Territorios do Noroeste

territorio do Canadá

Os Territorios do Noroeste (en francés: les Territoires du Nord-Ouest; en inglés: Northwest Territories; en inuktitut: ᓄᓇᑦᓯᐊᖅ) é un dos tres territorios federais do Canadá. Cunha superficie terrestre de aproximadamente 1 144 000 km² e unha poboación do censo de 2016 de 41 790 habitantes, é o segundo máis grande e o máis poboado dos tres territorios do norte do Canadá.[1] A súa poboación estimada en 2023 é de 45 668 habitantes.[2] Yellowknife é a capital, comunidade máis poboada e única cidade do territorio; a súa poboación era de 19 569 segundo o censo de 2016. Converteuse na capital territorial en 1967, seguindo as recomendacións da Comisión Carrothers.

Modelo:Xeografía políticaTerritorios do Noroeste
Northwest Territories (en)
Territoires du Nord-Ouest (fr)
ᓄᓇᑦᓯᐊᖅ (iu)
Dënéndeh (mis) Editar o valor em Wikidata
Imaxe

Lema«sen valor» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia anoroeste e Dene (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 66°N 119°O / 66, -119Coordenadas: 66°N 119°O / 66, -119
EstadoCanadá Editar o valor em Wikidata
CapitalYellowknife, Canadá (1967–) Editar o valor em Wikidata
Contén a división administrativa
Assiniboia District (en) Traducir (1882–1905)
Distrito de Alberta (pt) Traducir (1882–1905)
Distrito de Athabasca (pt) Traducir (1882–1905)
Distrito de Franklin (pt) Traducir (1895–1999)
Distrito de Mackenzie (Canadá) (pt) Traducir (1895–1999)
Distrito de Saskatchewan (pt) Traducir (1882–1905)
Distrito de Ungava (pt) Traducir (1895–1920)
Keewatin District (en) Traducir (1905–1999)
Região de Dehcho (pt) Traducir (1999–)
Região de Inuvik (pt) Traducir (valor descoñecido–)
Região de North Slave (pt) Traducir (1999–)
Região de Sahtu (pt) Traducir (1999–)
Rexión Slave do Sur (1999–)
Yukon District (en) Traducir (1895–1898) Editar o valor em Wikidata
Poboación
Poboación41.070 (2021) Editar o valor em Wikidata (0,03 hab./km²)
Lingua oficiallingua chipewyan
Lingua cree
lingua inglesa
lingua francesa
Língua gwich’in (pt) Traducir
Língua inuinnaqtun (pt) Traducir
Lingua inuktitut
Língua inuvialuktun (pt) Traducir
North Slavey (en) Traducir
Denetaca (en) Traducir
Lingua dogrib Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Superficie1.346.106 km² Editar o valor em Wikidata
Bañado porOcéano Ártico Editar o valor em Wikidata
Punto máis altoMonte Nirvana (pt) Traducir (2.773 m) Editar o valor em Wikidata
Punto máis baixoOcéano Ártico (0 m) Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Columbia Británica, Suroeste (1871–)
Yukón, oeste (1898–)
Alberta, sur (1905–)
Saskatchewan, sueste (1905–)
Nunavut, leste (1999–) Editar o valor em Wikidata
Datos históricos
Precedido por
Creación15 de xullo de 1870 Editar o valor em Wikidata
Día festivo
Organización política
Forma de gobernoParlamentarismo
consensus government in Canada (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Órgano executivoGovernment of the Northwest Territories (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
• Premier of the Northwest Territories (en) Traducir Editar o valor em WikidataCaroline Cochrane (2019–) Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoLegislature of the Northwest Territories (en) Traducir , Editar o valor em Wikidata
PIB nominal4.322.000.000 $ (2020) Editar o valor em Wikidata
MoedaDólar canadense Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Código postalX0E, X1A e X0G Editar o valor em Wikidata
Fuso horario
ISO 3166-2CA-NT Editar o valor em Wikidata

Sitio webgov.nt.ca Editar o valor em Wikidata
GitHub: GNWT

Os Territorios do Noroeste, unha parte do antigo Territorio do Noroeste, entraron na Confederación Canadense o 15 de xullo de 1870. Desde entón, o territorio dividiuse catro veces para crear novas provincias e territorios ou ampliar os existentes. As súas fronteiras actuais datan do 1 de abril de 1999, cando o tamaño do territorio volveu diminuír pola creación do novo territorio de Nunavut ao leste, a través da Lei de Nunavut e do Acordo de Reclamacións de Terras de Nunavut.[3][4] Aínda que Nunavut é principalmente tundra ártica, os Territorios do Noroeste teñen un clima lixeiramente máis cálido e é á vez bosque boreal (taiga) e tundra, e as súas rexións máis setentrionais forman parte do arquipélago ártico.

Os Territorios do Noroeste teñen o maior número de fronteiras terrestres interprovinciais e interterritoriais entre todas as provincias e territorios do Canadá. Limita cos territorios de Nunavut ao leste e Yukón ao oeste, e coas provincias de Columbia Británica, Alberta e Saskatchewan ao sur; tamén toca Manitoba ao sueste nun cuadripunto que inclúe Nunavut e Saskatchewan. A superficie terrestre dos Territorios do Noroeste é aproximadamente igual á de Francia, Portugal e España xuntos, aínda que a súa superficie global é aínda maior debido aos seus enormes lagos.

Clima editar

 
Clasificación climática de Köppen nos Territorios do Noroeste.

Ao igual que Nunavut, os Territorios do Noroeste posúen un clima moi frío, clasificado en case todo o territorio como clima subártico. Os veráns duran unhas semanas, con bastante sol, porén as temperaturas mantéñense baixas. As mínimas durante o verán fican negativas, en torno de -3 °C no sur, -5 °C na rexión central e -9 °C no norte. As máximas moi raramente pasan os 10 °C, acontecendo apenas unha ou dúas veces nun século no extremo sur dos territorios. As máximas no verán fican en torno dos 7 °C no sur, 4 °C na rexión central e 1 °C no norte. Durante o inverno as temperaturas xa se diferencian máis. As mínimas fican en torno de -38 °C no sur, -45 °C na rexión central e -51 °C na rexión norte. As máximas no inverno fican en torno de -20 °C no sur, -30 °C na rexión central e -41 °C na rexión norte. O récord quente foi de 17 °C nas contornas dos lagos ao sur dos territorios e o récord baixo foi de -66,8 °C no litoral dos territorios.

Temperaturas máximas e mínimas medias diarias para determinadas cidades dos Territorios do Noroeste
Cidade Xullo (°C) Xaneiro (°C)
Fort Simpson[5] 24/11 −20/−29
Yellowknife[6] 21/13 −22/−30
Inuvik[7] 20/9 −23/−31
Sachs Harbour[8] 10/3 −24/−32

Demografía editar

Os Territorios do Noroeste é unha das únicas divisións do Canadá (sendo a outra Nunavut) onde a poboación indíxena é maioritaria, constituíndo o 50,4% da poboación.[9]

Segundo o censo canadense de 2016, os dez grupos étnicos principais eran:[10]

Linguas editar

 
Sinal dunha clínica oftalmolóxica en Yellowknife nas 11 linguas oficiais do territorio.

O francés converteuse en lingua oficial en 1877 polo daquela goberno territorial. Despois dun longo e amargo debate derivado dun discurso desde o trono en 1888 do tenente gobernador Joseph Royal, os membros da época votaron en máis dunha ocasión para anular isto e converter o inglés na única lingua empregada na asemblea. Despois dalgún conflito co Goberno da Confederación en Otava, e unha votación decisiva o 19 de xaneiro de 1892, os membros da asemblea votaron por un territorio só de fala inglesa.

