Fiestra: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Ventana.jpg|thumb|Fiestra con reixa.]]

Unha '''fiestra''', tamén chamada '''xanela''' ou '''ventá''', é un van ou oco elevado sobre o chan, que se abre nunha paredparede coa finalidade de proporcionar luz e ventilación á estancia correspondente. Tamén se denomina fiestra ó conxunto de dispositivos que se utilizan para pechar ese van.

Unha das principais misións que cumpre unha fiestra é a de ventilación, permitindo a través dela a comunicación do interior da estancia co exterior. É evidente que, tratándose dun recinto habitable, a exposición ó ambiente externo non pode ser permanente por razóns [[clima]]tolóxicas, de aí que se precise dispor dun sistema de peche eficaz. NembargantesPorén, as follas da fiestra que serven de peche non deben impedir outro dos seus aspectos funcionais: a [[iluminación]]. Para permitir o paso da [[luz]] a través dela, as follas deben ser acristaladas. Malia que antes do [[século XX]] existían algunhas desvantaxes, como o excesivo soleamento interior ou a propia iluminación en circunstancias non desexadas e a redución do [[aillamentoillamento térmico]], dadas as prestacións do [[vidro aillanteillante]] a principios do [[século XXI]], se pode considerar que estes inconvenientes xa están resoltos. Para paliar estes inconvenientes se utilizaron accesorios como as [[persiana]]s, as [[contra]]s e outros similares, que contribúen así mesmo á mellora do aillamentoillamento, sen prexuízo de que, ademais, se utilice tamén vidro aillanteillante deseñado especialmente para esta fin.

Por último, outra das funcións que cumpre a fiestra é a de permitir as vistas a través dela. É moi común desexar ver cara o exterior sen que desde fóra se poida ver o que hai ou sucede dentro; unicamente é posible logralo con vidros altamente reflectantes baixo unhas condicións lumínicas determinadas. Toda vez que estas condicións varían, o efecto producido pode ser inverso ó desexado. Un exemplo son os chamados espellos-espía. Estes espellos actúan reflexandoreflectindo as imaxes na cara do vidro con maior luminosidade. Na cara con menos luminosidade, un espectador pode ver a través do vidro o que sucede ó outro lado. En cambio, ó variar as condicións lumínicas, ambos lados permiten ver o que hai detrás áindaaínda que con certa dificultade, debida á reflexión en ambas caras.

[[Ficheiro:Ventá verde en parede branca.jpg|thumb|right|200px|Fiestra verde con varanda e testos.]]

[[Ficheiro:Fiestra en casa galega.jpg|Fiestra nunha típica casa galega.|thumb]]

O emprego das fiestras nos [[edificio]]s é xeralizado desde sempre, aínda que o seu grao de utilización nun mesmo edificio pode oscilar tanto como entre a nada e a totalidade. Algúns tipos de edificios, por razóns de insonorización (teatros de ópera, salas de concertos...), ou ben de focalización da atención (salas de espectáculos), ou por conseguir interiorizar a actividade que neles se desarrolladesenvolve (grandes almacéns), non poseenposúen fiestra algunha. Isto é posible, entre outras razóns, polos actuais sistemas de acondicionamento de aire que o tratan térmica e hixienicamente.

Pola contra, en edificios de oficinas, por exemplo, é habitual que toda a súa fachada se convirtaconverta nunha pura fiestra mediante a utilización de ''«muros cortina»'' ou outros sistemas de acristalamento integral. Para o caso das [[vivenda]]s, a dotación de fiestras nas pezas habitables é obrigada por disposición legal. Os regulamentos de habitabilidade adoitan impor non só o seu uso, senón tamén as súas dimensións mínimas, esixindo polo común que a súa superficie non sexa inferior a un décimo da da estancia á que prestan servizo.

[[Ficheiro:Fotos Galicia II 077.jpg|thumb|right|Fiestra con dous faladoiros de pedra, en Padrón, Galiza.]]

Tradicionalmente as fiestras eran de [[madeira]] debidamente tratada con [[pintura]]s ou [[BarnizVerniz|barnicesvernices]] que melloraban o seu comportamento e durabilidade á intemperie. Posteriormente se utilizou o [[aceiro]], que tamén precisa dun adecuado tratamento para previr a corrosión. Máis recentemente se xeralizouxeneralizou o emprego do [[aluminio]] en perfiles de moi variada sección; é un metal máis lixeiro que o [[ferro]] e non se oxida ante a acción dos axentes atmosféricos, aínda que ten por inconveniente ser máis caro. Ultimamente se tende ó emprego do PVC ([[policloruro de vinilo]]), un plástico controvertido, pois, ás súas magníficas cualidades en canto a durabilidade, resistencia, aillamentoillamento ou lixerezalixeireza, únese a da súa alta capacidade tóxica e contaminante ó degradarse ou queimarse.

As fiestras, presentes case sempre nas [[Fachada|fachadasfachada]]s dos edificios, constitúen un dos elementos primordiais da súa [[composición]] estética. Aínda tratándose de simples ocos rectangulares desprovistos de calquera aditamento ornamental, a súa repetición [[Harmonía|harmoniosa]] e [[Ritmo|rítmica]], nuns casos, ou, pola contra, a súa aleatoria disposición de aparienciaaparencia desordenada noutros, adoita producir un efecto de apreciable valor artístico. Este mesmo resultado inténtase conseguir en ocasións dotando á propia fiestra de formas chamativasatractivas, incluso dun certo barroquismo exento de calquera funcionalidade que non sexa a decorativa. A fachada meridional do [[Mosteiro do Escorial]] é un exemplo do primeiro suposto, mentrasmentres que o último caso pode ilustrarse coas [[románico|románicas]] fiestras aximeizadas, as góticas caladas de primorosa [[tracería]], as [[arco conopial|conopiais]] isabelinas, as efectistas fiestras angulares, as barrocas, ou as modernistas.

ImaxeFicheiro:Ventana2.jpg|Fachada meridional do Mosteiro do Escorial

ImaxeFicheiro:Ventana3.jpg|Fiestra románica

ImaxeFicheiro:Ventana1.jpg|Fiestra gótica

ImaxeFicheiro:JapaneseWindow.jpg|Fiestra ornamental xaponesa