Cabul: Diferenzas entre revisións

No século I da nosa era, o príncipe Emperador [[Kushan]] conquista a cidade, permanecendo no Imperio ata o século III, nese período '''Kabul''' foi unha una das dúas capitais dos Kushan. No ano [[435]] conquistárona os [[Heftalita]]s (Hunos Blancos). Logo da súa derrota, os seus descendentes formaron unha curta dinastía en [[Kabulistán]], chamada Kabul-Shahan, Quen construíron unha parede defensiva arredor da cidade, para protexerse de posibles ataques dos árabes. Algúns restos desas paredes sobreviviron ata a actualidade.

No ano [[674]] as invasións islámicas alcanzan o actual territorio de Afganistán e conquistan '''Kabul'''. Con todo, no século IX, coa chegada de [[Ya'qub bin Laith as-Saffar]], fundador da dinastía [[sefardí]] do este de Irán, instáurase definitivamente o control islámico de Kabul e Afganistán.

Durante os seguintes séculos, a cidade foi sucesivamente controlada polos [[Samánida]]s, a dinastía Hindú [[Shahí]], os [[Gaznávidas]] e o [[Imperio Gurida]] . No século XIII, as hordas mongois ocuparon a cidade, e no século XIV volveu a rexurdir como centro de comercio, baixo o control de [[Tamerlán]], quen casou coa irmá do gobernante de '''Kabul'''. Con todo, ao decaer o poder dos [[Timúridas]] (descendentes de Tamerlán), a cidade conquistouna, no 1504, [[Babur]], emperador [[Imperio mogol|mogol]] que instalou nela o seu cuartel xeral.

[[Nader Shah]], emperador coñecido como o ''Napoleón Persa'', conquistou a cidade en 1738, pero asasinárono 9 años máis tarde. [[Ahmed Sha]], militar afgán que comandaba a garda persoal de Nader Shah, asumiu o trono á morte deste. Reafirmando o poder dos Pashtun, estendeu os seus dominios formando un novo Imperio Afgán. Por esta razón é considerado acotío como o fundador da actual Afganistán. Trala súa morte, o seu fillo ([[Timur Shah Durrani]]), herda o poder, trasladando a capital de Afganistán de [[Kandahar]] a '''Kabul'''.

En 1878, os británicos volven a invadir Afganistán, dando comezo á Segunda Guerra Anglo-Afgá, a cal se estende ata 1881, cando se retiran á India, deixando no poder a [[Amir Abdur Rahman]]. En 1919, o Rei [[Amanullah Khan]] asume o poder, iniciando unha serie de reformas ''occidentalizantes'', decretando ademais a independencia de Afganistán de todo control estranxeiro, na Mesquita de Id Gah, dando comezo á Terceira Guerra Anglo-Afgá. As negociacións de paz a propósito desta guerra concluíron en 1921. En 1929 Amanullah vese na obriga de abandonar '''Kabul''', debido ao alzamento do seu irmán [[Nadir Khan]] quen toma o poder. No 1933, Nadir Khan é asasinado, asumindo o trono o seu fillo, de tan só 19 años, [[Mohammed Zahir Shah]], quen sería o último rei de Afganistán. En [[2002]] recibe o título honorario de "Padre da Patria".

En 1932, fúndase a primeira universidade afgá, a Universidade de Kabul. Comezando a crecer a cidade como centro industrial do país na década de los anos 1940. Nos anos 1950, iníciase a pavimentación de rúas en '''Kabul'''. Nos 1960, a cidade adquire características máis cosmopolitas, abríndose a primeira tenda dunha cadea internacional (Marks & Spencer) de todo Asia Central, no 1967 inaugúrase o Zoolóxico de Kabul.

En 1975, un sistema de trolebuses eléctricos proveu de transporte público á cidade. O sistema construíuse coa asistencia técnica de [[Checoslovaquia]]. No 1979, A [[Unión Soviética]] invade o país, que instalou en '''Kabul''' o seu comando central durante os 10 años que durou o conflito entre o Goberno pro-soviético e os rebeldes [[muyahid]]ines. No 1989 Péchase a Embaixada de [[Estados Unidos de América - United States of America|Estados Unidos]] en '''Kabul''', trala retirada das tropas soviéticas. No 1992, derrócase ao goberno comunista de [[Mohammad Najibullah]], caendo a cidade en poder de milicias locais, quen ao estar divididas en faccións continuaron loitando entre si. En decembro de 1992 detívose o último dos trolebuses da cidade, a causa do conflito armado, sendo substituídos por un sistema de 800 autobuses públicos que continuou proporcionando o transporte á poboación. Sobre 1993, o servizo de electricidade e auga potable da cidade resultou completamente interrompido.