Leonardo de la Caridad Padura Fuentes, coñecido como Leonardo Padura, nado na Habana o 9 de outubro de 1955, é un escritor, xornalista e guionista cubano, coñecido polas súas novelas policiais do detective Mario Conde e pola novela El hombre que amaba a los perros (2009).

Infotaula de personaLeonardo Padura

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Leonardo Padura Fuentes Editar o valor em Wikidata
9 de outubro de 1955 Editar o valor em Wikidata (68 anos)
A Habana, Cuba Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña
Cuba Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversidade da Habana Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballoLiteratura, xornalismo e film screenwriting (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
OcupaciónEscritor, periodista
Período de actividade1989 Editar o valor em Wikidata -
LinguaLingua castelá Editar o valor em Wikidata
Obra
Obras destacables
Premios

IMDB: nm0655898 Dialnet: 131344 Discogs: 6117711 Editar o valor em Wikidata

Traxectoria editar

Nacido en Mantilla (un dos dez Consellos Populares do barrio de Arroyo Naranjo, no territorio da provincia da Habana), fixo os seus estudos preuniversitarios no pre da Víbora, de onde é a súa esposa, a guionista Lucía López Coll. Estas zonas da Habana, moi ligadas espiritualmente a Padura, veranse reflectidas máis tarde nas súas novelas. Padura estudou Literatura Latinoamericana na Universidade da Habana e comezou a súa carreira como xornalista en 1980 na revista literaria El Caimán Barbudo; tamén escribía para o periódico Juventud Rebelde. Máis tarde deuse a coñecer como ensaísta e escritor de guións audiovisuais e novelista.

A súa primeira novela —Fiebre de caballos—, basicamente unha historia de amor, escribiuna entre 1983 e 1984. Pasou os seis anos seguintes escribindo longas reportaxes sobre feitos culturais e históricos, que, como el mesmo relata, permitíanlle tratar eses temas literariamente. Naquel tempo empezou a escribir a súa primeira novela co detective Mario Conde e, mentres o facía, deuse conta de "que eses anos que traballara como xornalista, foran fundamentais" no seu "desenvolvemento como escritor". "Primeiro, porque me deron unha experiencia e unha vivencia que non tiña, e, segundo, porque estilisticamente eu cambiara absolutamente con respecto á miña primeira novela", explica Padura nunha entrevista a Havana-Cultura.

As novelas policiais de Padura teñen tamén elementos de crítica á sociedade cubana. Respecto diso, o escritor dixo: "Aprendín de Hammett, Chandler, Vázquez Montalbán e Sciascia que é posible unha novela policial que teña unha relación real co ambiente do país, que denuncie ou toque realidades concretas e non só imaxinarias".

O seu personaxe Mario Conde —desordenado, frecuentemente bébedo, fumador, descontento e desencantado, "que arrastra unha melancolía", segundo o mesmo Padura— é un policía que querería ser escritor e que sente solidariedade polos escritores, tolos e borrachos. As novelas con este tenente tiveron grande éxito internacional, foron traducidas a varios idiomas e obtiveron prestixiosos premios. Mario Conde, sinala o escritor na citada entrevista, reflicte as "vicisitudes materiais e espirituais" que tivo que vivir a súa xeración. "Non é que sexa o meu alter ego, pero si foi a maneira que eu tiven de interpretar e reflectir a realidade cubana", confesa.

Mario Conde, en realidade, "non podía nin quería ser policía" e en Paisaje de otoño (1998) deixa a institución —como o mesmo Padura deixou tres anos antes o seu posto de xefe de redacción da Gaceta de Cuba, a revista da Unión de Escritores, para consagrarse á escritura— e cando reaparece en Adiós Hemingway (2001) está xa dedicado á compravenda de libros vellos.

Ten tamén novelas nas que non figura Mario Conde, como La novela de mi vida (2002) ou El hombre que amaba a los perros (2009), onde as críticas á revolución cubana e o réxime estalinista alcanzan as súas cotas máis altas.

