Paul Morphy
Paul Charles Morphy, máis coñecido como Paul Morphy, nado en Nova Orleáns o 22 de xuño de 1837 e finado ibídem o 10 de xullo de 1884, foi un xogador de xadrez estadounidense do século XIX e, sen dúbida, o mellor xogador da súa época.[1] Morphy é chamado "o xenio efémero" pola súa curta carreira. Bobby Fischer chamouno como un dos mellores xogadores de xadrez de todos os tempos e describiuno como "quizais o xogador máis preciso que viviu".[2]
Nome orixinal | (en) Paul Charles Morphy |
---|---|
Biografía | |
Nacemento | 22 de xuño de 1837 Nova Orleáns, Estados Unidos de América |
Morte | 10 de xullo de 1884 (47 anos) Nova Orleáns, Estados Unidos de América |
Causa da morte | ictus |
Lugar de sepultura | Saint Louis Cemetery No. 1 (en) |
Educación | Tulane University (pt) Spring Hill College (en) |
Actividade | |
Ocupación | xadrecista, teórico do xadrez |
Nacionalidade deportiva | Estados Unidos de América |
Deporte | xadrez |
Descrito pola fonte | Enciclopedia soviética armenia Obálky knih, Novo Dicionario Enciclopédico, 1911-1916 |
Traxectoria
editarPaul Morphy naceu en Nova Orleáns, nunha familia rica e distinguida. O seu pai, Alonzo Michael Morphy, que era avogado, exerceu como lexislador do estado de Luisiana. Alonzo, que tiña nacionalidade española, era descendente de españois, portugueses e irlandeses.[3] A nai de Morphy, Louise Thérèse Félicité Thelcide Le Carpentier, tiña talento musical, filla dunha familia crioula francesa. Morphy creceu nunha atmosfera civilizada de cultura xenial, onde o xadrez e a música eran os momentos máis destacados das reunións dominicals.[4]
Segundo o seu tío, Ernest Morphy, ninguén lle ensinou formalmente a Paul a xogar ao xadrez; el aprendeu de neno só vendo xogar á xente. Despois de ver en silencio unha partida entre Ernest e Alonzo, onde a partida rematou con empate, o pequeno Morphy declarou sorprendentemente que Ernest debería gañar. O seu pai e o seu tío non sabían que Paul coñecía os movementos, e moito menos calquera estratexia de xadrez. Eles quedaron aínda máis sorprendidos cando Paul demostrou a súa afirmación restaurando as pezas e demostrando a vitoria que perdera o seu tío.
Morphy era considerado un xenio, xa que con só 12 anos xa tiña adquirido un nivel de xogo excepcional, ademais de xogar partidas simultáneas "a cegas" (sen ver o taboleiro).[1] Considerado un excelente xogador da Escola Romántica de xadrez e tamén é coñecido polas súas contribucións á estratexia do xadrez e á composición dos problemas do xadrez.
En 1850, con doce anos, xogou tres partidas contra o mestre húngaro Johann Löwenthal, que estaba de paso por Nova Orleáns.[1] Morphy gañou os tres xogos.[5]
Estudante de Dereito con fantásticas habilidades de memorización, obtivo a súa licenciatura en Dereito aos 19 anos. Demasiado novo para exercer a profesión, decidiu dedicarse ao xadrez. Paul Morphy converteuse no primeiro campión dos Estados Unidos en Nova York aos 20 anos (1857).[6] Os seus compatriotas decidiron entón organizar un encontro con Howard Staunton, o campión británico, o mellor xogador europeo daquela, pero el evitou sistematicamente o enfrontamento. Morphy decidiu entón viaxar a Europa, onde coñece e vence a todos os grandes xogadores do Vello Continente, incluído o vencedor do primeiro gran torneo europeo de Londres en 1851, Adolf Anderssen, que non puxo a resistencia esperada: Morphy gañou sete partidas, perdendo 2 e empatando 2 (1858).
Morphy regresou a Nova York o 11 de maio de 1859, cuberto de gloria polos seus compatriotas. Con todo, decidiu abandonar o xadrez tras unha decepción no amor. A súa actividade xadrez só durou 18 meses![6]
A saúde mental de Morphy foise deteriorando gradualmente e comezou a sufrir delirios de persecución e paranoia. Morreu na súa bañeira dun ataque cerebral aos 47 anos.
