Revisión como estaba o 28 de febreiro de 2012 ás 19:36 editar Xoio (conversa \| contribucións) 35.622 edicións arranxiño ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 1 de marzo de 2012 ás 18:05 editar desfacer Xoio (conversa \| contribucións) 35.622 edicións Importante cambio, con aumento de contidos, referencias e bibliografía, para esclarecer os diferentes significados de "Balcáns" Edición máis nova →
Liña 1: {{outroshomónimos\|Balcáns (homónimos)\|Blacáns}} ~~[[Ficheiro:Balkan-range-satellite.jpg\|thumb\|260px\|[[Montañas dos Balcáns]]]]~~ [[Ficheiro:Balkan topo en.jpg\|thumb\|300px\|~~Península~~Rexión ~~Balcánica~~dos Balcáns.]] Os '''Balcáns''', xeograficamente son unha [[cordilleira dos Balcáns\|cordilleira]] situada no sueste [[Europa\|europeo]], entre [[Serbia]] e o [[mar Negro]]. Nun sentido máis amplo denomínase '''Península dos Balcáns''' todo o territorio dende a [[península Itálica]] até [[Asia Menor]], formando a '''Rexión dos Balcáns'''. Os '''Balcáns''' é o nome histórico e xeográfico que se usa para designar o sueste de [[Europa]]. (''Véxase máis abaixo a sección [[#Composición política actual\|Composición política actual]]''). A rexión ten unha superficie total de 550 000 km<sup>2</sup> e unha poboación de preto de 53 millóns de habitantes. Presenta unha orografia de abrupta. De feito, a rexión tomoa o nome da [[cordilleira dos Balcáns]], que se estende desde o centro de [[Bulgaria]] até o leste de [[Serbia]], no seu límite occidental, e até o [[mar Negro]] pola parte oriental. Por outra parte conforma unha [[península]] que, aínda non respondendo ao modelo clásico de península, xa que non está unida ao [[Europa\|continente europeo]] por medio dun [[istmo]], é unha denominación aceptada para designar a rexión, que tamén se coñece como a '''península Balcánica''' ou '''península dos Balcáns'''. == O sueste de Europa == A causa das connotacións negtivas do termo "Balcáns" (debido ás [[guerras iugoslavas\|guerras dos Balcáns]] do [[século XX]]), frecuentemente úsase o termo '''Sueste de Europa'''. A utilización deste termo está crecendo día a día e, así, encontramos unha iniciativa da [[Unión Europea]] do ano [[1999]] denominada ''[[Pacto de estabilidade para o Sueste de Europa]]'', e o [[xornal\|diario electrónico]] ''Balkan Times'' cambiou o ano [[2003]] o seu nome polo de ''Southeast European Times''. O uso deste termo para designar a península Balcánica (e non máis que esta área) tecnicamente ignora a presenza xeográfica de [[Romanía]] e [[Ucraína]], que tamén están situades no sueste do continente europeo. == Fronteiras == A fronteira norte da península Balcànica xeralmente se considera que está definida pola liña formada polos ríos [[Danubio]], [[Sava]] e [[Kupa]]. Os [[mar Adriático\|mares Adriático]], [[mar Xónico\|Xónico]], [[mar Exeo\|Exeo]] e [[mar Negro\|Nergro]] limítana polo oeste, sudoeste, suerte e leste, respectivamente. == Historia == Os países que compoñen a ~~compoñen~~rexión comparten gran parte da súa historia. Así, foron parte do [[Imperio bizantino\|Imperio romano de oriente]], logo do [[Imperio bizantino]], ~~logo~~despois do [[Imperio otomán]] e finalmente viviuse aló unha nova explosión nacionalista ó desaparecer [[Iugoslavia]] como país, na derradeira década do [[século XX]]. A complicada situación que se viviu no lugar dende o [[século XIX]], e maiormente na segunda metade do vinte, deu orixe ao termo [[balcanización]], que