Alfredo Vilas: Diferenzas entre revisións

En [[1891]] pronunciou un discurso ao paso do cadaleito de [[Rosalía de Castro]] durante o seu traslado a [[San Domingos de Bonaval]]. Dende un balcón situado fronte á Universidade (actual facultade de historia), e ao berro de "Deteneos!", as palabras de Vilas marcaronromperon a estrita censura que a igrexa marcara para aquela xornada, fóra dos actos relixiosos. Según lembraba a Gaceta de Galicia anos despóis, "un simbólicohome comezovaleroso naergueu revalorizacióna dasúa obrafrente e figuraaxitou os seus brazos sobre a moitedume sobrecollida. E diante da poetisasuxestión dunha voz admirada, ademáisa voz dun grande e elocuente tribuno popular, a comitiva chantou as súas prantas sobre o chan e escoitou a súa prédica (...). Aquel discurso de romperAlfredo coaVilas estritafoi censurao queprimeiro paso de xigante na glorificación da autora de Follas Novas"<ref>"Galicia va a igrexapagar marcarasu paradeuda aquelacon xornadaRosalía Castro", fóraen dosGaceta actosde relixiososGalicia, 7 de marzo de 1914, pax. 1</ref>

En 1896, coincidindo co traslado da audiencia provincial á Coruña, Alfredo Vilas estableceu nesta cidade o seu bufete, e durante uns anos exerceu de líder do republicanismo coruñés, sendo síndico do concello. Decepcionado polo ton conservador dos republicanos coruñeses (aspecto comentado por [[Castelao]] en ''[[Sempre en Galiza]]'', donde cita a [[Curros Enríquez]] e Alfredo Vilas como contrapostos a ese republicanismo que transixía co caciquismo), Vilas retirouse da primeira liña da política nos seus últimos anos, aínda que en 1902 deu un sonado mitin en réplica á campaña dosdo ultraconservadoresultraconservador Nocedal.

En 1892, con motivo dunha recaída de saúde considerada insalvable (das que Alfredo Vilas protagonizou varias, debido a un problema hepático), onde o arcebispo [[Martín de Herrera]] delegou á casa do orador até a seteseis eclesiásticos de distintas ordes<ref>"Asedio místico", en Las Baleares, diario republicano, 21 de marzo de 1892, pax. 1</ref>, que amparados na desesperación da súa muller e irmá, tentaron sen éxito a conversión do enfermo. No momento previo á súa morte, acontecida na casa do alcalde do Grove, tras unha súbita indisposición, co enfermo xa inconsciente, o crego traído de Santiago pola muller de Vilas negouse a darlle a [[extremaunción]], alegando a inconsciencia deste e a súa "coñecida vida e ideas". A familia tentou soterralo en Santiago ou en [[Prevediños, Touro|Prevediños]] ([[Touro]]), lugar de orixe da súa familia e segunda residencia do finado. O arcebispo de Santiago negou o permiso para o enterro "en sagrado", e os restos de Alfredo Vilas foron trasladados por tren ao [[cemiterio de San Amaro da Coruña]], ao ser o único de carácter civil, onde foi soterrado nun multitudinario enterro. Este episodio, vinganza póstuma da autoridade eclesial sobre Vilas, motivou unha polémica social, e unha carta aberta aos distintos xornais por parte da súa muller, criticando duramente a "falla de piedade" da igrexa.

Probablemente por non ter unha sólida obra escrita, e a súa brillantez oratoria estar recollida só pola prensa, e "de oídas" a maioría das veces, a figura de Alfredo Vilas semella estar bastante esquecida, en contraste coa notoriedade social e política acadada en vida. A falla de sucesores directos motivou tamén a perda dos seus arquivos e legado, contribuíndo a esta escuridade biográfica.[[Antón Vilar Ponte]] adicoulle un artigo<ref>"Cosas nuestras.(Con motivo de la muerte de Alfredo Vilas)", Vilar Ponte, Antón, en Revista gallega - N. 499, pax. 4 e 5</ref> á súa morte no que lamentaba o modo en que a prensa galega empequenecía o seu valor ao chamalo "El Castelar gallego", sendo para el superiores as súas dotes oratorias ás do presidente da primeira república.