Xacoba de Cisneros de Castro e de Puga
Xacoba de Cisneros de Castro e de Puga, tamén coñecida como Xacoba Cisneros de Puga e Condesa de Ximonde, nada en San Miguel de Sarandón (Vedra) o 7 de xaneiro de 1813 e finada en Santiago de Compostela o 9 de abril de 1860, foi unha aristócrata galega do século XIX.
 Pazo de Ximonde | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | (gl) Xacoba de Cisneros de Castro e de Puga  1813 Vedra, España |
| Morte | 9 de abril de 1860 Santiago de Compostela, España |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Actividade | |
| Ocupación | política |
| Lingua | Lingua castelá |
| Outro | |
| Título | III Condesa de Ximonde (ou Gimonde)[1] |
| Fillos | non tivo fillos supérstites |
| Pais | Pedro Cisneros de Castro e Agostiña de Puga e Araúxo |
 | |
Notes | |
Foi moi coñecida na época por apoiar fervorosamente a causa carlista, e por ser, como o seu pai, mecenas das artes e as letras en Santiago.[2]
Traxectoria editar
Xacoba Cisneros de Puga naceu no Pazo de Ximonde, filla do II Conde de Ximonde, Pedro Cisneros de Castro e de Agostiña de Puga e Araúxo. Casou con Xosé María Bermúdez Acevedo e, aínda que tivo fillos, ningún deles sobreviviuna. A Condesa de Ximonde e o seu esposo, que era o Señor de Ramiráns e Vilardefrancos, así como rexedor perpetuo de Ferrol, foron fervorosos partidarios do carlismo galego.
Xosé María tratou de organizar as milicias galegas para proclamar o infante Carlos María Isidro de Borbón, o irmán de Fernando VII, como rei de España, en detrimento da súa sobriña a raíña Isabel II. Amais, foi o presidente da Xunta Superior que constituíron os carlistas na Coruña ao comezo da primeira guerra carlista, para dirixir as milicias galegas.
Pola súa parte, a Condesa de Ximonde financiaba a causa. E, segundo algúns autores, escondía armas nos colchóns que lles enviaba aos milicianos carlistas e confeccionaba pezas de roupa para os facciosos, até o punto de que se di que foi a inventora da boina vermella que, segundo a tradición, procede de Galicia.[3][4]
Xacoba Cisneros de Puga viviu en Santiago de Compostela no seu pazo da rúa do Preguntoiro, coñecido como Pazo de Ramirás (e que desde 2011 alberga o Auditorio de Novacaixagalicia),[5] onde faleceu o 9 de abril de 1860, aos 47 anos de idade, sen deixar descendentes vivos.
Herdanza editar
Ao falecer a condesa sen descendencia, os seus títulos nobiliarios extinguíronse. Os seus bens mobiliarios e inmobiliarios deixounos, en gran parte, ao seu curmán segundo o coronel Manuel María Puga Feijoo.[6] Este feito tivo grande influencia nas relacións de poder na Galicia da época, dado o peso que a familia Cisneros tiña na política da rexión.
Os membros da rama principal dos Cisneros, que era a que ostentaba o título real de condes de Ximonde, exerceron durante varias xeracións o cargo de rexedor perpetuo da cidade de Santiago de Compostela. Pero esta rama familiar extinguiuse coa morte da Condesa, polo que o seu herdeiro, Puga Feixóo, recibiu canda as súas propiedades gran parte do poder político que os Condes ostentaban.
O seu fillo Luciano Puga Blanco foi alcalde de Santiago de Compostela, deputado en tres ocasións e senador en dúas, apoiando ao Partido Conservador de Antonio Cánovas del Castillo durante a Restauración Borbónica.
Notas editar
- ↑ Na grafía histórica.
- ↑ Manuel Blanco Rey (1999): "D. Luciano Mª Puga Blanco (1842–1899): un personaje rescatado del olvido". Betanzos: Anuario Brigantino.
- ↑ Xosé Ramón Barreiro (2008): O carlismo galego. Santiago: Editorial Laiovento. ISBN 978-84-8487-143-9.
- ↑ Sinopse Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine. polo autor.
- ↑ "Auditorio Novacaixagalicia.". Arquivado dende o orixinal o 30 de abril de 2014. Consultado o 30 de abril de 2014.
- ↑ Héitor Picallo Fuentes (2004): Casa de Maíndo (A Estrada, Pontevedra): Espazo xeográfico, humano e histórico no dominio do Condado de Ximonde. Documento 7. Testamento de D. Xacoba Cisneros de Puga, III condesa de Ximonde e Vizcondesa de Soar, pp. 219-225.