Ril
Os riles son dous órganos con forma de feixón que filtran o sangue do aparato circulatorio e permiten a excreción a través da urina de diversos residuos metabólicos do organismo por medio dun sistema complexo que inclúe mecanismos de filtración, absorción e excreción.
| Ril | |
|---|---|
 | |
| Riles humanos vistos desde atrás coa espiña eliminada | |
 | |
| Riles de cordeiro | |
| Latín | ren |
| Gray's | pág.1215 |
| Arteria | Arteria renal |
| Vea | Vea renal |
| Nervio(s) | Plexo renal |
| MeSH | Kidney |
| Dorlands/Elsevier | Kidney |
Localización e características editar
No ser humano cada un ten, aproximadamente, o tamaño do seu puño pechado. Están localizados no retroperitoneo, xusto debaixo das costelas, á altura das primeiras vértebras lumbares.
Cada día os riles procesan uns 200 litros de sangue para producir, aproximadamente, 2 litros de urina, unha solución líquida composta de auga e diversas substancias en cantidade variábel que se eliminan do organismo, procedentes do metabolismo corporal. A urina baixa continuamente á vexiga urinaria a través duns condutos chamados uréteres. A vexiga almacena a urina ata o intre de ouriñar.
Funcións do ril editar
Os residuos eliminados na urina proceden da actividade metabólica de todo o organismo. Se os riles non eliminaran estes residuos, acumularíanse no sangue e serían nocivos para o organismo. Ademais de eliminar os produtos de rexeitamento, as células renais producen substancias que controlan diversas funcións no organismo. Os riles producen renina, que regula a tensión arterial mediante o sistema renina-anxiotensina-aldosterona; producen eritropoetina que regula a síntese de glóbulos vermellos e actúa na formación da vitamina D, esencial para a síntese de tecido óseo.
Filtrado editar
A filtración ocorre en pequenas unidades colocadas dentro dos riles chamadas nefronas. Cada ril ten arredor dun millón de nefronas. Na nefrona, un glomérulo -que é un pequeno vaso sanguíneo ou capilar- entrelázase cun pequeno tubo colector de urina chamado túbulo. Prodúcese un complicado intercambio de substancias químicas a medida que os rexeitos e a auga saen do sangue e entran no sistema urinario.
Ao principio, os túbulos reciben unha mestura de refugallos e substancias químicas que o corpo aínda pode usar. Os riles recuperan algunha das substancias químicas, tales como o sodio, o fósforo e o potasio, e envíannas de regreso ao sangue, que as devolve ao corpo. Dese xeito, os riles regulan a concentración desas substancias no corpo. Fai falla un equilibrio correcto para manter a vida, mais as concentracións excesivas poden ser prexudiciais.
Ademais de retirar os refugallos, os riles liberan tres hormonas importantes:
- eritropoetina, que estimula a produción de glóbulos vermellos pola medula ósea.
- renina, que regula a presión arterial.
- a forma activa da vitamina D, que axuda a manter o calcio para os ósos e para o equilibrio químico normal no corpo.
Doenzas que afectan os riles editar
Case todas as doenzas dos riles atacan as nefronas e fanlles perder a súa capacidade de filtración. A lesión ás nefronas pode ocorrer axiña, a miúdo como resultado de lesión ou intoxicación, mais case todas as doenzas dos riles destrúen as nefronas lenta e silenciosamente. Talvez pasen moitos anos ou aínda decenios antes de que se manifeste o dano.
As dúas causas de doenza dos riles máis comúns son a diabetes e a tensión arterial alta (hipertensión).