Torrelavega

concello de Cantabria

Torrelavega é un concello español situado na comunidade autónoma de Cantabria. É a capital da comarca do Besaya e a segunda cidade máis poboada de Cantabria, ademais dun importante núcleo industrial e comercial.

Modelo:Xeografía políticaTorrelavega
Imaxe

Localización
Editar o valor en Wikidata Mapa
 43°21′11″N 4°02′45″O / 43.353055555556, -4.0458333333333
EstadoEspaña
Comunidade autónomaCantabria Editar o valor en Wikidata
Capital de
Poboación
Poboación51.361 (2023) Editar o valor en Wikidata (1.445,16 hab./km²)
Xeografía
Superficie35,54 km² Editar o valor en Wikidata
Altitude25 m Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Organización política
• Mayor of Torrelavega (en) Traducir Editar o valor en WikidataJavier López Estrada (en) Traducir (2019–) Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Código postal39300 Editar o valor en Wikidata
Fuso horario
Código INE39087 Editar o valor en Wikidata
Outro
Irmandado con

Sitio webtorrelavega.es Editar o valor en Wikidata

Xeografía

editar
 
Pico Dobra, desde Viérnoles, punto máis alto de Torrelavega

Situase a uns oito quilómetros da costa cantábrica, a 27,5 quilómetros de Santander (capital da comunidade). A cidade é a capital da comarca do Val do Besaya, á que tamén pertencen os concellos de Cartes, Los Corrales de Buelna, Cieza, Arenas de Iguña, Bárcena de Pie de Concha, Molledo, Anievas e San Felices de Buelna.

A cota máxima é de 606 metros e, a cota mínima, de 12 metros. Ten de área 35,54 km2, ocupando o posto 57 en canto a municipios por superficie en Cantabria.

Destacan o río Saja e o río Besaya. Ambos ríos forman a principal conca hidrográfica de Cantabria. En Torrelavega o Saja recibe as augas do Besaya para logo desembocar na ría de San Martín de Arena de Suances.

Limita polo norte con Santillana del Mar, Suances e Polanco, polo leste con Piélagos e Puente Viesgo, polo sur con Los Corrales de Buelna e San Felices de Buelna, e polo oeste con Reocín e Cartes.

Localidades

editar
  • Barreda
  • Campuzano
  • Duález
  • Ganzo
  • La Montaña
  • Sierrapando
  • Tanos
  • Torrelavega (capital)
  • Torres
  • Viérnoles

Historia

editar

Foi fundada a finais do século XIII por Garci Lasso I de la Vega, Adiantado Maior de Castela, en nome de Afonso XI.

O seu nome actual é a contracción que, co paso do tempo, se produciu do epónimo da casa que construíu na zona Leonor de la Vega, filla de Garci Lasso II de la Vega e nai do Marqués de Santillana, para administrar os impostos e os privilexios do seu territorio.

Torrelavega era un centro gandeiro de importancia para Castela dende tempos remotos. "O aumento de poboación e o progreso da súa industria" merecéronlle en 1895 o título de cidade, concedido pola entón rexente María Cristina de Borbón.

Demografía

editar
  Ano 2000 Ano 2001 Ano 2002 Ano 2003 Ano 2004 Ano 2005 Ano 2006
Poboación              
Barreda 2995 2973 2948 2977 2932 2897 2828
Campuzano 11972 11783 11679 11617 11366 11258 11217
Duález 267 269 331 366 377 371 373
Ganzo 1130 1109 1121 1101 1095 1066 1067
Montaña (La) 180 177 188 191 183 188 183
Sierrapando 4013 3947 3968 3967 3982 4005 4041
Tanos 5065 5336 5614 5782 5986 6080 6121
Torrelavega 28534 28259 28303 28603 28457 28360 28334
Torres 1012 1032 1025 1012 1013 1002 997
Viérnoles 1018 1024 1003 1022 1016 1003 982
           

A poboación do concello é de 55.947 habitantes segundo o censo de 2009, (INE 2009), polo que un 9,5% dos cántabros viven en Torrelavega. A súa tendencia demográfica está estancada desde o ano 2000, dado a unha baixa natalidade e a un progresivo envellecemento da poboación, que son compensados con fluxos migratorios que se dan desde os comezos dos noventa. Desde 1991, Torrelavega perdeu un 6,8% da poboación, isto é, 4.113 habitantes.

Ademais, a escaseza e subsecuente carestía das vivendas no núcleo urbano desenvolveu nun proceso de periurbanización ou desprazamento da poboación para os concellos do contorno, en especial ós eixes conurbanos Torrelavega-San Felices de Buelna, que aumentou a súa poboación nun 2,86 %, Torrelavega-Cartes (1,47 %), Torrelavega-Los Corrales de Buelna (1,44 %) e Torrelavega-Suances (2,84 %), sendo o aumento demográfico en Torrelavega do 0,82 % entre 2002 e 2003, e un retroceso do 0,15% entre 2005 e 2006. Torrelavega é o segundo concello máis poboado de Cantabria.

Evolución demográfica del municipio (1900-2009)
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2007 2008 2009
7.777 9.574 12.960 15.933 19.315 23.728 31.021 42.945 55.786 59.997 56.189 55.418 55.910 55.947

Fonte: INE

Monumentos

editar
  • Casa de Velarde, en Viérnoles, declarada Ben de Interese Local.
  • Edificio do Colexio de “Nuestra Señora de La Paz”, en Torrelavega, ben inventariado . A súa fachada é obra de José María Subirachs.
  • Unha das Locomotoras de Vapor ("Udías, María, Revilla, Peñacastillo, Reyerta e Begoña 3"), en concreto a locomotora María, no Almacén do Concello de Torrelavega. Ben inventariado.

Monumentos relixiosos

editar
 
Fachada da igrexa da Virxe Grande, 1964
 
Glorieta do boulevar ronda, en Nova Cidade, con escultura Oteando, de Miquel Navarro

Monumentos civís

editar
  • O palacio de Demetrio Herrero, construído en 1888 e actual sede do Concello e, nun grao máis modesto, a Praza Maior, cos seus soportais. Tamén é de destacar a Fonte de Catro Caños, lugar de paso das rondas marceiras protagonizadas polo Coro Ronda Garcilaso na festa do Primeiro de Marzo.
  • A Casona dos Condes de Torreanaz.
  • A Casona Calderón (ou dos Mártires).
  • Cabe destacar tamén o conxunto monumental de Viérnoles, formado por palacios e casonas dos séculos XVII ao XIX.
  • A Praza de Abastos.
  • A Fábrica La Lechera, sede actual da Feira de Mostras de Cantabria.
  • A estación de ferrocarrís FEVE.
  • A estación de ferrocarrís RENFE en Tanos.
  • A ponte Espina, que dá acceso a Viérnoles desde Tanos.
  • A ponte Roja, en Tanos.
  • O mercado nacional de ganados.

Esculturas

editar

Na última década fóronse colocando en espazos públicos diversas esculturas contemporáneas. Destaca o conxunto localizado na estrada de circunvalación, chamado "bulevar ronda":

  • Oteando, de Miquel Navarro, é o exemplo máis coñecido.
  • Saiva nova, de Lucio Marcos Pernía, na praza de La Llama.
  • Alegorías do traballo, a minería e a emigración, de Jesús González de la Vega.
  • Catro cadros, de Chema Alvargonzález.
  • Sen título, de Adolfo Schlosser.
  • A miña casa en Torrelavega, de Jaume Plensa, coñecida popularmente como a pajarera.
  • Paneis metálicos, instalación de José Pedro Croft.
  • Fonte de Granito, de Juan Asensio.

Festas

editar

Medios de comunicación

editar

Prensa escrita

editar

O Diario Alerta, que ten a súa sede en Peñacastillo, en Santander, cobre cunha sección a actualidade da cidade.

El Diario Montañés, ten o seu Suplemento Veciños de Torrelavega, ademais dunha correspondente sección informativa sobre a cidade diariamente en cada exemplar do xornal.

Televisión

editar

A televisión de Torrelavega pasou no 2005 de chamarse Vegavision a chamarse TÚ Television que retransmitía en analóxico en parte de Cantabria, e nas plataformas dixitais. Cesou as súas emisións a finais do 2008 comezos do 2009. Actualmente funciona unha nova televisión de cobertura en toda a comarca, TCBtelevisión (Tele Comarca del Besaya), que iniciou as súas emisións o 1 de outubro de 2009.

Axencia de prensa

editar

Véxase tamén

editar