Padura escribiu tamén guións cinematográficos, tanto para documentais como para películas de argumento. A miniserie "Cuatro estaciones en la Habana" estreouse en Netflix en 2016. O catro capítulos da serie recrean novelas de Padura, publicada entre 1991 e 1998, especificamente as que constitúen a tetraloxía 'As catro estacións' e cuxo protagonista é o detective Mario Conde.[1]

Vive no barrio de Mantilla, o mesmo no que naceu. Ao preguntarlle por que non pode deixar A Habana, o ambiente da súa historia, dixo: “Son unha persoa conversadora. A Habana é un lugar onde se pode sempre ter unha conversación cun estranxeiro nunha parada de guaguas”.

Obras editar

Novelas editar

  • Fiebre de caballos, Letras Cubanas, La Habana, 1988; Ed. Verbum, Madrid, 2013.
  • Tetralogía de las Cuatro Estaciones:
    • Pasado perfecto, EDUG, Dirección de Publicaciones, Universidad de Guadalajara, 1991 (serie Mario Conde #1)
    • Vientos de cuaresma, Ediciones Unión, La Habana, 1994 (serie Mario Conde #2)
    • Máscaras, Unión de Escritores y Artistas de Cuba; Tusquets, ambas ediciones en 1997 (serie Mario Conde #3)
    • Paisaje de otoño, Tusquets, 1998 (Serie Mario Conde #4)
  • Adiós Hemingway, Ediciones Unión, La Habana, 2001; nesta edición apareceu xunto á noveleta La cola de la serpiente, de 1998.[2] Norma publicou Adiós Hemingway en 2003 e Tusquets, en 2006 (serie Mario Conde #5)
  • La novela de mi vida, Ediciones Unión, La Habana, 2002, novela histórico-detectivesca sobre o poeta cubano José María Heredia.
  • La neblina del ayer, Ediciones Unión, La Habana, 2005 (Tusquets, 2009) (serie Mario Conde #6)
  • El hombre que amaba a los perros, Tusquets, Barcelona, 2009, novela baseada na historia de Ramón Mercader, o asasino de León Trotski que vivió os seus últimos anos na Habana.
  • La cola de la serpiente, versión corrixida; Tusquets, 2011 (serie Mario Conde #7)
  • Herejes, Tusquets, 2013 (serie Mario Conde #8)[3]
  • La transparencia del tiempo, Tusquets, 2018 (serie Mario Conde #9)[4]
  • Como polvo en el viento, Tusquets, 2020,[5] novela sobre o exilio cubano xerado a partir do Período especial.
  • Personas decentes, Tusquets, 2022 (serie Mario Conde #10)[6]

Contos editar

  • Según pasan los años, Letras Cubanas, La Habana, 1989 (82pp)
  • El cazador, Ediciones Unión, colección El Cuentero, La Habana, 1991 (12 pp).[7]
  • La puerta de Alcalá y otras cacerías, contos, Olalla Ediciones, Madrid, 1998
  • El submarino amarillo, antoloxía do conto cubano entre 1966 e 1991, Ediciones Coyoacán: Coordinación de Difusión Cultural, Dirección de Literatura/UNAM, México, 1993
  • Nueve noches con Amada Luna, H Kliczkowski, Colección Mini Letras, Madrid 2006, 64 pp; ISBN 978-84-96592-50-6. Contén 3 relatos:
    • Nueve noches con Amada Luna, escrito a principios dos anos 90; Nada (principios dos 80) e La pared (1987)
  • Mirando al sol, Sarita Cartonera, Lima, 2009 (16pp)
  • Aquello estaba deseando ocurrir, antoloxía de contos reunida por Tusquets Editores, Barcelona, 2015.

