Alelo: Diferenzas entre revisións

Un exemplo é o xenxene para a cor das margaridas en moitas especies —un só xenxene controla a cor dos [[pétalo]]s, pero pode haber moitas variantes distintas (ou alelos) dese xenxene. Unha variante pode dar pétalos vermellos, mentres outra pode resultar en pétalos brancos. A cor resultante dunha flor individual dependerá de que dous alelos posúa para ese xenxene, e como interaccionan entre si.

Os organismos [[diploide]]s, por exemplo os humanos, teñen cromosomas [[homólogo]]s emparellados nas súas [[célula somática|células somáticas]], e estes conteñen dúas copias de cada xene. Un organismo no que as dúas copias do xen sexan idénticas (ambas as dúas teñen o mesmo alelo) chámase [[Cigosidade|homocigoto]] para ese xen. Un organismo que teña dous alelos diferentes do xene chámase [[Cigosidade|heterocigoto]]. O [[fenotipo]] (características expresadas) asociado cun determinado alelo pode ser [[dominante]] ou [[recesivo]], pero con frecuencia non é ningún dos dous. Un fenotipo dominante expresarase cando hai polo menos un alelo do tipo asociado presente, mentres que para un fenotipo recesivo só se expresará cando ambos os alelos sexan do tipo asociado con esa característica.

Aínda así hai excepcións á maneira na que os heterocigotos se expresan no fenotipo. Unha excepción é a [[dominancia incompleta]], chamada tamén [[herdanza mesturada]], cando os alelos mesturan os trazos no fenotipo. Un exemplo vese cando, ó cruzar [[Antirrhinum]]s (flores con xensxenes de dominancia incompleta para os alelos "vermello" e "branco" de cor de pétalos) a descendencia resultante terá pétalos rosados. Outra excepción é a [[co-dominancia]], onde ambos os alelos son activos e ambos trazos se expresan ó mesmo tempo; por exemplo, pétalos tanto vermellos como brancos na mesma flor, ou flores vermellas e brancas na mesma planta. A codominancia tamén se ve nos [[tipos sanguíneo]]s humanos. Unha persoa cun alelo do tipo sanguíneo A e un alelo do tipo sanguíneo B terá de tipo sanguíneo "AB".

A seguinte ecuación (normalmente chamada ecuación de Lee) pode usarse para calcular o número de posibles xenotipos nun organismo diploide para un xenxene específico cun número dado de alelos.

onde <math>a</math> é o número de alelos diferentes para o xenxene que se trata, e <math>G</math> é o número de posibles xenotipos. Por exemplo, o tipo sanguíneo humanhumano AB0 ten tres alelos: A (grupo sanguíneo A), B (grupo sanguíneo B) e i (grupo sanguíneo 0). Utilizando a ecuación, o número posible de xenotipos que un humano pode ter respecto ó xenxene AB0 son 6 (AA, Ai, AB, BB, Bi, ii). A ecuación non especifica o número de fenotipos, xa que o número de fenotipos varía entre diferentes xensxenes e os alelos correspondentes, que poden ter dominancia completa, incompleta...

Hai catro tipos diferentes de alelos: dominantes, recesivos, codominantes e de dominancia incompleta. Dependendo da herdanza dedos dous alelos, a persoa pode ter un trazo dominante, recesivo, codominante ou de dominancia imcompleta. Nun trazo dependente dun só xenxene, só dous alelos determinan o trazo. En trazos polixénicos, haberá máis de dous alelos controlando o trazo.