“ | Unha teoría popular sobre Paul Morphy, é que se enfrontase os mellores xogadores contemporáneos, el sairía perdedor. Nada está máis lonxe da verdade. Nun xogo definido, Morphy vencería hoxe a calquera. No xadrez, Morphy foi probabelmente o maior xenio entre todos. | ” |
Resultados
editarAbaixo amósanse os resultados das partidas ou matches do torneo e das partidas non oficiais. A lista mostra que as partidas perdidos ocorreron en partidas individuais contra dous e tres opoñentes:[8] [9] [10] [11] [12]
- + xogos gañados; − xogos perdidos; = xogos empatados
Data | Opoñente | Resultado | Local | Placar | Notas | |
---|---|---|---|---|---|---|
1849−1850 | Eugène Rousseau | Venceu | Nova Orleans | ca. 45/50 | ca. +45−5=0 | non-oficial |
1849-1864 | James McConnell | Venceu | Nova Orleans | ca. 8/8 | +8-0=0 | probabelmente non-oficial |
1850 | Johann Löwenthal | Venceu | Nova Orleans | 2½/3 | +2−0=1 | non-oficial |
1855 | Alexander Beaufort Meek | Venceu | Mobile, AL | 6/6 | +6−0=0 | non-oficial |
1855 | A.D. Ayers | Venceu | Mobile, AL | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1857 | Alexander Beaufort Meek | Venceu | Nova Orleans | 4/4 | +4−0=0 | non-oficial |
1857 | James Thompson | Venceu | Nova York | 3/3 | +3−0=0 | 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, elim. |
1857 | Alexander Beaufort Meek | Venceu | Nova York | 3/3 | +3−0=0 | 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, q-final |
1857 | Theodor Lichtenhein | Venceu | Nova York | 3½/4 | +3−0=1 | 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, s-final |
1857 | Louis Paulsen | Venceu | Nova York | 6/8 | +5−1=2 | 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, final |
1857 | Louis Paulsen | Venceu | Nova York | 3½/4 | +3−0=1 | non-oficial |
1857 | Theodor Lichtenhein | Venceu | Nova York | 2/3 | +1−0=2 | non-oficial |
1857 | Alexander Beaufort Meek | Venceu | Nova York | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1857 | Daniel Fiske | Venceu | Nova York | 3/3 | +3−0=0 | non-oficial |
1857 | Napoleon Marache | Venceu | Nova York | 3/3 | +3−0=0 | non-oficial |
1857 | Samuel Calthrop | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | Lewis Elkin | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | William James Appleton Fuller | Venceu | Nova York | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1857 | Hiram Kennicott | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | Charles Mead | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | Hardman Montgomery | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | David Parry | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | Frederic Perrin | Venceu | Nova York | 2/3 | +1−0=2 | non-oficial |
1857 | Benjamin Raphael | Venceu | Nova York | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1857 | James Thompson | Venceu | Nova York | 5/5 | +5−0=0 | non-oficial |
1857 | George Hammond | Venceu | Nova York | 15/16 | +15−1=0 | non-oficial |
1857 | John William Schulten | Venceu | Nova York | 23/24 | +23−1=0 | non-oficial |
1857 | Charles Henry Stanley | Venceu | Nova York | 12/13 | +12−1=0 | non-oficial |
1857 | Daniel Fiske, W.J.A. Fuller, Frederick Perrin | Perdeu | Hoboken, NJ | 0/1 | +0−1=0 | non-oficial |
1858 | Thomas Barnes | Venceu | Londres | 19½/27 | +19−7=1 | non-oficial |
1858 | Samuel Boden | Venceu | Londres | 7½/10 | +6−1=3 | non-oficial |
1858 | Henry Edward Bird | Venceu | Londres | 10½/12 | +10−1=1 | non-oficial |
1858 | Edward Löwe | Venceu | Londres | 6/6 | +6−0=0 | non-oficial |
1858 | Thomas Hampton | Venceu | Londres | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1858 | George Webb Medley | Venceu | Londres | 3/4 | +3−1=0 | non-oficial |
