Tornado: Diferenzas entre revisións

Este [[Meteoro|fenómeno meteorolóxico]] consiste nun [[remuíño]] de [[vento]] que xira a gran velocidade destruíndo todo canto atopa ao seu paso.<&lt;ref>&gt;{{DRAG|Tornado}}<&lt;/ref>&gt; Ten forma de gran cheminea industrial. A súa orixe é unha [[nube]] grande [[Tormenta|tormentosa]], dende a cal vai xurdindo a tornado ata chegar a manter contacto coa terra.

Os tornados preséntanse en diferentes tamaños e formas pero xeralmente teñen a forma dunha [[nube embude]], cuxo extremo máis angosto toca o chan e adoita estar rodeado por unha nube de [[lixo|residuos]] e [[Po (materia)|po]], polo menos, nos seus primeiros instantes. A maioría dos tornados contan con ventos que chegan a velocidades de entre 65 e 180 [[Quilómetro por hora |km/h]], miden aproximadamente 75 [[metro]]s de ancho e trasládanse varios [[quilómetro]]s antes de desaparecer. Os máis extremos poden ter [[vento]]s con velocidades que poden xirar a 450&amp;nbsp;km/h ou máis, medir ata 2&amp;nbsp;km de ancho e permanecer tocando o chan ao longo de máis de 100&amp;nbsp;km de percorrido.

Entre os diferentes tipos de tornados están as [[tromba terrestre|trombas terrestres]], os [[tornado de vórtices múltiples|tornados de vórtices múltiples]] e as [[tromba de auga|trombas mariñas]]. Estas últimas fórmanse sobre corpos de auga, conectándose a cumulus e nubes de tormenta de maior tamaño, pero considéraselles tornados porque presentan características similares aos que se forman en terra, como a súa corrente de aire en rotación en forma de embude. As trombas mariñas polo xeral son clasificadas como tornados non-[[supercela]]res que se forman sobre corpos de auga.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://glossary.ametsoc.org/wiki/Waterspouts|título=Waterspout|data=2000|dataacceso=26 de xullo do 2015|autor=Glossary of Meteorology|editorial=American Meteorological Society|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Estas columnas de aire frecuentemente xéranse en áreas intertropicais próximas aos trópicos ou nas áreas continentais das latitudes subtropicais das zonas temperadas, e son menos comúns en [[latitude]]s maiores, próximas aos polos ou nas latitudes baixas, próximas ao ecuador terrestre.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.erh.noaa.gov/btv/events/15Jan2009/overview.shtml|título=15 January 2009: Lake Champlain Sea Smoke, Steam Devils, and Waterspout: Chapters IV and V|autor=National Weather Service|editorial=[[Administración Nacional Oceánica e Atmosférica]]|data=3 de febreiro de 2009|dataacceso=26 de xullo do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Outros fenómenos similares aos tornados que existen na natureza inclúen ao [[gustnado]] e os [[Remuíño de po|remuíños de po]], [[Tornado de fogo|de lume]] e [[remuiño de vapor|de vapor]].

Os tornados son detectados a través de [[radar de impulsos Doppler|radares de impulsos Doppler]], así como visualmente polos [[cazador de tormentas|cazadores de tormentas]]. Observáronse tornados en todos os continentes excepto na [[Antártida]]. No entanto, a gran maioría dos tornados do mundo prodúcense na rexión [[Estados Unidos de América|estadounidense]] coñecida como ''[[Tornado Alley]]''<&lt;ref name="Science News 1">&gt;{{cita web |url=http://www.sciencenews.org/articles/20020511/bob9.asp |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20060825011156/http://www.sciencenews.org/articles/20020511/bob9.asp |dataarquivo=25 de agosto de 2006 |título=Tornado Alley, USA |dataacceso=26 de xullo do 2015 |apelidos=Perkins |nome=Sid |data=11 de maio de 2002 |obra=[[Science News]] |páxina=296–298 |lingua=en |urlmorta=yes }}<&lt;/ref>&gt; e é seguida polo ''[[Corredor dos Tornados]]'' que afecta o noroeste, centro e sur da [[Arxentina]], o suroeste do [[Brasil]], e o sur de [[Paraguai]] e o [[Uruguai]], en [[América do Sur|Suramérica]].<&lt;ref>&gt;{{cita web |url=http://www.ciesas.edu.mx/Publicaciones/diccionario/Diccionario%20CIESAS/TEMAS%20PDF/Macias%2068a.pdf |formato=PDF |título=Descubriendo tornados en México |dataacceso=26 de xullo do 2015 |apelidos=Macías Medrano |nome=Jesús Manuel |obra=Diccionario Temático CIESAS |lingua=es |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150923203416/http://www.ciesas.edu.mx/Publicaciones/diccionario/Diccionario%20CIESAS/TEMAS%20PDF/Macias%2068a.pdf |dataarquivo=23 de setembro de 2015 |urlmorta=yes }}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref name="cimec_modeladonumérico">&gt;{{cita web |url= http://www.cimec.org.ar/ojs/index.php/mc/article/viewFile/3937/3854|título= Modelado Numérico de Tornados. |dataacceso= 26 de xullo do 2015|ano= 2011|lingua= es |formato=PDF}}<&lt;/ref>&gt; Tamén ocorren ocasionalmente no centro-sur e leste de [[Asia]], [[África austral|sur de África]], noroeste e sueste de [[Europa]], oeste e sueste de [[Australia]] e en [[Nova Zelandia]].<&lt;ref name="EB tornado climatology">&gt;{{cita web|url=http://www.britannica.com/eb/article-218357/tornado|título=Tornado: Global occurrence|dataacceso=26 de xullo do 2015|editorial=[[Enciclopedia Británica|Encyclopædia Britannica Online]]|data=2009|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Existen varias escalas diferentes para clasificar a forza dos tornados. A [[escala Fujita-Pearson]] avalíaos segundo o dano causado, e foi substituída nalgúns países pola [[Escala Fujita-Pearson mellorada|escala Fujita mellorada]], unha versión actualizada da anterior. Un tornado F0 ou EF0, a categoría máis débil, causa dano a árbores pero non a estruturas. Un tornado F5 ou EF5, a categoría máis forte, arrinca edificios dos seus cimentos e pode producir deformacións estruturais significativas en [[rañaceos]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.spc.noaa.gov/efscale/19.html|título=High rise building: greater than 20 stories (HROB)|dataacceso=26 de xullo do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; A [[escala TORRO]] vai do T0 para tornados extremadamente débiles ao T11 para os tornados máis fortes que se coñecen.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.torro.org.uk/TORRO/ECSS_Slide_Show/2004%20SPAIN%20ECSS%20Post-FINAL%20slide%20show.html|título=Wind Scales: Beaufort, T&amp;nbsp;— Scale, and Fujita's Scale|autor=Meaden, Terrance|editorial=Tornado and Storm Research Organisation|data=2004|dataacceso=26 de xullo do 2015|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100430211910/http://www.torro.org.uk/TORRO/ECSS_Slide_Show/2004%20SPAIN%20ECSS%20Post-FINAL%20slide%20show.html|dataarquivo=30 de abril de 2010|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Tamén poden analizarse datos obtidos de radares Doppler e patróns de circulación deixados no chan (marcas [[cicloide|cicloidais]]) e usarse [[fotogrametría]] para determinar a súa intensidade e asignar un rango.<&lt;ref name="EF SPC">&gt;{{cita web|título=Enhanced F Scale for Tornado Damage|obra=Storm Prediction Center|data=1 de febreiro de 2007|editorial=Administración Nacional Oceánica y Atmosférica|url=http://www.spc.noaa.gov/efscale/ef-scale.html|dataacceso=26 de xullo do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Un tornado defínese no ''Glossary of Meteorology'' como «unha columna de aire que xira violentamente sobre ela mesma, estando en contacto co chan, xa sexa colgando de ou debaixo dunha nube cumuliforme, e frecuentemente (pero non sempre) visible como unha [[nube embude]]...».<&lt;ref name="ams">&gt;{{cita web|url=http://glossary.ametsoc.org/wiki/Funnel_cloud|título=funnel cloud

|dataacceso= 26 de xullo do 2015|data=2000|obra=Glossary of Meteorology|editorial=American Meteorological Society|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Na práctica, para que un [[vórtice]] sexa clasificado como un tornado, debe ter contacto tanto co chan como coa base da nube. Con todo, os científicos aínda non formularon unha definición completa do termo; por exemplo, hai desacordos respecto de se múltiples puntos de contacto co chan provenientes do mesmo embude constitúen diferentes tornados.<&lt;ref name="SPC FAQ">&gt;{{cita web|url=http://www.spc.ncep.noaa.gov/faq/tornado/|título=The Online Tornado FAQ|dataacceso=26 de xullo do2015|apelidos=Edwards|nome=Roger|data=4 de abril de 2006|obra=[[National Weather Service|Servizo Meteorolóxico Nacional]]|editorial=[[Administración Nacional Oceánica e Atmosférica]]|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20060929185156/http://www.spc.ncep.noaa.gov/faq/tornado/|dataarquivo=29 de setembro de 2006|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; O termo «tornado» refírese ademais ao vórtice de vento, non á nube de condensación.<&lt;ref name="adv">&gt;{{cita web|url=http://www.crh.noaa.gov/Image/lmk/spotter_reference/advanced_spotters_field_guide.pdf|título=Advanced Spotters' Field Guide|dataacceso= 26 de xullo do 2015|autor=Doswell, Moller, Anderson et al|data=2005|formato=PDF|editorial=[[Departamento de Comercio dos Estados Unidos]]|lingua=inglés}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.cimms.ou.edu/~doswell/a_tornado/atornado.html|título=What is a tornado?|dataacceso= 26 de xullo do 2015|apelidos=Doswell|nome=Charles A.|data=1 de outubro do 2001|editorial=[[Instituto Cooperativo de Estudos Meteorolóxicos de Mesoescala]]|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Un tornado non necesariamente é visible; con todo, a baixa [[presión atmosférica]] que hai no seu interior e que provoca a alta velocidade do vento -de acordo co [[principio de Bernoulli]]-, así como a súa rápida rotación (debido ao [[vento do gradiente|equilibrio ciclostrófico]]) xeralmente causan que o [[vapor de auga]] no aire se volva visible ao condensarse en forma de pingas de auga, tomando a forma dunha nube embude ou un embude de condensación.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| autor = Renno, Nilton O.| título = A thermodynamically general theory for convective vortices| ano = 2008| revista = [[Tellus A]]| volume = 60| número = 4| páxina = 688-699| doi = 10.1111/j.1600-0870.2008.00331.x| lingua = inglés| formato = PDF| url = http://vortexengine.ca/misc/Renno_2008.pdf| dataacceso = 26 de xullo do 2015}}<&lt;/ref>&gt; Cando unha nube embude se estende polo menos á metade da distancia entre o chan e a base da nube -que adoita ser de menos de dous quilómetros—,<&lt;ref name="portal">&gt;{{cita web|url=http://www.portalciencia.net/meteotro.html|título=Tornados y Trombas|data-acceso=6 de abril de 2010|editorial=PortalCiencia}}<&lt;/ref>&gt; considerase un tornado.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.etskywarn.net/tornadofaq.html|apelidos=Williams|nome=Greg|editorial=East Tennessee Skywarn|título=Frequently Asked Questions regarding tornadic activity|data=28 de setembro de 2006|dataacceso=26 de xullo do 2015|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20131202230112/http://www.etskywarn.net/tornadofaq.html|dataarquivo=02 de decembro de 2013|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Hai certos desacordos sobre a definición de «nube embude» e «embude de condensación». De acordo co ''Glossary of Meteorology'', unha nube embude é calquera nube en rotación que colga dunha nube [[cumulus]] ou dunha [[cumulonimbus]], e polo tanto a maior parte dos tornados quedan incluídos baixo esta definición.<&lt;ref name="ams"/>&gt; Entre moitos [[meteoroloxía|meteorólogos]], unha nube embude defínese estritamente como unha nube en rotación non asociada con fortes ventos na superficie, e un «embude de condensación» é un termo utilizado para calquera nube que estea xirando debaixo dunha nube cumuliforme.<&lt;ref name="SPC FAQ" />&gt;

Os tornados con frecuencia comezan sendo nubes embude sen fortes ventos na superficie, no entanto, non todas elas se terminan convertendo nun tornado. De calquera forma, moitos tornados son precedidos por unha nube embude. A maior parte deles producen fortes ventos na superficie, mentres o embude visible segue estando apartado do chan, polo que é difícil distinguir, á distancia, a diferenza entre unha nube embude e un tornado.<&lt;ref name="SPC FAQ" />&gt;

Ocasionalmente, unha mesma tormenta produce máis dun tornado, xa sexa simultaneamente ou en sucesión. Múltiples tornados producidos pola mesma tormenta son coñecidos en conxunto como unha familia de tornados.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.alertatierra.com/hidrometeorologicos/tornados/formacion-de-tornados|título=Formación de tornados|dataacceso=26 de xullo do 2015|autor=Alerta Tierra|lingua=es|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150716163320/http://www.alertatierra.com/hidrometeorologicos/tornados/formacion-de-tornados|dataarquivo=16 de xullo de 2015|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

En ocasións, varios tornados xéranse a partir do mesmo sistema de tormentas. Se a súa actividade non se interrompe, isto considérase unha vaga de tornados, aínda que existen varias definicións. Un período que abarque varios días consecutivos con vagas de tornados na mesma área (xeradas por múltiples sistemas climáticos) é unha secuencia de vagas de tornados, tamén coñecida como vaga de tornados estendida.<&lt;ref name="ams" /><&gt;&lt;ref name="signif">&gt;{{cita libro|apelidos=Grazulis|nome=Thomas P.|editorial=The Tornado Project of Environmental Films|título=Significant Tornadoes 1680–1991|data=xullo de 1993|localización=St. Johnsbury, VT|isbn=1-879362-03-1|lingua=inglés}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://ams.confex.com/ams/pdfpapers/81933.pdf|título=Tornado Outbreak Day Sequences: Historic Events and Climatology (1875–2003)|dataacceso= 26 de xullo do 2015|autor=Schneider, Russell S.; Brooks, Harold E. y Schaefer, Joseph T.|data=2004|formato=PDF|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

A maioría dos tornados adoptan a forma dun estreito [[Funil|embude]], duns poucos centos de metros de ancho, cunha pequena nube expansiva de desfeitos cerca do chan, polo menos, na súa etapa inicial. Os tornados poden quedar escurecidos completamente por choiva ou po, e se é así, son particularmente perigosos, posto que ata os meteorólogos experimentados poderían non velos.<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book">&gt;{{cita libro|apelido=Lyons|nome=Walter A.|título=The Handy Weather Answer Book|url=https://archive.org/details/isbn_9781578590544|edición=2ª|ano=1997|editorial=Visible Ink press|localización=[[Detroit]]|isbn=0-7876-1034-8|páxinas=[https://archive.org/details/isbn_9781578590544/page/175 175]–200|capítulo=Tornadoes|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados, no entanto, pódense manifestar de moitas formas e tamaños. As pequenas e relativamente débiles trombas terrestres, por exemplo, non poden verse máis que como un pequeno remuíño de po sobre o chan. Aínda que o embude de condensación pode non estenderse desde o chan, se os ventos asociados na superficie superan os 64&amp;nbsp;km/h, a circulación é considerada un tornado.<&lt;ref name="adv" />&gt; Un tornado cunha forma case cilíndrica e altura relativamente baixa en ocasións é chamado en inglés ''stovepipe tornado'' (literalmente, «tornado conduto de estufa»).<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.stormeyes.org/tornado/SkyPix/deuel11.htm|título=Stovepipe Tornado|dataacceso=1 de agosto do 2015|apelidos=Edwards|nome=Roger|data=2004|editorial=SkyPix|lingua=inglés|data-arquivo=10 de xullo de 2015|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20150710165908/http://www.stormeyes.org/tornado/SkyPix/deuel11.htm|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Tornados grandes cun só vórtice poden verse como enormes [[cuña (máquina)|cuñas]] enterradas na terra, e polo tanto coñéceselles como «tornados en cuña».<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.cazatormentas.net/index.php/Diccionario-de-Terminos-Meteorologicos/Terminos-de-la-S-a-la-Z.html|título=Términos de la S a la Z|dataacceso=1 de agosto do 2015|data=27 de xaneiro de 2010|obra=Diccionario de Términos Meteorológicos|editorial=Cazatormentas.net|lingua=es|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100429012044/http://www.cazatormentas.net/index.php/Diccionario-de-Terminos-Meteorologicos/Terminos-de-la-S-a-la-Z.html|dataarquivo=29 de abril de 2010|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Un destes tornados pode ser tan ancho que pareza ser un grupo de nubes escuras, sendo ata máis ancho que a distancia entre a base da nube e o chan. Aínda observadores de tormentas experimentados poden ter dificultades para diferenciar un tornado en cuña e unha nube baixa á distancia. Moitos dos tornados máis grandes, aínda que non todos, son en cuña.<&lt;ref name="wedge tornado">&gt;{{cita web|url=http://www.spc.noaa.gov/faq/tornado/binger.htm|título=Wedge Tornado|apelidos=Edwards|nome=Roger|obra=[[National Weather Service|Servizo Meteorolóxico Nacional]]|editorial=[[Administración Nacional Oceánica e Atmosférica]]|dataacceso=1 de agosto do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados na súa etapa de disipación poden parecer tubos estreitos ou cordas, e con frecuencia rízanse ou torcense en formas complexas. Dise que estes tornados están na súa «fase de corda», ou converténdose nun «tornado en corda». Cando toman esta forma, a lonxitude do seu embude increméntase, o que forza aos ventos dentro do mesmo a debilitarse debido á conservación do [[momento angular]].<&lt;ref name="thebible">&gt;{{cita publicación periódica|páxinas=57–58|ligazónautor=Bible of Weather Forecasting|volume=1|número=4|título=27.0.0 General Laws Influencing the Creation of Bands of Strong Bands|autor=Singer, Oscar|data=maio-xullo de 1985|issn=0749-3584|editorial=Singer Press|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Os tornados con múltiples vórtices, pola súa banda, poden parecer unha familia de remuíños xirando ao redor dun centro común, ou poden quedar completamente escurecidos pola condensación, o po e os desfeitos, aparentando ser un só embude.<&lt;ref name="rope tornado">&gt;{{cita web|url=http://www.spc.noaa.gov/faq/tornado/el_reno.htm|obra=Servizo Meteorolóxico Nacional|editorial=[[Administración Nacional Oceánica e Atmosférica]]|título=Rope Tornado|dataacceso= 1 de agosto do 2015|apelidos=Edwards|nome=Roger|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Nos Estados Unidos, en termo medio os tornados miden preto de 150 m de ancho e percorren uns 8&amp;nbsp;km en contacto co chan.<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book" />&gt; De calquera forma, hai un amplo rango de tamaños de tornados. Os tornados débiles, ou os tornados fortes en fase de disipación, poden ser sumamente estreitos, ás veces apenas cuns cantos metros de ancho. Unha vez reportouse un tornado que tiña unha zona de destrución de soamente 2 m de lonxitude.<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book" />&gt; Doutra banda, os tornados en cuña poden ter unha zona de destrución de 1,5&amp;nbsp;km de ancho, ou ata máis. Un tornado que afectou [[Hallam, Nebrasca|Hallam]], [[Nebrasca]], o 22 de maio de 2004, chegou nun punto a medir 4&amp;nbsp;km de ancho ao nivel do chan.<&lt;ref name="widest tornado">&gt;{{cita web|url=http://www.crh.noaa.gov/oax/archive/hallam/hallam.php|título=Hallam Nebraska Tornado|dataacceso=15 de novembro de 2009|obra=Servizo Meteorolóxico Nacional]]|editorial=[[Administración Nacional Oceánica y Atmosférica]]|data=2 de outubro de 2005|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

En termos de lonxitude do seu percorrido, o [[tornado triestatal de 1925]] (''Tri-State Tornado''), que afectou partes de [[Missouri]], [[Illinois]] e [[Indiana]] o [[18 de marzo]] de [[1925]], oficialmente mantívose en contacto co chan continuamente o largo de 352&amp;nbsp;km.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.popularmechanics.com/science/environment/a1965/4219866/|título=Tri-State Tornado: Missouri, Illinois, Indiana, March 1925|dataacceso= 1 de agosto do 2015|apelidos=Galvin|nome=John|data=31 de xullo de 2007|editorial=Popular Mechanics|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Moitos tornados que aparentan ter percorridos de 160&amp;nbsp;km ou máis en realidade son unha familia de tornados formados rapidamente de forma sucesiva; no entanto, non hai probas concretas de que isto ocorrese no caso do Tornado Triestatal.<&lt;ref name="signif" />&gt;

Os tornados poden ser dunha gran variedade de cores, dependendo do ambiente no que se formen. Aqueles que se desenvolven nunha contorna seca poden ser practicamente invisibles, apenas distinguibles só grazas aos desfeitos en circulación na base do embude. Os embudes de condensación que levantan poucos desfeitos ou non os levantan poden ser grises ou brancos. Ao viaxar por encima dun corpo de auga, como o fan as trombas mariñas, poden volverse moi brancos ou ata azuis. Os embudes que se moven lentamente, consumindo grandes cantidades de desfeitos e terra, xeralmente son máis escuros, tomando a cor dos desfeitos. Pola súa banda, os tornados nas [[Grandes Planicies|Grandes Chairas]] poden volverse vermellos debido a tintura avermellada da terra, e os tornados en zonas montañosas poden viaxar sobre terreos cubertos de [[neve]], volvéndose dun branco brillante.<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book" />&gt;

[[Ficheiro:Waurika Oklahoma Tornado Back and Front.jpg|miniatura|Fotografía do tornado de [[Waurika]], [[Oklahoma]] do 30 de maio de 1976, tomadas case ao mesmo tempo por dous fotógrafos. Na foto superior, o tornado está iluminado de fronte, co sol detrás da cámara, polo que o embude vese case branco. Na imaxe inferior, onde a cámara está na dirección oposta, o tornado queda iluminado pola súa banda traseira, co sol detrás das nubes, dándolle un aspecto escuro.<&lt;ref name="public">&gt;{{cita web|url=http://www.spc.noaa.gov/faq/tornado/torscans.htm|título=Public Domain Tornado Images|dataacceso= 1 de agosto do 2015|apelidos=Edwards|nome=Roger|editorial=[[National Severe Storms Laboratory]]|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;]]

Un factor importante que determina a aparencia dun tornado son as condicións de iluminación. Un tornado que estea sendo iluminado pola súa banda posterior (visto co [[sol]] por detrás del) vese moi escuro. O mesmo tornado, visto co sol ás costas do observador, pode verse gris ou branco brillante. Os tornados que se forman durante o [[ocaso]] poden ser de moitas cores diferentes, presentando tons de amarelo, laranxa e rosa.<&lt;ref name="color">&gt;{{cita web|url=http://www.chaseday.com/tornadoes.htm|título=Tornadoes - Many Are Different From What Dorothy Saw|dataacceso=1 de agosto do 2015|apelidos=Moore|nome=Gene|editorial=Chase Day|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150923202331/http://www.chaseday.com/tornadoes.htm|dataarquivo=23 de setembro de 2015|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Algúns factores que poden reducir a visibilidade dos tornados son o po levantado polos ventos da tormenta, forte [[choiva]] ou [[sarabia]] e a escuridade da [[noite]]. Os tornados que ocorren baixo estas condicións son particularmente perigosos, xa que soamente as observacións dun [[radar meteorolóxico]], ou posiblemente o ruído que producen ao aproximarse, serven como advertencia para aqueles que se atopan no seu camiño. De calquera forma, a maioría dos tornados fortes fórmanse baixo a base da corrente ascendente da tormenta, a cal está libre de choiva,<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.srh.noaa.gov/oun/stormspotting/basics.php|obra=Servizo Meteorolóxico Nacional|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|título=The Basics of Storm Spotting|data=15 de xaneiro de 2009|dataacceso=2 de agosto do 2015|lingua=inglés|data-arquivo=11 de outubro de 2003|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20031011045434/http://www.srh.noaa.gov/oun/stormspotting/basics.php|url-morta=unfit}}<&lt;/ref>&gt; permitindo que sexan visibles.<&lt;ref>&gt;{{cita publicación periódica|url=http://books.google.com/books?id=YwEAAAAAMBAJ&amp;pg=PA77&amp;lpg=PA77&amp;dq=tornadoes+visible+location+within+updraft&amp;source=bl&amp;ots=zHE61NmGME&amp;sig=ZMreLcKjWG7knLhEGJgLAyP4LWU&amp;hl=en&amp;ei=N6cCS5bDGYTbnAfQqd1w&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=7&amp;ved=0CCAQ6AEwBg#v=onepage&amp;q=tornadoes%20visible%20location%20within%20updraft&amp;f=false|revista=Popular Science|título=Tornado Factory&amp;nbsp;— Giant Simulator Probes Killer Twisters|volume=213|número=1|issn=0161-7370|data=1978|dataacceso= 2 de agosto do 2015|páxina=77|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Ademais, a maioría dos tornados ocorren durante a tarde, cando o sol pode penetrar incluso as nubes máis densas.<&lt;ref name="signif" />&gt; Do mesmo xeito, os tornados nocturnos xeralmente son iluminados debido á frecuente aparición de [[Raio (descarga eléctrica)|raios]].

