Guerras dacias
As guerras dacias (101-102 e 105-106) foron dous curtos conflitos entre o Imperio romano e Dacia que tiveron lugar durante o mandato do emperador Traxano.
| Guerras dacias | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 A Dacia sobre o ano 100. | |||||||
| |||||||
| Belixerantes | |||||||
 Imperio romano
|
Dacios | ||||||
| Líderes | |||||||
| Traxano
|
Decébalo | ||||||
| Forzas en combate | |||||||
| Uns 150.000 lexionarios romanos e auxiliares. | Uns 200.000 dacios, e roxolanos e bastarnas | ||||||
| Baixas | |||||||
| s/d | Considerables (uns 500.000 prisioneiros) | ||||||
Antecedentes editar
Durante o século I, a política romana respecto dos pobos veciños e ás ameazas potenciais era que estas debían ser contidas axiña. Na época de Augusto, cando os territorios ó sur do Danubio foron ocupados e convertidos na provincia de Mesia, asináronse varios tratados de alianza co reino dos dacios, que foron mantidos polos seguintes emperadores e reis dacios.[1]
A finais de devandito século ascendeu ó trono dacio Decébalo, quen rompeu o statu quo existente até entón e iniciou unha política agresiva, aliándose cos pobos situados ó norte e leste do seu reino.
No ano 85 Decébalo atacou Moesia e saqueou varias vilas.[2][3] Domiciano ordenou unha inmediata campaña de castigo ó mando de Cornelius Fuscus que rematou nun sonoro desastre na Primeira batalla de Tapae polo que pediron unha tregua.[4] Tras o fracaso de Fuscus, Domiciano lanzou outra expedición comandada por Tettius Iulianus, que venceu con éxito a resistencia dacia na Segunda batalla de Tapae, pero con todo non puido aproveitar mellor a súa vitoria por mor das dificultades da xeografía local e a necesidade de reforzar a fronte de Pannonia ameazado por incursións sármatas.[5]
Domiciano viuse forzado a asinar unha humillante paz e pagar tributo ós dacios. Para algúns historiadores devandito tratado foi a causa do seu posterior asasinato no ano 96.
Malia os compromisos ós que chegara cos romanos, dende os seus dominios continuouse acosando ás caravanas e frotas de comerciantes, chegando mesmo a realizar actos de saqueo de poboacións fronteirizas.[6] Por todo isto, Dacia era vista polo Imperio romano como un inimigo potencial.
Ademais, nesa época, o Imperio romano estaba a pasar por grandes dificultades económicas, principalmente polas custosas campañas militares emprendidas por toda Europa. Os recursos naturais de Dacia, en particular o seu ouro, necesario para a cuñaxe de moedas, incitaron probablemente en parte o conflito.
A primeira guerra editar
Tras conseguir o consentimento do Senado romano, no ano 101, Traxano estaba listo para avanzar sobre Dacia, preparando un enorme exército, o máis grande dende os tempos de Augusto e que non se volvería a ver até a campaña de Marco Aurelio contra os xermanos.[7] Compúñase dunhas 14 lexións romanas máis vexillationes de varias outras, en total uns 150 000 homes.
A estratexia romana consistía basicamente en esmagar calquera resistencia dos seus inimigos co poder das súas lexións para logo iniciar o proceso de romanización da nova provincia, aliándose con xefes locais e impoñendo a súa organización administrativa e obras públicas.
Traxano partiu de Sirmio cunha forza de 7 lexións e 41 cohortes auxiliares mixtas de infantaría e cabalaría máis algunhas vexillationes. En total, preto de 86 000 homes. Marcha sobre Tapae, onde estaba atrincheirado Decébalo. Brillantemente logrou neutralizar a trampa que lle prepararon os dacios e sármatas no estreito paso montañoso.[8]
Traxano empezou entón a avanzar cara a Sarmizegetusa, e Decébalo lanzou un ataque contra Moesia coa intención de que parase a súa ofensiva. O emperador tivo que cancelar a súa ofensiva e enfrontarse á incursión bárbara, o que se logrou definitivamente na batalla de Adamclisi. Tras esta nova derrota, Decébalo non puido máis que retroceder cara ó interior do seu país, mentres que Traxano procedeu a asediar Sarmizegetusa e arrasouna.[9] Con isto finalmente o rei dacio rendeuse e aceptou as condicións impostas polos romanos.[10] Dacia quedou convertida nun Estado tributario e aliado de Roma, motivo polo cal varias lexións foron apostadas no seu territorio asegurando o dominio romano.
A segunda guerra editar
Ó pouco tempo do seu sometemento, Decébalo volveu lanzar ataques contra Moesia e as colonias romanas, incitando ás tribos dacias a rebelarse. Corría a primavera do ano 105 e Traxano volveu reunir as súas forzas, esta vez para a conquista definitiva de Dacia. Os romanos lentamente empezaron a tomar posicións e forzaron novamente con éxito o paso de Tapae.
