Personificación nacional

Unha personificación nacional é a antropomorfización dunha nación, que pode aparecer tanto en caricaturas editoriais como en selos, moedas, propaganda, documentos oficiais etc. Estas personificacións son utilizadas polas súas respectivas nacións para exaltaren características, valores e virtudes propias do país.

Breogán, personificación nacional de Galicia

Algunhas personificacións temperás no mundo occidental tendían a ser manifestacións nacionais que tiñan aspecto de nai ou de guerreira, e con frecuencia tomaban o nome latino da antiga provincia romana que simbolizaban, como Hispania, Britannia, Germania ou Helvetia.

Historia

editar
 
Cartel da guerra civil española coa aperta entre Marianne e Hispania, senllas personificacións nacionais de Francia e España

As alegorías como personificación nacional con forma de muller xurdiron xa na Antiga Grecia. De feito, malia non quedar mostra ningunha, sábese que houbo xa relevos e estatuas en Grecia que representaban a Hellas —a alegoría de Grecia— a pesar de estar daquela a rexión dividida en polis. Seguramente a crearon ao asumiren a súa historia e cultura comúns fronte aos persas durante as guerras médicas.[1] Roma continuou este costume, sobre todo na numismática, cuñando moedas de alegorías que representaban a Roma, Constantinopla ou as provincias romanas, como Hispania, Britania, Galia etc.[Cómpre clarificar]

Algunhas destas alegorías seguiron aparecendo na Idade Media e na Idade Moderna, aínda que o seu esplendor se produciu durante o movemento artístico do romanticismo, que se deu no século XIX. Mesmo nacións que carecían destas alegorías con base histórica acabaron por inventalas. O romanticismo propugnaba unha volta á orixe das nacións; ollaba o pasado con certa nostalxia, tanto a Idade Antiga como o medievo, e isto trouxo como consecuencia un desenvolvemento artístico en todo o relativo ao pasado das nacións, co fin de exacerbar o nacionalismo.[2]

As personificacións nacionais foron un instrumento dos gobernos para a propaganda en tempos de guerra e para acrecentar o sentimento de pertenza e orgullo nacional entre a poboación. En prazas e rúas de toda Europa erguéronse estatuas de personificacións de antigas provincias romanas ou inventadas ad hoc; algunhas protagonizaban poemas ou mesmo himnos, como Britannia na canción patriótica Rule, Britannia!.[3]

Algunhas destas figuras caeron no esquecemento ou se abandonaron polo auxe do fascismo nalgúns países e a súa posterior derrota na segunda guerra mundial, como foi o caso de Austria.

Estas personificacións nacionais adoitan ser figuras femininas. Ás veces aparecen como unha nai e outras como unha guerreira —ou como unha valquiria nas alegorías escandinavas— defendendo o seu pobo. Noutros casos as personificacións son figuras masculinas, como no caso do Tío Sam, nos EEUU, ou John Bull, en Inglaterra. Moitas nacións tamén dispoñen dunha representación animal, como é o caso de Rusia co oso ruso. Por último, existe outro tipo de personificacións que caracterizan o cidadán medio dun país, como Ze Povinho (Portugal) ou Deutscher Michel (Alemaña), que na súa maioría adoitan corresponder a figuras tamén masculinas.[4][5]

Personificacións por país ou territorio

editar

Na lista que se engade a seguir inclúense, á parte das personificacións dunha nación de forma antropomorfa, tamén certos personaxes lendarios (non históricos) fundadores dunha nación, ademais de representacións dunha nación con forma de animal e as personificacións do cidadán medio dun país.

