Antônio Houaiss, nado no Río de Xaneiro no 15 de outubro de 1915 e finado ibídem no 7 de marzo de 1999, foi un destacado intelectual brasileiro - filólogo, crítico literario, tradutor, diplomático, enciclopedista e ministro de Cultura do Brasil no goberno de Itamar Franco.[1]

Infotaula de personaAntônio Houaiss

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento15 de outubro de 1915 Editar o valor em Wikidata
Río de Xaneiro, Brasil Editar o valor em Wikidata
Morte7 de marzo de 1999 Editar o valor em Wikidata (83 anos)
Río de Xaneiro, Brasil Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeBrasil Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónlexicógrafo , crítico literario , romanista , xornalista , lingüista , político Editar o valor em Wikidata
Partido políticoPartido Socialista Brasileiro Editar o valor em Wikidata
Membro de
LinguaLingua portuguesa Editar o valor em Wikidata
Obra
Obras destacables
Premios
Sinatura
Editar o valor em Wikidata
Edición do Vocabulario Ortográfico da Lingua Portuguesa pola Academia Brasileira de Letras, que foi organizada por Houaiss.

Houaiss era o quinto de sete fillos dunha parella de inmigrantes libaneses, Habib Assad Houaiss e Malvina Farjalla, radicados no Río de Xaneiro. Aos dezaseis anos comezou a ensinar portugués, actividade que desenvolveu ao longo da súa vida.

Autor de dezanove libros, Houaiss organizou e elaborou dúas das enciclopedias máis importantes xamais feitas no Brasil, a Delta-Larousse e a Mirador Internacional. Publicou dous dicionarios bilingües inglés-portugués, organizou a primeira edición do Vocabulario Ortográfico da Lingua Portuguesa (VOLP), pola Academia Brasileira de Letras. Entre os seus traballos de tradución destaca a novela Ulises, de James Joyce . Ocupou varios cargos importantes como presidente da Academia Brasileira das Letras, ministro de Cultura no goberno do presidente Itamar Franco e membro da Academia das Ciencias de Lisboa. A revista Veja mesmo o definiu como o "maior estudoso das palabras en lingua portuguesa dos tempos modernos".

En febreiro de 1986 iniciou o proxecto do Gran Dicionário Houaiss da lingua portuguesa, a súa obra mestra. Houbo unha interrupción de cinco anos, por falta de recursos económicos, desde 1992 até marzo de 1997, cando fundou o Instituto Antônio Houaiss de Lexicografía e Banco de Datos da Lingua Portuguesa S/C Ltda, con Francisco Manoel de Mello Franco e Mauro de Salles Villar. Antônio Houaiss morreu o 7 de marzo de 1999 e o traballo lexicográfico foi rematado polo Instituto en decembro de 2000. O Gran Dicionario Houaiss da lingua portuguesa saíu á luz en 2001.[2]

Pronunciación do nome Houaiss editar

Segundo fontes brasileiras [3] e portuguesas, [4] o apelido Houaiss pronúnciase, en portugués, "uáiss " - ou, en representación técnica, [/ 'wajs /] ou [/ u'ajs /], no Internacional Alfabeto Fonético. O apelido, de orixe libanesa, escríbese no Brasil de diferentes xeitos, dende as formas portuguesas Uais ou Huais, até a forma francesa Houaiss. O seu segundo apelido, Assad, está relacionado coa familia Assad de Siria, como Bashar al-Assad, e pronunciase igual.

Academia Brasileira de Letras editar

Houaiss foi o quinto ocupante do asento número 17 da Academia Brasileira das Letras, elixido o 1 de abril de 1971, sucedendo a Álvaro Lins. Recibiuna o académico Afonso Arinos de Melo Franco o 27 de agosto de 1971, e recibiu aos académicos Antonio Callado e Sérgio Paulo Rouanet.

Acordo ortográfico de 1990 editar

O maior logro acadado por Houaiss foi o Acordo Ortográfico da Lingua Portuguesa de 1990,[5] no que combinou as súas dúas carreiras —a de diplomático, membro do servizo exterior brasileiro e a de lingüista —, e que se dirixiu ao seu punto de vista internacional-esquerdista, criticado entre outros por Paulo Francis, un dos ideólogos da dereita brasileira.

Obras [6] editar

Traducións editar

Traballos orixinais, organizados e colaborativos editar

  • Tentativa de descrição do sistema vocálico do português culto na área carioca: dialectologia e ortofonia (1959).
  • Crítica avulsa (1960).
  • Seis poetas e um problema (1960).
  • Sugestões para uma política da língua (1960).
  • Introdução filológica às Memórias póstumas de Brás Cubas (1961).
  • Novo dicionário Barsa das línguas inglesa e portuguesa (1964).
  • Elementos de bibliologia (1967).
  • Grande enciclopédia Delta Larousse (1970).
  • Editoração hoje (1975).
  • Enciclopédia Mirador Internacional (1976).
  • Drummond mais seis poetas e um problema (1976).
  • A defesa (1979).
  • Estudos vários sobre palavras, livros e autores (1979).
  • Pequeno dicionário enciclopédico Koogan Larousse (1979).
  • The Exitus dictionary of the English and Portuguese languages (1979).
  • Vocabulário ortográfico da língua portuguesa – VOLP (1981).
  • Webster’s dicionário inglês-português (1982).
  • A crise de nossa língua de cultura (1983).
  • Brasil–URSS: 40 anos do estabelecimento de relações diplomáticas (1985).
  • O português no Brasil – pequena enciclopédia da cultura brasileira (1985).
  • Receitas rápidas (1985).
  • A cerveja e seus mistérios (1986).
  • Perfil do pensamento brasileiro (1988).
  • Brasil: o fracasso do conservadorismo (1989).
  • O que é língua? (1990).
  • A nova ortografia da língua portuguesa (1991).
  • Socialismo: vida, morte e ressurreição (1993).
  • A modernidade do Brasil: conciliação ou ruptura? (1995).
  • Grande dicionário Houaiss da língua portuguesa (póstumo, 2001).

Notas editar

  1. Cultural, Instituto Itaú. "Antônio Houaiss". Enciclopédia Itaú Cultural. Consultado o 2023-01-13. 
  2. HOUAISS, Antônio (2009). Dicionário Houaiss da língua portuguesa. Rio de Janeiro. p. V. 
  3. "Observatorio da Imprensa - Materias - 29/08/2001". Consultado o 2016-04-17. 
  4. "FLiP - Dúvida Linguística". Consultado o 2016-04-17. 
  5. "Educação". www1.folha.uol.com.br. Consultado o 2023-01-13. 
  6. VELOSO, Verônica. Antônio Houaiss. En: DE ABREU, Alzira Alves et al (coords.). Dicionário Histórico-Biográfico Brasileiro – Pós-1930. Río de Xaneiro: CPDOC, 2010. Dispoñíbel en: <http://www.fgv.br/cpdoc/acervo/dicionarios/verbete-biografico/houaiss-antonio>. Consultado en agosto de 2020. ANTONIO Houaiss. En: DICIONÁRIO de tradutores literários no Brasil - DITRA. Universidade Federal de Santa Catarina. Dispoñíbel en: Consultado en agosto de 2020.

Ligazóns externas editar