Azucre: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xqbot (conversa | contribucións)
m Bot: "en:Sugar" é un artigo bo; cambios estética
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{1000}}
:''Este artigo trata sobre o alimento, para azucre como nutriente véxase [[Carbohidrato]].''
[[Ficheiro:Sugar White.jpg|miniatura|150px|dereita|Azucre branco.]]
O nome '''azucre''' utilízase para diferentes [[monosacárido]]s e [[disacárido]]s, que xeralmente teñen sabor doce, aínda que por extensión refírese a todos os [[hidrato de carbono|hidratos de carbono]] a forma máis común de azucre consiste en sacarosa no estado sólido e cristalino. Úsase para alterar (adozar) o sabor de bebidas e [[alimento]]s.
 
Liña 7:
 
Cada día é máis frecuente en pratos e doces preparados atoparse outros azucres diferentes como a [[glucosa]] ou a [[frutosa]] (pola súa asimilación máis lenta) ou mesturados con [[edulcorante]]s artificiais.
 
Outros azucres son a [[galactosa]] e a [[lactosa]].
 
== Etimoloxía ==
A palabra ''azucre'' deriva do [[lingua árabe|árabe]] ''súkkar'' (''سكر'') que á súa vez derivaría do [[sánscrito]] ''çárkarā'' (''शर्करा'') por mediación da palabra iraniana ''šakar'',<ref>{{Cita web | url = http://www.diccionari.cat/lexicx.jsp?GECART=0129559 | título = Sucre|dataacceso = 26/05/2013 | lingua = catalán | obra = Gran Diccionari de la Llengua Catalana| editor = Grup Enciclopèdia Catalana}}</ref><ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=sugar ''Online Etymology Dictionary'']</ref> os árabes coñeceron o azucre o arribar a Persia no 642 e a través seu chegaría a Europa.<ref>{{cita web | url =http://www.history-science-technology.com/Articles/articles%2072.htm | título = Transfer of islamic technology to the West. Part III| consulta = 30 de setembre del 2011 | cognom = Al-Hassan | nom = Ahmad Yusuf | lingua = inglés | obra = History of Science and Technology in Islam}}</ref> A palabra contemporánea en [[lingua italiana|italiano]] é'' Zucchero'', mentres que a tradución en [[lingua castelá|castelán]], [[Lingua portuguesa|portugués]] e [[lingua galega|galego]] e '' azucar'', '' açúcar'' e ''azucre'' respectivamente, manteñen máis influencia da palabra en [[lingua árabe|árabe]]. En francés escríbese o igual que no catalán,'' sucre'', aínda que no francés antigo coñecíase como'' Zuchin''. A versión grega máis antiga que se conserva é σάκχαρις (''sákkʰaris'')<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dsa%2Fkxarσάκχαρ], Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref><ref group="Nota"> Esta forma non se explica fonéticamente, pero pode reflectir unha mediación a través dunha linguaxe'' en ruta'' desde o orixinal en sánscrito. A versión en grego moderno ζάχαρη [sáχari] débese á simplificación de grupos [kχ] > [χ] e a inicial [[sandhi]] (acc. την σάχαρη [tin sáχari] > τη ζάχαρη [ti záχari]). A palabra en grego tamén cambiou a súa clase nominal</ref> Aínda se debe realizar un estudo profundo sobre a trazabilidade etimolóxica do término.<ref>{{cita web|url=http://oxforddictionaries.com/definition/english/jaggery |título=Jaggery |editor=Oxford Dictionaries|dataacceso=26/05/2013}}</ref>
 
== Historia ==
 
[[Ficheiro:Cut sugarcane.jpg|miniatura|Cana de azucre.]]
[[Ficheiro:SugarBeet.jpg|miniatura|Remolacha azucareira.]]
 
[[Ficheiro:SugarBeet.jpg|miniatura|Remolacha azucareira]]
 
=== Antigüidade e Idade Media ===
Orixinalmente, o [[ser humano]] masticaba a [[cana de azucre]] para extraer o seu dulzura. O cultivo de azucre iniciouse no noreste da [[India]] uns 10.000 anos antes de Cristo e no Pacífico Sur uns 6.000 anos antes de Cristo. Outras evidencias arqueolóxicas asocian o cultivo de azucre coa civilización do [[Río Indo|Val do Indo]].<ref name=Robyt-1998>{{Cita libro |nome=J.F. |apelidos=J.F. Robyt |título=Essentials of Carbohydrate Chemistry |editor=Springer Berlin / Heidelberg|lingua=eninglés |ano=1998 |mes=outubro |páxinas=400 |isbn=8-0-387-94951-2 |id=Robyt-1998}}</ref> Os indios descubriron a forma de cristalizar o azucre durante a dinastía Gupta cara ao ano [[350]].<ref name=Adas> Adas, Michael (xaneiro de 2001). ''Agricultural and Pastoral Societies in Ancient and Classical History''. Temple University Press. ISBN 1-56639-832-0. Páxina 311.</ref> Os chineses tamén coñecían o proceso de extracción e refinamento da cana de azucre desde tempos remotos.
 
Adas, Michael (January 2001). ''Agricultural and Pastoral Societies in Ancient and Classical History''. Temple University Press. ISBN 1-56639-832-0. Page 311.</ref> Os chineses tamén coñecían o proceso de extracción e refinamento da cana de azucre desde tempos remotos.
 
Durante a revolución agrícola musulmá, os [[árabes]] adoptaron as técnicas de produción de azucre da India e refinarono cun sistema de produción máis industrial. Crearon os primeiros enxeños para a elaboración do azucre, con [[Refinaría de azucre|refinarías]], fábricas e plantacións.
Liña 38 ⟶ 36:
A cultura da [[remolacha]] azucareira desenvolveuse na época de [[Napoleón]], como consecuencia do embargo imposto por [[Inglaterra]]. De feito, o 2 de xaneiro de 1812, o fabricante francés Benjamín Delessert logrou sacar o mollo -impuro e de rendemento mínimo- separando as mondas da raíz. En 1864, un fabricante de azucre de [[Moravia]], o tamén francés Robert, obtivo un mollo de calidade máis boa para a coercialización.
 
Na actualidade, [[Cuba]] é un dos principais estados productores de [[cana de azucre]], da que o home tamén soubo obter a [[alcohol]] para producir a [[augardente] ] de cana, que logo dun longo proceso dá lugar ao [[ron]]. Actualmente, asAs raíces córtanse en hebras e trituranse para extraer o mollo. Ademais, unha gran refinaría media de remolacha produce cincocentas mil toneladas de azucre en vinte e catro horas cun persoal permanente de preto de cento cincuenta persoas.
 
== Notas ==
{{Listaref|2}}
<references group="Nota"/>
 
;Referencias
== Véxase tamén ==
{{Listaref}}
{{Commonscat|sugars}}
=== Bibliografia ===
* {{Cite book
|last =Adas
Liña 50 ⟶ 49:
|title = Agricultural and Pastoral Societies in Ancient and Classical History
|publisher =Temple University Press
|month =Januaryxaneiro de
|year =2001
|isbn = 1-56639-832-0
|oclc =44493265}}
Liña 58:
|title = [[The Sugar Girls]]
|publisher =Collins
|month =Marchmarzo de
|year =2012
|isbn = 978-0-00-744847-0}}
* {{Cite book
Liña 81 ⟶ 82:
|publisher=[[College of Tropical Agriculture and Human Resources]]
|author=Aurora A. Saulo
|date=Marchmarzo de 2005
}}
* {{cite news
Liña 88 ⟶ 89:
|publisher=New York Times
|author=Gary Taubes
|date=April 13, de abril de 2011
}}
 
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Historia do cultivo da cana de azucre]]
 
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.historiacocina.com/es/historia-del-azucar "Historia del azucar", (monográfico)] {{es}}
{{Commonscat|sugars}}
 
<!-- [[ja:砂糖]] -->
 
 
{{Ligazón AB|en}}