Wikipedia

Vanuatu: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
→‎Véxase tamén: pequena modificación
JaviP96 (conversa | contribucións)
13.744 edicións
m arranxos varios
Liña 50:
 
== Historia ==
Moitas das illas de Vanuatu foron habitadas fai miles de anos, as máis antigas probas indican que foi no ano [[-2000|2000 adCa.C]]. En [[1606]], o explorador [[España|hispano]]-[[Portugal|portugués]] [[Pedro Fernández de Quirós]] converteuse no primeiro europeo en chegar ás illas, quen crendo que chegara á ''Terra Australis'' bautizou o arquipélago co nome de ''Terra Australia do Espírito Santo''. Os europeos comezarían a asentarse nas illas a finais do [[século XVIII]], primeiro coas exploracións do Conde de Bougainville que redescubriu a illa co nome de ''Grandes Cícladas'' en [[1768]] e despois que o explorador [[Reino Unido|británico]] [[James Cook]] visitou as illas na súa segunda viaxe en [[1774]] chamándoas como ''Novas Hébridas''. ▼
 
▲Moitas das illas de Vanuatu foron habitadas fai miles de anos, as máis antigas probas indican que foi no ano 2000 adC. En [[1606]], o explorador [[España|hispano]]-[[Portugal|portugués]] [[Pedro Fernández de Quirós]] converteuse no primeiro europeo en chegar ás illas, quen crendo que chegara á ''Terra Australis'' bautizou o arquipélago co nome de ''Terra Australia do Espírito Santo''. Os europeos comezarían a asentarse nas illas a finais do [[século XVIII]], primeiro coas exploracións do Conde de Bougainville que redescubriu a illa co nome de ''Grandes Cícladas'' en [[1768]] e despois que o explorador [[Reino Unido|británico]] [[James Cook]] visitou as illas na súa segunda viaxe en [[1774]] chamándoas como ''Novas Hébridas''.
 
En [[1887]], as Novas Hébridas comezan a ser administradas por unha comisión naval [[Francia|franco]]-[[Reino Unido|británica]]. En [[1906]], establécese un [[Condominio Franco-Británico]].
 
Durante a [[Segunda Guerra Mundial]], [[Estados Unidos de América - United States of America|Estados Unidos]] utilizou as illas Efaté e Espírito Santo como bases militares, o cal inxectou divisas ao país e sobre todo novas formas de pensar, feito que abriu a Vanuatu o camiño á súa independencia. En [[1957]] establéceseestableceuse un Consello Asesor. Na década de [[1960]], os aborixes nin-Vanuatu reclamaban o autogoberno e a posterior independencia; en [[1974]] os nacionalistas gañangañaron a elección do Parlamento que abolía ao Consello Asesor e en [[1978]] créasecreouse un gabinete encargado por un [[Ministro Xefe]].
 
En [[1979]] promúlgasepromulgouse a Constitución que estableceestableceu parlamentos rexionais nas illas de Espírito Santo e Tanna. Logo aoAo ano seguinte, [[Jimmy Stevens]], líder da agrupación ''Na-Griamel'', organizaorganizou unha revolta en Espírito Santo e proclamaproclamou o Estado Independente de Vemarana. Logo Vanuatu obténobtivo a independencia plena o [[30 de xullo]] de [[1980]] con [[Walter Lini]] como [[Primeiro Ministro]]; a pedido deste, tropas de [[Papúa Nova Guinea]], [[Australia]] e [[Nova Celandia]] restauran a orde en Espírito Santo. En [[1981]] ingresa na [[ONU]] e en [[1983]] ao [[Movemento de Países non Aliñados]].
 
En febreiro de [[1984]], o [[presidente]] [[George Sokomanu]] renunciarenunciou logo de declararse culpable de atrasar o pago dos impostos, pero resultaresultou reelectoreelixido ao mes seguinte. En [[1985]] a Unión de Partidos Moderados acusaacusou ao goberno de restrinxir os dereitos humanos e os dereitos de organización. En febreiro de [[1987]] un ciclón destrúedestruíu [[Port Vila]], a capital, e causacausou aproximadamente 50 mortos. En decembro de [[1988]], no medio dunha crise política provocada por rivalidades entre o primeiro ministro Lini e [[Barak Sope]], secretario xeral do Vanuakku Pati, o presidente Sokomanu disolvedisolveu o Parlamento e nomeanomeou a Sope como primeiro ministro interino, pero ambos sonforon arrestados polas forzas leais a Lini; ao ano seguinte éfoi elixido como presidente [[Fred Timakata]].
 
En [[1991]], unha moción parlamentaria desposúedesposuíu a Lini do seu cargo e [[Donald Kalpokas]] do Vanuakku Pati, éfoi electoelixido primeiro ministro o [[6 de setembro]], peroporén, foi substituído por [[Maxime Carlot Korman]] o [[16 de decembro]]. En [[1996]], o grupo paramilitar ''Vanuatu Mobile Force'' intentou depor o goberno e nese mesmo ano, o gabinete de Carlot cometeu unha fraude bancaria. En novembro de [[1997]], o presidente [[Jean Marie Leye]] disolveu o Parlamento. Nos últimos anos o país estivo baixo escándalos de corrupción que frearon á economía.
 
== Goberno e Política ==
 
O [[Parlamento]] de Vanuatu é unicameral e ten 52 membros que son elixidos cada catro anos por voto popular. O líder do principal partido no parlamento é usualmente elixido [[Primeiro Ministro]], e encabeza o goberno, desde 2004 ocupa o cargo [[Ham Lini]]. O Xefe de Estado, o [[Presidente]], é elixido cada cinco anos polo parlamento os presidentes dos seis gobernos provinciais. Forman unha coalición, con todo, houbo problemas algunhas veces, especialmente coa competición entre [[Reino Unido]] e [[Francia]] en tratar de simpatizar aos seus líderes cos seus intereses.
 
== Organización político-administrativa ==
 
Desde [[1968]] ata [[1985]], Vanuatu estivo dividido en catro áreas:
* [[Efaté]]
Liña 96 ⟶ 93:
|- bgcolor="#CCCCCC"
!''Provincia'' ||Capital||Illas principais||Area</br>([[km²]]) || Poboación<br />[[Censo]] 1999
 
|-
|[[Malampa]]||[[Lakatoro]]||[[Ambrym]], [[Malakula]], [[Paama]]||align="right" |2,779||align="right" |32,705
 
|-
|[[Penama]]||[[Longana]]||[[Illa Pentecoste]], [[Ambae]], [[Maewo]]||align="right" |1,198||align="right" |26,646
 
|-
|[[Sanma]]||[[Luganville]]||[[Illa Espírito Santo|Santo]], [[Illa Malo|Malo]]||align="right" |4,248||align="right" |36,084
 
|-
|[[Shefa]]||[[Port Vila]]||[[Efaté]], [[Illas Shepherd]]||align="right" |1,455||align="right" |54,439
 
|-
|[[Tafea]]||[[Isangel]]||[[Tanna]], [[Aniwa]], [[Futuna]], [[Erromango]], [[Anatom]]||align="right" |1,628||align="right" |29,047
 
|-
|[[Torba]]||[[Sola, Vanuatu|Sola]]||[[Illas Banks|Banks]] e [[Illas Torres]]||align="right" |882||align="right" |7,757
 
|-style="background: #DDDDDD;" class="sortbottom"
|[[Vanuatu]]||[[Port Vila]]||&nbsp;||align="right" |12,189||align="right" |186,678
 
|}
 
Liña 144 ⟶ 133:
 
== Véxase tamén ==
{{Commons}}▼
=== Outros artigos ===
* [[Lista de illas de Vanuatu]]
 
=== Ligazóns externas ===
▲{{Commons}}
* [http://www.southpacific.org/text/finding_vanuatu.html AtopandoVanuatu] {{En}}
* [http://www.mapsouthpacific.com/vanuatu/index.html Mapa de Vanuatu] {{En}}
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Vanuatu»