Wikipedia

Mitra (mitoloxía): Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Luckas-bot (conversa | contribucións)
102.607 edicións
m r2.7.1) (Bot: Elimino: ca:Mitra (mitoloxía)
Xas (conversa | contribucións)
110.289 edicións
arranxos de lingua e formato
Liña 1:
'''Mitra''' era un deus paganopagán da Antigüidade, deus da luz solar, de orixe [[Persia|persa]] que pasópasou a formar parte do [[imperio romano]] e tivo moito éxito por tódalas provincias do Imperio ata a súa prohibición; adoptada esta relixión polos romanos no ano [[-60|60 a. C.]], compitiucompetiu co [[cristianismo]] ata o [[século IV]]. Consérvanse diversas esculturas, na súa maior parte do [[século III d.c.]]. Repre´sentaseRepresentase coma un home mozo, councun gorro frixio, matando un touro.
== O deus Mitra romano ==
 
==O deus Mitra romano==
Durante o [[Imperio romano]], o culto a Mitra desenvolveuse como unha [[relixión mistérica]], organizada en sociedades secretas, exclusivamente masculinas, de carácter [[Esoterismo|esotérico]] e iniciático. Gozou de especial popularidade en ambientes castrenses, obrigaba á honestidade, pureza e valor entre seus adeptos (ao igual que as vellas tradicións romanas).
 
As escavacións iniciadas en [[1857]] baixo a [[igrexa de San Clemente]], en [[Roma]], amosaron que estaba construída sobre unha igrexa paleocristiá do [[século IV]], e esta á súa vez sobre un templo adicado a Mitra. Como sucedeu con moitos outros templos pagáns en todo o Imperio Romano cando os emperadores fixeron do cristianismo relixión oficial. Existen poucos textos escritos por autores mitraístas. Consérvanse algunhas pinturas,inscricións e estatuas, así como descricións desta relixión por parte dos seus opoñentes, entre os que hai [[neoplatónicos]] e [[cristiáns]].
Durante o [[Imperio romano]], o culto a Mitra desenrolouse como unha [[relixión mistérica]],organizada en sociedades secretas, exclusivamente masculinas, de carácter [[Esoterismo|esotérico]] e iniciático. Goou de especial popularidade en ambientes castrenses, Obrigaba á honestidade, pureza e valor entre sus adeptos(ao igual que as vellas tradicións romanas).
 
Boa parte do que se coñece do mitraísmo basease nas teorías do erudito belga [[Franz Cumont]]. A súa obra ''Os misterios de Mitra'', publicada en [[1903]] conduciu a aseveracións por parte da Escola da historia das relixións no sentido de que o mitraísmo influíra nalgunhas prácticas do cristianismo. Sen embargo Loisy afirma que nas súas primeiras épocas o cristianismo foi unha economía de salvación análoga ós cultos dos misterios pagáns (mitraísmo e cultos de [[Cibeles]], [[Isis]]), fronte ós cales rivalizou durante moito tempo para finalmente lograr vencelos grazas a ser o cristianismo nomeado relixión oficial e única do Imperio Romano.
As excavacións iniciadas en [[1857]] baixo a igrexa de San Clemente|San Clemente]], en [[Roma]],amosaron que estaba construida sobre unha igrexa paleocristiana do século IV, e ésta á súa vez sobre un templo adicado a Mitra.Como sucedeu con moitos outros templos paganos en todo o Imperio Romano cando osemperadores fixern do crsitianismo relixión oficial
Existen realmente poucos textos escritos por autores mitraístas. Consérvanse algunhas pinturas,inscripcione,e estatuas, así como descripcións desta relixión por parte dos seus opoñentes, entre os que hai [[neoplatónicos]] e [[cristianos]].
 
