Para a disposición xeométrica, ver quincunce.

O quincunx foi unha moeda de bronce da antiga Roma, da época da República, divisionaria do ás, co valor de cinco onzas (unciae).[1][2][3]

Quincunx do obradoiro monetario de Teate (ca. 225-200 a. de C.). Peso: 20,68 g. Anverso: cabeza de Atenea con casco corintio; cinco puntos. Reverso: TIATI, bufo sobre capitel xónico; estrela e cinco puntos, como sinal de valor.

Historia editar

A palabra quincunx ten a súa orixe no numeral latino quinque, que significa "cinco", e a palabra uncia ("onza"), que significa "un doceavo", xa que unha onza equivalía a 1/12 do ás, que nos seus primeiros momentos pesaba unha libra.[4] Xa que logo, o quincunx tiña unha equivalencia de 5/12 do ás.[5][6]

Tendo en conta que non se adapta ao padrón do resto dos divisores do ás (baseado no sistema doudecimal: sextans, quadrans, triens...), considérase que o quincunx non formaba parte do sistema monetario Romano.[7]

A súa emisión foi conxuntural e limitouse á segunda guerra Púnica (218 a 204 a. de C.), en obradoiros monetarios establecidos en Luceria (nos Apeninos do norte), Teate (a actual Chieti), Larinum (na costa sur do Adriático) e no norte de Apulia.

 
Quincunx da rexión de Apulia (posterior a 220 a. de C.), do sistema do aes grave (peso: 40,84 g), cos puntos indicativos do valor na característica disposición de quincunce

Da mesma maneira que ocorría co resto dos divisores do ás, é frecuente que o quincunx amose entre os seus motivos a súa equivalencia en onzas, mediante cinco puntos grosos.[8] A característica composición deses cinco puntos, á maneira en que aparecen nun dado, deu lugar a que esta composición se coñeza tamén como quincunx ou quincunce.

Notas editar

  1. Alfaro Asins, C. et al. (2009). "Quincunx".
  2. Konrad Klütz, Münznamen und ihre Herkunft. Moneytrend Verlag. Viena, 2004. ISBN 3-9501620-3-8
  3. "Quincunx". En Rich, Anthony. Dictionnaire des Antiquités romaines et grecques. 3ª ed. 1883.
  4. "Quincunx". En Girod, Joseph. Dictionaire spécial et classique des monnaies, poids, messures, duivisions du temps chez les grecs, les romains, les juifs et les égyptiens. París-Lion, 1827. Páxina 44.
  5. "Quadrans". En Encyclopedie Methodique. Tomo 5º. París. 1793. Páxina 199.
  6. "Quincunx". En Roman bronze coins. www.monete-romane.com
  7. "Quincunx". En Algunos tipos de monedas antiguas. www.tesorillo.com
  8. "Quincunx". En Forum Ancient Coins.

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Bibliografía editar

Ligazóns externas editar