Usuario:Sobreira/Listaxe de pioneiras
editar
|
en:List_of_women's_firsts editar
Esta é unha lista de mulleres que destacaron por algún motivo. As razóns principais máis habituais son que son descubridoras, inventoras ou a primeira persoa ou muller que realizou unha actividade. Neste último caso responde á expresión "primeira muller/persoa de A que B", polo que será necesario facer constar tanto o seu logro B como o universo A (o grupo ó que pertence no que é pioneira) e a data.
| Muller | universo/ámbito/contexto | logro/descobremento/invención | data |
|---|---|---|---|
| Ellen Johnson Sirleaf | primeira muller negra que foi elixida presidenta | 2005 | |
| Ellen Johnson Sirleaf | África | primeira muller elixida xefa de estado en África | 2005 |
| Selma Lagerlöf | Suecia | primeira muller escollida para a Academia Sueca | 1914 |
| Selma Lagerlöf | primeira muller que recibiu o Premio Nobel de Literatura | 1909 | |
| File de Pirene | primeira muller que construíu unha presa e un acueduto[1] | I a.C. | |
| Shirin Ebadi | Irán | primeira muller que presidíu unha corte legal en Irán | 1975 |
| Shirin Ebadi | primeira muller musulmá que obtén o Premio Nobel da Paz | 2003 | |
| Shirin Ebadi | Irán | primeira muller iraniana que obtén o Premio Nobel da Paz | 2003 |
| Francisca Herrera Garrido | Galicia | primeira muller académica da RAG (non leu discurso) | 1945 |
| La Macorina | La Habana | primeira muller chófer de La Habana | |
| La Macorina | La Habana | primeira muller con carné de conducir | |
| Marie Curie | primeira muller en recibir un Nobel | 1903 | |
| Marie Curie | primeira (e única) muller en recibir dous Nobel | 1911 | |
| Marie Curie | primeira (e única) muller (e persoa) en recibir dous Nobel en categorías distintas | 1911 | |
| Marie Curie | París | primeira muller profesora na Universidade de París | |
| Marie Curie | Francia | primeira muller en ser sepultada no Panteón de París por méritos propios | 1995 |
| Carmen Porto Vázquez | Galicia | primeira muller á fronte do SERGAS | |
| Carmen Porto Vázquez | España | primeira muller radioterapeuta titulada en exercer | |
| Carmen Porto Vázquez | Universidade de Santiago | primeira profesora da Facultade de Medicina en formar parte do seu claustro | |
| María Teresa De Filippis | primeira muller en competir nunha carreira de Fórmula 1[2] | 1958 | |
| Lella Lombardi | primeira (e única) muller en puntuar nun campionato mundial de Fórmula 1[3] | 1975 | |
| Gran Premio do Reino Unido de 1976 | primeira carreira de Fórmula 1 con máis dunha muller participando[4] | 1976 | |
| Susan Howson | primeira muller en recibir o premio Adams[5] | 2002 | |
| Rosalyn Sussman Yalow | primeira muller que recibiu o Albert Lasker Award for Basic Medical Research | 1976 |
amea editar
Nomenclatura editar
En galego parece haber unha concorrencia de dúas tradicións terminolóxicas distintas. Por unha banda chegounos a palabra amea[6][7]. Palabra análoga ó portugués ameia e ó castelán almena[8], que as distintas fontes establecen diversas vías etimolóxicas, pero todas en última instancia do latín:
Por outra banda chegounos merlón[12], análoga ó portugués merlão, ó castelán merlón e ó catalán merlet. En última instancia todos derivan do italiano merlone, con dúas posibles etimoloxías: derivación do nome do paxaro Merulus[13].
Notas editar
- ↑ Querela das mulleres
- ↑ Lista de mulleres pilotos de Fórmula 1
- ↑ Lista de mulleres pilotos de Fórmula 1
- ↑ Lista de mulleres pilotos de Fórmula 1
- ↑ en:Adams Prize
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para amea.
- ↑ Modelo:IrIndo
- ↑ Modelo:DRAE "Del artículo árabe al- y el latín minae 'almenas'."
- ↑ {{}}
- ↑ {{}}
- ↑ {{}}
- ↑ Carballeira Anllo, Xosé Mª (coord.); Ares Vázquez, Carme; Hermida Gulías, Carme; Iglesias Sierra, Primitivo; Lema Suárez, Xosé Mª; López Fernández, Rosa (2009). Gran Dicionario Xerais da Lingua. Xosé Cid Cabido (edición). Vigo: Galaxia. ISBN 9788499140704.
- ↑ Modelo:Palazzi