Alotropía (Química) é a propiedade que posúen determinados elementos químicos de presentarse baixo estruturas moleculares diferentes, coma o osíxeno, que pode presentarse como osíxeno atmosférico (O2) e como ozono (O3), ou con características físicas distintas, como o fósforo, que se presenta como fósforo vermello e fósforo branco (P4), ou o carbono, que o fai como grafito, diamante e fulereno. Para que a un elemento se lle poida denominar como alótropo, as súas diferentes estruturas moleculares deben presentarse no mesmo estado físico.

Estruturas do Diamante e do grafito.

A explicación das diferenzas que presentan nas súas propiedades atopáronse na disposición dos átomos de carbono no espazo. Por exemplo, nos cristais de diamante, cada átomo de carbono está unido a catro átomos de carbono veciños, adoptando unha ordenación en forma de tetraedro que lle confire unha particular dureza.

No grafito, os átomos de carbono están dispostos en capas superpostas e en cada capa ocupan os vértices de hexágonos regulares imaxinarios. Deste xeito, cada átomo está unido a tres da mesma capa con máis intensidade e a un da capa próxima en forma máis débil. Isto explica porqué o grafito é brando e untuoso ao tacto. A mina de grafito do lapis forma o trazo porque, ao desprazarse sobre o papel, adhírese a este unha pequena capa de grafito.

O diamante e o grafito, por seren dúas substancias simples diferentes, sólidas, constituídas por átomos de carbono, reciben a denominación de variedades alotrópicas do elemento carbono.