Actualmente, a Lei de linguas oficiais dos Territorios do Noroeste recoñece as seguintes once linguas oficiais:[11][12]

Os residentes dos Territorios do Noroeste teñen dereito a usar calquera das linguas anteriores nun tribunal territorial e nos debates e procedementos da lexislatura. Non obstante, as leis son xuridicamente vinculantes só nas súas versións francesa e inglesa, e o goberno de NWT só publica leis e outros documentos nas outras linguas oficiais do territorio cando así o solicite a lexislatura. Ademais, o acceso aos servizos en calquera lingua está limitado ás institucións e circunstancias nas que existe unha demanda importante para esa lingua ou onde é razoable esperala dada a natureza dos servizos solicitados. En termos prácticos, os servizos de lingua inglesa están dispoñibles universalmente e non hai garantía de que outros idiomas, incluído o francés, sexan utilizados por calquera servizo gobernamental en particular, agás nos tribunais.

Os resultados do censo de 2016 mostraron unha poboación de 41 786 habitantes. Das 40 565 respostas únicas á pregunta do censo sobre a "lingua materna" de cada habitante, as linguas máis faladas eran as seguintes (as cursivas indican unha lingua oficial dos Territorios do Noroeste):

1 Inglés 31 765 78,3%
2 Dogrib (Tłı̨chǫ) 1 600 3,9%
3 Francés 1 175 2,9%
4 Slavey do sur 775 1,9%
5 Slavey do norte 745 1,8%
6 Tagalo 745 1,8%
7 Inuinnaqtun 470 1,1%
8 Dené 440 1,1%
9 Slavey (sen especificar máis) 175 0,4%
10 Gwich'in 140 0,3%
11 Cree 130 0,3%

Tamén houbo 630 respostas duplas tanto de inglés como dunha "lingua non oficial"; 35 tanto de francés como dunha "lingua non oficial"; 145 tanto en inglés como en francés, e unhas 400 persoas que non responderon á pregunta, ou informaron de varios idiomas non oficiais, ou ben deron algunha outra resposta innumerable. (As cifras mostradas na táboa corresponden ao número de respostas nun só idioma e á porcentaxe do total de respostas nun só idioma.)[13]

Relixión editar

No censo de 2021, o 55,2% da poboación era cristiá (principalmente o católica romana); isto supón un descenso con respecto ao censo de 2001, no que o 67,6% profesaba esa relixión. Ao mesmo tempo, a poboación que indicou non ter afiliación relixiosa duplicouse, pasando do 17,4% en 2001 ao 39,8% no censo de 2021. Ao redor do 5,0% informou doutras afiliacións relixiosas.[14][15]

Comunidades editar

As cinco maiores localidades por poboación
Concello 2016
Yellowknife[16] 19 569
Hay River[17] 3 528
Inuvik[18] 3 243
Fort Smith[19] 2 542
Behchokǫ̀[20] 1 874

A partir de 2014, hai 33 comunidades oficiais nos Territorios do Noroeste.[21] Estes varían en tamaño desde Yellowknife cunha poboación de 19 569[16] ata Kakisa con 36 persoas.[22] O goberno de cada comunidade difire, algunhas están dirixidas a varios tipos de control das Primeiras Nacións, mentres que outras son designadas como cidade, vila, aldea ou asentamento, pero a maioría das comunidades teñen corporacións municipais.[21][23] Yellowknife é a comunidade máis numerosa e ten o maior número de poboación indíxena, 4 520 persoas (23,4% do total).[24] Non obstante, Behchokǫ̀, cunha poboación de 1 874 habitantes,[25] é a maior comunidade das Primeiras Nacións, 1 696 (90,9% do total),[26] e Inuvik con 3 243 persoas[27] é a maior comunidade inuvialuit, 1 315 (40,5% do total).[28] Hai unha reserva india nos Territorios do Noroeste, a reserva Hay River, situada na beira sur do río Hay.