1858 | John Owen | Venceu | Londres | 4/5 | +4−1=0 | non-oficial |
1858 | Johann Löwenthal | Venceu | Londres | 10/14 | +9−3=2 | match |
1858 | Augustus Mongredien | Venceu | Londres | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1858 | Frederic Deacon | Empatou | Londres | 1/2 | +1−1=0 | non-oficial |
1858 | James Kipping | Venceu | Birmingham | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1858 | Henri Baucher | Venceu | Paris | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1858 | Paul Journoud | Venceu | Paris | 12/12 | +12−0=0 | non-oficial |
1858 | H. Laroche | Venceu | Paris | 6/7 | +5−0=2 | non-oficial |
1858 | M. Chamouillet | Venceu | Versailles | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1858 | Pierre Charles Fournier de Saint-Amant | Venceu | Paris | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1858 | Jules Arnous de Rivière, Paul Journoud | Perdeu | Paris | 0/1 | +0−1=0 | non-oficial |
1858 | Jules Arnous de Rivière | Venceu | Paris | 6½/8 | +6−1=1 | non-oficial |
1858 | Daniel Harrwitz | Venceu | Paris | 5.5/8 | +5−2=1 | match |
1858 | Adolf Anderssen | Venceu | Paris | 9/11 | +7−2=2 | match |
1858 | Adolf Anderssen | Venceu | Paris | 5/6 | +5−1=0 | non-oficial |
1859 | Augustus Mongredien | Venceu | Paris | 7½/8 | +7−0=1 | match |
1859 | Wincenty Budzyński | Venceu | Paris | 7/7 | +7−0=0 | non-oficial |
1859 | A. Bousserolles | Venceu | Paris | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1859 | F. Schrufer | Venceu | Paris | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1859 | Johann Löwenthal | Venceu | Londres | 1½/3 | +1−1=1 | non-oficial |
1859 | George Hammond | Venceu | Boston | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1862 | Félix Sicre | Venceu | Habana | 2/2 | +2−0=0 | non-oficial |
1863 | Augustus Mongredien | Venceu | Paris | 1/1 | +1−0=0 | non-oficial |
1863 | Jules Arnous de Rivière | Venceu | Paris | 9/12 | +9−3=0 | match |
Notas
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 Leitão, Rafael (2015-11-07). "A História de Paul Morphy". Rafael Leitão (en portugués). Consultado o 2023-09-08.
- ↑ "Paul Morphy". chesspuzzle.net (en portugués). Consultado o 2023-09-08.
- ↑ "The chess games of Alonzo Morphy". www.chessgames.com. Consultado o 2023-09-08.
- ↑ "Paul Morphy". web.archive.org. 2009-10-28. Archived from the original on 28 de outubro de 2009. Consultado o 2023-09-08.
- ↑ Un dos xogos foi asignado incorrectamente como empate no libro Morphy's Games of Chess de Löwenthal e posteriormente copiouse noutras fontes. David Lawson, na súa biografía de Paul Morphy, corrixiu este erro, proporcionando os movementos que se xogaron realmente e fixo que se corrixise o historial do xogo.
- ↑ 6,0 6,1 Silva, Paulo (2023-06-24). "Quem é Paul Morphy? – Biografia". Xadrez Forte (en portugués). Consultado o 2023-09-08.
- ↑ Chessgames.com. "Paul Morphy's Best Games" (en inglés). Consultado o 13 de xuño de 2012.
- ↑ "Edo Ratings, Morphy, P.C.". www.edochess.ca (en inglés). Consultado o 2023-09-08.
- ↑ Jeremy Spinrad, Collected results 1836–1863 Arquivado 28 de maio de 2008 en Wayback Machine. (en inglés)
- ↑ C. Sericano, I grandi matches 1850–1864 (en italiano)
- ↑ Rogerio Caparrós, Paul Morphy, Partidas Completas, Madrid (1993) (en castelán)
- ↑ "chessgames.com" (en inglés). pp. James McConnell. Consultado o 1 de fevereiro de 2012.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Posición despois de 7...Cg3. Brancas sacrifican a torre por 8.Bxf4!! Segue: 8...Cxh1, 9. De2+, De7; 10. Cf6+,Rd8; 11.Bxc7 e as brancas vencen despois do xaque duplo gañando a Dama. |
Véxase tamén
editarLigazóns externas
editarA Galicitas posúe citas sobre: Paul Morphy |
----
Este artigo sobre xadrez é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |