Xavier Senín
Francisco Xavier Senín Fernández, nado en Pontecesures o 13 de maio de 1949, é un tradutor galego. A Real Academia Galega nomeouno académico correspondente en outubro de 2020[1]. Ese mesmo ano recibiu o Premio Nacional á Obra dun Tradutor de mans do Ministerio de Cultura de España, o máximo galardón a nivel estatal[2].
(2012) | |
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 13 de maio de 1949 (75 anos) Pontecesures, España |
Formación profesional | Filoloxía Moderna |
Actividade | |
Ocupación | tradutor |
Membro de | |
Xénero artístico | Tradución |
Premios | |
[O xurado quixo recoñecer a Francisco Xavier Senín Fernández co Premio Nacional á Obra dun Tradutor] "pola súa dilatada obra como tradutor ao galego, a partir de obras de gran variedade temática e tipolóxica, que abrangue dende clásicos como O Quixote, a libros de literatura infantil e xuvenil, cómic e obras pertencentes a diferentes xéneros literarios. As súas traducións salientan pola súa calidade e meticulosidade, nas que amosa un coñecemento pouco común das variedades diatópicas, diastráticas e diafásicas do galego. (...) Destaca tamén o seu traballo para o fomento da tradución ao galego".Acta do xurado reproducida polo Servizo de Prensa da Moncloa[3]
Traxectoria
editarÉ licenciado en Filoloxía Moderna na rama de francés, e ten a cátedra de bacharelato. Ocupou distintos cargos na Asociación de Tradutores Galegos desde a súa creación. Foi profesor colaborador do Instituto de Ciencias da Educación da Universidade de Santiago de Compostela e da Consellaría de Educación e Ordenación Universitaria para impartir cursos de lingua galega. Foi corrector lingüístico para a Editorial Galaxia entre 1985 e 1987, así como coordinador de libros de texto.
Foi director xeral do Libro da Xunta de Galicia durante a etapa do tripartito e máis tarde durante os distintos gobernos do Partido Popular. Na actualidade está xubilado, mais desempeñou o seu labor docente sobre todo como profesor de francés en Santiago de Compostela. Escribiu durante anos, con periodicidade semanal, unha columna para O Correo Galego. En 2010 foi, canda Manuel Bragado ou Marilar Aleixandre, un dos sete membros do comité de dirección do Congreso Internacional de IBBY celebrado en Santiago de Compostela[4].
... lembramos con especial admiración a súa etapa como subdirector xeral do Libro na Xunta de Galicia, primeiro durante os anos do chamado goberno tripartito (1987-1990) e despois en sucesivos gobernos do Partido Popular, e durante un ano, no de coalición PSOE-BNG, mostra da súa capacidade de arbitraxe, do seu talante integrador e da súa competencia (autorictas) profesional.Proemio de Víctor Freixanes para a 1ª edición de O alfaiate portugués (Galaxia, 2016).
Obra
editarComo tradutor, ten no seu haber numerosas traducións, principalmente do francés e o castelán para o galego. Por exemplo, os libros franceses A Clase de François Bégaudeau ou Mal de escola de Daniel Pennac ou Onde o aire non era brisa de María Victoria Moreno. Cómpre salientar que decote traduce conxuntamente con Isabel Soto[5].
Literatura infanto-xuvenil
editar- O galo Quirico, adaptación do autor, 2009, Galaxia.
- Novo amor en Arousa, 2009, Pío García Edicións.
- O soldadiño de chumbo, de Hans Christian Andersen, 2010, Galaxia. Adaptación do autor.
Traducións
editar- O que o vento nos conta de Waldemar Daae, de Hans Christian Andersen, 1983, Argos Vergara.
- Os zarramplíns, de Sergio Balestrini, 1983, Galaxia.
- ¡Adeus, boa viaxe!, de Marta Balaguer, 1984, Arcos Vergara.
- As babuchas enmeigadas, conto de As mil e unha noites, adaptado por Francesc Boada, 1984, Galaxia.
- Contos de cores, de Joles Sennell, 1984, Argos Vergara.
- Os dentes do león, de Mercé Company, 1984, Argos Vergara.
- O globo, de J. J. Guillén, 1984, Argos Vergara.
- Guillermo Tell: lenda suíza, adaptado por M. Ángels Gardella, 1984, Galaxia.
- Hil-Lady, de Ricardo Alcántara, 1984, Argos Vergara.
- A oca de ouro, dos irmáns Grimm, 1984, Galaxia.
- Pandolfi na grande cidade, de Francesc d'Assis Sales, 1984, Argos Vergara.
- A raiña dos peixes, de Gérard de Nerval, 1984, Argos Vergara.
- A serpe branca, dos irmáns Grimm, 1984, Galaxia.
- Unha tarde no mar, de Joaquim Ruyra, 1984, Argos Vergara.
- Os tres pretendentes, de Fernán Caballero, 1984, Galaxia.
- A viaxe de Ruteazul, de Laura Medina, 1984, Galaxia.
- O xigante-máis-alto xoga á pelota, de Joma, 1984, Argos Vergara.
- O dragón das catro cabezas, de Antoniorrobles, 1985, Galaxia.
- Segredos de abanos, de Joan Manuel Gisbert, 1985, Argos Vergara.
- A traxedia de Romeo e Xulieta, segundo a obra de William Shakespeare, versión de José Luis Gímenez Frontín, 1985, Argos.
- As ratas na escola, de M. Dolors Alibés i Riera, 1986, Galaxia.
- As aventuras de Roi e Martiño, de Antonio Cuadrench, 1987, Galaxia.
- O explorador e a mona, de Pako Sagarzazu, 1987, Galaxia.
- A ovella negra, de Roser Capdevila, 1991, Galaxia.
- Polgariño, dos irmáns Grimm, 1991, Galaxia.
- O anel perdido, un xogo divertido, de Enrique Páez, 1992, Bruño.
- A infancia de Martiño Piñeiro, de Juan Farias, 1992, Bruño.
- Os robots, de Suzanne Martel, 1995, Bruño.
- Crónicas de media tarde, de Juan Farias, 1997, Everest Galicia.
- Ismael, que foi mariñeiro, de Juan Farias, 2000, Everest Galicia.
- Os perfectos, de Rodrigo Muñoz Avia, 2007, Rodeira.
- Angelica, de Lygia Bojunga Nunes, 2008, S. M.
- Tres rosas de Madame d'Aulnoy, 2009, Novelúa.
- Relatos de monstros, Steven Zorna, 2012, Vicens Vives.
- Pescador de Islandia, de Pierre Loti, 2014, Hugin e Munin.
- Contos do luns, de Alphonse Daudet, 2014, BIVIR.
- No ceo, de Octave Mirbeau, 2015, Hugin e Munin.
- Unha desolación, de Yasmina Reza, 2016, Hugin e Munin.
- As damas verdes, de George Sand, 2016, Hugin e Munin.
- Ourika, de Claire de Duras, 2019, Hugin e Munin.
- De libros e viaxes. Dous contos franceses[6], de Gustave Flaubert e Guy de Maupassant, 2019, Novelúa.
- O home das bonecas, de Jean-Louis Renaud, 2020, Hugin e Munin.
- Thérèse Desqueyroux, de François Mauriac, 2021, Hugin e Munin.
- As gratitudes, de Delphine de Vigan, 2023, Hugin e Munin.
Traducións en colaboración
editar- Loureses: antropoloxía dunha parroquia galega, de Manuel Mandianes Castro, 1984, Galaxia. Con Antón Figueroa Lorenzana.
- O enxeñoso fidalgo don Quixote da Mancha, de Miguel de Cervantes, 1990, Xuntanza. Con Valentín Arias, Xela Arias, Xosefa S. Fernández, A. Palacio Sánchez e Xesús Senín.
- O tolo da ría, de Juan Farias, 2005, Luis Vives. Con Isabel Soto.
- Algúns nenos, tres cans e máis cousas, de Juan Farias, 2006, Planeta. Con Isabel Soto.
- A Odisea contada aos nenos, de Rosa Navarro Durán, 2007, Rodeira. Con Isabel Soto.
- A clase, de François Bégaudeau, 2008, Xerais. Con Isabel Soto.
- Galego á beira do mar, de Juan Farias, 2008, Kalandraka[7]. Con Isabel Soto.
- A fabulosa lenda do Rei Artur, de Jordi Sierra i Fabra, 2008, Rodeira. Con Isabel Soto.
- Mal de escola, de Daniel Pennac, 2008, Xerais. Con Isabel Soto.
- O aniversario de Astérix e Obélix. O libro de ouro, 2009, Alberto Uderzo, Salvat. Con Valentín Arias e Isabel Soto.
- Como caeu Obélix na marmita do druída cando era cativo, Albert Uderzo, 2009. Salvat. Con Isabel Soto.
- Locus Solus, de Raymond Roussel, 2012, Hugin e Munin. Con Isabel Soto.
- Astérix e os pictos, de Didier Conrad e Jean-Yves Ferri, 2013, Xerais. Con Isabel Soto.
- A Eva futura, de Auguste Villiers de L'Isle-Adam, 2014, Hugin e Munin. Con Isabel Soto.
- Astérix e os godos, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2015, Xerais. Con Isabel Soto
- Astérix gladiador, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2015, Xerais. Con Isabel Soto.
- O papiro do César, de Didier Conrad e Jean-Yves Ferri, 2015, Xerais. Con Isabel Soto.
- A volta á Galia de Astérix, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2016, Xerais. Con Isabel Soto.
- Astérix en Italia, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2017, Xerais. Con Isabel Soto.[8]
- A peste, de Albert Camus, 2018, Hugin e Munin. Con Isabel Soto.
- A filla de Vercinxetórix, de Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, 2019, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
- Astérix e os normandos, de Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, 2020, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
- O Menhir de Ouro, de Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, 2020, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
- Astérix nos xogos olímpicos, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2021, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
- Astérix e o grifón, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2021, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
- Astérix lexionario, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2022, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
Edicións
editar- Queixumes dos pinos e outros poemas, de Eduardo Pondal, 1985, Galaxia.
Outras obras
editar- 12 anos na búsqueda da nosa identidade, 1990, Asociación Cultural Xermolos (VV.AA.)
- O alfaiate portugués, 2016, Editorial Galaxia.
- María Victoria Moreno. Sementadora de futuro, 2018, Edicións Xerais, con Isabel Soto.
Premios
editar- Premio Lois Tobío da Asociación Galega de Editores de 2008 á tradución A odisea contada aos nenos[9].
- Premio Fervenzas literarias ao mellor libro traducido de Literatura infantil e xuvenil de 2015, por O papiro do César.
- Premio Nacional á Obra dun Tradutor en 2020
Notas
editar- ↑ O pleno da Academia nomea a Xavier Senín membro correspondente, RAG, 3 de outubro de 2020.
- ↑ Francisco Xavier Senín, ‘Premio Nacional’ pola súa traxectoria de tradución ao galego, Nós Diario, 11 de novembro de 2020.
- ↑ Francisco Xavier Senín Fernández e Isabel García Adánez, Premio Nacional a la Obra de un Traductor 2020 y Premio Nacional a la Mejor Traducción 2020 respectivamente, Lamoncloa.gob.es (en castelán).
- ↑ Composición do comité Arquivado 25 de marzo de 2012 en Wayback Machine. en ibbycompostela2010.org
- ↑ Astérix volverá falar galego da man de Xerais, nova en Praza Pública o 23 de agosto de 2013.
- ↑ Conformado por dous relatos: "Bibliomanía" ("Bibliomanie", 1837) de Flaubert e "De viaxe" ("En voyage", 1882) de Maupassant. Dep. Legal: C 1819-2019.
- ↑ Ficha Arquivado 24 de setembro de 2019 en Wayback Machine. na web da editorial.
- ↑ Ficha da obra Arquivado 23 de outubro de 2017 en Wayback Machine. na páxina da editorial.
- ↑ Informe de Literatura 2008 no CIRP, páxina 1535. Extracto da recensión de Paula Fdez. “Desde A Odisea”, Faro de Vigo, “Faro da Cultura”, n.º 231, “Infantil/Xuvenil”, 10 xaneiro 2008, p. VII.