Notas editar

  1. "Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, 2011 and 2006 censuses". Statcan.gc.ca. 8 de febreiro de 2012. Arquivado dende o orixinal o 26 de decembro de 2018. Consultado o 8 de febreiro de 2012. 
  2. "Population by year of Canada of Canada and territories". Statistics Canada. 26 de setembro de 2014. Consultado o 12 de marzo de 2019. 
  3. Justice Canada (1993). "Nunavut Act". Consultado o 26 de abril de 2007. 
  4. Justice Canada (1993). "Nunavut Land Claims Agreement Act". Arquivado dende o orixinal o 5 de xuño de 2011. Consultado o 26 de abril de 2007. 
  5. "Fort Simpson A". Environment Canada. Canadian Climate Normals 1981–2010. 25 de setembro de 2013. Climate ID: 2202101. Consultado o 19 de outubro de 2020. 
  6. "Yellowknife A". Environment Canada. Canadian Climate Normals 1981–2010. 25 de setembro de 2013. Climate ID: 2204100. Consultado o 19 de outubro de 2020. 
  7. "Inuvik A". Environment Canada. Canadian Climate Normals 1981–2010. 25 de setembro de 2013. Climate ID: 2202570. Consultado o 19 de outubro de 2020. 
  8. "Sachs Harbour A". Environment Canada. Canadian Climate Normals 1981–2010. 25 de setembro de 2013. Climate ID: 2503650. Consultado o 19 de outubro de 2020. 
  9. "Canada 2016 Census". Statistics Canada. Consultado o 25 de xuño de 2018. 
  10. Statistics Canada. "Ethnic origin population". Consultado o 25 de xuño de 2018. 
  11. "Official Languages Act (Northwest Territories" (PDF). Government of the Northwest Territories. 1998. Consultado o 5 de agosto de 2021. 
  12. "Official Languages of the Northwest Territories". Prince of Wales Northern Heritage Centre. Consultado o 5 de agosto de 2021. 
  13. Government of Canada, Statistics Canada (8 de febreiro de 2017). "Census Profile, 2016 Census – Northwest Territories [Territory] and Canada [Country]". www12.statcan.gc.ca. 
  14. "Selected Religions, for Canada, Provinces and Territories – 20% Sample Data". 2.statcan.ca. Arquivado dende o orixinal o 3 de decembro de 2016. Consultado o 3 de decembro de 2016. 
  15. "In 2021, more than half of the population of British Columbia and Yukon reported having no religion, while the Christian religion was predominant in the other provinces and territories". 26 de outubro de 2022. Consultado o 26 de novembro de 2022. 
  16. 16,0 16,1 "Census Profile, 2016 Census". Statistics Canada. 
  17. "2011 Community Profiles – Hay River". www12.statcan.ca. 29 de novembro de 2017. Consultado o 6 de outubro de 2020. 
  18. "2016 Community Profiles – Hay River". www12.statcan.ca. 29 de novembro de 2017. Consultado o 6 de outubro de 2020. 
  19. "2011 Community Profiles – Fort Smith". www12.statcan.ca. 29 de novembro de 2017. Consultado o 6 de outubro de 2020. 
  20. "Census Profile". 6 de outubro de 2020. 
  21. 21,0 21,1 "Communities". 
  22. "Census Profile, 2016 Census". Statistics Canada. 
  23. "Differences in Community Government Structures" (PDF). Consultado o 22 de febreiro de 2011. 
  24. "Yellowknife [Census agglomeration]". Consultado o 25 de xuño de 2018. 
  25. "Census Profile". www12.statcan.gc.ca. 
  26. "Behchokò – Aboriginal population". www12.statcan.gc.ca. Consultado o 25 de xuño de 2018. 
  27. "Census Profile". www12.statcan.gc.ca. 
  28. "search: Inuvik". www12.statcan.gc.ca. 8 de febreiro de 2017. 

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar