia''
| 1= ''[[Neotraginae]]''
|1={{Clade
| 2= ''[[Antilopinae]]''}}
|label1== ''Bovinae''
|1 2={{Clade
| 1={{Clade
|label1= ''Boselaphini''
|1={{Clade
|1=
|1={{Clade
|label2=
|1=Duíquers ([[Cephalophinae]])
|2={{Clade
|2={{Clade
|label1= ''Tragelaphini''
|1=Alcefálidos ([[Alcelaphinae]])
|1=
|2=Impalas ([[Aepycerotinae]]) }} }}
|label2= ''Bovini''
|2={{Clade
|1=Antílopes caballo ([[Hippotraginae]])
|label1=
|2=Reduncinos ([[Reduncinae]]) }} }}
|1= ''Bubalina''
|2={{Clade
|label2=
|1=Antílope de cuernos espirales ([[Tragelaphinae]])
|2={{Clade
|2=Toros ([[Bovinae]]) }} }}
|label1= ''Pseudorygina''
| 2=Cabras ([[Caprinae]])
|1=
}} }} }}
|label2= ''Bovina''
 
|2=
== En Galicia ==
}} }} }} }} }}
|label2= ''Aegodontia''
|2={{Clade
|label1= ''Aepycerotinae''
|1=
|label2=
|2={{Clade
|label1= ''Cephalophinae''
|1=
|label2=
|2={{Clade
|label1= ''Antilopinae''
|1=
|2={{Clade
|label1=
|1={{Clade
|label1= ''Hippotragini''
|1=
|label2= ''Alcelaphini''
|2=
}}
|label2= <!--[[Caprinae]]-->
|2= ''Caprinae''
}} }} }} }} }} }}
 
Na [[península Ibérica]], ademais das tres especies [[domesticación|domésticas]], [[vaca]]s, [[cabra]]s e [[ovella]]s, habitan outras tres dos [[xénero (bioloxía)|xéneros]] ''[[cabra|Capra]]'', ''[[carneiro bravo|Ovis]]'' e [[Rupicapra]].<ref name=DS>Díaz d'a Silva ''er al.'' (2007), p. 139.</ref>
== Notas ==
{{listaref|2}}
 
== Notas ==