Hai evidencias, incluíndo imaxes de radares móbiles [[Doppler on Wheels]] e informes de testemuñas, de que a maioría dos tornados teñen un centro despexado e acougado onde a presión é extremadamente baixa, de forma semellante ao [[ollo (ciclón)|ollo]] dos [[furacán|ciclóns tropicais]]. Esta área estaría despexada (posiblemente chea de po), con ventos relativamente acougados, e sería moi escura, xa que a luz sería bloqueada polos cascallos xirando no exterior do tornado. Aqueles que aseguran ver o interior dun tornado din habelo logrado grazas á iluminación dun raio.<&lt;ref>&gt;{{cita publicación periódica

| url = https://www.sciencenews.org/archive/oklahoma-tornado-sets-wind-record?mode=magazine&amp;context=1921

}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita publicación periódica

}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita libro|apelidos=Hall|nome=Roy S.|editorial=Greenhaven Press|título=Tornadoes|data=2003|localización=Farmington Hills, MI|isbn=0-7377-1473-5|páxina=59–65|capítulo=Inside a Texas Tornado|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados están formados por dous tipos de movementos verticais do aire: un [[anticiclón]]ico con xiro horario, formado polo aire frío e seco que descende diminuíndo o seu radio e polo tanto, aumentando a súa velocidade de xiro, e outro ascendente, que constitúe unha área [[ciclón]]ica, cuxo radio de acción vai aumentando en espiral ao ir ascendendo en sentido contrario ás agullas do reloxo no [[hemisferio norte]], e no sentido das agullas do reloxo no [[hemisferio sur]]. Ao contrario do que sucede coa especie de embude anticiclónico descendente, a medida que ascende o aire quente vaise ensanchando, co que perde velocidade e, obviamente, enerxía. As [[supercela]]s e os tornados xiran ciclónicamente en simulacións numéricas ata cando o [[Forza de Coriolis|efecto de Coriolis]] é ignorado.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0469(1984)041<&lt;2991:SVTOOU>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0469(1984)041%3C2991%3ASVTOOU%3E2.0.CO%3B2&amp;ct=1

}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0469(1985)042<&lt;0271:OTRAPO>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0469(1985)042%3C0271%3AOTRAPO%3E2.0.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt; Os tornados e [[mesociclón]]s de baixo nivel deben o seu rotación a procesos complexos dentro da supercela e o [[Ambiente|medio ambiente]].<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0469(1995)052<&lt;2675:SAAOTD>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0469(1995)052%3C2675%3ASAAOTD%3E2.0.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt;

Non obstante o que se indicou, tanto a rotación ascendente cara á esquerda no hemisferio norte como a descendente cara á dereita tamén no hemisferio norte, así como a formación dos tornados tipo corda e o seu desprazamento na súa traxectoria superficial débense ao efecto de Coriolis. Iso débese á gran dimensión vertical dos tornados, en comparación coa súa anchura na superficie: a velocidade de rotación terrestre aos 30° de latitude é de 404&amp;nbsp;m/s como sinala Antonio Gil Olcina.<&lt;ref>&gt;Antonio Gil Olcina: Climatología. En: Vicente Bielza de Ory, Editor. ''Geografía General I. Introducción y Geografía física''. Madrid: Taurus Ediciones, 1984, 3a edición, 1993, p. 219<&lt;/ref>&gt; Como resulta lóxico, esta velocidade xera un efecto intenso na superficie, onde a fricción fai xirar a columna de aire cara á dereita (de novo no hemisferio norte) mentres que en altura, dita velocidade é moito menor ao ter a columna ou embude un diámetro moito maior.

Todos os tornados comezan xirando en dirección anticiclónica e están formados por unha corrente vertical de aire frío e seco que descende en forma dunha espiral que vai diminuíndo o seu radio de xiro ao ir baixando, co que aumenta considerablemente a súa velocidade de rotación e dá orixe en compensación, a unha espiral ascendente de aire quente e seco pero que forma rapidamente unha nube embude ao arrefriarse rapidamente ese aire xirando de xeito ciclónico, é dicir, antihoraria no hemisferio norte. A existencia de dous remuíños simultáneos xirando en sentido oposto no mesmo punto é o que explica a asimetría dun tornado: sempre ten unha parte aberta, sen nube de condensación a baixa altura (por onde descende o aire frío e seco) e outra por onde ascende o aire quente e húmido que, eventualmente, pode alcanzar a nube formando unha nube embude polo aumento do diámetro de xiro. Xeralmente, só sistemas tan débiles como as trombas terrestres e os gustnados poden rotar anticiclónicamente, e usualmente só o fan aqueles que se forman no lado anticiclónico da corrente descendente do flanco traseiro nunha supercela ciclónica.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://maps.weather.com/blog/weather/8_9262.html|título=Anticyclonic Tornado at El Reno, OK|dataacceso=2 de agosto do 2015|apelidos=Forbes|nome=Greg|data=26 de abril de 2006|editorial=The Weather Channel|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070320023512/http://maps.weather.com/blog/weather/8_9262.html|dataarquivo=20 de marzo de 2007|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

No entanto, en raros casos, os tornados anticiclónicos fórmanse en asociación co [[mesoanticiclón]] dunha supercélula anticiclónica -da mesma forma que un típico tornado ciclónico- ou como un tornado acompañante, xa sexa como un tornado satélite ou asociado con circulacións anticiclónicas dentro dunha supercela.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://tornado.sfsu.edu/geosciences/StormChasing/Cases/Sunnyvale/Sunnyvale.html|título=Sunnyvale and Los Altos, CA Tornadoes|dataacceso=2 de agosto do 2015|apelidos=Monteverdi|nome=John|data=25 de xaneiro de 2003|editorial=[[Universidade Estatal de San Francisco]], Departamento de Xeociencias, Gráficas Climáticas e Laboratorio de Simulación|lingua=inglés|data-arquivo=13 de xuño de 2013|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20130613194202/http://tornado.sfsu.edu/geosciences/StormChasing/cases/Sunnyvale/Sunnyvale.html|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Os ventos do vórtice do tornado e dos [[turbulencia|turbulentos]] remuíños constituentes, así como a interacción das correntes de aire coa superficie e os desfeitos, contribúen á creación de sons. As nubes embude tamén producen sons. Reportouse que as nubes embude e pequenos tornados fan sons como de chifridos, pitidos, murmurios ou zunidos de innumerables [[abella]]s, ou [[electricidade]], mentres que tamén se reporta que moitos tornados producen un ruído xordo grave e continuo, ou un son irregular.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0493(1966)094<&lt;0213:TMSEBA>&gt;2.3.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0493(1966)094%3C0213%3ATMSEBA%3E2.3.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt;

Xa que moitos tornados son audibles unicamente cando están moi preto, o ruído non é unha advertencia fiable dun tornado. Ademais, calquera vento forte, incluso unha grainzada severa ou o continuo tronar de raios nunha tormenta eléctrica, poden producir un estrondo similar ao dos tornados.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica|autor=Hoadley|título=Tornado Sound Experiences|data=31 de marzo de 1983|revista=[[Storm Track]]|volume=6|número=3|páxina=5-9|lingua=inglés|url=http://www.stormtrack.org/archive/0636.htm|dataacceso=2 de febreiroi do 2023|nome=David|data-arquivo=19 de xuño de 2012|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20120619210634/http://www.stormtrack.org/archive/0636.htm|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados tamén producen marcas [[infrasón]]icas inaudibles.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2FMWR-2851.1

}}<&lt;/ref>&gt; A diferenza das audibles, as marcas inaudibles dos tornados foron illadas; debido á propagación a longa distancia das ondas sonoras de baixa frecuencia, estase intentando desenvolver aparellos para a predicción e detección de tornados que ademais sirvan para comprender a súa morfoloxía, dinámica e formación.<&lt;ref name="field programs history">&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Bluestein|nome=Howard|título=A History of Severe-Storm-Intercept Field Programs|revista=Weather and Forecasting|url=http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;issn=1520-0434&amp;volume=014&amp;issue=04&amp;page=0558|páxina=558–577|editorial=American Meteorological Society|volume=14|número=4|doi=10.1175/1520-0434(1999)014<&lt;0558:AHOSSI>&gt;2.0.CO;2|data=27 de outubro de 1998|ano=1999|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Os tornados ademais producen unha marca [[sismoloxía|sísmica]] detectable, e continúan as investigacións para illala e entender o seu proceso.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0450(1995)034<&lt;0572:TDBOSS>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0450(1995)034%3C0572%3ATDBOSS%3E2.0.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados emiten no [[espectro electromagnético]], e detectáronse emisións de [[sinais radio atmosféricas]] e de [[campo eléctrico]].<&lt;ref name="field programs history" /><&gt;&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://ams.confex.com/ams/11aram22sls/techprogram/paper_81153.htm|título=A historical perspective of In-Situ observations within Tornado Cores|dataacceso= 2 de agosto do 2015|apelidos=Samaras|nome=Tim M.|data=7 de outubro de 2004|lugar=Hyannis, MA|editorial=American Meteorological Society|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Tamén se observarón correlacións entre tornados e patróns da actividade dos raios. As tormentas tornádicas non conteñen máis raios que outras tormentas e algunhas celas tornádicas nunca os producen. Xeralmente, a actividade de raios que van da nube ao chan (''cloud-to-ground'', ou CG) decrece cando un tornado alcanza a superficie e regresa ao seu nivel normal cando o tornado se disipa. En moitos casos, tornados e tormentas eléctricas de grande intensidade exhiben un incremento e dominancia anómala de polaridade positiva nas descargas de tipo CG.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0434(1997)012<&lt;0428:COCTGL>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0434(1997)012%3C0428%3ACOCTGL%3E2.0.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt; O [[electromagnetismo]] e os raios teñen pouco ou nada que ver directamente con aquilo que provoca a aparición de tornados (xa que estes son basicamente un fenómeno [[termodinámica|termodinámico]]), aínda que posiblemente hai conexións coa tormenta e o ambiente afectando a ambos os fenómenos.

No pasado reportouse presenza de [[luminosidade]], e é probable que se deba a confusión nas identificacións con fontes luminosas externas como raios, luces urbanas e escintileos de instalacións eléctricas danadas, xa que as fontes internas de cando en cando son reportadas e non se sabe que sexan documentadas. Ademais dos ventos, os tornados tamén presentan cambios en variables atmosféricas como temperatura, humidade e presión. Por exemplo, o 24 de xuño de 2003, preto de '''Manchester''' ([[Dacota do Sur]]), unha investigación rexistrou un déficit de presión de 100 [[bar (unidade)|milibares]]. A presión diminuíu gradualmente a medida que o vórtice se achegaba e logo baixou extremadamente rápido a 850 milibares no centro do violento tornado antes de aumentar rapidamente ao afastarse o vórtice, resultando nunha gráfica da presión en forma de «V». Ao mesmo tempo, a temperatura tende a decrecer e o contido de humidade a aumentar na veciñanza dun tornado.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://ams.confex.com/ams/11aram22sls/techprogram/paper_81700.htm|título=Pressure measurements at the ground in an F-4 tornado|dataacceso= 2 de agosto do 2015|apelidos=Lee|nome=Julian J.|autor2=Samaras, Timothy P. y Young, Carl R.|data=7 de outubro de 2004|lugar=Hyannis, MA|editorial=American Meteorological Society|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados xeralmente desenvólvense a partir dun tipo de [[tormenta]]s coñecidas como [[supercela]]s.<&lt;ref name="formacion1">&gt;{{cita web|url=http://www.windows.ucar.edu/tour/link=/earth/Atmosphere/tornado/formation.sp.html&amp;edu=high|título=Cómo se forma un Tornado|dataacceso=2 de agosto do 2015|autor=Ventanas al Universo|data=setembro de 2000|editorial=University Corporation for Atmospheric Research|lingua=es|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090321070616/http://www.windows.ucar.edu/tour/link%3D/earth/Atmosphere/tornado/formation.sp.html%26edu%3Dhigh|dataarquivo=21 de marzo de 2009|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; As supercelas conteñen [[mesociclón]]s, que son unha área de rotación organizada de aire que se localiza na atmosfera, de entre 2 a 10&amp;nbsp;km de ancho. Ademais de tornados, son comúns en tales tormentas choivas intensas, raios, fortes refachos de vento e graínzo. Aínda que a maioría dos tornados, particularmente os máis fortes (do EF3 ao EF5 segundo a [[Escala Fujita-Pearson]]), derívanse de supercelas, tamén algúns pódense formar a partir doutras circulacións de aire, e polo tanto son denominados tornados non supercelulares. Este tipo de tornados, no entanto, adoitan ser de menor intensidade.<&lt;ref name="formacion2">&gt;{{cita web|url=http://noticieros.televisa.com/mundo/1505/tornados-mexico-eu/|título=Tornados en México y EU|dataacceso=2 de agosto do 2015|formato=HTML|editorial=Noticieros Televisa|lingua=es|data-arquivo=31 de maio de 2015|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20150531063653/http://noticieros.televisa.com/mundo/1505/tornados-mexico-eu/|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

A maior parte dos tornados orixinados en supercelas seguen un ciclo de vida recoñecible. Este comeza coa orixe da propia supercela, que se dá cando unha corrente de aire frío e seco descende desde o alto dunha nube (desde a parte de atrás) para compensar o aire cálido que ascende pola fronte para ir incrementando as dimensións da propia nube. Ao ser máis pesado o aire frío, prodúcense capas de aire inestable onde o aire frío descende e obriga ao aire quente a ascender, creando a tormenta. Se as diferenzas de temperatura son o suficientemente grandes, o descenso do aire frío pódese dar en forma de remuíño, invisible por ser de aire seco: vólvese visible cando ao chegar ao chan comeza a levantar po, follas e outros obxectos. Este aire que descende, chamado corrente descendente do flanco traseiro (RFD, polas súas siglas en inglés), acelera ao irse achegando ao chan, e arrastra consigo ao [[mesociclón]] da supercela cara a el.<&lt;ref name="adv" />&gt; As correntes ascendentes, pola súa banda, atraen o aire ao seu ao redor, aumentando a rotación e converténdose nunha columna estreita, coñecida como [[nube embude]], que vai aumentando o seu diámetro e diminuíndo a súa velocidade de xiro a medida que se eleva.<&lt;ref name="formacion2"/>&gt;

Ao descender unha columna de aire frío e seco cun xiro anticiclónico, é dicir, con xiro no sentido horario (procedente da parte superior dunha nube de desenvolvemento vertical) cara ao chan pola maior densidade do aire frío, comeza a formarse un embude de condensación (visible pola condensación do aire húmido ao ascender) en sentido contrario (é dicir, ciclónico), que vén compensar a perda da masa nubrada que descendeu previamente. Ao ir descendendo o embude anticiclónico (RFD) e chegar ao chan, créase unha fronte de refachos que pode causar danos a unha boa distancia do tornado. Usualmente, a nube embude convértese nun tornado pouco despois de que a RFD toque o chan.<&lt;ref name="adv" />&gt;

Inicialmente, o tornado conta cunha boa fonte de aire quente e húmido que ingresa nel para darlle enerxía, polo que crece ata que alcanza a súa etapa madura. Isto pode durar uns poucos minutos ou máis dunha hora, e é durante este tempo que o tornado xeralmente causa o maior dano e as súas dimensións chegan ao máximo, podendo chegar a medir nalgúns casos máis de 1,5&amp;nbsp;km de ancho. Mentres tanto, a RFD, que nesta etapa é unha área de ventos superficiais fríos, comeza a colocarse ao redor do tornado, interrompendo o fluxo de aire quente que o alimenta.<&lt;ref name="adv" />&gt;

Cando a RFD envolve completamente ao tornado e córtalle o fornezo de aire, o vórtice comeza a debilitarse, e vólvese delgado, semellante a unha cordo. Esta é a fase de disipación, mesma que normalmente non dura máis duns poucos minutos, e trala cal o tornado se esfuma. Durante esta etapa a forma do tornado depende en gran medida dos ventos da tormenta principal, o que pode facer que tome formas infrecuentes.<&lt;ref name="signif" /><&gt;&lt;ref name="public" /><&gt;&lt;ref name="color" />&gt; Malia que o tornado está desaparecendo, aínda é capaz de causar dano. Ao converterse nun tubo delgado, da mesma forma que un patinador recolle os brazos para xirar máis rápido, os ventos poden incrementar a súa velocidade neste punto.<&lt;ref name="adv" />&gt;

Aínda que esta teoría achega de como xorden, desenvólvense e desaparecen os tornados é amplamente aceptada, non explica a formación de tornados máis pequenos, como as trombas terrestres ou os tornados con múltiples vórtices. Todos eles teñen diferentes mecanismos que influencian o seu desenvolvemento, no entanto, a maioría seguen un patrón similar ao aquí descrito.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0469(2003)060<&lt;0795:TRFTTO>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-document&amp;doi=10.1175%2F1520-0469(2003)060%3C0795:TRFTTO%3E2.0.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt;

Un tornado de vórtices múltiples ou tornado multivórtice é un tipo de tornado no cal dúas ou máis columnas de aire en movemento xiran ao redor dun centro común. As estruturas multivórtices poden presentarse en case calquera circulación de aire, pero observanse máis frecuentemente en tornados intensos. Estes vórtices xeralmente crean pequenas áreas que causan maior dano ao longo da traxectoria do tornado principal.<&lt;ref name="SPC FAQ" /><&gt;&lt;ref name="adv" />&gt; Este fenómeno é distinto ao [[tornado satélite]], o cal é un tornado máis débil que se forma moi preto doutro tornado máis grande e forte, contido dentro do mesmo [[mesociclón]]. O tornado satélite aparenta «orbitar» ao redor do tornado maior (de aí o nome), asemellándose a un tornado multivórtice. No entanto, o tornado satélite é unha circulación distinta, e é moito máis pequeno que o embude principal.<&lt;ref name="SPC FAQ" />&gt;

Unha tromba de auga ou tromba mariña é simplemente un tornado que se forma sobre a auga. No entanto, os investigadores xeralmente distinguen as trombas mariñas tornádicas das non tornádicas. As trombas mariñas non tornádicas son menos fortes pero moito máis comúns, e son similares na súa [[dinámica]] aos chamados remuíños de po e ás trombas terrestres. Fórmanse nas bases de nubes [[cumulus congestus]] en augas tropicais e subtropicais. Teñen ventos relativamente débiles, paredes lisas con [[fluxo laminar]] e xeralmente viaxan moi lentamente, se é que o fan. Comunmente ocorren nos [[caios de Florida]] e ao norte do [[mar Adriático]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.usatoday.com/community/chat/0504tornb.htm|título=Tornado Chase 2000|dataacceso=1 de setembro de 2009|apelidos=Zittel|nome=Dave|data=4 de maio de 2000|obra=[[USA Today]]|lingua=inglés}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|apelidos=Golden|nome=Joseph|url=http://www.usatoday.com/weather/wspouts.htm|título=Waterspouts are tornadoes over water|dataacceso=9 de agosto do 2015|obra=[[USA Today]]|lingua=inglés}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita libro|apelidos=Grazulis, Thomas P.; Flores, Dan|editorial=University of Oklahoma Press|título=The Tornado: Nature's Ultimate Windstorm|url=https://archive.org/details/tornadonaturesul0000graz_s1w0|data=2003|localización=Norman, OK|isbn=0-8061-3538-7|páxina=p. 256|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; En contraste, as trombas mariñas tornádicas son literalmente "tornados sobre a auga". Fórmanse sobre ela de xeito similar aos tornados mesociclónicos, ou ben son tornados terrestres que chegan á auga. Xa que se forman a partir de tormentas fortes e poden ser moito máis intensas, rápidas e de maior duración que as trombas non tornádicas, considéranse máis perigosas.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.srh.noaa.gov/mfl/?n=waterspouts|título=About Waterspouts|dataacceso=7 de setembro de 2009|data=11 de decembro de 2008|editorial=Oficina de Predicción do Clima do Servizo Meteorolóxico Nacional|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Unha tromba terrestre, tamén chamada tornado non supercelular, tornado ou embude nubrado ou, polo seu nome en inglés, ''landspout'', é un tornado que non está asociado cun mesociclón. O seu nome provén da súa denominación como unha «tromba mariña non tornádica sobre terra». As trombas mariñas e as terrestres comparten varias características distintivas, incluíndo a súa relativa debilidade, curta duración e un embude de condensación liso e de pequenas dimensións que con frecuencia non toca o chan. Estes tornados tamén crean unha distintiva nube laminar de po cando fan contacto co chan, debido a que a súa mecánica é diferente á dos tornados mesoformes. Aínda que xeralmente son máis débiles que os tornados clásicos, poden producir fortes ventos que igualmente son capaces de causar graves danos.<&lt;ref name="SPC FAQ" /><&gt;&lt;ref name="adv" />&gt;

Un gustnado (termo que provén de ''gust front tornado'', é dicir, «tornado de fronte de refachos») é un pequeno remuíño vertical asociado cun [[fronte de refachos]] ou unha [[refacho descendente]]. Xa que tecnicamente non están conectados coa base dunha nube, existe certo debate sobre se os gustnados son tornados. Fórmanse cando un fluxo de aire frío, seco e rápido proveniente dunha [[tormenta]] se atopa cunha masa de aire quente, húmido e estacionario cerca do límite do fluxo, resultando nun efecto de "redondeamento" (exemplificado a través dunha [[nube en rodete]]). Se a [[cortante do vento]] nos niveis inferiores é o suficientemente forte, a rotación pode volverse horizontal ou diagonal e facer contacto co chan. O resultado é un gustnado.<&lt;ref name="SPC FAQ" /><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://glossary.ametsoc.org/wiki/Gustnado|título=Gustnado|dataacceso=15 de agosto do 2015|data=2000|obra=Glossary of Meteorology|editorial=American Meteorological Society|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Un remuíño de po ou remuíño de area, coñecido en inglés como ''dust devil'' (literalmente «demo de po») parécese a un tornado en que é unha columna de aire vertical en rotación. No entanto, fórmanse baixo ceos despexados e de cando en cando alcanzan a forza dos tornados máis débiles. Desenvólvense cando unha forte corrente ascendente [[convección|convectiva]] se forma cerca do chan durante un día caloroso. Se hai suficiente cortante do vento nos niveis inferiores, a columna de aire quente que está en ascenso pode desenvolver un pequeno movemento ciclónico que pode distinguirse cerca do chan. A estes fenómenos non se lles considera tornados porque se forman cando hai bo clima e non se asocian con nube algunha. Poden, no entanto, causar ocasionalmente danos de consideración, especialmente en zonas [[clima árido|áridas]].<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book"/><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.srh.noaa.gov/ssd/techmemo/sr207.htm|título=Severe Weather Climatology for New Mexico|dataacceso= 15 de agosto do 2015|autor=Jones, Charles H.; Liles, Charles A.|data=1999|editorial=Weather Forecast Office|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Aquelas circulacións que se desenvolven preto de [[incendio forestal|incendios forestais]] reciben o nome de remuíños ou rudopíos de lume. Non se lles considera tornados salvo no raro caso de que se conecten a unha nube [[pyrocumulus]] ou a outra nube cumuliforme sobre eles. Os remuíños de lume polo xeral non son tan fortes como os tornados relacionados con tormentas. Con todo, poden causar danos considerables.<&lt;ref name="signif" />&gt;

Un remuíño de vapor, en inglés chamado ''steam devil'' («diaño de vapor») é un termo que se utiliza para describir a unha corrente ascendente en rotación que implica [[vapor]] ou [[fume]]. Un remuíño de vapor é moi raro, pero fórmase principalmente a partir de fume emitido polas [[cheminea]]s dunha central de enerxía. As [[augas termais]] e os [[deserto]]s tamén poden ser zonas aptas para a formación dun remuíño de vapor. Este fenómeno pode ocorrer sobre a auga, cando o frío aire ártico se atopa con auga relativamente cálida.<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book" />&gt;

A [[escala Fujita-Pearson]] e a chamada [[escala Fujita-Pearson mellorada]] clasifican os tornados segundo o dano causado. A escala mellorada (EF polas súas siglas en inglés) foi un perfeccionamento da vella escala Fujita, usando estimacións de ventos e mellor descrición dos danos; con todo, foi deseñada para que un tornado clasificado segundo a escala Fujita recibise o mesmo rango numérico, e foi implementada comezando nos Estados Unidos en 2007. Un tornado EF0, o máis débil segundo a escala, posiblemente dane árbores pero non estruturas, mentres que un tornado EF5, o máis forte, pode arrincar edificios dos seus cimentos deixándoos descubertos e ata deformar [[rañaceos]]. A similar [[escala TORRO]] vai de T0 para tornados extremadamente débiles a T11 para os tornados máis poderosos que se coñecen. Datos obtidos dun [[radar de impulsos Doppler]], a [[fotogrametría]] e os patróns no chan (marcas cicloidais) igualmente poden ser analizados para determinar a intensidade e outorgar un rango.<&lt;ref name="SPC FAQ" /><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.webcitation.org/5lyrvy2Nr|título=Goshen County Tornado Given Official Rating of EF2|obra=National Weather Service|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés|data-arquivo=01 de xaneiro de 2016|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20160101224233/http://www.webcitation.org/5lyrvy2Nr|url-morta=yes}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita conferencia|autor=Lewellen, David C.; Zimmerman, M.I.|data=28 de outubro de 2008|título=Using Simulated Tornado Surface Marks to Decipher Near-Ground Winds|conferencia=24th Conference on Severe Local Storms|urlconferencia=http://ams.confex.com/ams/24SLS/techprogram/program_508.htm|editor=Bulletin of the American Meteorological Society|url=http://ams.confex.com/ams/pdfpapers/141749.pdf|dataacceso= 16 de agosto do 2015|formato=PDF|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados varían en intensidade sen importar a súa forma, tamaño e localización, aínda que os tornados fortes xeralmente son máis grandes que os débiles. A relación coa lonxitude do seu percorrido e duración tamén varía, aínda que os tornados con maior percorrido tenden a ser máis fortes.<&lt;ref>&gt;{{Cita publicación periódica

| doi = 10.1175/1520-0434(2004)019<&lt;0310:OTROTP>&gt;2.0.CO;2

| url = http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0434(2004)019%3C0310%3AOTROTP%3E2.0.CO%3B2

}}<&lt;/ref>&gt; No caso de tornados violentos, só presentan grande intensidade nunha porción do percorrido, boa parte desta intensidade provindo de subvórtices.<&lt;ref name="signif" />&gt;

Nos Estados Unidos, o 80% dos tornados son clasificados como EF0 e EF1 (de T0 a T3). Canto maior sexa a intensidade dun rango, menor é a súa taxa de incidencia, pois menos do 1% son tornados violentos (EF4, T8 ou máis forte).<&lt;ref name="Basic Spotter Guide">&gt;{{cita web|url=http://www.crh.noaa.gov/Image/lmk/spotter_reference/advanced_spotters_field_guide.pdf|título=Basic Spotters’ Field Guide|dataacceso=16 de agosto do 2015|autor=Edwards, Moller, Purpura et al.|data=31 de marzo de 1998|obra=National Weather Service|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|formato=PDF|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Fóra de ''Tornado Alley'', e de Norteamérica en xeral, os tornados violentos son extremadamente raros. Aparentemente isto débese máis que nada ao menor número de tornados en xeral que hai fóra de devandita rexión, xa que as investigacións mostran que a distribución dos tornados segundo a súa intensidade é bastante similar a nivel mundial. Uns cantos tornados de importancia ocorren cada ano en Europa, áreas do centro-sur de Asia, porcións do sueste de [[América do Sur|Suramérica]] e o sur de África.<&lt;ref name="intensity distribution">&gt;{{cita web|url=http://www.nssl.noaa.gov/users/brooks/public_html/papers/dotzekgrieserbrooks.pdf|título=Statistical modeling of tornado intensity distributions|dataacceso= 16 de agosto do 2015|autor=Dotzek, Nikolai, Jürgen Grieser y Brooks, Harold E.|data=1 de marzo de 2003|obra=Atmospheric Research Vol. 67–68|páxina=163–187|formato=PDF|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Nos Estados Unidos preséntanse máis tornados que en calquera outro país: unhas catro veces máis que os que se estima que se forman en toda Europa, sen incluír trombas mariñas.<&lt;ref name="European tornado climatology">&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Dotzek|nome=Nikolai|data=20 de marzo de 2003|título=An updated estimate of tornado occurrence in Europe|revista=Atmospheric Research|url=http://tordach.org/pdf/ecss02s.pdf|formato=PDF|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20040407192955/http://www.tordach.org/pdf/ecss02s.pdf|dataarquivo=07 de abril de 2004|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Isto débese principalmente á xeografía única do continente americano. [[América do Norte]] é relativamente grande e esténdese desde a [[zona intertropical]] ata as áreas [[Ártico|árticas]], e non conta cunha cadea montañosa importante que vaia de leste a oeste e que bloquee o fluxo de aire entre estas dúas zonas. Nas latitudes centrais, onde ocorren a maior parte dos tornados, as [[Montañas Rochosas]] bloquean a humidade e o fluxo atmosférico, permitindo que exista aire máis seco nos niveis intermedios da [[troposfera]], e causando a [[cicloxénese|formación dunha área con presión baixa]] ao leste de devanditas montañas. Un incremento no fluxo de aire desde as Rochosas propicia a formación dunha [[liña seca]] cando o fluxo é forte nos niveis superiores,<&lt;ref>&gt;{{cita web|apelidos=Cai|nome=Huaqing|título=Dryline cross section|data=24 de setembro de 2001|dataacceso=16 de agosto do 2015|url=http://www.atmos.ucla.edu/~caihq/pic/fig23.html|editorial=Universidade de California nos Ánxeles|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080120180130/http://www.atmos.ucla.edu/~caihq/pic/fig23.html|dataarquivo=20 de xaneiro de 2008|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; mentres o [[golfo de México]], ao leste, proporciona abundante humidade nos niveis baixos da [[atmosfera]]. Esta topografía única provoca moitas colisións de aire cálido con aire frío, que son as condicións que crean tormentas fortes e duradeiras. Unha gran parte destes tornados fórmanse en devandita área do centro dos Estados Unidos entre as Rochosas e o golfo, coñecida como ''[[Tornado Alley]]'' («calello dos tornados»).<&lt;ref name="Science News 1" />&gt; Esta área abarca tamén partes do Canadá, principalmente en [[Ontario]] e as [[pradarías canadenses]], aínda que o sueste do [[Quebec]], o interior de [[Columbia Británica]] e o occidente de [[Novo Brunswick]] tamén son propensos a tornados.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/tornado/|título=Tornados|autor=MICHAEL J. NEWARK|editorial=the canadian encyclopedia|data=2 de xuño do 2008|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; En ocasións tamén se presentan tornados fortes no noroeste de [[México]].

De media, nos Estados Unidos ocorren uns 1.200 tornados por ano. Os [[Países Baixos]] presentan o maior número de tornados por área de calquera país ao rexistrarse alí máis de 20 tornados, o que equivale a 0,00048 tornados por km<&lt;sup>&gt;2<&lt;/sup>&gt; anualmente, seguidos polo [[Reino Unido]] que presenta anualmente uns 33, é dicir, 0,00013 por km, e mentres que na [[Arxentina]], rexístranse uns 300 por ano, o que equivale a 0,0009 por km.<&lt;ref>&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Holden|nome=J.|autor2=Wright, A.|título=UK tornado climatology and the development of simple prediction tools|revista=Quarterly Journal of the Meteorological Society|volume=130|páxina=1009–1021|editorial=Royal Meteorological Society|data=13 de marzo de 2003|url=http://www.geog.leeds.ac.uk/people/j.holden/paper80.pdf|doi=10.1256/qj.03.45|dataacceso=16 de agosto do 2015|formato=PDF|lingua=inglés|data-arquivo=24 de agosto de 2007|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20070824151103/http://www.geog.leeds.ac.uk/people/j.holden/paper80.pdf|url-morta=unfit}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|autor=Staff|título=Natural Disasters: Tornadoes|obra=BBC Science and Nature|editorial=BBC|data=28 de marzo de 2002|url=http://www.bbc.co.uk/science/hottopics/naturaldisasters/hurricanes.shtml|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés|data-arquivo=14 de outubro de 2002|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20021014233047/http://www.bbc.co.uk/science/hottopics/naturaldisasters/hurricanes.shtml|url-morta=unfit}}<&lt;/ref>&gt; de calquera forma, a maioría son pequenos e causan moi pouco dano. En números absolutos, sen importar a extensión territorial o Reino Unido experimenta máis tornados que calquera país europeo, á vez que a Arxentina representa a maior cantidade de tornados que calquera país latinoamericano, o segundo en [[América]] (detrás dos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]]), e tamén do mundo incluíndo trombas mariñas, na Arxentina como tamén no Reino Unido.<&lt;ref name="European tornado climatology" />&gt;

Os tornados matan de media 179 persoas por ano en [[Bangladesh]], por moito a maior cantidade dentro dun país no mundo.<&lt;ref name="Bangladesh tornado">&gt;{{cita web|url=http://www.colorado.edu/hazards/research/qr/qr169/qr169.pdf|título=The April 2004 Tornado in North-Central Bangladesh: A Case for Introducing Tornado Forecasting and Warning Systems|dataacceso=16 de agosto do 2015|autor=Bimal Kanti, Paul; Rejuan Hossain, Bhuiyan|data=18 de xaneiro de 2005|formato=PDF|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100606181213/http://www.colorado.edu/hazards/research/qr/qr169/qr169.pdf|dataarquivo=06 de xuño de 2010|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Isto débese á súa elevada densidade de poboación, deficiente calidade das construcións, carencia de coñecementos achega de medidas de seguridade para combater os tornados e outros factores.<&lt;ref name="EB tornado climatology"/><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://bangladeshtornadoes.org/bengaltornadoes.html|título=Bangladesh and East India Tornadoes Background Information|dataacceso=16 de agosto do 2015|data=2 de abril de 2008|apelidos=Finch|nome=Jonathan|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Outros países do mundo que contan con tornados frecuentemente son: [[Arxentina]], [[Suráfrica]], no [[Brasil]] na fronteira coa Arxentina, [[Australia]] e [[Nova Zelandia]], así como porcións de Europa e Asia.<&lt;ref name="EB tornado climatology"/><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.extremwetter.ch/thesis.pdf|apelidos=Graf|nome=Michael|título=Synoptical and mesoscale weather situations associated with tornadoes in Europe|editor=Institute of Geography, University of Zurich (GIUZ)|dataacceso=16 de agosto do 2015|data=28 de xuño de 2008|formato=PDF|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20160303195103/http://www.extremwetter.ch/thesis.pdf|dataarquivo=03 de marzo de 2016|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Os tornados son máis frecuentes durante a [[primavera]] e menos durante o [[inverno]].<&lt;ref name="signif" />&gt; Xa que a primavera e o [[outono]] son períodos de transición (de clima cálido a frío e viceversa) hai máis posibilidades de que o aire frío se atope con aire cálido, o que provoca que durante esas estacións se experimenten picos de actividade.<&lt;ref name="LouieLouie">&gt;{{cita web|url=http://www.weather.gov/lmk/supercell/dynamics|título=Structure and Dynamics of Supercell Thunderstorms|obra=Supercell Structure and Dynamics |autor=National Weather Service|editorial=National Oceanic and Atmospheric Administration|data=28 de agosto de 2008|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; No entanto, as condicións adecuadas para a súa formación pódense presentar en calquera época do ano. Os tornados tamén poden xerarse a partir do [[ollo (ciclón)|ollo]] dos [[furacán|ciclóns tropicais]] que tocan terra,<&lt;ref name="AOML FAQ L6">&gt;{{cita web|obra= Hurricane Research Division |autor=Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory|url=http://www.aoml.noaa.gov/hrd/tcfaq/L6.html|título=Frequently Asked Questions: Are TC tornadoes weaker than midlatitude tornadoes?|editorial=National Oceanic and Atmospheric Administration|data=4 de outubro de 2006|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; o cal adoita suceder no outono e a fins do [[verán]].

A incidencia dos tornados depende altamente da hora do día, debido á [[radiación solar]].<&lt;ref name="tornado time of day">&gt;{{cita web|url=http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0493(1978)106%3C1172%3AAATC%3E2.0.CO%3B2|título=An Augmented Tornado Climatology|dataacceso=16 de agosto do 2015|autor=Kelly, Schaefer, McNulty et al.|editorial=American Meteorological Society|data=10 de abril de 1978|formato=PDF|obra=Monthly Weather Review|páxina=12|lingua=inglés|data-arquivo=18 de setembro de 2019|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20190918234436/https://journals.ametsoc.org/doi/abs/10.1175/1520-0493%281978%29106%3C1172%3AAATC%3E2.0.CO%3B2|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt; A nivel mundial, a maioría dos tornados ocorren durante a tarde, entre as 3:00&amp;nbsp;pm e as 7:00&amp;nbsp;pm do tempo local, sendo o punto máis alto ás 5:00&amp;nbsp;pm.<&lt;ref name="EB tornado climatology"/><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Holzer|nome=A.M.|ano=2000|título=Tornado Climatology of Austria|revista=Atmospheric Research|número=56|páxina=203–211|url=http://tordach.org/at/Tornado_climatology_of_Austria.html|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés|data=|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070219045706/http://tordach.org/at/Tornado_climatology_of_Austria.html|dataarquivo=19 de febreiro de 2007|urlmorta=yes}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Dotzek|nome=Nikolai|data=16 de maio de 2000|título=Tornadoes in Germany|revista=Atmospheric Research|url=http://essl.org/people/dotzek/pdf/etss_1p.pdf|formato=PDF|dataacceso=27 de febreiro de 2007|lingua=inglés|urlarquivo=https://wayback.archive-it.org/all/20061101232514/http://essl.org/people/dotzek/pdf/etss_1p.pdf|dataarquivo=01 de novembro de 2006|urlmorta=yes}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|apelidos=Finch|nome=Jonathan|autor2=Dewan, Ashraf|url=http://bangladeshtornadoes.org/climo/btorcli0.htm|título=Tornados in Bangladesh and East India|data=23 de maio de 2007|dataacceso=16 de agosto do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Con todo, os tornados destrutivos poden ocorrer a calquera hora do día. O tornado de Gainesville de 1936, un dos tornados máis devastadores da historia, ocorreu ás 8:30 am tempo local.<&lt;ref name="signif" />&gt;

Existen zonas, como por exemplo o [[mar Mediterráneo]] ou o [[Golfo de México]], onde un aumento da [[temperatura da superficie do mar|temperatura da auga do mar]] fai que aumente á súa vez o volume de humidade na atmosfera, feito que pode provocar un crecemento na aparición de tornados, sobre todo durante a tempada fría.<&lt;ref name="Edwards GoM">&gt;{{cita conferencia|apelidos=Edwards|nome=Roger|autor2=Weiss, Steven J.|título=Comparisons between Gulf of Mexico Sea Surface Temperature Anomalies and Southern U.S. Severe Thunderstorm Frequency in the Cool Season|títulolibro=18th Conference on Severe Local Storms|editor=American Meteorological Society|data=23 de febreiro de 1996|url=http://www.spc.noaa.gov/publications/edwards/sstsvr.htm|lingua=inglés |dataacceso= 16 de agosto do 2015}}<&lt;/ref>&gt;

Algunhas evidencias suxiren que o fenómeno de [[El Niño|Oscilación do Sur]] (ENSO, polas súas siglas en inglés) atópase lixeiramente relacionado con cambios na actividade dos tornados; isto varía segundo a tempada e a rexión así como dependendo de se o fenómeno ENSO corresponde ao de [[El Niño]] ou [[La Niña]].<&lt;ref name="AGU ENSO tor">&gt;{{cita conferencia|apelidos=Cook|nome=Ashton Robinson|autor2=Schaefer, Joseph T.|título=The Relation of El Nino Southern Oscillation (ENSO) to Winter Tornado Outbreaks|títulolibro=19th Conference on Probability and Statistics|editor=American Meteorological Society|data=22 de xaneiro de 2008|dataacceso=16 de agosto do 2015|url=http://ams.confex.com/ams/88Annual/techprogram/paper_134378.htm|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Os cambios climáticos poden afectar aos tornados a través de [[teleconexión]]s como sucede cando cambia unha [[Corrente de jet|corrente en chorro]] e outros patróns climáticos de importancia. Aínda que é posible que o [[quecemento global]] poida afectar a actividade dos tornados,<&lt;ref name="agw tstm">&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Trapp|nome=Robert J. et al.|título=Changes in severe thunderstorm environment frequency during the 21st century caused by anthropogenically enhanced global radiative forcing|revista=Proceedings of the National Academy of Sciences|volume=104|número=50|páxina=19719–23|data=12 de decembro de 2007|url=http://www.pnas.org/content/104/50/19719.abstract|doi=10.1073/pnas.0705494104|lingua=inglés|dataacceso=22 de agosto do 2015|data-arquivo=02 de novembro de 2012|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20121102120117/http://www.pnas.org/content/104/50/19719.abstract|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt; tal efecto aínda non pode ser identificable debido a súa complexidade, á natureza das tormentas e a cuestións relacionadas coa calidade das bases de datos. Ademais, calquera efecto variaría segundo a rexión.<&lt;ref name="IPCC4-WGI">&gt;{{cita libro|autor=Solomon, Susan et al.|título=Climate Change 2007 - The Physical Science Basis|series=Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change|editorial=Cambridge University Press para Panel Intergubernamental dO Cambio Climático|ano=2007|localización=Cambridge, Reino Unido e Nova York, Estados Unidos|dataacceso=22 de agosto do 2015|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/publications_ipcc_fourth_assessment_report_wg1_report_the_physical_science_basis.htm|isbn=9780521880091|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

En [[Australia]], numerosas advertencias de tormentas son proporcionadas polo [[Bureau of Meteorology]] («Axencia de Meteoroloxía») de devandita nación. O país atópase en proceso de actualizarse para usar sistemas de [[radar de impulsos Doppler|radares de impulsos Doppler]], habendo alcanzado a súa primeira meta de instalar seis radares novos en xullo de [[2006]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.bom.gov.au/|título=Bureau of Meteorology - Home Page|dataacceso=29 de agosto do 2015|editorial=Australian Bureau of Meteorology|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Doutra banda, no Reino Unido a [[TORRO]] (''Tornado and Storm Research Organisation'', ou Organización para a Investigación de Tornados e Tormentas) leva a cabo prediccións experimentais.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.torro.org.uk/site/index.php|título=The Tornado and Storm Research Organisation|dataacceso=29 de agosto do 2015|editorial=TORRO|lingua=inglés|data-arquivo=29 de agosto de 2015|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20150829045637/http://www.torro.org.uk/site/index.php|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt; A [[Met Office]] prové prognósticos oficiais para este país, mentres que no resto de [[Europa]] o proxecto [[ESTOFEX]] (''European Storm Forecast Experiment'', ou Experimento Europeo de Predicción de Tormentas) proporciona prognósticos do tempo achega da probabilidade de que haxa mal tempo,<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.estofex.org/|título=Forecasts|dataacceso= 29 de agosto do 2015|editorial=ESTOFEX|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; e o [[ESSL]] (''European Severe Storms Laboratory'', ou Laboratorio Europeo de Tormentas Severas) conserva unha base de datos dos eventos.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.essl.org/|título=European Severe Storms Laboratory, ESSL|dataacceso=29 de agosto do 2015|editorial=ESSL|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150319141644/http://www.essl.org/|dataarquivo=19 de marzo de 2015|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Do mesmo xeito, nos Estados Unidos as predicións climáticas xeneralizadas son realizadas polo [[Storm Prediction Center]] (Centro de Predicción de Tormentas), con sede en [[Norman, Oklahoma|Norman]], [[Oklahoma]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.spc.noaa.gov/|título=Storm Prediction Center|dataacceso=29 de agosto do 2015|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica]]|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150725014802/http://www.spc.noaa.gov/|dataarquivo=25 de xullo de 2015|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Neste centro realízanse prediccións probabilísticas e categóricas para os próximos tres días en relación ao clima severo, incluíndo tornados. Tamén hai un prognóstico máis xeral que abarca o período do cuarto ao oitavo día. Xusto antes do momento en que se espera que se presente unha ameaza climática severa, como un tornado, o SPC envía varias alertas referentes ao fenómeno, en colaboración coas oficinas locais do [[Servizo Meteorolóxico Nacional (Estados Unidos)|Servizo Meteorolóxico Nacional]] dese país.

Á súa vez, no [[Xapón]] a predicción e o estudo dos tornados están a cargo da [[Axencia Meteorolóxica do Xapón]],<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.jma.go.jp/jma/indexe.html|título=Japan Meteorologial Agency|dataacceso= 29 de agosto do 2015|editorial=Japan Meteorologial Agency|idioma=inglés}}<&lt;/ref>&gt; mentres que no [[Canadá]] as alertas e os prognósticos climáticos, incluíndo os dos tornados, son proporcionados por sete oficinas rexionais do [[Servizo Meteorolóxico do Canadá]], unha subdivisión de [[Environment Canada]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.msc-smc.ec.gc.ca/|título=Meteorological Service of Canada|dataacceso=29 de agosto do 2015|editorial=MSC|lingua=inglés e francés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20060414235334/http://www.msc-smc.ec.gc.ca/|dataarquivo=14 de abril de 2006|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Rigorosos intentos para poder advertir dos tornados comezaron nos Estados Unidos a mediados do [[século XX]]. Antes dos anos 1950, o único método para detectar un tornado era que alguén o vise. Xeralmente, a noticia dun tornado non chegaría a unha estación climática local ata logo da tormenta. No entanto, coa chegada do [[radar meteorolóxico]], as zonas próximas ás estacións climáticas terían avisos con tempo do mal clima. Os primeiros avisos públicos de tornados apareceron en [[1950]] e as primeiras alertas de tornados, en [[1952]]. En [[1953]] confirmouse que os [[eco en cadea|ecos en cadea]] atópanse asociados cos tornados.<&lt;ref>&gt;{{cita web|ano=2008|título=The First Tornadic Hook Echo Weather Radar Observations|editorial=[[Universidade Estatal de Colorado]]|url=http://www.chill.colostate.edu/w/CHILL_history#The_First_Tornadic_Hook_Echo_Weather_Radar_Observations|dataacceso=29 de agosto do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; Ao recoñecer estes patróns, os meteorólogos, estando a varios quilómetros de distancia, puideron detectar tormentas que probablemente producirían tornados.<&lt;ref name="hook echoes">&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Markowski|nome=Paul M.|título=Hook Echoes and Rear-Flank Downdrafts: A Review|revista=Monthly Weather Review|volume=130|número=4|páxina=852–876|url=http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0493(2002)130%3C0852:HEARFD%3E2.0.CO%3B2|doi=10.1175/1520-0493(2002)130<&lt;0852:HEARFD>&gt;2.0.CO;2|data=abril de 2002|lingua=inglés|dataacceso=29 de agosto do 2015|data-arquivo=18 de setembro de 2019|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20190918234504/https://journals.ametsoc.org/doi/full/10.1175/1520-0493%282002%29130%3C0852%3AHEARFD%3E2.0.CO%3B2|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Hoxe en día, a maioría dos países desenvolvidos contan cunha rede de radares meteorolóxicos, sendo aínda este o principal método de detección de posibles tornados. Nos Estados Unidos e algúns outros países utilízanse estacións con radares de impulsos Doppler. Estes aparellos miden a velocidade e dirección radial (se se están achegando ou afastando do radar) dos ventos dunha tormenta, e así poden detectar evidencias de rotación en tormentas que están a máis de 150&amp;nbsp;km de distancia. Cando as tormentas están lonxe dun radar, só as partes altas da tormenta son observadas e as importantes áreas baixas non son rexistradas.<&lt;ref name="airbusradar">&gt;{{cita web|url=http://www.skybrary.aero/bookshelf/books/163.pdf|título=Flight Briefing Notes: Adverse Weather Operations Optimum Use of Weather Radar|páxina=2|autor=[[Airbus]]|editorial=SKYbrary|data=14 de marzo de 2007|dataacceso=30 de agosto do 2015|formato=PDF|lingua=inglés|data-arquivo=31 de maio de 2011|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20110531151540/http://www.skybrary.aero/bookshelf/books/163.pdf|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Polo xeral os localizadores son adestrados polo NWS en representación das súas respectivas organizacións, e avisanlles a elas. As organizacións activan sistemas públicos de alarma como sirenas, o [[Emergency Alert System]], e dirixen o seu aviso o NWS.<&lt;ref name="spotter history">&gt;{{cita publicación periódica|apelidos=Doswell III|nome=Charles A.|autor2=Moller, Alan R.; Brooks, Harold E.|título=Storm Spotting and Public Awareness since the First Tornado Forecasts of 1948|publicación=Weather and Forecasting|volume=14|número=4|páxina=544–557|data=2 de agosto de 1999|url=http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=get-abstract&amp;doi=10.1175%2F1520-0434%281999%29014%3C0544%3ASSAPAS%3E2.0.CO%3B2|doi=10.1175/1520-0434(1999)014<&lt;0544:SSAPAS>&gt;2.0.CO;2|dataacceso=5 de setembro do 2015|ano=1999|lingua=inglés|data-arquivo=18 de setembro de 2019|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20190918234436/https://journals.ametsoc.org/doi/full/10.1175/1520-0434%281999%29014%3C0544%3ASSAPAS%3E2.0.CO%3B2|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Hai máis de 230.000 localizadores climáticos adestrados a través do Skywarn nos Estados Unidos.<&lt;ref name="NWS SKYWARN">&gt;{{cita web|url=http://www.weather.gov/skywarn/|data=6 de febreiro de 2009|autor=National Weather Service|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|título=What is SKYWARN?|dataacceso= 5 de setembro do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

No Canadá, unha rede similar de localizadores voluntarios do clima, chamada [[Canwarn]], axuda a localizar o mal clima, contando con máis de 1000 voluntarios.<&lt;ref name="environment Canada detection">&gt;{{cita web|url=https://ec.gc.ca/meteoaloeil-skywatchers/default.asp?lang=En&amp;n=D330EA97-1|título=Canadian Lightning Detection Network |autor=Goberno do Canadá|dataacceso= 5 de setembro do 2015|editorial=Environment Canada|data=2 de xuño de 2004|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; En Europa, varias nacións atópanse organizando redes de localizadores baixo o auspicio de [[Skywarn Europe]],<&lt;ref>&gt;{{cita web|data=31 de maio de 2009|url=http://www.skywarn.at/index.php/international.html|título=Skywarn Europe|autor=[[Unión Europea]]|dataacceso= 5 de setembro do 2015|lingua=alemá e inglés}}<&lt;/ref>&gt; e a [[Tornado and Storm Research Organisation]] (TORRO) mantivo unha rede de localizadores no Reino Unido desde [[1974]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.torro.org.uk/site/history.php|título=A Brief History|apelidos=Meaden|nome=Terence|data=1985|editorial=Tornado and Storm Research Organisation|dataacceso=5 de setembro do 2015|lingua=inglés|data-arquivo=26 de xuño de 2015|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20150626221845/http://www.torro.org.uk/site/history.php|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Os localizadores de tormentas son necesarios porque os sistemas de radar como o [[NEXRAD]] non poden detectar un tornado, só indicacións que suxiren a súa presenza.<&lt;ref name="NSSLsearch">&gt;{{cita web|url=http://www.nssl.noaa.gov/primer/tornado/tor_detecting.html|título=Detecting Tornadoes: What Does a Tornado Look Like?|autor=National Severe Storms Laboratory|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|data=15 de novembro de 2006|dataacceso=5 de setembro do 2015|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120523170026/http://www.nssl.noaa.gov/primer/tornado/tor_detecting.html|dataarquivo=23 de maio de 2012|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Os radares poden dar un aviso antes de que haxa evidencia visual dun tornado, pero a información dun observador pode ratificar a ameaza ou determinar que a chegada dun tornado non é inminente.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.stormeyes.org/tornado/verf/|título=Proposals For Changes in Severe Local Storm Warnings, Warning Criteria and Verification|data=2003|dataacceso= 5 de setembro do 2015|editorial=Roger and Elke Edwards|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; A habilidade dun localizador para ver o que un radar non pode é especialmente importante ao aumentar a distancia desde o sitio do radar, porque o sinal do radar, ao viaxar en liña recta, vai aumentando progresivamente a súa altitude respecto ao chan ao irse afastando do radar debido á curvatura da Terra, ademais de que o sinal tamén se dispersa.<&lt;ref name="airbusradar" />&gt;

Os localizadores de tormentas son adestrados para discernir se unha tormenta vista a certa distancia é ou non unha supercela. Xeralmente miran a súa parte traseira, a principal rexión de correntes ascendentes e fluxo de entrada. Debaixo da corrente ascendente hai unha base sen choiva, e no seguinte paso da tornadoxénese fórmase unha nube parede en rotación. A gran maioría dos tornados intensos ocorren cunha nube parede detrás dunha supercela.<&lt;ref name="Basic Spotter Guide"/>&gt;

A evidencia de que se trata dunha supercela provén da forma e a estrutura da tormenta, e outras características dos [[cumulonimbus]] como poden ser unha vigorosa columna de correntes ascendentes, unha cima emerxente sobre a base da nube que persiste longo tempo, unha base firme e unha aparencia de sacacorchos. Baixo a tormenta e máis preto de onde a maioría dos tornados se atopan, evidencias dunha supercela e da posibilidade dun tornado inclúen bandas de entrada (particularmente curvas), a forza do fluxo de entrada, a temperatura e humidade do aire que entra, como é a proporción do aire que entra e sae da tormenta, e que tan lonxe están o núcleo de precipitación do flanco dianteiro e a nube parede un do outro. O tornadoxénese é máis probable na interfase da corrente ascendente e da corrente descendente do flanco traseiro, e require un balance entre a fluxo de entrada e o de saída.<&lt;ref name="adv" />&gt;

As nubes parede que rotan sobre se mesmas e que xeran tornados, xeralmente preceden a estes entre cinco e trinta minutos. As nubes parede en rotación son a manifestación visual dun mesociclón. A menos que se dea a un nivel baixo, o tornadoxénese é altamente improbable a menos que ocorra unha corrente descendente do flanco traseiro, que xeralmente é evidenciada visiblemente pola evaporación dunha nube adxacente á esquina dunha nube parede. Un tornado xeralmente ocorre cando pasa isto ou pouco tempo despois; primeiro, unha nube embude baixa á superficie e en case todos os casos, para cando vai a metade de camiño, un remuiño superficial xa se desenvolveu, o que significa que un tornado está no chan antes de que a condensación conecte a circulación da superficie coa tormenta. Os tornados tamén poden ocorrer sen nubes parede, baixo liñas de flanqueo. Os localizadores observan todas as partes dunha tormenta, así como a base da nube e a superficie.<&lt;ref name="NSSL tornadoes">&gt;{{cita web|título=Questions and Answers about Tornadoes|obra=A Severe Weather Primer|editorial=National Severe Storms Laboratory|data=15 de novembro de 2006|url=http://www.nssl.noaa.gov/primer/tornado/tor_basics.html|dataacceso=5 de setembro do 2015|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120809070939/http://www.nssl.noaa.gov/primer/tornado/tor_basics.html|dataarquivo=09 de agosto de 2012|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

O tornado máis extremo do que se ten rexistro foi o coñecido como ''tornado dos tres estados'' (''[[Tri-State Tornado]]''), que atravesou partes dos estados de [[Missouri]], [[Illinois]] e [[Indiana]] o [[18 de marzo]] de [[1925]]. Posiblemente seria clasificado como un tornado F5, aínda que os tornados non eran clasificados nesa época. Mantén os récords por percorrer a maior distancia (352&amp;nbsp;km), a maior duración (unhas 3,5 horas) e a maior velocidade de desprazamento cara á fronte para un tornado de importancia (117&amp;nbsp;km/h) en todo o mundo. Ademais, é o tornado máis mortífero na historia dos Estados Unidos (695 mortos).<&lt;ref name="signif" />&gt; Tamén foi no seu momento o segundo tornado máis custoso da historia, pero xa foi superado por moitos outros sen normalizar. Cando os costos son normalizados segundo a riqueza e a inflación, segue sendo hoxe en día o terceiro tornado máis custoso.<&lt;ref name="tornado damage cost">&gt;{{cita web|url=http://www.nssl.noaa.gov/users/brooks/public_html/damage/tdam1.html|título=Normalized Damage from Major Tornadoes in the United States: 1890–1999|dataacceso= 16 de setembro do 2015|apelidos=Brooks|nome=Harold E.|apelidos2=Doswell III|nome2 = Charles A.|data=1 de outubro de 2000|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; O tornado máis mortífero a nivel mundial foi o [[tornado de Daulatpur-Saturia]] en [[Bangladesh]] o [[26 de abril]] de [[1989]], que matou aproximadamente a 1.300 persoas<&lt;ref name="Bangladesh tornado"/>&gt;. Bangladesh tivo polo menos 19 tornados na súa historia que mataron a máis de 100 persoas, o que representa polo menos a metade do total no resto do mundo.

A maioría dos récords establecidos para [[vaga de tornados|vagas de tornados]] corresponden ao chamado ''[[Super Outbreak]]'' (Súper Vaga), que afectou unha gran parte do centro dos Estados Unidos e unha pequena zona do sur de [[Ontario]] no Canadá entre o 3 e o 4 de abril de 1974. Non só presentou esta vaga a cantidade de 148 tornados en 18 horas, senón que tamén varios deles eran violentos; sete eran de intensidade F5 e vinte e tres eran F4. Esta vaga chegou a ter dezaseis tornados na superficie ao mesmo tempo no seu punto máis forte. Máis de 300 persoas, posiblemente ata 330, morreron por mor dos tornados desta vaga.<&lt;ref name="super outbreak">&gt;{{cita web|url=http://www.ncdc.noaa.gov/oa/climate/extremes/1999/april/TornOut.pdf|título=Tornado Outbreak of April 3–4, 1974; Synoptic Analysis|dataacceso= 12 de setembro do 2015|apelidos=Hoxit|nome=Lee R.|autor2=Chappell, Charles F.|data=1 de novembro de 1975|formato=PDF|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt;

Aínda que é case imposible medir directamente a velocidade do vento do tornado máis violento (os [[anemómetro]]s convencionais serían destruídos polos fortes ventos), algúns tornados foron escaneados por unidades móbiles de radares Doppler, que poden proporcionar un estimado certeiro da velocidade dos ventos dun tornado. A maior velocidade medida nun tornado, que é igualmente a maior velocidade dun vento xamais medida no planeta, é de 484 ± 32&amp;nbsp;km/h no tornado F5 de [[Moore, Oklahoma|Moore]], Oklahoma. Aínda que a medición foi tomada a uns 30 m sobre a superficie, demostra o poder que teñen os tornados máis fortes.<&lt;ref name="fastest wind">&gt;{{cita web|url=http://cswr.org/dow/DOW.htm|título=Doppler On Wheels|dataacceso=16 de setembro do 2015|autor=Wurman, Joshua|editorial=Center for Severe Weather Research|ano=29 de agosto de 2008|lingua=en|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070205124033/http://www.cswr.org/dow/dow.htm|dataarquivo=05 de febreiro de 2007|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

As tormentas que producen tornados poden presentar intensas correntes ascendentes, ás veces excedendo os 240&amp;nbsp;km/h. Os desfeitos que levanta un tornado poden chegar ata a tormenta principal e ser arrastrados unha gran distancia. Un tornado que afectou a [[Great Bend, Kansas|Great Bend]], [[Kansas]] en novembro de [[1915]] foi un caso extremo, onde unha «choiva de desfeitos» ocorreu a 130&amp;nbsp;km do pobo, un saco de fariña foi achado a 177&amp;nbsp;km e un cheque cancelado do Banco de Great Bend foi atopado nun campo a aforas de [[Palmyra, Nebrasca|Palmyra]], [[Nebrasca]] 491&amp;nbsp;km ao nordeste.<&lt;ref name="tornado project oddities">&gt;{{cita web|url=http://www.tornadoproject.com/cellar/oddities.htm|título=Tornado Oddities|dataacceso=12 de setembro do 2015|apelidos=Grazulis|nome=Thomas P.|data=20 de setembro de 2005|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt; As trombas mariñas e tornados foron utilizados como unha posible explicación para ocasións en que [[choiva de animais|choveron peixes e outros animais]].<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.usatoday.com/weather/resources/askjack/archives-tornado-history.htm|título=Q: You've probably heard the expression, "it's raining cats and dogs." Has it ever rained animals?|apelidos=Yahr|nome=Emily|data=21 de febreiro de 2006|obra=Answers archive: Tornado history, climatology|editorial=[[USA Today]]|dataacceso=12 de setembro do 2015|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt;

Malia que os tornados poden atacar en calquera instante, existen precaucións e medidas preventivas que a xente pode adoptar para aumentar as súas posibilidades de sobrevivir a un tornado. Autoridades como o Storm Prediction Center aconsellan contar cun plan contra tornados. Tras ser emitida unha alerta de tornado, débese buscar refuxio nun soto ou nunha habitación localizada na parte máis interna dunha casa resistente xa que isto aumenta en gran medida as posibilidades de sobrevivir.<&lt;ref name="tornado safety">&gt;{{cita web|url=http://www.spc.noaa.gov/faq/tornado/safety.html|título=Tornado Safety|data=16 de xullo de 2008|dataacceso=12 de setembro do 2015|apelidos=Edwards|nome=Roger|obra=National Weather Service|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt; En áreas propensas a tornados, moitos edificios contan con refuxios especiais para tormentas. Estas habitacións subterráneas axudaron a salvar miles de vidas.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.srh.noaa.gov/hun/preparedness/brochures/storm_shelter.pdf|título=Storm Shelters|dataacceso=12 de setembro do 2015|obra=National Weather Service|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|data=26 de agosto de 2002|formato=PDF|lingua=en|data-arquivo=23 de febreiro de 2006|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20060223072127/http://www.srh.noaa.gov/hun/preparedness/brochures/storm_shelter.pdf|url-morta=unfit}}<&lt;/ref>&gt;

Un dos [[mito]]s máis persistentes asociados con tornados consiste en que abrir as fiestras reducirá o dano causado polo tornado. Aínda que existe un marcado descenso na [[presión atmosférica]] no interior dun tornado forte, é improbable que a diminución da presión sexa a suficiente para causar que o inmueble estoupe. Algunhas investigacións mostran que abrir as fiestras pode en realidade incrementar a severidade dos danos do tornado. Sen importar a validez desta teoría da explosión, é mellor investir o tempo buscando refuxio e non abrindo fiestras. Un tornado violento, de calquera forma, pode destruír unha casa sen importar se as súas fiestras están abertas ou pechadas.<&lt;ref name="tornado myths">&gt;{{cita libro|apelidos=Grazulis|nome=Thomas P.|título=The Tornado: Nature's Ultimate Windstorm|url=https://archive.org/details/tornadonaturesul0000graz|data=2001|editorial=University of Oklahoma Press|isbn=0-8061-3258-2|capítulo=Tornado Myths|lingua=en}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref name="tornado project myths">&gt;{{cita web|url=http://www.tornadoproject.com/safety/myths.htm|título=Myths and Misconceptions about Tornadoes|dataacceso=28 de febreiro de 2007|apelidos=Marshall|nome=Tim|editorial=The Tornado Project|data=15 de marzo de 2005|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt;

Outra crenza común é que os pasos elevados nunha autoestrada son un refuxio adecuado para protexerse dos tornados. Pola contra, un paso elevado é un lugar perigoso para refuxiarse.<&lt;ref name="highway overpasses" />&gt; Na [[vaga de tornados de Oklahoma de 1999]] do 3 de maio de 1999, tres pasos elevados de autoestrada foron golpeados por tornados, e en cada unha desas tres localizacións houbo unha morte, xunto con moitos feridos de gravidade. Crese que a área debaixo dos pasos elevados causa un efecto de [[túnel de vento]], onde se incrementa a velocidade do vento do tornado e dos desfeitos que carrexa e que pasan por aí.<&lt;ref name="highway overpass danger">&gt;{{cita web|url=http://www.usatoday.com/weather/resources/basics/tornado-underpass.htm|título=Overpasses are tornado death traps|dataacceso=12 de setembro do 2015|apelidos=Cappella|nome=Chris|data=17 de maio de 2005|editorial=[[USA Today]]|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt; En comparación, durante a mesma vaga de tornados, máis de 2.000 fogares foron completamente destruídos, con outros 7.000 danados, e aínda así soamente unhas poucas ducias de persoas morreron nos seus fogares.<&lt;ref name="highway overpasses">&gt;{{cita web|url=http://www.srh.noaa.gov/oun/papers/overpass.html|título=Highway Overpasses as Tornado Shelters|dataacceso=12 de setembro do 2015|data=1 de marzo de 2000|obra=National Weather Service|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|lingua=en|data-arquivo=16 de xuño de 2000|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20000616093920/http://www.srh.noaa.gov/oun/papers/overpass.html|url-morta=unfit}}<&lt;/ref>&gt;

Unha vella crenza é que a esquina dun soto que estea máis cerca do suroeste proporciona a maior protección durante un tornado. O lugar máis seguro, en realidade, é o extremo ou esquina dunha habitación subterránea oposto á dirección en que se move o tornado (xeralmente a esquina noroeste), ou unha habitación que non sexa subterránea pero que estea o máis internamente posible no seu inmoble. Refuxiarse debaixo dunha mesa resistente, nun soto ou debaixo dunha escaleira incrementa, aínda máis, as posibilidades de sobrevivir.<&lt;ref name="tornado myths" /><&gt;&lt;ref name="tornado project myths" />&gt;

Finalmente, hai áreas onde a xente cre estar protexida dos tornados, xa sexa por un río, outeiro ou montaña de gran tamaño, ou ata por forzas sobrenaturais.<&lt;ref>&gt;{{cita web|título=Tornado Myths &amp; Tornado Reality|url=http://www.hprcc.unl.edu/nebraska/tornado-myths.html|apelidos=Dewey|nome=Kenneth F.|editorial=[[High Plains Regional Climate Center]] e [[Universidade de Nebrasca-Lincoln]]|data=11 de xullo de 2002|dataacceso=17 de novembro de 2009|lingua=en|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080611013128/http://www.hprcc.unl.edu/nebraska/tornado-myths.html|dataarquivo=11 de xuño de 2008|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Sóubose de tornados que cruzaron grandes ríos, escalado montañas e afectado a vales.<&lt;ref name="Tornadoes in mountains">&gt;{{cita web|url=http://tornado.sfsu.edu/RockwellPassTornado/index.html|título=Tornado, Rockwell Pass, Sequoia National Park, 2004-07-07|apelidos=Monteverdi|nome=John|autor2=Edwards, Roger; Stumpf, Greg; Gudgel, Daniel|data=13 de setembro de 2006|dataacceso=12 de setembro do 2015|lingua=en|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150819041516/http://tornado.sfsu.edu/RockwellPassTornado/index.html|dataarquivo=19 de agosto de 2015|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Como regra xeral, non hai área que estea "a salvo" dos tornados, aínda que hai áreas que son máis susceptibles que outras, aínda que é a excepción en lugares rodeados de montañas.<&lt;ref name="Handy Weather Answer Book" /><&gt;&lt;ref name="tornado myths" /><&gt;&lt;ref name="tornado project myths" />&gt;

A meteoroloxía é unha ciencia relativamente nova e aínda máis o estudo dos tornados. Aínda que foron estudados desde o [[século XIX]] e con maior énfase desde mediados do [[século XX]], aínda hai aspectos deles que son un misterio.<&lt;ref name="VORTEX book">&gt;{{cita web|url=http://gcmd.nasa.gov/KeywordSearch/Metadata.do?Portal=GCMD_Services&amp;KeywordPath=%5BKeyword%3D%27education%27%5D&amp;EntryId=NOAA_NSSL_VORTEX&amp;MetadataView=Full&amp;MetadataType=1&amp;lbnode=mdlb4|título=VORTEX: Unraveling the Secrets|dataacceso=12 de setembro do 2015|autor=National Severe Storms Laboratory|editorial=Administración Nacional Oceánica e Atmosférica|data=30 de outubro de 2006|lingua=en|data-arquivo=14 de agosto de 2016|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20160814021759/http://gcmd.nasa.gov/KeywordSearch/Metadata.do?Portal=GCMD_Services&amp;KeywordPath=%5BKeyword%3D%27education%27%5D&amp;EntryId=NOAA_NSSL_VORTEX&amp;MetadataView=Full&amp;MetadataType=1&amp;lbnode=mdlb4|url-morta=yes}}<&lt;/ref>&gt; Os científicos teñen unha idea bastante precisa do desenvolvemento de tormentas e mesociclóns<&lt;ref name="Extreme Weather">&gt;{{cita libro|título=Extreme Weather|url=https://archive.org/details/extremeweatherun0000mogi|apelidos=Mogil|nome=Micheal H.|ano=2007|editorial=Black Dog &amp; Leventhal Publisher|localización=Nova York|isbn=978-1-57912-743-5|páxina=[https://archive.org/details/extremeweatherun0000mogi/page/210 210]–211|lingua=en}}<&lt;/ref><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|título=Mesocyclone Climatology Project|editorial=[[Universidade de Oklahoma]]|apelidos=McGrath|nome=Kevin|data=5 de novembro de 1998|dataacceso=12 de setembro do 2015|url=http://journals.ametsoc.org/doi/abs/10.1175/1520-0434(1998)013%3C0304:TNSSLM%3E2.0.CO;2|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt; e das condicións meteorolóxicas que conducen á súa formación; no entanto, o paso de supercelda (ou outros procesos formativos) a tornadoxénese e a diferenciación de mesociclóns tornádicos e non tornádicos son aspectos que aínda non se comprenden completamente e son o enfoque de gran parte das investigacións.<&lt;ref name="LouieLouie" />&gt;

Tamén están sendo estudados os mesociclóns nos niveis baixos da atmosfera e o ensanche da [[vorticidade]] nos niveis baixos que se converte no tornado,<&lt;ref name="LouieLouie" />&gt; principalmente cales son os procesos e cal é a relación do medio e a tormenta convectiva. Observouse a tornados intensos formándose simultaneamente cun mesociclón arriba (en lugar da sucesiva mesocicloxénese) e a algúns tornados intensos que ocorreron sen un mesociclón nos niveis medios. En particular, o papel das correntes descendentes, principalmente a corrente descendente do flanco traseiro, e o papel dos límites [[baroclinia|baroclínicos]], son importantes temas de estudo.<&lt;ref>&gt;{{cita libro|url=http://books.google.com/books?id=N6Tiz_7VmJoC&amp;pg=PA64&amp;lpg=PA64&amp;dq=intense+tornadoes+without+a+mesocyclone&amp;source=bl&amp;ots=YGC2XX0ISy&amp;sig=1Lfr2p8kNY5-2b0f0l1kr3Yb-ts&amp;hl=en&amp;ei=15YGS93ENIf9nQeJu8jDCw&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=1&amp;ved=0CAoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=intense%20tornadoes%20without%20a%20mesocyclone&amp;f=false|título=The tornado: nature's ultimate windstorm|apelidos=Grazulis|nome=Thomas P.|páxina=63–65|editorial=Universidade de Oklahoma Press|data=2001|isbn=9780806132587|dataacceso=12 de setembro do 2015|lingua=en}}<&lt;/ref>&gt;

Predecir con [[fiabilidade (psicometría)|fiabilidade]] a intensidade dun tornado e a súa lonxevidade continúa sendo un problema, así como os detalles concernentes ás características dun tornado durante o seu ciclo de vida e [[tornadolise]]. Outros temas de investigación de transcendencia son os tornados asociados con mesovórtices dentro de estruturas de tormenta lineares e dentro de ciclóns tropicais.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.windows.ucar.edu/tour/link=/earth/Atmosphere/tornado/forecast.html|título=Tornado Forecasts|dataacceso=16 de setembro do 2015|data=setembro de 2000|editorial=Windows to the Universe|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090711201335/http://www.windows.ucar.edu/tour/link=/earth/Atmosphere/tornado/forecast.html|dataarquivo=11 de xullo de 2009|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

Os científicos aínda descoñecen os mecanismos exactos a través dos cales se forman a maioría dos tornados, e ocasionalmente algúns aínda aparecen sen unha alerta de tornado previa.<&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.epa.gov/naturalevents/tornadoes.html|título=Tornadoes|data=30 de setembro de 2009|dataacceso= 16 de setembro do 2015|autor=United States Environmental Protection Agency|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt; As análises das observacións a partir de instrumentos tanto estacionarios como móbiles, superficiais e aéreos, e [[teledetección|remotos]] e ''[[in situ]]'', xeran novas ideas e perfeccionan as nocións existentes. A utilización de [[modelo matemático|modelos matemáticos]] tamén proporcionan maior entendemento xa que as novas observacións e descubrimentos son integrados ao noso entendemento físico e despois postos a proba a través de [[modelado numérico|simulacións de computadora]] que validan as novas nocións ao mesmo tempo que producen descubrimentos teóricos completamente novos, moitos dos cales serían doutra forma case indeducibles. Igualmente, o desenvolvemento de novas formas de observación e a instalación de redes de observación espaciais e temporais máis finas axudaron a ter un maior entendemento e mellores prediccións.<&lt;ref>&gt;{{cita libro|url=http://books.google.com/books?id=N6Tiz_7VmJoC&amp;pg=PA64&amp;lpg=PA64&amp;dq=intense+tornadoes+without+a+mesocyclone&amp;source=bl&amp;ots=YGC2XX0ISy&amp;sig=1Lfr2p8kNY5-2b0f0l1kr3Yb-ts&amp;hl=en&amp;ei=15YGS93ENIf9nQeJu8jDCw&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=1&amp;ved=0CAoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=intense%20tornadoes%20without%20a%20mesocyclone&amp;f=false|título=The tornado: nature's ultimate windstorm|autor=Grazulis, Thomas P.|páxina=65–69|editorial=University of Oklahoma Press|data=2001|isbn=9780806132587|dataacceso= 19 de setembro do 2015|lingua=inglés}}<&lt;/ref>&gt;

Programas de investigación, incluíndo proxectos de estudo como o proxecto [[VOTEX]], o despregue do [[TOTO]], o [[Doppler On Wheels]] (DOW) e ducias de programas máis, esperan contestar moitas das interrogantes que aínda invaden aos meteorólogos.<&lt;ref name="field programs history"/>&gt; Universidades, axencias gobernamentais como o [[National Severe Storms Laboratory]], meteorólogos do [[sector privado]] e o [[Centro Nacional de Investigación Atmosférica]] son algunhas das organizacións en investigación activa, mesmas que contan con varias fontes provedoras de fondos, tanto privadas como públicas, destacando neste sentido a [[National Science Foundation]].<&lt;ref name="NSSLsearch" /><&gt;&lt;ref>&gt;{{cita web|url=http://www.ncar.ucar.edu/research/meteorology/storms/tornadoes.php|título=Tornadoes|autor=National Center for Atmospheric Research|data=2008|dataacceso=26 de setembro do 2015|editorial=[[University Corporation for Atmospheric Research]]|lingua=inglés|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100423151801/http://www.ncar.ucar.edu/research/meteorology/storms/tornadoes.php|dataarquivo=23 de abril de 2010|urlmorta=yes}}<&lt;/ref>&gt;

[[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)]]</text>