País Imaxe Personificación Animal alegórico
  Acerbaixán Koroghlu.[6]
  Albania   Nai Albania (albanés: Nëna Shqipëri).[7] Aguia bicéfala.
  Alemaña   Germania; Deutscher Michel.[8][9][10][11] Aguia federal alemá.
  Armenia   Nai Armenia (armenio: Մայր Հայաստան, Mayr Hayasdan).[12]
  Arxentina    Diversas alegorías ao estilo da Marianne, mais sen nome propio; Martín Fierro.[13][14]
  Australia   O raparigo de Manly (en inglés: Little Boy from Manly).[15] Canguro boxeador.
  Austria   Austria.[16] Aguia bicéfala.
  Bangladesh Nai Bengal ou Bangamata (bengalí: বঙ্গমাতা).[17] Tigre de Bengala.[18]
  Bélxica   Bélxica (francés: La Belgique; latín: Belgica).[19] Leo Belgicus.[20]
  Bolivia Cóndor.
  Brasil   Efixie da República (portugués: Efígie da República).[21]
  Bulgaria   Nai Bulgaria.[22]
  Camboxa Preah Thong; Neang Neak.[23]
  Canadá   Johnny Canuck; Le Vieux de '37 (no Quebec).[24][25] Castor canadiensis.
  Chile   El Roto; El Huaso; La Carmela; Doña Juanita.[26][27][28] Cóndor; huemul.[29]
  China   Emperador de Xade (chinés: 玉皇; pinyin: Yù Huáng ou 玉帝, 'Yù Dì').[30] Dragón chinés.
  Colombia   Juan Valdez.[31] Cóndor; oso de anteollos.
  Corea do Sur   Dangun (hangul: 단군); Ungnyeo (hangul: 웅녀 / 熊 女); Yangban (hangul: 양반). Tigre siberiano.
  Cuba Don Liborio.[32]
  Dinamarca   Nai Dinamarca (dinamarqués: Mor Danmark), Holger Danske.[33][11]
  Ecuador Cóndor.
  Emiratos Árabes Unidos Falcón de Quraish.
  Eslovaquia   Juraj Jánošík.[34]
  Eslovenia Kranjski Janez; Peter Klepec.[35]
  España   Hispania.[36] León Hispano; Touro de Osborne.[37][38]
  Estados Unidos   Estatua da Liberdade, Tío Sam, Johnny Reb, Columbia.[39][40][41][42][43] Aguia de cabeza branca.
  Exipto   Nai do Mundo (Om El Donia). Aguia de Saladino.
  Filipinas   Juan dela Cruz; Ináng Bayan.[44] Aguia filipina.
  Finlandia   A Dama de Finlandia (finés: Suomi-neito).[45][46]
  Francia   Marianne; Galia; Xoana de Arco.[47] Galo.
  Galicia   Breogán.[48]
  Grecia   Hellas (grego: Ἑλλάς).[1][49] Moucho de Atenea; Fénix.
  Haití   Ezili Dantor; Catherine Flon.
  Hungría   Señora de Hungaria.
  Iemen Aguia de Saladino.
  India Nai India (hindi: Bhārat Mātā).[50] Tigre de Bengala; elefante indio.
  Indonesia   Nai Terra (indonesio: Ibu Pertiwi).[51]
  Irán   Rostam (persa: رستم‎). León e sol.
  Iraq Aguia de Saladino.
  Irlanda   Ériu; Hibernia; Fódla; Kathleen Nin Houlihan (irlandés: Caitlín Ní Uallacháin).[52][53][54]
  Islandia   A Dama das Montañas (islandés: Fjallkonan).
  Israel Srulik (hebreo: שרוליק).[55]
  Italia   Italia torreada (italiano: Italia turrita).[56]
  Kirguizistán Manas.
  Kenya Wanjiku.
  Kuwait Falcón de Quraish.
  Lituania Lituania (lituano: Lietuva).[57]
  Macedonia do Norte Nai Macedonia.[58]
  Malaisia   Hang Tuah.[59] Tigre de Malaisia.
  Malta   Melita.[60]
  Marrocos   León do Atlas.
  México   Diversas alegorías ao estilo da Marianne, mais sen nome propio. A aguia e a serpe.
  Montenegro   Nai Montenegro (montenegrino: Majko naša Crna Goro).
  Nicaragua   Güegüense.
  Noruega   Nai Noruega (noruegués; Mor Norge); Ola Nordmann; Nór.[61]
  Nova Zelandia   Zealandia.[62] Kiwi.
  O Salvador   Divino Salvador do Mundo.
  Países Baixos   Doncela neerlandesa (neerlandés: Nederlandse Maagd); Hans Brinker.[63] Leo Belgicus.
  Palestina Handala (árabe: حنظلة).[64] Aguia de Saladino.
  Paquistán Pāk Wātān.
  Perú Nai Patria (castelán: Madre Patria); Chalán.[65] Vicuña.
  Polonia   Polonia; Lech.[66] Aguia branca.
  Portugal   Zé Povinho; Efixie da República; Galo de barcelos; Anxo de Portugal; Lusitania.[67]
  Reino Unido   Britania (Reino Unido); John Bull (Inglaterra); Nai Gales (Gales; en galés: Mam Cymru).[68][69] León e unicornio (Iglaterra e Escocia); dragón (Gales).
  República Checa   Čechie; Czech Vaišek; O bo soldado Švejk. León con dúas colas.
  República Dominicana   Conchoprimo.
  Romanía   România.[70]
  Rusia   Nai Rusia (ruso: Матушка Россия, Matushka Rossiya).[71] Oso ruso; aguia bicéfala.
  Serbia   Nai Serbia (serbio: Мајка Србија); Doncela de Kósovo (serbio: Косовка девојка, Kosovka devojka). Aguia bicéfala.
  Singapur   Merlion.
  Siria Falcón de Quraish.
  Sri Lanka Nai Sri lanka (cingalés: ශ්‍රී ලංකා මාතා, Śrī Laṁkā Mātā)
  Suecia   Nai Svea (sueco: Moder Svea).[72]
  Suíza   Helvetia.[73]
  Suriname   Nai Surinam (sranan tongo: Mama Sranan).[74]
  Tailandia   Phra Siam Devadhiraj (tailandés: พระสยามเทวาธิราช); Tailandia.[75][76] Elefante branco.
  Ucraína   Berehynia (ucraíno: Береги́ня); Cosaco Mamai (ucraíno: Козак Мамай).
  Unión Europea   Europa; Europa Regina.
  Uruguai   Diversas alegorías ao estilo da Marianne, mais sen nome propio.
  Venezuela   Juan Bimba; María Lionza.[77]
  Vietnam O Catro Inmortais (vietnamita: Tứ bất tử).
  Xapón   Guerreiro divino Jinmu; Samurai.
  Xeorxia   San Xurxo de Capadocia; Nai Xeorxia (xeorxiano: ქართლის დედა, Kartlis Deda).

Nacións ou entidades nacionais extintas

editar
País Imaxe Personificación Animal alegórico
  Antiga Cartago   Dido.
  Antiga Roma   Deusa Roma (latín: Dea Roma); Rómulo e Remo Aguia romana; Luperca.
  Cidade Libre de Frankfurt   Francofurtia.
  Cidade Libre de Hamburgo   Hammonia.
  Ducado de Braunschweig   Brunonia.
  Ducado de Franconia   Franconia.
  Estados Confederados de América   Johnny Reb.
  Imperio Bizantino Aguia bicéfala.
  Imperio Etíope León de Xudá.
  Reino de Prusia   Borussia. Aguia negra.
  Reino de Baviera   Bavaria.
  Reino de Francia   Galia. Galo.
  Reino de Xudá León de Xudá.
  Reino de Saxonia   Saxonia.
  Reino de Wurtemberg   Wurttembergia.
  República de California Oso pardo.
  República de Venecia León de San Marcos.
  Sacro Imperio Romano Xermánico   Germania. Aguia bicéfala.
  Unión Soviética   Nai Rusia. Oso.

Cidades alemás con alegoría

editar

Alemaña debido a que se unificou co movemento do romanticismo xa en pleno pulo, creou, á parte de Germania algunhas personificacións relacionadas con antigos reinos, ducados ou cidades libres independentes antes da súa unificación (recóllense na táboa anterior). Un claro exemplo é Baviera, coa súa alegoría Bavaria, que aínda que segue existindo como Estado federado alemán xa non é independente. Mesmo algunhas cidades que nunca foron cidades libres chegaron a crear a súa propia personificación, como é o caso de Berlín e a súa Berolina.

  1. 1,0 1,1 "Hellas Arquivado 02 de xuño de 2020 en Wayback Machine.". En Smith, A. C. (2003). Páxina 15.
  2. Berger, S. et al. (2013).
  3. "Rule Britannia". The Britannia and Castle: Norfolk Section. 2002.
  4. "Mass-Producing Traditions: Europe, 1870-1914". En Hobsbawm, E.; Ranger, T. (1983). Páxinas 263-307.
  5. Beam, C. (2010). "Oncle Jacques? Onkel Friedrich? Tio José? Do other countries have their own Uncle Sams?". En Slate. 2 de xullo.
  6. Minahan, J. B. (2009). Páxina 317.
  7. Minahan, J. B. (2009). Páxina 303.
  8. Sagarra, E. "The strange history of der deutsche Michel. The role of national stereotypes in intercultural language teaching Arquivado 14 de xuño de 2019 en Wayback Machine.". En JFL Journal.
  9. Denkler, H. (1971).
  10. Minahan, J. B. (2009). Páxina 408.
  11. 11,0 11,1 Kriz, K. et al. (2012). Páxina 85.
  12. Minahan, J. B. (2009). Páxina 309.
  13. Minahan, J. B. (2009). Páxina 216.
  14. Hanway, N. (2003). Páxina 147.
  15. "The Little Boy from Manly". En Davison, G. (1998). Páxina 395.
  16. Minahan, J. B. (2009). Páxina 314.
  17. Singh, A. et al. (2016). Páxinmas 98-99.
  18. "National Symbol. National Animal Arquivado 28 de decembro de 2016 en Wayback Machine.". Bangladesh Tourism Board.
  19. "Ville de Paris. 8ème arrondissement". En Bel-Memorial.
  20. Van der Heijden, H. A. M. (2006).
  21. Minahan, J. B. (2009). Páxina 228.
  22. Peleva, I.; Spassova-Dikova, J. "Figuring the Motherland and Staging the Party Father in Bulgarian Literature: Figurations of the Mother". En Cornis-Pope, M.; Neubauer, J. (2010). Páxinas 176-179.
  23. "Brief History: Legend". En Cambodian Community Day.
  24. Barber, K. (2007). Páxina 70.
  25. Minahan, J. B. (2009). Páxina 681.
  26. "El Roto Chileno, personaje en extinción Arquivado 25 de setembro de 2019 en Wayback Machine.". En Chile Crónicas. 15 de xaneiro de 2016.
  27. "La culpa es de Ricardo Lagos y la Señora Juanita". En Chile Liberal. 1 de xullo de 2013.
  28. Minahan, J. B. (2009). Páxinas 303231-232.
  29. "Menos cóndor y más huemul". En El Mercurio. 11 de xullo de 1925.
  30. Meirong, L. (2011). "Jade Emperor". En Encyclopedia of Taiwan. Council for Cultural Affairs.
  31. Rengifo, A. X. et al. (2008).
  32. "De lo nacional y lo extranjero". En Santa Cruz, N. (2004). Páxinas 182-183.
  33. Minahan, J. B. (2009). Páxina 377.
  34. Rasloff, U. "Juraj Jánošík". En Cornis-Pope, M.; Neubauer, J. (2010). Páxinas 441-456
  35. Bevk, F. (1978). Peter Klepec. Mladinska knjiga. Ljubljana.
  36. Minahan, J. B. (2009). Páxina 539.
  37. Cervera, C. "El león hispano: el símbolo despreciado y olvidado por España". En ABC. 31 de novembro de 2014.
  38. Quílez, R. "El Toro de Osborne, de icono publicitario a símbolo de la España cañí". En El Mundo. 29 de xaneiro de 2007.
  39. Levine, B.; Story, I. F. (1961). "Statue of Liberty Arquivado 01 de febreiro de 2014 en Wayback Machine.". National Park Service.
  40. "Origins. The Female Form as Allegory Arquivado 23 de outubro de 2019 en Wayback Machine.". America Studies. University of Virginia.
  41. "Symbols. Lady Liberty's Male Relations Arquivado 23 de outubro de 2019 en Wayback Machine.". America Studies. University of Virginia.
  42. Schlereth, T.J. (1992).
  43. Hicks, T. A. (2006).
  44. Minahan, J. B. (2009). Páxina 153.
  45. Minahan, J. B. (2009). Páxina 390.
  46. Kriz, K. et al. (2012). Páxina 87.
  47. Minahan, J. B. (2009). Páxina 398.
  48. Maíz, R. (1996).
  49. Minahan, J. B. (2009). Páxina 416.
  50. Kriz, K. et al. (2012). Páxina 84-87.
  51. Minahan, J. B. (2009). Páxina 67.
  52. O'Rourke Murphy, M.; MacKillop, J. (1987). Páxina 502.
  53. Minahan, J. B. (2009). Páxina 431.
  54. Neijmann, D. L. (2006). Páxina 518.
  55. Minahan, J. B. (2009). Páxina 597.
  56. Minahan, J. B. (2009). Páxina 438.
  57. Bartetzky, A. et al. (2005). Neue Staaten, Neue Bilder: Visuelle Kultur Im Dienst Staatlicher Selbstdarstellung in Zentral- Und Osteuropa Seit 1918. Böhlau. Páxina 227. ISBN 9783412147044
  58. "Manifesto do Goberno Provisional de Macedonia. 1881" (versión traducida ao inglés): A nosa Nai Macedonia converteuse agora en viúva, solitaria e abandonada polos seus fillos.
  59. Minahan, J. B. (2009). Páxina 101
  60. Derk Kinnane-Roelofsma. (1996) "Britannia and Melita: Pseudomorphic Sisters". En Journal of the Warbourg and Courtauld Insitute. Vol. 59.
  61. Minahan, J. B. (2009). Páxina 491.
  62. "South African War memorial, Waimate". En The Encyclopaedia of New Zealand.
  63. Minahan, J. B. (2009). Páxina 482.
  64. Deiros, T. (2014). "Handala, el icono de la amargura de Palestina". En La Marea. 5 de xaneiro de 2014.
  65. Minahan, J. B. (2009). Páxina 276
  66. Minahan, J. B. (2009). Páxina 495
  67. Minahan, J. B. (2009). Páxina 499
  68. Taylor, M. (1992).
  69. Minahan, J. B. (2009). Páxina 565
  70. Minahan, J. B. (2009). Páxina 503.
  71. Lewin, E. (2012). Páxina 246.
  72. Minahan, J. B. (2009). Páxina 543.
  73. Minahan, J. B. (2009). Páxina 547.
  74. Krieger, Bart. "Kunstschatten: Mama Sranan". En Parbode. Surinaams Magazine. 31 de outubro de 2010.
  75. Hoare, T. D. (2004). Páxina 115.
  76. Streckfuss, D. (2010). Páxina 271
  77. Friedman, E. J. (2010). Páxina 64.

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Bibliografía

editar