Radon: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Atención|1=Tradución automática|data=decembro de 2013}}
{{Nongalego}}
{{Sen referencias|data=novembro de 2013}}
{{Ligazóns internas}}
Liña 66:
|isótopo17_produto =
}}
O '''radon''' é un elemento químico pertencente ao grupo dos gases nobres. Na súa forma gasosa é incoloro, inodoro e insípido (en forma sólida a súa cor é avermellada). Na táboa periódica ten o número 86 e símbolo Rn. A súa masa media é de 222, o que implica que por termo medio ten 222-86 =136 neutróns. Igualmente, en estado neutro correspóndelle ter o mesmo número de electróns que de protóns, isto é, 86. É un elemento radiactivoradioactivo e gasoso, encadrado dentro dos chamados gases nobres. O radon é produto da desintegración do raio (226Ra), elemento altamente radiactivoradioactivo, así como do torio de onde vén o nome dun dos seus isótopos, torón, de vida media de 55 segundos e de número másico 220. O isótopo 219Rn é produto da desintegración do actinio, chamado actinón e ten unha vida media de 4 segundos. Ademais de todos estes, o radon ten 22 isótopos artificiais, producidos por reaccións nucleares por transmutación artificial en ciclotróns e aceleradores lineais. O isótopo máis estable é o 222Rn, tamén o máis abundante, cunha vida media de 3,8 días e produto da desintegración do 226Ra. Ao emitir partículas alfa convértese en 218Po.
 
==Historia==
Radon foi o quinto elemento radiactivo descuberto, despois de uranio, torio, radio e polonium. Descubriuse en 1900 por Friedrich Ernst Dorn. Antes diso, en 1899, Pierre e Marie Curie observaban que o "gas" emitido por radio permanecía radiactivo para un month. Máis Tarde ese ano, Robert B. Owens e Ernest Rutherford, en McGill University en Montreal, dábase conta de variacións cando intentando medir radiación de torio oxide. Rutherford dada conta que os compostos de torio continuamente emiten un gas radiactivo que conserva os poderes radiactivosradioactivos durante varios minutos, e chamado esta emanación de gas (de latín "emanare" a transcorrer e "emanatio"-expiration),[39] e Emanación de Torio posterior (Xoves Em). En 1901, el demostraba que as emanacións son radiactivas, pero atribuían ao Curies para o descubrimento do element. En 1903, emanacións similares eran observadas de actinio por André-Louis Debierne e eran chamados Emanación de Actinio (Ac Em). Varios nomes eran suxeridos para estes tres gases: exradio, exthorio, e exactinio en 1904;[43] radon, torón, e akton en 1918; radeon, thoreon, e actineon en 1919, e ao final radon, torón, e actinón en 1920. O parecido dos espectros destes tres gases cos de argon, cripton, e xenón, e a súa inercia química observada inducían a señor William Ramsay a suxerir en 1904 que as "emanacións" poderían conter un novo elemento da familia de gas nobre.En 1910, señor William Ramsay e Robert Whytlaw-Gray illaban radon, determinaban a súa densidade, e determinaban que era o gas escribían que "Est fort incommodé de radio de L'expression de l'émanation du", (a expresión de emanación de radio está moi incómoda) e suxería o niton de nome novo (Nt) (do sentido de "nitens" latino que "brilla") para resaltar o radioluminescence property, e en 1912 era aceptado pola Comisión Internacional para Pesos Atómicos. En 1923, o Comité Internacional para Elementos Químicos e Unión Internacional de Química Pura e Aplicada (IUPAC) elixían entre o radon de nomes (Rn), torón (Tn), e actinón (Un). Máis Tarde, en lugar de cando isótopos eran contados nomeaba, o elemento tomaba o nome do isótopo máis estable, radon, mentres Tn era renomeado 220Rn e Un era renomeado 219Rn. Tan tarde como os 1960s, ao elemento tamén un se refería sinxelamente como emanation. O primeiro composto sintetizado de radon, fluoruro de radon, era obtido dentro 1962. O perigo de exposición alta a radon en mina, onde exposicións alcanzando 1,000,000 Bq/m3 pode ser atopado, foi moito tempo sabido. En 1530, Paracelsus describía unha enfermidade que malgasta de mineiros, o mala metallorum, e ventilación recomendada Georg Agricola en mina evitar esta enfermidade de montañas (Bergsucht). En 1879, esta condición era identificada como cancro de pulmóns por Herting e Hesse na súa investigación acerca de mineiros de Schneeberg, Alemaña. O primeiro comandante estuda con radon e saúde acontecía no contexto de minaría de uranio na rexión Joachimsthal de Bohemia. Nos EUA, estudos e mitigación soamente seguían décadas de efectos de saúde en mineiros de uranio dos Estados Unidos Do SudoesteSuroeste empregados durante o primeiro Cold War; estándares non eran implementar ata 1971. A presenza de radon en aire interior era documentada tan cedo como 1950. Empezando nos 1970s investigación era iniciada para abordar fontes de radon interior, determinantes de concentración, efectos de saúde, e aproximacións a mitigación. Nos Estados Unidos, o problema de radon interior recibía publicidade estendida e intensificaba investigación despois dun incidente amplamente anunciado en 1984. Durante control rutineiro nunha planta de poder nuclear de Pensilvania, atopábase que un traballador é contaminado con radiactividaderadioactividade. Unha contaminación alta de radon na súa casa era posteriormente identificada como responsable doda contaminationcontaminación.
==Aplicacións==
A emanación do radon do chan varía co tipo de chan e co contido de uranio superficial, así que as concentracións ao aire libre do radon se poden utilizar para seguir masas de aire nun grao limitado. Este feito foi posto ao uso por algúns científicos atmosféricos. Aínda que algúns médicos creron unha vez que o radon se pode utilizar terapeuticamente, non hai evidencia para esta crenza e o radon non está actualmente en uso médico, polo menos no mundo desenvolvido. O sismólogo italiano Gianpaolo Giuliani anticipara o terremoto que sacudiu a Italia o 6 de abril de 2009 e baseou os seus prognósticos nas concentracións de gas radon en zonas sísmicamente activas, foi denunciado á policía por "estender a alarma" e viuse obrigado a quitar as súas conclusións de Internet. Un mes antes do terremoto dunha magnitude de entre 5,8 e 6,3 na escala de Richter que tería deixado unhas 50.000 persoas sen fogar, ao redor de 26 cidades sufriron danos graves e máis dun centenar de mortos, unhas furgonetas con altofalantes comezaron a circular por L'Aquila (Italia) pedindo os seus habitantes que evacuaran as súas casas, despois de que o sismólogo anticipase que se produciría un gran terremoto. Cando os medios de comunicación preguntaron sobre a suposta falla das autoridades á hora de salvar a poboación antes do terremoto, o director do Instituto Nacional de Xeofísica, Enzo Boschi, quitou importancia ás predicións de Giuliani.1 2 3 "Cada vez que hai un sismo hai xente que di que o predixo", afirmou. "Polo que eu sei, ninguén predixo este sismo con precisión. Non é posible predicir os terremotos". Non obstante, existen varios precedentes de predición de terremotos onde foron confirmadas as altas concentracións deste gas antes dos sismos. Por citar algúns exemplos: Galicia, España en 19974 e Haicheng en China, nos anos setenta, cuxa predición a tempo salvou miles de vidas. Estes terremotos non foron preditos baseándose unicamente nas concentración do gas, pero este foi un dos factores influentes.
 
==Efectos Prexudiciaisprexudiciais==
Cando se fala do perigo do radon non se debe de esquecer a radiación emitida por todo o conxunto: radon e descendentes. O perigo está sobre todo nos seus descendentes de vida curta: en concreto o 218Po e 214Po. Existe tamén unha exposición externa causada pola radiación gamma directa, pero o verdadeiro risco está nas partículas alfa. A radiación alfa é relativamente pouco perigosa fóra do corpo porque a epiderme nos protexe dela. O principal problema vén cando se inhala: as partículas radioactivas adhírense ao tecido pulmonar, onde poden emitir radiación alfa ás células broncopulmonares. A absorción desta radiación provoca ionizacións e excitacións das estruturas celulares provocando efectos lesivos: pode danar directa e indirectamente o DNA e provocar mutacións no tecido pulmonar. Recordemos que o cancro é unha división incontrolada de células mudadas. En USA está considerada a segunda causa de morte por cancro de pulmón despois do tabaco. Ademais, os seus efectos son sinérxicos: fumar e vivir nunha casa con alto contido de radon aumenta o risco unhas 46 veces máis que de darse os 2 fenómenos por separado.5 Un estudo en Alemaña dinos que cunha concentración de 40 Bq/m3 o 7% de todos os cancros de pulmón en fumadores se pode atribuír ao radon. En non fumadores pódese atribuír ata un 22%. Isto é lóxico porque en fumadores é difícil atribuír unha soa causa. Outros estudos en non fumadores en Francia dinnos que pode chegar a atribuírse ata un 25%. En Holanda un 17% e en Suecia un 24%. En Galicia a combinación de Tabaco e radon atribúese nun 25%. A recomendación de protección radiolóxica en Europa establece o nivel de referencia acción de remedio 400 Bq/m3. E o nivel de deseño de novas vivendas en 200 Bq/m3. A axencia norteamericana de protección ambiental establece como o nivel de acción cunadocando se superan os 4 PCi/l (148 Bq/m3).6
 
==Radon en Vivendas==
Liña 97:
Para evitar o radon procedente do subsolo, no proceso de construción pódese instalar unhas "barreira" previa á capa de formigón: trátase de instalar unha capa de áridos dun espesor mínimo de 10 cm sobre o substrato de terra. Nela colócase unha membrana geotextil e a continuación unha membrana de polietileno de 0,4 mm como mínimo (anti-radon). Para evitar a entrada de radon por pequenas aberturas procédese ao selado destas con resinas. Co paso do tempo poden ir aparecendo novas fisuras polo que convén levar a cabo un control visual polo menos unha vez por ano para evitar a súa oxidación.
 
====Medidas mitigadoras: Evacuación do radónradon ====
 
====Ventilación natural====
Liña 107:
====Medidas de vixilancia e control: Sistemas de detección ====
Existe un amplo mercado de detectores domésticos de uso particular. No ámbito profesional existen diferentes tipos como o son o detector de carbono activo, detectores sólido-traza e detectores de silicio que miden o 218Po.
 
==Véxase tamén==
===Outros artigos===
* [[Táboa periódica dos elementos]]
=== Ligazóns externas ===
 
* Etioloxía do cáncer de pulmón
== Ligazóns externas ==
* [http://www.galiciahoxe.com/vivir-hoxe-aulas/gh/radon-centros/idEdicion-2010-12-21/idNoticia-622832/ Gas radon nos centros de ensino galegos, no xornal ''Galicia hoxe'']