se extrapola na [[xeopolítica]] para definir a rotura dun estado de xeito violento, ou na [[informática]] para definir, por exemplo, a subdivisión da [[Internet]] en enclaves separados,<ref>[http://www.networkworld.com/news/2002/0321daigle.html New IAB chair fears Internet 'balkanization'] Network World {{en}}</ref>. == Composicíón política actual == [[Ficheiro:Balkans-political1.png\|thumb\|200px\|Mapa político dos '''Balcáns''' no [[2004]] (non aparecen delimitados nin [[Kosovo]] nin [[Montenegro]]).]] Os países que se asocian coa zona dos Balcáns xeralmente son os seguintes: :: [[Ficheiro:Flag of Albania.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Albania]] :: [[Ficheiro:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Bosnia e Herzegovina]] :: [[Ficheiro:Flag of Bulgaria.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Bulgaria]] :: [[Ficheiro:Flag of Greece.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Grecia]] :: [[Ficheiro:Flag of Macedonia.svg\|esquerda\|20px\|]] [[República de Macedonia\|Macedonia]] :: [[Ficheiro:Flag of Montenegro.svg\|esquerda\|20px\|]] [[República de Montenegro\|Montenegro]] :: [[Ficheiro:Flag_of_Serbia.svg\|esquerda\|20px\|]] [[República de Serbia\|Serbia]] :: [[Ficheiro:Flag of Turkey.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Turquía]] (só a [[Turquía\|Turquía europea]], tradicionalmente denominadanada [[Rumelia]] ou [[Tracia\|Tracia Oriental]]) Ademais, frecuentemente inclúense tamén na lista: :::: [[Ficheiro:Flag of Romania.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Romanía]] e :::: [[Ficheiro:Flag of Slovenia.svg\|esquerda\|20px\|]] [[Eslovenia]] Algunhas rexións dos países incluídos nesta lista como estados balcánicos poden ser, nalgúns aspectos, moi diferentes á rexión balcánica en xeral e, por tanto, frecuentemente algúns países da periferia desta gran rexión prefiren que non se lles chame ''países balcánicos''. É o caso de [[Romanía]] e [[Eslovenia]], pero tamén, ás veces, de [[Croacia]] e [[Grecia]]. [[Ficheiro:PeninBalca2008.png\|right\|200px\|thumb\|Os '''Balcáns''' en verde, no ([[2008)]].]]▼ == Países ==▼ ▲[[Ficheiro:PeninBalca2008.png\|right\|thumb\|Os Balcáns en verde (2008)]] Actualmente forman parte dos Balcáns os seguintes países: : [[Albania]]▼ ** [[Bulgaria]] (incorpórase á [[UE]] no [[2007]]) : [[Bosnia e Hercegovina]]▼ ** [[Grecia]] (forma parte da UE dende [[1981]]) : [[~~Serbia~~Bulgaria]] : [[~~Kosovo~~Grecia]] :* [[Kosovo\|República de Kosovo]] (estatus controvertido)<ref>O [[17 de febreiro]] de [[2008]] o Parlamento kosovar, nun acto unilateral, declaraba a escisión da entón provincia de [[Serbia]], dando lugar á creación dun novo Estado independente baixo a supervisión dos [[Estados Unidos]] e a [[Unión Europea]]. (véxse:[http://www.morningstaronline.co.uk/index.php/news/content/view/full/93190 World court backs Kosovo breakaway. Morning Star on line] e [http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/newsbriefs/setimes/newsbriefs/ Sejdiu says Kosovo could apply for UN membership next year. SETimes.com], {{en}} Consultadas o 16/12/2011). A diferenza da primeira declaración de independencia de Kosovo acontecida o [[7 de setembro]] de [[1990]], só recoñecida polas autoridades [[albania\|albanesas]], a derradeira declaración xa foi recoñecida por máis de 47 países a data do [[7 de agosto]] do [[2008]], entre os que se achan [[Costa Rica]],[[ Afganistán]], os [[Estados Unidos]], o [[Reino Unido]], [[Francia]], [[Alemaña]], [[Turquía]], [[Bélxica]], [[Perú]], [[Polonia]], [[Suíza]], [[Austria]] e [[Dinamarca]], sen contar os demais países nos que o recoñecemento está pendente. Porén, existen 18 países, incluíndo [[Arxentina]], [[Bolivia]], [[Casaquistán]], [[Chipre]], [[España]], [[Quirguicistán]], [[Romanía]], [[Rusia]], [[Serbia]], [[Sri Lanka]], [[Taxiquistán]], [[Vietnam]] e [[Venezuela]] que rexeitaron esplicitamente o recoñecemento da república. Serbia declarou que retiraría todos os seus embaixadores dos países que recoñeceron a independencia de Kosovo.</ref> ** [[Montenegro]] : [[República de Macedonia\|Macedonia]] :* [[República de Montenegro\|Montenegro]] ▲** [[Bosnia e Hercegovina]] :* [[República de Serbia\|Serbia]] ▲** [[Albania]] : [[Turquía]] (a parte europea ~~de [[Istambul]]~~) ▲== Países relacionados == ~~Tamén se adoita incluír na rexión dos Balcáns, aínda que non se atopan dentro da península a:~~ Outros países non incluídos na rexión balcánica, pero que teñen ou tiveron un papel importante na súa cultura, [[historia]] e na súa situación [[xeopolítica]], son os seguintes: ** [[Moldavia]] : [[~~Ucraína~~Chipre]]. :* [[Hungría]] {{VT\|Austria-Hungría}} ** [[Croacia]] :* [[Austria]] {{VT\|Austria-Hungría}} ** [[Eslovenia]] (parte da UE dende [[2004]]) :* [[Italia]] {{VT\|Dalmacia\|Zadar\|Estado libre de Fiume}} ** [[Eslovaquia]] (forma parte de UE dende 2004) : [[~~Hungría~~Rusia]] ~~(na UE dende~~{{VT\|Historia ode ~~2004)~~Serbia}} ** [[Romanía]] (incorpórase á UE no 2007) == Notas == {{~~referencias~~listaref\|2}} == Véxase tamén == === Bibliografía === * Banac, Ivo (1992): "Historiography of the Countries of Eastern Europe: Yugoslavia", in ''American Historical Review'' '''97''' (4) outubro 1992, páxs. 1084–1104. University of Chicago Press. * Banac, Ivo (1984): ''The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics''. Ithaca. NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9493-2. * Carter, Francis W., ed. (1997): ''An Historical Geography of the Balkans''. Academic Press. * Fine, John V. A., Jr. (1983): ''The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century'' * Fine, John V. A., Jr. (1987): ''The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest.'' Ann Arbor: University of Michigan Press. * Jelavich, Barbara (ç1983): ''History of the Balkans''. Cambridge University Press. * Jelavich, Charles e Jelavich, Barbara, eds. (1963): ''The Balkans In Transition: Essays on the Development of Balkan Life and Politics Since the Eighteenth Century''. University of California Press. * Mazower, Mark (2000): ''The Balkans: A Short History''. Modern Library Chronicles. New York: Random House ISBN 0-679-64087-8. * Stavrianos, L. S. e Traian Stoianovich (2000): ''The Balkans since 1453''. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-9766-2. === Outros artigos === * [[Balcanización]] * [[Balkan]] * [[Disolución de Iugoslavia]] * [[Guerras balcánicas]] * [[Historia dos eslavos do sur]] === Ligazóns externas === {{Commons\|Balkans}} * [http://www.balkanalysis.com/ '''Balkanalysis.com''']. * [http://www.~~lib~~seeurope.~~msu.edu/sowards/balkan~~net/ ~~Balkan~~SEEurope.net] ~~History~~- byNoticias ~~Steven~~do W.Sueste ~~Sowards]~~de ~~{{en}}~~Europa. * [http://www.~~setimes~~balkantimes.com/ ''Southeast European Times''] ~~{{en}}~~. [[Categoría:Balcáns]]

Balcáns: Diferenzas entre revisións