Praza de Curros Enríquez
Coordenadas: 42°25′55″N 8°38′42″O / 42.432027777778, -8.6450277777778
A Praza de Curros Enríquez é unha praza de orixe medieval situada en pleno centro histórico de Pontevedra, no Camiño Portugués.
| Praza de Curros Enríquez | |
|---|---|
 A praza, coa fonte de ferro fundido de 1887 de deseño francés | |
| Tipoloxía | praza |
| Dimensións | |
| Lonxitude | 70 m |
| Largura | 40 m |
| Área | 1 400 m2 |
| Localización | |
| Localidade | Pontevedra |
| Código postal | 36002 |
| Construción | |
| Comezo | 1399 |
Orixe do nome editar
A praza leva o nome do poeta do século XIX Manuel Curros Enríquez, un dos escritores do Rexurdimento.[1]
Historia editar
A praza xurdiu na Idade Media como un espazo situado na confluencia das rúas Don Gonzalo (a máis antiga da cidade, pois xa levaba este nome no século XVI), Hospital (actual rúa Real), Alfayates (actual rúa Manuel Quiroga) e Soportais.[2][3][4] As primeiras referencias escritas da existencia desta praza remóntanse a 1399.
En 1439, a adiñeirada dama de Pontevedra, Teresa Pérez Fiota, doou no seu testamento os seus bens para a fundación dun hospital de pobres chamado "Corpo de Deus" (posteriormente Corpus Christi e San Xoán de Deus en 1597), situado nesta praza, que permaneceu baixo o coidado dos Irmáns de San Xoán de Deus ata o século XIX.[5][6]
Debido a este feito, a praza pasou a ser coñecida a principios da Idade Moderna como Praza do Hospital e posteriormente como Praza da Pratería Nova. A partir do século XVIII coñécese como Praza de San Román, xa que a fachada principal do maxestoso pazo dos Condes de San Román (hoxe desaparecido) daba a esta praza.[3]
Desde finais do século XIX, a praza ten unha función eminentemente comercial. En 1886, Almacéns Olmedo, unha gran tenda téxtil, abriu no edificio coñecido como Edificio Olmedo.[7]
En 1887, colocouse na praza unha fonte de ferro fundido deseñada en Francia.[8]
A deterioración do Hospital de San Xoán de Deus levou á súa demolición en 1896, cando se construíu un novo hospital, o Hospital Provincial de Pontevedra. Tras a derriba do hospital, o empresario Saturnino Varela comprou os terreos en 1897 e levantou un novo edificio de estilo ecléctico e francés, o Edificio Varela, en cuxa planta baixa abriu a ferraxería Varela que permaneceu alí ata 1989.[9] A praza pasou a ser coñecida popularmente como Praza de Saturno. O nome foi adoptado polos cidadáns en referencia ao propietario da ferraxería.[10][11]
En 1908, ano da súa morte, a praza recibiu o nome de Curros Enríquez.[3]
En 1924 instalouse na praza un dos establecementos máis emblemáticos de Pontevedra, a Droguería Moderna. O seu propietario tiña as autorizacións para a venda dos produtos químicos que alí se vendían.[12] En novembro de 1958 abriuse ao público a cadea de tendas Peral Moda.[13]
En decembro de 1986 instalouse na praza un monumento a Alexandre Bóveda, promovido polo Partido Galeguista e pago pola poboación.[14][15]
En marzo de 1989, a centenaria tenda téxtil Almacéns Olmedo pechou as súas portas.[16][17]
O 18 de decembro de 1998, o Casino Mercantil e Industrial de Pontevedra trasladouse ao edificio Varela, que a empresa adquirira en abril dese mesmo ano.[18][19]
En 2001 a praza foi peonalizada por completo.[20][21] En marzo de 2017, a Droguería Moderna pechou as súas portas, do mesmo xeito que Peral Moda en decembro de 2018.[12][22][23]
Descrición editar
É unha praza triangular moi irregular, peonil como o resto do centro histórico. Pola praza pasa o Camiño Portugués, que vai desde a rúa Soportais ata a rúa Real.
A praza é un espazo aberto empedrado. Está presidida principalmente polo edificio Varela. Fronte a este edificio hai un espazo central triangular delimitado por uns pequenos chanzos no que hai bancos e a escultura de Alexandre Bóveda. O monumento a Alexandre Bóveda, fundador do Partido Galeguista en 1931, foi realizado polo escultor Alfonso Vilar Lamelas en 1986. Consiste nun busto de bronce de Alexandre Bóveda e un pedestal de granito gris sobre o que se superpoñen e están esculpidas en bronce a insignia e as iniciais do Partido Galeguista.[24]
Fronte ao edificio Olmedo atópase unha fonte de ferro fundido de 1887 de deseño francés, decorada con flores e cunchas, catro faunos con canos na boca e enriba un vaso con asas e tapa.[8][25]
A praza ten ao longo do seu lado oeste oito bancos de pedra recubertos de madeira na súa parte superior e oito laranxeiras.[26]
Edificios destacados editar
No lado norte da praza atópase o Edificio Varela, deseñado en 1897.[27] Destaca pola influencia da arquitectura francesa no seu tellado en mansarda.[28] O edificio inspirouse nas mansardas parisienses do século XIX en zinc gris, que permiten aumentar o espazo habitable e adáptanse á pendente dos tellados.[29] Destaca a decoración dos marcos das xanelas das mansardas e o almofadado continuo das fachadas, así como a simetría das múltiples portas dos balcóns.
Ao sur da praza atópase o Edificio Olmedo, construído en 1886. No século XX reformouse a súa fachada para darlle un uso comercial ás dúas primeiras plantas e engadiuse unha planta máis.[16] O edificio conta agora cunha planta baixa e tres pisos. Está construído integramente de perpiaños e conta con grandes escaparates nas dúas plantas inferiores e balcóns con fiestras e portas nas superiores.[30]
No lado sur, a praza está delimitada por edificios dos séculos XVIII e XIX con soportais.[31]
Galería editar
-
A praza no inverno -
Edificio Varela co tellado en mansarda -
Antiga Droguería Moderna -
Monumento a Alexandre Bóveda -
Fonte de ferro fundido do século XIX -
Edificio Olmedo no fondo -
A praza á noite -
Edificio Olmedo
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Notas editar
- ↑ Aganzo 2010, p. 43
- ↑ Nieto 1980, p. 26
- ↑ 3,0 3,1 3,2 "El palacio de los condes de San Román". Pontevedra Viva (en castelán). 10 de marzo de 2017.
- ↑ "La vena comercial que bombea al corazón de la zona monumental". La Voz de Galicia (en castelán). 9 de febreiro de 2017.
- ↑ Riveiro Tobío 2008, p. 30
- ↑ "El Hospital de San Juan de Dios". Pontevedra Viva (en castelán). 13 de maio de 2016.
- ↑ "El cierre de Olmedo". Faro (en castelán). 16 de febreiro de 2014.
- ↑ 8,0 8,1 "Las artísticas fuentes de hierro y el enigma de la 5ª fuente". Pontevedra Viva (en castelán). 6 de xaneiro de 2017.
- ↑ "Cierra la ferretería Varela después de 142 años". Diario de Pontevedra (en castelán). 28 de agosto de 2016.
- ↑ "De plaza del Hospital a plaza de Saturno". Faro (en castelán). 2 de outubro de 2016.
- ↑ Nieto 1980, p. 26
- ↑ 12,0 12,1 "Droguería Moderna echa el cierre". Diario de Pontevedra (en castelán). 6 de maio de 2017.
- ↑ "Peral Moda anuncia el cierre a unos meses de cumplir 60 años". La Voz de Galicia (en castelán). 26 de xuño de 2018.
- ↑ Fontoira Surís 2009, p. 530
- ↑ "Bóveda". Faro (en castelán). 13 de marzo de 2011.
- ↑ 16,0 16,1 "1988: Almacenes Olmedo anuncia el cierre". La Voz de Galicia (en castelán). 8 de decembro de 2020.
- ↑ "Almacenes Olmedo anuncia el cierre de sus puertas". La Voz de Galicia (en castelán). 4 de xaneiro de 2018.
- ↑ "El Mercantil compra la sede del edificio Varela". La Voz de Galicia (en castelán). 14 de abril de 2017.
- ↑ "Los noventa años del Casino Mercantil". Diario de Pontevedra (en castelán). 25 de febreiro de 2018.
- ↑ "La plaza de Curros Enríquez será un ejemplo nacional de buena accesibilidad". La Voz de Galicia (en castelán). 8 de novembro de 2001.
- ↑ "Un año de peatonalización". La Voz de Galicia (en castelán). 7 de agosto de 2000.
- ↑ "Peral Moda cierra sus puertas a punto de cumplir sesenta años". Diario de Pontevedra (en castelán). 26 de xuño de 2018.
- ↑ "Peral Moda cierra después de sesenta años". Faro (en castelán). 21 de decembro de 2018.
- ↑ Fontoira Surís 2009, p. 530
- ↑ "Las fuentes no sacarán más la lengua". La Voz de Galicia (en castelán). 20 de xuño de 2015.
- ↑ Blanco Dios & Castro González 2010, p. 82.
- ↑ "Una ferretería que dio el relevo a un hospital del siglo XV antes del Casino Mercantil". Diario de Pontevedra (en castelán). 31 de maio de 2023.
- ↑ Fontoira Surís 2009, p. 510
- ↑ Aganzo 2010, p. 43
- ↑ Fontoira Surís 2009, p. 434
- ↑ Fontoira Surís 2009, p. 338
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Praza de Curros Enríquez  |
Bibliografía editar
- Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades con encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 43. ISBN 8403509340.
- Blanco Dios, Jaime Bernardo; Castro González, Amancio (2010). As árbores da cidade de Pontevedra. Pontevedra: Concello de Pontevedra. p. 82. ISBN 978-84-606-5147-5.
- Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. p. 434-435; 510; 530. ISBN 9788484573272.
- Nieto González, Remigio (1980). Guía monumental ilustrada de Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Asociación de Comerciantes de la Calle Manuel Quiroga. p. 26.
- Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 30. ISBN 8482890859.