Revisión como estaba o 23 de agosto de 2013 ás 18:46 editar BotDHojalata (conversa \| contribucións) Bots 103.188 edicións m Simplificando redireccións cara a Estados Unidos de América ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 13 de maio de 2014 ás 08:59 editar desfacer Estevoaei (conversa \| contribucións) Burócratas, Administradores 181.433 edicións lig ints; retiro sección personalidades Edición máis nova →
Liña 1: [[Ficheiro:EduardoChillidaHernani.JPG\|miniatura\|300px\|Escultura de [[Eduardo Chillida]] en Hernani.]] '''Hernani''' é unha [[vila]] de [[Guipúscoa]], pertencente a [[Donostialdea]] e situada a unha distancia de 9,2 km da capital, [[Donostia]]. O municipio de Hernani ocupa unha extensión aproximada de 42 km² e limita con Donostia, [[Astigarraga]], [[Arano]], [[Elduayen]], [[Errentería]], [[Lasarte-Oria]] e [[Urnieta]]. A súa poboación, a 1 de xaneiro de 2007, ascendía a 19.138 habitantes. Desde o seu centro urbano (cualificado como Ben Cultural coa categoría de Conxunto Monumental), ás saias do monte Santa Bárbara, é posible divisar unha ampla zona da veiga do [[Urumea]]. As súas festas patronais, celébranse entre o 23 e 27 de [[xuño]], en honra a [[San Juan Bautista]]; e entre os seus festexos é a destacar a popular Azeridantza, tamén celebrada en festas de [[Entroido]]. As súas festas patronais, celébranse entre o 23 e 27 de [[xuño]], en honra a [[San Juan Bautista]]; e entre os seus festexos é a destacar a popular ?Azeridantza? (tamén celebrada en festas de [[Entroido]]). ===Barrios=== ▼ ▲===Barrios=== Os barrios de Hernani son os seguintes: Liña 32 ⟶ 30: * Carabel (''Karabel''): * Jáuregui (val) (''Jauregi Bailase''): é unha zona situada ao noroeste do municipio, lindando con [[Donostia~~-San Sebastián\|San Sebastián~~]], que forma un val que ao contrario do resto do municipio non drena cara ao río [[Urumea]] senón cara a un sistema de arroios que verten as súas augas directamente ao mar (regatas de Añorga e Ibaeta). Tradicional barrio de casaríos de Hernani onde se situaron algunhas industrias, así como os máis modernos barrio de Galarreta e Sorgintxulo. O casarío Zabalaga onde o seu sitúa o Museo [[Chillida-Leku]] forma parte de Jáuregui. Ten uns 160 veciños. * Marieluts: Barrio de nova construción que se sitúa nos terreos do antigo caserío ''Marieluts'' que linda os seus terreos cos barrios de Latxunbe berri e Karobieta(Kaleras) Liña 53 ⟶ 51: ==Historia== Durante a Alta Idade Media, o territorio que formaría a [[Provincia de Guipúscoa]] estaba dividido en vales e Hernani era un deles. O '''val de Hernani''' estendíase antigamente por todo o territorio comprendido entre os cursos baixos dos ríos [[Urumea]] e [[Oria]]. Comprendía no seu territorio as actuais poboacións de [[Donostia~~-San Sebastián\|San Sebastián~~]], Hernani, [[Lasarte-Oria]], [[Usúrbil]], [[Urnieta]] e [[Orio]]. ▼ ▲Durante a Alta Idade Media, o territorio que formaría a [[Provincia de Guipúscoa]] estaba dividido en vales e Hernani era un deles. O '''val de Hernani''' estendíase antigamente por todo o territorio comprendido entre os cursos baixos dos ríos [[Urumea]] e [[Oria]]. Comprendía no seu territorio as actuais poboacións de [[Donostia-San Sebastián\|San Sebastián]], Hernani, [[Lasarte-Oria]], [[Usúrbil]], [[Urnieta]] e [[Orio]]. As primeiras mencións escritas referidas ao val de Hernani remóntanse a un documento duns votos do conde castelán [[Fernán González]] en favor do [[Mosteiro de San Millán da Cogolla]] que están datados no ano 938, pero dos que se cre que son unha falsificación do [[século XIII]]. Datado a finais do [[século XII]] está o documento de doazón do ''Mosteiro de San Sebastián'' ao [[Mosteiro de Leyre]] en [[Navarra]] por parte do rei navarro [[Sancho VIN de Navarro\|Sancho o Sabio]], onde se indica que dito mosteiro de San Sebastián atopábase ''nos confíns de Hernani''. Cando devandito rei navarro creo a vila de [[Donostia~~-San Sebastián\|San Sebastián~~]] cara a [[1180]], o territorio do val de Hernani quedou englobado dentro da xurisdición da nova vila. Descoñécese cando se creou á súa vez a vila de '''Hernani''' xa que non se conserva a carta de fundación da vila. Algúns estiman que a fundación da vila produciuse durante o reinado do rei castelán [[Afonso X o Sabio]], na segunda metade do [[século XIII]], xa que este rei creo unha rede de vilas estratéxicas ao longo das rutas que unían a costa co interior de Guipúscoa e Hernani puido ser unha destas localidades