O Bolo
O Bolo (do latín bullum, 'outeiro')[8] é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca de Valdeorras. Segundo o padrón municipal en 2014 tiña 1013 habitantes (1326 en 2003). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) bolés[9].
| O Bolo | |
|---|---|
 Casa do Concello do Bolo. | |
 | |
| Situación | |
| Xentilicio[1] | bolés/bolesa |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia de Ourense |
| Comarca | Comarca de Valdeorras |
| Poboación | 824 hab. (2022)[2][3] |
| Área | 91,2 km²[3] |
| Densidade | 9,04 hab./km² |
| Entidades de poboación | 18 parroquias[4] |
| Capital do concello | O Bolo |
| Política (2023 [5]) | |
| Alcalde | Alberto Vázquez Rodríguez (PSdeG[6] (en alcaldía rotatoria)) |
| Concelleiros | PPdeG: 3 PSdeG-PSOE: 2 Outros: SOB: 2 |
| Eleccións municipais no Bolo | |
| Uso do galego[7] (2011) | |
| Galegofalantes | 70,02% |
| Na rede | |
| www.obolo.es | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Demografía editar
| Censo rotal | 1013 (2014) |
| Menores de 15 anos | 53 (5,23 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 459 (45,31 %) |
| Maiores de 65 anos | 501 (49,45 %) |
| Evolución da poboación do Bolo Fontes: INE e IGE. | |||||||||||||||||
| 1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| 5204 | 5550 | 5285 | 3151 | 1286 | 1117 | {{{13}}} | {{{14}}} | {{{15}}} | {{{16}}} | {{{17}}} | {{{18}}} | ||||||
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) | |||||||||||||||||
Xeografía editar
O concello, de 91,17 km², abrangue dezaoito parroquias. Limita ao norte cos municipios de Petín e Larouco, ao sur con Viana do Bolo, ao leste coa Veiga e ao oeste con Manzaneda. Pertence ao partido xudicial de Trives e á diocese de Astorga.
Sitúase entre os ríos Bibei e o Xares, na depresión do Bolo, que separa o macizo de Manzaneda das Serras de Trevinca e Segundeira. Ten un relevo montañoso e accidentado, cunha depresión e unha unidade de máis altura cara ao oeste. A Fraga da Ramalla, cara ao norte, acada os 1.200 m de altitude.
A estrada C-533 enlaza o concello coa autovía A-52 e coa estrada N-120.
Historia editar
Antes da romanización de Galicia este territorio estaba ocupado polo pobo dos Németas, que terían a súa capital en Volobriga.
Durante a idade media A zona pertenceu ao condado de Lemos. Pedro I de Castela concedeu privilexios á vila do Bolo polo seu apoio a loita contra o seu irmán Henrique II. O castelo do Bolo foi derruído na Gran Guerra Irmandiña e reedificado por orde do conde de Benavente, Juan de Pimentel. Logo de diversos preitos entre a nobreza e a vila, os habitantes do Bolo pasaron a estar directamente baixo xurisdición real a finais do século XVI. No século XVIII o castelo é abandonado.
Durante a guerra da independencia española os habitantes da comarca de Valdeorras, liderados polo abade Casoio, impediron o paso do xeneral Soult. En 1812 creouse o municipio do Bolo. No Trienio liberal a maior parte da comarca pasou a formar parte da provincia do Bierzo, agás O Bolo, que foi adscrito á provincia de Ourense.
Patrimonio editar
A Torre do Bolo localízase nun lugar posiblemente ocupado anteriormente por un poboado castrexo. Consérvase a torre da homenaxe -de planta cadrada-, o alxibe e murallas co adarve. A torre acolle un centro de interpretación.
O Santuario de Nosa Señora das Ermidas, declarado Ben de Interese Cultural, é de arquitectura barroca do século XVIII.
A capela da Virxe dos Navallos está nun cruzamento de camiños do mesmo nome, e estaba situada orixinalmente no lugar da Pedra do Sol, onde se atopou unha ara romana adicada a este astro, do que recibe o nome. O templo é de orixe románica e tivo diversas restauracións. A fachada é de 1420.
En Mondón construíuse en 1903 un balneario de augas ferruxinosas.
Economía editar
Na economía local destaca o sector primario. Dentro do sector vitícola hai viños da Denominación de Orixe Valdeorras.
Galería de imaxes editar
- Artigo principal: Galería de imaxes do Bolo.
-
-
O Bolo.
-
Cruceiro no Santuario de Nosa Señora das Ermidas.
Parroquias editar
Lugares do Bolo editar
Para unha lista completa de todos os lugares do concello do Bolo vexa: Lugares do Bolo.
Notas editar
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "O Bolo".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ Goberno de España, Ministerio del Interior (ed.). "Elecciones 2023" (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023.
- ↑ "El PSdeG gobernará sobre 1,2 millones de gallegos, el PP a 667.000, y el BNG a 360.000". La Voz de Galicia (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023.
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ Real Academia Galega (Vicente Feijoo) (20/07/22). Viana do Bolo - O Seminario de Onomástica responde (Youtube).
- ↑ Costas González, X.-H. (2016): Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega, páx. 43. Universidade de Vigo. ISBN 978-84-8158-706-7
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: O Bolo  |
Ligazóns externas editar
- www.obolo.es Arquivado 05 de marzo de 2016 en Wayback Machine., páxina oficial do concello.