No verán do ano seguinte Traxano iniciou a súa campaña final contra os dacios. Tres forzas romanas iniciaron o seu avance dende o Danubio: unha, ó mando persoal do emperador, partiu dende Drobeta e ocupou Tapae, pasando a asediar a capital dacia. Os locais rexeitaron o primeiro ataque romano pero finalmente a cidade caeu, resultando saqueada e queimada. Decébalo logrou escapar.[11] As outras columnas romanas partiron de Oescus e Axiopolis atacando o centro e leste de Dacia respectivamente. Do mesmo xeito que a primeira columna estas tamén avanzaron arrasándoo todo ó seu paso.
Finalmente Decébalo, perseguido de preto polos romanos, suicidouse para evitar a súa captura. Posteriormente grazas á traizón de Bicilis, un confidente do rei dacio, Traxano atopou o tesouro do rei inimigo preto do río Sargetia (tesouro que ascendía, segundo a avaliación de Jérôme Carcopino, a 165 500 kg de ouro e 331 000 kg de prata). Mentres que o avance romano continuou, a campaña deuse por finalizada coa toma de Porolissum, un enclave de resistencia situado no norte de Dacia.
Consecuencias editar
As guerras foron un grande éxito para o Imperio romano. Traxano ordenou un total de 123 días de celebracións en todo o territorio imperial, morrendo ademais 10 000 gladiadores nos espectáculos realizados no Coliseo.[12] Tamén iniciou un inmediato proceso de colonización, atraendo a varios miles de cidadáns romanos, na súa maioría itálicos, a habitar nela. A poboación dacia en cambio viuse moi minguada; a maioría morreu ou foi escravizada (os historiadores falan que até medio millón de dacios foron vendidos como escravos) e moitos dos sobreviventes escaparon ás zonas fronteirizas do reino onde pasaron a chamarse os "dacios libres", presentando sempre problemas ós romanos aínda que nunca de importancia agás durante os anos 160 en alianza con outros pobos.
A conquista reportou unha inmediata ganancia para o Estado de 2 700 millóns de sestercios e ademais a longo prazo quedaron aseguradas as ricas minas do oeste de Dacia, que proporcionaron grandes ingresos fiscais ao Imperio.[13]
Aínda que as campañas resultaron moi custosas, as altas ganancias xeradas polas minas locais e a venda masiva de escravos dacios pagaron con fartura os custos. Grazas a isto Traxano puido iniciar un enorme programa de edificacións públicas e servizos sociais, que lle deu un grande apoio da poboación. Tamén serviu para financiar as seguintes campañas militares e favoreceu a expansión do comercio e da romanización por toda a área.[14]
Para asegurar a defensa da nova provincia, xa que estaba bastante aberta ós movementos de pobos da gran chaira europea, particularmente xermanos e sármatas, instaláronse dúas unidades lexionarias, a Lexión XIII Gemina en Potaissa e a Lexión I Italica en Novae. Dacia tamén serviu como contención das invasións bárbaras, impedindo un contacto inmediato entre estes pobos e as ricas provincias do interior do imperio.
A campaña de Dacia foi tamén a última campaña de conquista da civilización romana. A partir de entón os sucesores de Traxano empezaron a optar por tomar unha política exterior defensiva.[15]
Notas editar
- ↑ El Imperio Romano - Guerras Dacias
- ↑ Matyszak (2004), p. 216
- ↑ Luttwak (1976), p. 53
- ↑ Mattyszak (2004), p. 217
- ↑ "De Imperatoribus Romanis" (Repertorio de descripciones de batallas imperiales).
- ↑ Vida y muerte en Roma: "Las legiones"
- ↑ "Marco Aurelio y la frontera del Danubio.". Arquivado dende o orixinal o 03 de setembro de 2006. Consultado o 23 de febreiro de 2017.
- ↑ "Las legiones de Julio César.". Arquivado dende o orixinal o 28 de outubro de 2016. Consultado o 23 de febreiro de 2017.
- ↑ Mattyszak (2004), p. 223
- ↑ Dictionary of battles and sieges: a guide to 8,500 battles from antiquity through the twenty-first century.
- ↑ Jaques, 2007, pp. 913-914
- ↑ The Population: Dacians and Settlers
- ↑ Grigore Arbore Popescu, Le strade di Traiano, in Traiano ai confini dell'Impero, Milán, 1998, pp. 190.
- ↑ Schmitz (2005), p. 8
- ↑ Documental: Las tribus germánicas.
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Guerras dacias  |
Bibliografía editar
- Luttwak, Edward N. (1976). The Grand Strategy of the Roman Empire: From the First Century A.D. to the Third. Baltimore: Johns Hopkins U.P. ISBN 9780801818639.
- Matyszak, Philip (2004). The Enemies of Rome: From Hannibal to Attila the Hun. Londres: Thames & Hudson. ISBN 978-0500251249.
- Schmitz, Michael (2005). The Dacian threat, 101-106 AD. Armidale, New South Wales: Caeros Publishing. ISBN 0-9758445-0-4.