Castel del Monte, Apulia

Castel de Monte
	Castel del Monte
	; Castel del Monte
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País	Italia
Localización	Andria, Apulia, Italia
Tipo	Cultural
Criterios	I, II, III
Inscrición	1996 (20ª sesión)
Rexión da UNESCO	Europa e América do Norte
Identificador	398
	v; c; e;

Castel del Monte (Italiano para "Castelo do Monte"; Barese: Castìdde du Monte) é unha cidadela e castelo do século XIII situados nun outeiro en Andria na rexión de Apulia ao sueste de Italia. Construíuse durante a década de 1240 polo Rei Frederico II, que herdara as terras da súa nai Constanza de Sicilia. No século XVIII elimináronse os mármores interiores do castelo e o mobiliario restante. Non ten foxo nin ponte levadiza e algúns consideraron que nunca foi pensado como fortaleza defensiva;^[1] con todo, o traballo arqueolóxico suxeriu que tiña orixinalmente unha cortina.^[2] Descrito pola Enciclopedia Italiana como "o castelo máis fascinante construído por Frederico II",^[3] o sitio está protexido como Patrimonio da Humanidade. Tamén aparece na versión italiana da moeda de un céntimo de euro.^[4]

Localización editar

Castel do Monte visto desde arriba

Castel del Monte está situado nun pequeno outeiro preto do mosteiro de Santa María do Monte, a unha altitude de 540 m.^[1] Cando se construíu o castelo, a rexión era fértil e famosa cun abastecemento abundante de auga e vexetación exuberante. ^[1] Atópase na comuna de Andria, provincia de Barletta-Andria-Trani, ocupando o lugar dunha fortaleza anterior da que non existen restos estruturais.

A construción do castelo só se menciona nunha fonte contemporánea, un documento que data de 1240, no que Frederico II ordenaba ao gobernador de Capitanata para rematar algunhas obras nel. ^[3] Nunca se rematou e non hai probas de que o usase como pavillón de caza como se afirma habitualmente. ^[3] Máis tarde converteuse nunha prisión, usada como refuxio durante unha peste, e finalmente caeu no abandono. Orixinalmente tiña paredes e columnas de mármore, pero todas foron roubadas por vándalos ou reutilizadas en construcións próximas.

Descrición editar

Plano octogonal do castelo.

Debido ao seu tamaño relativamente pequeno, noutrora considerábase que non era máis que un "pavillón de caza", pero agora os eruditos cren que orixinalmente tiña un muro cortina e serviu como cidadela. ^[2] Frederico era responsable da construción de moitos castelos en Apulia, pero o deseño xeométrico de Castel del Monte foi único. ^[1] A fortaleza é un prisma octogonal cunha torre octogonal en cada esquina. As torres orixinariamente eran uns 5 m. máis altas que agora e quizais deberían incluír un terceiro andar.^[3] Ambas plantas teñen oito habitacións e un patio de oito lados ocupa o centro do castelo.^[5] Cada unha das estancias principais ten teitos abovedados. Tres das torres de esquina conteñen escaleiras. O castelo ten dúas entradas, unha entrada de servizo discreta e unha entrada principal ornamentada. A entrada principal de Frederico incluía elementos do deseño clásico e puido estar influenciada polo interese de Frederico pola arquitectura grecorromana.^[1]

Capitel con cabeza de fauno

O plano octogonal é infrecuente nos deseños dun castelo. Os historiadores debateron sobre o propósito do edificio e suxeriuse que estaba pensado como un pavillón de caza.^[6] Outra teoría é que o octógono é un símbolo intermedio entre un cadrado (que representa a terra) e un círculo (que representa o ceo). Frederico II puido inspirarse para construír esta forma tanto na Cúpula da Roca en Xerusalén, que vira durante a Sexta Cruzada, ben na Capela Palatina da Catedral de Aquisgrán.

Ocasionalmente utilizado como pavillón de caza baixo Manfredo de Sicilia, o castelo convértese nunha prisión estatal baixo o vencedor deste, Carlos I de Anjou: aquí os fillos de Manfredo, Henry, Azzo e Enzo foron mantidos prisioneiros despois de 1266, así como outros seguidores de Hohenstaufen. ^[3]

A parede principal mide 25 m. de altura e os oito bastións cada un de 26 m. Os lados do octágono principal teñen unha lonxitude de 16,5 m e os das torres octogonais cada un de 3,1 m. O castelo ten un diámetro de 56 m. A súa entrada principal está orientada ao leste.

Era moderna editar

No século XVIII saqueáronse os mármores do castelo e outras ornamentacións. Os membros da Casa de Borbón tomaron as columnas de mármore e os marcos das fiestras e reutilizáronos no seu palacio de Caserta. ^[1] O que queda agora inclúe fragmentos dun cabaleiro e un relevo romano reutilizado, mentres que na Galería Provincial de Bari hai un fragmento de cabeza e un busto sen cabeza, ás veces interpretado como Frederico II. ^[3] Despois de estar abandonado durante bastante tempo, o castelo comprouno en 1876 por unha suma de 25.000 liras o Estado italiano, que iniciou o proceso de restauración en 1928.^[7]

Durante a Ocupación aliada da segunda guerra mundial, o 15º Grupo da Forza Aérea dos Estaados Unidos estableceron unha estación secreta de axuda á navegación chamada Big Valla no Castel.

Na década de 1950 descubriuse que o chan arredor do castelo contiña un composto de cor vermella brillante producido por unha cepa da bacteria Streptomyces peucetius. Os científicos chamaron á droga daunorrubicina e no seu desenvolvemento posterior identificouse un composto relacionado doxorrubicina que se emprega como un axente quimioterapéutico usado para tratar o cancro.^[8]

O elemento central da trama da novela de Umberto Eco "O nome da rosa" é unha antiga fortaleza coñecida como "Aedificium". Isto inspirouse case con certeza en Castel del Monte.^[9]^[10] Tamén foi o escenario da película Tale of Tales.

En 1996 Castel del Monte foi nomeado Patrimonio da Humanidade pola UNESCO, que o describiu como "unha obra mestra única da arquitectura militar medieval".^[11]

Castel del Monte está representado no reverso da emisión italiana Moeda de 1 céntimo de euro.

A miúdo o castelo estivo ligado erroneamente aos Cabaleiros Templarios e foi considerado como unha construción "misteriosa" incluso por notables historiadores. O historiador italiano Raffaele Licinio a miúdo condenou esas opinións e interpretacións esotéricas, subliñando que Castel del Monte era só un dos castelos do sistema de fortificación desenvolvido por Frederico II, e que non está ligado de ningún xeito aos templarios.^[12]^[13]^[14]

Castel del Monte DOC editar

Ao redor do castelo, na rexión de Andria atópase a Denominación de orixe de viño italiano de Castel del Monte que produce viños tintos, brancos e rosados. A maioría dos viños son mesturados pero as variedades poden producirse sempre que polo menos o 90% do viño estea composto pola mesma uva. Os tintos adoitan ser unha mestura de 65-100% Uva di Troia, ata un 35% de Sangiovese, Montepulciano, Pinot noir e Aglianico. Os "rosados" inclúen un 65-100% de Uva di Troia e/ou Bombino nero coas outras variedades de uva que enchen o resto. Os brancos compóñense principalmente de Pampanuto (65-100%) con outras variedades de uva branca local cubrindo o resto. As uvas vermellas e "rosadas" limítanse a un rendemento de | colleita de 14 toneladas/ha e deben elaborar un viño cun mínimo do 12% grao alcohólico (11% no caso dos "rosados"). As uvas de viño branco están limitadas a un rendemento de colleita de 15 toneladas/ha e deben elaborar un viño cun alcol mínimo do 11%. Se o viño vai ser etiquetado unha Reserva, o viño debe ser envellecido polo menos dous anos en barrica de madeira de carballo e debe ter un nivel mínimo de alcol do 12,5%. ^[15]