Ensaios e reportaxes editar

  • Con la espada y con la pluma: comentarios al Inca Garcilaso de la Vega, Letras Cubanas, La Habana, 1984 (266 pp) - Tese universitaria.
  • Colón, Carpentier, la mano, el arpa y la sombra, Departamento de Actividades Culturales, Universidad de La Habana, 1987
  • Lo real maravilloso, creación y realidad, ensaio, Letras Cubanas, La Habana, 1989
  • Estrellas del béisbol. El alma en el terreno, entrevistas en colaboración con Raúl Arce; Editora Abril, La Habana, 1989 (245 pp)
  • El viaje más largo, Ediciones Unión, La Habana, 1994 (Editorial Plaza Mayor, San Juan, 2002, con prólogo de Wilfredo Cancio Isla), reportaxes.
  • Un camino de medio siglo: Alejo Carpentier y la narrativa de lo real maravilloso, Letras Cubanas, La Habana, 1994 (Fondo de Cultura Económica, México, 2002)
  • Los rostros de la salsa, entrevistas, Ediciones Unión, La Habana, 1997
  • Modernidad, posmodernidad y novela policial, Ediciones Unión, La Habana, 2000. Son cinco ensaios:
    • La cenicienta de la novela; Los hijos de Marlowe y Maigret; El difícil arte de narrar: los cuentos de Raymond Chandler; Negro que te quiero negro: pasado y presente de la novela policial española; e Modernidad y posmodernidad: la novela policial en Iberoamérica
  • La cultura y la Revolución cubana, libro de entrevistas feito por John M. Kirk e Padura; Editorial Plaza Mayor, San Juan, 2002
  • José María Heredia: la patria y la vida, Ediciones Unión, La Habana, 2003
  • Entre dos siglos, ensaio, IPS, La Habana, 2006
  • La memoria y el olvido, ensaios e artigos, IPS, La Habana, 2011.
  • Yo quisiera ser Paul Auster. Ensayos selectos, Editorial Verbum, Madrid, 2015 (Premio Princesa de Asturias das Letras 2015).
  • Agua por todas partes, Tusquets, 2019.

Guións[8] editar

  • Yo soy del son a la salsa, documental (1996). Premio Coral no 18 Festival Internacional do Novo Cine Latinoamericano da Habana.
  • Malavana (2002). Dirixida por Guido Giansoldati.
  • Sete días en la Habana (2011). Sete historias dirixidas por sete directoresː Benicio del Toro, Julio Medem, Juan Carlos Tabío, Pablo Trapero, Gaspar Noé, Laurent Cantet e o palestino Elia Suleiman—, que transcorren en sete días. Os guións de tres episodios foron escritos por Padura e a súa esposa Lucía López Coll (O Yuma, A tentación de Cecilia, Doce amargo), e un cuarto está baseado nunha idea do escritor.
  • Regreso a Ítaca (2014). Dirixida por Laurent Cantet, baseada na súa novela La novela de mi vida.
  • Cuatro estaciones en La Habana (2016). Miniserie dirixida por Félix Viscarret.