Os primeiros pensadores cristiáns foron xudeus helenizantes que vivían nun mundo pagán, por iso as súas teorías teñen unha base teórica xudía tinguida de rituais propios do paganismo. Alfred Loisy considera que o cristianismo é máis ou menos unha adaptación dos elementos esenciais dos misterios pagáns ó monoteísmo xudeu destes séculos. O traballo interior da consciencia relixiosa é preparado e condicionado por unha tradición relixiosa anterior, non o produto de experiencias relixiosas absolutamente independentes que terían en si mesmas toda a súa explicación.<ref name="Loisy"> {{cita libro| autor =Loisy, Alfred|enlaceautor= Alfred Loisy | título = Los misterios paganos y el misterio cristiano | año = 1967 | editorial = Paidos, Biblioteca de ciencia e historia de las religiones |id = ISBN 978-847-509-635-3 }}</ref>
Boa parte do que se coñece do mitraísmo básase nas teorías do erudito belga Franz Cumont. A súa obra ''Os misterios de Mitra'', publicada en [[1903]] conduxo a aseveracións por parte da Escola da historia das relixións no sentido de que o mitraísmo influira nalgunas prácticas do cristianismo.Nembragantes Loisy formula que nas suas primeras épocas o cristianismo foi unha economía de salvación análoga ós cultos dos misterios paganos(mitraísmo e cultos de [[Cibeles]],[[Isis]]), frente ós cuales rivalizou durante moito tempo para finalmente lograr vencerlos grazas ó ser o cristianismo nomeada relixión oficial e única do Imperio Romano.
 
Similitudes co cristianismo:<ref name=" Loisy"/>
Os primeiros pensadores cristianos foron xudíos helenizantes que vivían nun mundo pagano, por iso as súas teorías teñen unha base teórica xudea tinguida de rituais propios do paganismo. Alfred Loisy considera que o cristianismo es máis ou menos unha adaptación dos elementos esenciais dos misterios paganos ó monoteísmo xudeo destes séculos. O trabajo interior da consciencia relixiosa é preparado e condicionado por unha tradición relixiosa anterior, non o producto de experiencias relixiosas absolutamente independentes que terian en si mesmas toda a sua explicación.<ref name="Loisy"> {{cita libro| autor =Loisy, Alfred|enlaceautor= Alfred Loisy | título = Los misterios paganos y el misterio cristiano | año = 1967 | editorial = Paidos, Biblioteca de ciencia e historia de las religiones |id = ISBN 978-847-509-635-3 }}</ref><br />
*O mitraísmo tiña trazos de profundo simbolismo moral.
*Era un culto totalmente pechado, confraría, que niso lembra ó cristianismo dos primeiros séculos, cos seus agrupamentos exclusivos e o seu culto enteiramente secreto.
*O secretismo do mitraísmo non era a fe senón os ritos. Ritos de sacrificio e mitos de sacrificio como no cristianismo (Cristo entregado á morte para borrar os pecados dos homes).
*As confrarías de Mitra admitían soamente a varóns.
*Os reis honraban a Mitra, tomábano como testemuña nos seus xuramentos e invocábano nos combates.
*A trindade cristiá (a diferencia do deus único do xudaísmo e o Islam) aseméllase á trindade dos cultos politeístas mitríacos (Pai Zeus-Ormazd, Mitra e o Touro).
*Zeus-Ormazd (o Zeus grego asimilado como Ormazd persa) era o deus Pai supremo "Magnopater", pero Mitra era o verdadeiro obxecto da relixión. O grao supremo do deus era o de Pai, cuxa dignidade correspondía á de Mitra no Ceo.
*O mozo deus era fermoso, valente, puro e ensinaba unha moral austera que practicaba el mesmo.
*A idea da salvación: o salvador cristiá aseméllase ós deuses salvadores dos Misterios, Mitra era un deus salvador e sufrinte.
*O mito do sacrificio do touro (sacrificio simbólico durante o ritual) a mans de Mitra tiña como finalidade a redención e inmortalidade dos adeptos. Sobre o sacrificio do touro (representando a Mitra) repuosaba o equilibrio do mundo e a salvación dos homes.
*O banquete ritual dos fieis de Mitra tiña similitudes coa eucaristía cristiá. A veces probablemente se sacrificaban touros reais pero non se comía carne de touro, a bebida sagrada (segundo algúns era auga e segundo outros era viño) que representaba o sangre do touro eran a sustancia de touro místico e divino que era Mitra. Consumíase (simbolizada na bebida sagrada) xunto coa ofrenda do pan durante a cea ou eucaristía mítrica. A sustancia do touro divino estaba no pan da cea dos iniciados tal como estará a sustancia de Cristo no alimento dos benaventurados.
*Logo da celebración da obrigación do pan aparecía unha imaxe da resurrección de Mitra.
*A intención do rito era a mesma: o Soldado consagrábase a Mitra, como o cristián a Cristo.
*O culto de Mitra coñecía a semana con consagración dos sete días ás sete divindades planetarias pero a diferencia dos xudeus santificaban o día do Sol, o domingo, e non o sábado.
*O sacerdote era un iniciado do grado superior (7º grao), un Pai.
*Mitra tamén bautizaba ós seus crentes e prometía a expiación dos pecados polo efecto do baño (bautizo). Só neste culto se unía ó bautismo a imposición dun signo na fronte, como na Igrexa cristiá.
 
Outros autores tamén ven un paralelismo entre o cristianismo e o mitraísmo en que:
Similitudes con cristianismo:<ref name=" Loisy"/><br />
*O día sagrado do mitraísmo era o domingo, e non o sábado<ref name = "liaño"> [http://books.google.es/books?id=BwqZ7bNjcCUC&pg=PA124&dq=cristianismo+mitra&cd=2#v=onepage&q=cristianismo%20mitra&f=false Gómez de Liaño, Ignacio: ''El círculo de la sabiduría: diagramas del conocimiento en el mitraísmo, el gnosticismo, el cristianismo y el maniqueísmo''], Siruela, 1998, página 124-125</ref>.
*O nacemento de Mitra celebrábase o [[25 de decembro]]<ref name = "liaño"/>.
*Os atributos do pater —máximo nivel de iniciación no mitraísmo— eran o gorro frixio, a vara e o anel, moi similares á mitra, o báculo e o anel dos bispos cristiáns.
 
==O deus Mitra védico==
• O mitraísmo tiña rasgos de profundo simbolismo moral.<br />
Mitra tamén é un deus védico da [[India]]. Segundo o ''Bhagavata Purana'' é o deus que controla o movemento. En idioma sánscrito o término ''mitra'' significa ‘amigo’.
 
Mitra é un dos "Aditya", os fillos da deusa Aditi. Segundo algunhas fontes os seus irmáns poden ser sete ou oito. Aditya indica a súa clasificación de deuses solares ou do ceo. Segundo o ''Rig Veda'', Aditi é unha deidade feminina, nai de todos os deuses, esposa de Kashyapa e filla de Daksha, un deus menor proxenitor do universo; considéraselle como «natureza» ou «deusa primixenia creadora».
• Era un culto totalmente cerrado, confraría, que niso lembra ó cristianismo dos primeros séculos, cos seus agrupamentos exclusivos e su culto enteiramente secreto.<br />
• O secretismo do mitraísmo non era a fe senón os ritos. Ritos de sacrificio e mitos de sacrificio como no cristianismo (Cristo entregado á morte para borrar os pecados dos homes). <br />
 
Nos''Vedas'', Mitra é un deus secundario do sol, sendo moito máis coñecido Vívasvan, que si queda ben definido como o Deus Sol en todas as escrituras nas que se menciona.
• As confrarías de Mitra admitían soamente a varons . <br />
 
O Mitra védico nunca vai só, senón en compañía do seu irmán xemelgo [[Varuna]] e os dous están incluídos entre os deuses irmáns Adityas. Mitra está relacionado cos xuramentos, as promesas, os contratos, a honestidade, a amizade e os encontros, así como considerado como o suave sol do amencer. No acostuma ter tanto protagonismo como o seu "conflitivo" irmán Varuna, e por iso soe pasar máis desapercibido. En contraposición, a o seu irmán [[Varuna]] se lle asignan a creación de raios, tormentas, chuvias, das augas, os océanos, os ríos e os baixos mundos das profundidades.
• Os reis honraban a Mitra, o tomaban como testemuñ nos seus xuramentos e lo invocan nos combates. <br />
 
O tándem Mitra-Váruna tamén ven mencionado nos antigos ''Puranas'', e non se describe moi ben a súa procedencia. Todo elo apunta a que pertenceron ó rango de deuses anteriores do período pre-sánscrito, antes da aparición do hinduísmo primitivo. Neste [[hinduísmo]] primitivo e medio, o deus que ocupaba o rango de deus-sol era Vívaswa, en oposición ó deus luar Chandra.
• A trindade cristiá (a diferencia do deus único do xudaísmo e o Islam) aseméllase á trindade dos cultos politeistas mitríacos (Pai Zeus-Ormazd, Mitra e o Touro). <br />
 
Nos Vedas non hai moita claridade na identificación de varios deuses. A razón é porque co paso do tempo foron cambiando os cultos. O certo é que Mitra pode ser reminiscencias de tempos anteriores ó establecemento do vedismo (relixión anterior ó [[hinduísmo]]). Aínda hai algúns lugares onde Mitra é invocado, principalmente en xuízos e contratos, para asegurar o seu cumprimento, así como a honestidade dos implicados.
• Zeus-Ormazd (o Zeus gregoasimilado como Ormazd persa) era o dios Pai supremo"MAgnopater", pero Mitra era o verdadero obxeto da relixión. O grado supremo do dios era o de Pai, cuxa dignidade correspondía á de Mitra no Ceo . <br />
 
==Os misterios de Mitra==
• O mozo deus era fermoso, valente, puro e ensinaba unha moral austera que practicaba él mesmo. <br />
Mitra naceu dunha rocha (de petra natus) como [[Cibeles]], o hermafrodita primordial. A cova é un elemento principal no seu mito: Mitra péchase nela e só sae unha vez ó ano. O esencial do rito trae consigo o sacrificio do touro por Mitra por orde do Sol. Cubríndose a cabeza co gorro frixio, aguanta ao touro polo nariz e, xirando a cabeza, afúndelle a súa espada na cruz.
 
Do corpo do touro xorden herbas, plantas e cereais (pan, vide), este desenvólvese en presencia de dous personaxes: Cautes e Cautópates; que sosteñen cada un un facho, un dirixíndoo cara ó alto (Cautes), e outro cara abaixo (Cautópates), ambos representan o amencer e o luscofusco. Mitra e Sol comparten a carne do touro, acompañado de pan e auga (quizais viño), nun banquete no seo da cova primordial. A continuación, Sol e despois Mitra, elévanse cara o ceo para o Xuízo e a Redención. Así fai a alma do crente que pasa, na súa ascensión, por sete portas asociadas a sete metais e ós sete planetas, ordenadas segudo a secuencia dos sete días da semana.
• A idea da salvacion: o salvador cristiano aseméllase ós dioses salvadores dos Misterios, Mitra era un deus salvador e sufrinte. <br />
 
Mitra e Xesús comparten o mesmo día de nacemento (25 de decembro, o cristianismo o faría a partir do [[século II]]) e as mesmas crenzas sobre a fin do mundo. Mitra non morre, elévase cara o ceo para executar o Xuízo e resurrección dos corpos. O sacrificio do touro é interpretado como un sacrifico de redención do mundo. O asasinato do touro é primitivamente a obra de Ahrimán, príncipe do Mal iraní, que quere así, co seu escorpión que colle coas súas pinzas os xenitais do Touro, viciar a vida na súa fonte. Derramando o sangue do touro, Mitra fertiliza o mundo e permite a prepetuación da Creación. Ó contrario que nos ritos de Cibeles, o culto de Mitra non implica un sacrificio tauróbolo, este foi cumprido dunha vez por todas por Mitra na orixe. O rito consiste esencialmente na “oblación do pan”, para conmemorar o banquete primordial de Sol e Mitra, que precedeu á súa ascensión.
• O mito del sacrificio do touro (sacrificio simbólico durante o ritual) a mans de Mitra tiña como finalidade a redención e inmortalidade dos adeptos. Sobre o sacrificio do touro (representando a Mitra) reposaba o equilibrio do mundo e a salvación dos homes. <br />
 
==Notas==
• O banquete ritual dos fieis de Mitra tiña similitudes coa eucaristía cristiá. A veces probablemente se sacrificaban touros reales pero non se comía carne de touro, a bebida sagrada (según alguns era auga e según outros era viño) que representaba o sangre do touro eran a sustancia de touro místico e divino que era Mitra. Consumiase (simbolizada na bebida sagrada) xunto coa ofrenda do pan durante a cea ou eucaristía mítrica. A sustancia del touro divino estaba no pan da cea dos iniciados tal como estará a sustancia de Cristo eno alimento dos benaventurados. <br />
{{listaref|2}}
 
==Véxase tamén==
• Logo da celebración da obrigación do pan aparecía unha imaxe da resurrección de Mitra. <br />
{{commonscat|Mithra|Mitra}}
 
===Bibliografía===
• A intención do rito era a mesma: o Soldado consagrábase a Mitra, como o cristián a Cristo. <br />
 
• O culto de Mitra coñecía a semana con consagración dos sete días aás sete divindades planetarias pero a diferencia dos jxudeus santificaban o día do Sol, o domingo, e non o sábado. <br />
 
• O sacerdote era un iniciado do grado superior(7º grao), un Pai. <br />
 
• Mitra tamén bautizaba ós seus crentes e prometía a expiación dos pecados polo efecto do baño(bautizo). Só neste culto se unía ó bautismo a imposición dun signo na fronte, como na Igrexa cristiá. <br />
 
 
Otros autores tamén ven un paralelismo entre o cristianismo e o mitraísmo en que:
 
*O día sagrado do mitraísmo era o domingo, e non o sábado<ref name = "liaño"> [http://books.google.es/books?id=BwqZ7bNjcCUC&pg=PA124&dq=cristianismo+mitra&cd=2#v=onepage&q=cristianismo%20mitra&f=false Gómez de Liaño, Ignacio: ''El círculo de la sabiduría: diagramas del conocimiento en el mitraísmo, el gnosticismo, el cristianismo y el maniqueísmo''], Siruela, 1998, página 124-125</ref>.<br />
 
* O nacimento de Mitra celebrábase o 25 de dicembro<ref name = "liaño"/>.
 
*Os atributos do pater —máximo nivel de iniciación no mitraísmo— eran o gorro frixio, a vara e o anel, moi similares á mitra, o báculo e o anel dos obispos cristians.
 
== O deus Mitra védico ==
 
Mitra tamén é un deus védico da [[India]]. Según o''Bhagavata Purana'' é o deus que controla o movimento . En idioma sánscrito o término ''mitra'' significa ‘amigo’.
 
Mitra é uno dos "Aditya", os fillos da deuosa Aditi. Según algunhas fontes seus irmáns poden ser sete ou oito. Aditya indica a sua clasificación de deuses solares ou do ceo. Según o ''Rig Veda'', Aditi é unha deidade feminina, nai de tódolos deuses, esposa de Kashyapa e filla de Daksha, un deus menor proxenitor do universo; considéraselle como «natureza» ou «deusa primixenia creadora».
 
Nos''Vedas'', Mitra é un deus secundario do sol, sendo moito máis coñecido Vívasvan, que sí queda ben definido como o Deus Sol en tódalas escrituras nas que se menciona.
 
O Mitra védico nunca vai só, senón en compañía do su irmán xemelgo [[Varuna]]e os dous están incluidos entre os diosesirmáns Adityas. Mitra está relacionado cos xuramentos, as promesas, os contratos, a honestidad, a amizade e os encontros, así como considerado como o suave sol do amencer. No soe ter tanto protagonismo como o seu "conflictivo" irmán Varuna, e por iso soe pasar máis desapercibido.
En contraposición, a seu irmán [[Varuna]] se lle asignan a creación de raios, tormentas, chuvias, das augas, os oceános, os ríos e os baixos mundos das profundidades.
 
O tándem Mitra-Váruna tamén ven mencionado nos antigos ''Puranas'', e non se describe moi ben a sua procedencia. Todo elo apunta a que pertenceron ó rango de deuses anteriores do período pre-sánscrito, antes da aparición do hinduismo primitivo. Neste [[hinduismo]] primitivo e medio, o deus que ocupaba o rango de deus-sol era Vívaswa, en oposición ó deus luar Chandra.
 
Hay que comentar que nos Vedas, no hai moita claridade na identificación de varios deuses. A razón é porque co paso do tempo foron cambiando os cultos.O certo é que Mitra,pode ser reminiscencias de tempos anteriores ó establecimento do vedismo (relixión anterior ó [[hinduismo]]).Todavía hai algúns lugares onde Mitra é invocado, principalmente en xuizos e contratos, para asegurar o su cumplimento, así como a honestidad dos implicados.
 
== OS MISTERIOS DE MITRA ==
Mitra naceu dunha rocha (de petra natus) como [[Cibeles]], o hermafrodita primordial. A cova é un elemento principal no seu mito: Mitra péchase nela e só sae unha vez ó ano. O esencial do rito trae consigo o sacrificio do touro por Mitra por orde do Sol. Cubríndose a cabeza co gorro frixio, aguanta ao touro polo nariz e , xirando a cabeza, afúndelle a súa espada na cruz.
 
Do corpo do touro xorden herbas, plantas e cereais(pan, vide), este desenvólvese en presencia d dous personaxes: Cautes e Cautópates; que sosteñen cada un un facho, un dirixíndoo cara ó alto (Cautes), e outro cara abaixo(Cautópates), ambos representan o amencer e o luscofusco.
Mitra e Sol comparten a carne do touro, acompañado de pan e auga(quizais viño), nun banquete no seo da cova primordial. A continuación, Sol e despois Mitra, elévanse cara o ceo para o Xuizo e a Redención.
Así fai a alma do crente que pasa, na súa ascensión, por sete portas asociadas a sete metais e ós sete planetas, ordenadas según a secuencia dos sete días da semana.
 
Mitra e Xesús comparten o mesmo día de nacemento (25 de decembro, o cristianismo o faría a partir do século II d.c.) e as mesmas crenzas sobre o fin do mundo. Mitra non morre, elévase cara o ceo para executalo Xuízo e resurrección dos corpos.
O sacrificio do touro é interpretado como un sacrifico de redención do mundo. O asainato do touro é primitivamente a obra de Ahrimán, príncipe do Mal iraní, que n quere así, co seu escorpiuón que colle coas súas pinzas os xenitais do Touro, vicia-la vida na súa fonte.
Derramando o sangue do touro, Mitra fertiliza o mundo e permite a prepetuación da Creación.
Ó contrario que nos ritos de Cibeles, o culto de Mitra non implica un sacrificio tauróbolo,Este foi cumpirod dunha vez por todas por Mitra na orixe.
O rito consiste esencialmente na “oblación do pan”, para conmemora-lo banquete primordial de Sol e Mitra, que precedeu á sua asecensión.
 
 
 
== Referencias ==
{{listaref|2}}
;Bibliografía
* I. Campos Méndez, ''El dios Mitra: orígenes de su culto anterior al mitraísmo romano''. Ed. ULPGC, Las Palmas de Gran Canaria, 2006. ISBN 84-96502-71-6
* I. Campos Méndez, 'Fuentes para el estudio del Mitraísmo', Ay. Cabra, 2010. ISBN 84-936789-7-5.
{{EL}}
* I. Campos Méndez, 'Fuentes para el estudio del Mitraísmo', Ay. Cabra, 2010. ISBN 84-936789-7-5
 
===Ligazóns externas===
== Enlaces externos ==
*[http://www.elpaseocultural.es/jornadasmithraicas/index.php?sec=1264537431&sub=1264538617Comunicación nas I Jornadas Mitraicas de Cabra (2009). "Los Misterios Mitraicos: los seguidores de Mitra".] Dr. Israel Campos Méndez
{{commonscat|Mithra|Mitra}}
*[http://www.mithraeum.eu Mithraeum.eu] Sitio internet en castelán cunha ampla colección sobre o deus Mitra.
* [http://www.elpaseocultural.es/jornadasmithraicas/index.php?sec=1264537431&sub=1264538617Comunicación nas I Jornadas Mitraicas de Cabra (2009). "Los Misterios Mitraicos: los seguidores de Mitra".] Dr. Israel Campos Méndez
* [http://wwwlam.mithraeummitra.eu Mithraeumfree.eu]fr SitioLos internetAmigos de Mitra] Páxina en castelán cunhae amplaen colecciónfrancés sobredos oamigos deusde Mitra, neopagáns.
*[http://www.transoxiana.org/0108/campos-mithra.html Elementos de continuidade entre o culto do deus Mithra en Oriente e Occidente], Israel Campos Mendez en Transoxiana 8, Julio 2004.
* [http://lam.mitra.free.fr Los Amigos de Mitra] Página en castelán e en francés dos amigos de Mitra,neopaganos.
*[http://www.svenska-institutet-rom.org/pecus/nasstrom.pdf The sacrifices of Mithras] en PECUS. MAN AND ANIMAL IN ANTIQUITY. Proceedings of the conference at the Swedish Institute in Rome, September 9-12, 2002. Ed Barbro Santillo Frizell (The Swedish Institute in Rome. Projects and Seminars, 1), Rome 2004.
* [http://www.transoxiana.org/0108/campos-mithra.html Elementos de continuidade entre o culto do deus Mithra en Oriente e Occidente], Israel Campos Mendez en Transoxiana 8, Julio 2004.
* [http://www.svenska-institutet-rom.org/pecus/nasstrom.pdf The sacrifices of Mithras] en PECUS. MAN AND ANIMAL IN ANTIQUITY. Proceedings of the conference at the Swedish Institute in Rome, September 9-12, 2002. Ed Barbro Santillo Frizell (The Swedish Institute in Rome. Projects and Seminars, 1), Rome 2004.
 
[[Categoría:Imperio persa]]
[[Categoría:Mitoloxía persa]]
[[Categoría:DeusesMitoloxía hindúesromana]]
[[Categoría:DeidadesDeuses da vida, morte e resurrecciónhindús]]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Mitra_(mitoloxía)»