estratéxicas. Outros atrasan a fundación da vila ata finais do [[século XIV]] establecendo como data máis tardía [[1379]], xa que un documento do [[século XV]] menciona un acordo entre os concellos de Hernani e San Sebastián para o aproveitamento dos montes do val do Urumea que se produciu en 1379, o que dá a entendar que para aquela data Hernani estaba xa constituída en vila. Liña 146 ⟶ 143: ==Lecer== Hernani é unha das localidades con máis tradición na elaboración artesanal de [[sidra]]. Xunto con [[Astigarraga]] e [[Usúrbil]] forma o ''triángulo das sidrerías'' onde se concentran a maior parte das [[sagardotegia\|sidrería]]s guipuscoanas. Hai ao redor dunha decena destes establecementos no municipio. Durante a tempada de sidrerías (de febreiro ata maio) a localidade acolle numerosos visitantes que acoden de Guipúscoa e das provincias limítrofes ás sidrerías. Os bares da zona vella de Hernani adoitan ter unha especial animación durante os fins de semana desta época grazas a estes visitantes. ~~==Persoas soadas nacidas nesta localidade==~~ * [[Juan de Urbieta]]: soldado de infantería que fixo prisioneiro ao rei francés [[Francisco I de Francia\|Francisco I]] na [[Batalla de Pavía]] en [[1525]]. * [[Gonzalo de Percáiztegui]] (século XVI): introductor do cultivo do [[millo]] no [[Comunidade Autónoma Vasca - Euskal Autonomia Erkidegoa\|País Vasco]]. * [[Agustín de Cardaberaz]] (1703-1770): sacerdote, predicador e escritor en [[lingua vasca]]. * [[Agustín Pascual Iturriaga]] (1778-1851): sacerdote, pedagogo e escritor. * [[Juan Miguel de Orcolaga]]: (1863-1914): sacerdote e [[Meteoroloxía\|meteorólogo]]. Fundador do Observatorio Metereológico de [[Igueldo]] e pioneiro desta ciencia no [[Comunidade Autónoma Vasca - Euskal Autonomia Erkidegoa\|País Vasco]]. * [[Txirrita]] (1860-1936): Bertsolari. * [[José García Goldaraz]] (1893-1973): Relixioso que ostentou entre outros cargos o de arcebispo de [[Valladolid]]. * [[Florentino Goicoechea]] (1898-1980): de oficio contrabandista e heroe do bando aliado durante a [[Segunda Guerra Mundial]]. Foi recrutado durante a [[Segunda Guerra Mundial]] para pasar aviadores aliados derrubados en Europa a través da fronteira franco-española, como parte da denominado [[Rede Comète]]. Foi un dos alicerces de devandita rede, axudando persoalmente no paso da fronteira a máis de dous centenares de fugitivos. Iso valeulle tras a guerra as máis altas condecoracións dos gobernos francés e británico. * [[Gabriel Celaya]] (1911-1991): poeta. * Bernardino Pérez Elizaran, [[Pasieguito]] (1925-2002): futbolista internacional e adestrador do [[Valencia CF]]. * [[José María Setién]] (1928-): foi [[bispo]] de [[Donostia-San Sebastián\|San Sebastián]] entre [[1979]] e [[2000]], cando se xubilou do seu cargo, sendo actualmente bispo emérito desa diocese. É unha figura moi coñecida en [[España]], obxecto de numerosas polémicas, polas súas opinións políticas supostamente afíns ao [[nacionalismo vasco]]. * [[Elías Querejeta]] (1934-): produtor, director e guionista cinematográfica. Na súa mocidade foi ademais xogador da [[Real Sociedad de Fútbol]]. * [[Anxo Olaran]] (?): Misioneiro con recoñecida labor de misioneiro en Africa con máis de 30 anos de labor humanitario, actualmente desenvolve o seu labor en Wukro (Etiopia) * [[Martín Zabaleta]] (1950-): alpinista. En [[1980]] converteuse na primeira persoa con nacionalidade española en ascender o [[Monte Everest]]. * [[Luís Anxo Bolo]]: cociñeiro fincado nos [[Estados Unidos de América\|Estados Unidos]]. Foi nomeado en [[2004]] mellor chef do ano dos Estados Unidos pola revista [[Esquire]]. * [[Maialen Lujanbio]] (1976-): é unha coñecida ''bertsolari'' (poeta improvisadora en [[lingua vasca]]). participou en varias finais do Campionato de Euskadi, sendo subcampioa nunha ocasión, e campioa no 2009. * [[ Iñaki Estrada ]] ( 1977- ): compositor e pianista realiza os seus estudos no conservatorio de Paris asi como no IRCAM no relativo á musica electronica. ==Curiosidades== [[Victor Hugo]] escribiu unha obra de teatro chamada '''Hernani''', protagonizada polo personaxe homónimo. Crese que o escritor francés puido haberse inspirado no nome desta vila guipuscoana para dar título á súa obra, xa que había estado no [[~~Comunidade Autónoma Vasca - Euskal Autonomia Erkidegoa\|~~País Vasco]] durante a súa infancia. Unha rúa de Hernani leva o nome de Víctor Hugo. O '''[[Club Deportivo Hernani]]''' ten a súa sede nesta cidade.

Hernani: Diferenzas entre revisións