Premios e recoñecementos editar

  • Primeira Mención Concurso Latinoamericano de Xornalismo José Martí (1988), convocado pola Axéncia Prensa Latina.
  • Premios de Crítica Literaria nas edicións de 1985 e 1988 do Concurso “26 de Xullo”, da Unión de Xornalistas de Cuba.
  • Premio Mirta Aguirre 1985, categoría en Artigo (Ministerio de Cultura de Cuba)
  • Premio UNEAC 1993 por Vientos de cuaresma
  • Premio Café Xixón, 1995
  • Premio da Crítica 1997 (Cuba) polo conto La pared
  • Premio Hammett 1998 por Paisaje de otoño
  • Premio da Unión de Escritores para Vientos de Cuaresma
  • Premio das Illas 2000, Francia
  • Prix deas Amériques insulaires et da Guyane (Fundación do mesmo nome, Point-à-Pître, illa de Guadalupe) pola edición francesa de Pasado perfecto
  • Mellor novela policial traducida en Alemaña por Máscaras
  • Mellor novela policial en Austria 2004 por Vientos de Cuaresma
  • Premio Hammett 2006 por La neblina del ayer
  • Premio Raymond Chandler 2009 (Courmayeur Noir Infestival)[9]
  • Premio Francesco Gelmi dei Caporiaco 2010 (Italia)
  • Finalista do premio Libro do Ano 2010 (Gremio de Libreiros de Madrid)
  • Premio Roger Caillois 2011 de literatura latinoamericana (A Maison de l’Amérique Latine en colaboración coa Société deas Amis et Lecteurs de Roger Caillois e o Pen Club francés)
  • Prix Initiales 2011 (Francia)
  • Premio da Crítica 2011 (Instituto Cubano do Libro)
  • Premio Carbet do Caribe 2011 (revista Carbet & Institut du Tout Monde)[10]
  • Premio Nacional de Literatura 2012[11]
  • Orde das Artes e as Letras (Francia), 2013[12]
  • Premio Internacional de Novela Histórica Cidade de Zaragoza, 2014[13]
  • Premio Princesa de Asturias das Letras 2015 (España)[14]
  • Doutoramento Honoris Causa, UNAM (México), 2017[15]

Notas editar

  1. Travel, OnCuba. "“Cuatro estaciones en La Habana”: la serie “cubana” de Netflix". Viajando en Cuba Can American Travel To Cuba - Oncubatravel (en castelán). Consultado o 2022-12-06. 
  2. Nota del autor en Leonardo Padura. La cola de la serpiente, Tusquets, Barcelona, 2011
  3. Balarezo, Gabriela (0001-11-30). "El escritor Leonardo Padura presentó su novela 'Herejes' en La Habana". El Comercio (en castelán). Consultado o 2022-12-06. 
  4. Ayala-Dip, J. Ernesto (2018-02-05). "Perdido en el tiempo". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2022-12-06. 
  5. Espectador, El (2020-12-24). "ELESPECTADOR.COM". ELESPECTADOR.COM (en spanish). Consultado o 2022-12-06. 
  6. Valladolid, El Día de (2022-08-01). "Las 'gentes decentes' de Leonardo Padura". El Día de Valladolid (en spanish). Consultado o 2022-12-06. 
  7. "Tema homosexual en la literatura cubana de los 80 y los 90: ¿renovación o retroceso? El Rincón del Diablo". web.archive.org. 2012-07-29. Arquivado dende o orixinal o 29 de xullo de 2012. Consultado o 2022-12-06. 
  8. "Leonardo Padura". IMDb (en inglés). Consultado o 2022-12-06. 
  9. Noir in Festival premio Chandler a Padura Fuente, La Repubblica, 01.12.2009; acceso 06.03.2012
  10. "Prix Carbet de la Caraïbe Accueil". web.archive.org. 2012-01-07. Archived from the original on 07 de xaneiro de 2012. Consultado o 2022-12-06. 
  11. "Leonardo Padura gana Premio Nacional de Literatura en Cuba - Ultimas noticias - ElNuevoHerald.com". web.archive.org. 2012-12-20. Archived from the original on 20 de decembro de 2012. Consultado o 2022-12-06. 
  12. "La France à Cuba". cu.ambafrance.org. Consultado o 2022-12-06. 
  13. Press, Europa (2014-05-05). "'Herejes', de Padura, X Premio Novela Histórica". www.europapress.es. Consultado o 2022-12-06. 
  14. lolo (2015-10-19). "Leonardo Padura: “Tengo una deuda de gratitud con España”". Aceprensa (en castelán). Consultado o 2022-12-06. 
  15. "UNAM entrega Honoris Causa a Leonardo Padura". El Universal (en castelán). 2017-11-09. Consultado o 2022-12-06. 

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar