Miriam Makeba
Miriam Makeba, nada o 4 de marzo de 1932 en Xohanesburgo e finada o 10 de novembro de 2008 na cidade italiana de Castel Volturno, foi unha cantante surafricana, coñecida tamén como Mama Afrika.
Vida editar
Zensile Makeba Qgwashu Nguvama Yiketheli Nxgowa Bantana Balomzi Xa Ufnu Ubajabulisa Ubaphekeli Mbiza Yotshwala Sithi Xa Saku Qgiba Ukutja Sithathe Izitsha Sizi Khabe Singama Lawu Singama Qgwashu Singama Nqamla Nqgithi[1], chamada Miriam Makeba, era filla dunha curandeira suaci e dun xosa que morreu cando ela era unha nena. Segundo a tradición, o seu nome contén os nomes propios de todos os seus devanceiros homes, ademais dunha ou dúas palabras que describen o seu carácter.
Comezou a cantar de pícara, na Kilmerton Training Institute de Pretoria. Posteriormente, xa de moza comezou a xirar cun grupo non profesional ata que se integrou nos Manhattan Brothers nos anos cincuenta. A partir dese momento xa só se dedicou á música, e axiña formou o seu primeiro grupo, The Skylarks (As lavercas), onde cantaba unha mestura de jazz e melodías tradicionais de Suráfrica.
En 1959, actuou no musical King Kong canda Hugh Masekela, con quen logo casaría. Nesa época tamén participa no documental anti-apartheid Come back, Africa, que ela mesma presentará no Festival de Cine de Venecia en 1959. A raíz dos problemas que lle trouxo ese filme e das dificultades económicas, abandona Suráfrica e instálase en Londres, onde coñece a Harry Belafonte, quen a axuda a entrar e instalarse nos Estados Unidos. É neste país onde publica na década dos sesenta as súas cancións máis famosas: Pata Pata, The Click Song (Qongqothwane en xosa), e Malaika. En 1966, Makeba recibe un Grammy na categoría de mellor gravación tradicional ou étnica, canda Belafonte polo disco An Evening With Belafonte/Makeba. O álbum contiña letras e mensaxes reivindicativas da loita contra o apartheid da poboación negra en Suráfrica.
Cando en 1960 quixo enterrar a súa nai en Suráfrica decatouse de que o seu pasaporte fora revogado polas autoridades do apartheid. En 1963 falou contra o apartheid nas Nacións Unidas, e prohibíronlle a entrada en Suráfrica. Ao longo da súa vida recibiu nove pasaportes distintos[2], e foi cidadá de honra de dez países.
En 1968, xa separada do seu primeiro home, casou con Stokely Carmichael, un activista dos Panteras negras nado en Trinidad e Tobago. Este foi o motivo de que se rompesen os contratos de gravación que tiña nos Estados Unidos e de que tivese que cancelar as súas xiras de concertos. Mudáronse os dous a Guinea, que daquela acababa de conseguir a independencia, e integráronse no círculo persoal do presidente Ahmed Sékou Touré. Makeba separouse de Carmichael en 1973 e continuou a actuar sobre todo en África, Suramérica e Europa. Participou como cantante na velada do combate Rumble in the Jungle, que enfrontou os púxiles Muhammad Ali e George Foreman en Zaire en 1974. Tamén foi nesa época representante de Guinea ante as Nacións Unidas.
Ao que lle morre a única filla, en 1985, trasládase a Bruxelas. En 1987 participa na xira do álbum de Paul Simon Graceland. Ese mesmo ano publica o libro da súa autobiografía: Makeba: My Story. En 1990, Nelson Mandela convenceuna de volver a Suráfrica e de vivir no país logo da caída do réxime do apartheid. En 2008, logo de participar nun concerto de apoio ao escritor italiano Roberto Saviano, perseguido pola camorra, cando se estaba despedindo no escenario, faleceu dun ataque cardíaco[3][4].
Participación en filmes e televisión editar
- No documental Come back, Africa, (1959), de Lionel Rogosin.
- Intervén nun episodio do show de Bill Cosby, en 1991.
- Sarafina!, (1992), un filme sobre a revolta de Soweto, onde fai o papel da nai do protagonista.
- Amandla!: A Revolution in Four-Part Harmony (2002), documental sobre o apartheid.
Discografía editar
Álbums editar
- Miriam Makeba: 1960
- The Many Voices Of Miriam Makeba: 1960
- The World Of Miriam Makeba: 1962
- Makeba: 1963
- Makeba Sings: 1965
- An Evening With Belafonte/Makeba (con Harry Belafonte): 1965
- The Click Song: 1965
- All About Makeba: 1966
- Malaisha: 1966
- Miriam Makeba In Concert!: 1967
- Makeba!: 1968
- The Promise: 1974
- Country Girl: 1975
- Pata Pata: 1977
- Sangoma: 1988
- Welela: 1989
- Eyes On Tomorrow: 1991
- Sing Me A Song: 1993
- A Promise: 1994
- Live From Paris & Conakry: 1998
- Homeland, 2000
- Keep Me In Mind, 2002
- Live at Berns Salonger, Stockholm, Sweden, 1966: 2003
- Reflections, 2004
- Makeba Forever, 2006
Recompilatorios editar
- The Queen Of African Music - 17 Great Songs, 1987
- Africa 1960-65 recordings, 1991
- Eyes On Tomorrow, 1991
- The Best Of Miriam Makeba & The Skylarks: 1956 - 1959 recordings, 1998
- Mama Africa: The Very Best Of Miriam Makeba, 2000
- The Guinea Years, 2001
- The Definitive Collection, 2002
- The Best Of The Early Years, 2003
Premios editar
- Grammy en 1966 polo álbum An Evening With Belafonte/Makeba, na categoría da mellor gravación tradicional ou étnica.
- Nomeada a un Grammy en 2000, na categoría de mellor música do mundo, por Homeland.
- O premio Dag Hammarskjöld da paz en 1986.
- A medalla de ouro da paz Otto Hahn en 2001.
- O premio Polar Music es aequo con Sofia Gubaidulina (2002).
- O Premio pola Paz da asociación para as Nacións Unidas en España (2007).
Notas editar
- ↑ "Letters to the Editor Arquivado 09 de novembro de 2008 en Wayback Machine.", Time, 5/10/1983
- ↑ Nkrumah, Gamal (2001-11-17). "Sing it loud, sing it strong". Al-Ahram Weekly. Arquivado dende o orixinal o 07 de marzo de 2004. Consultado o 2008-09-11.
- ↑ "Singer Miriam Makeba dies aged 76". BBC News. 10 de novembro de 2008. Consultado o 2008-11-10.
- ↑ Miriam Makeba muere en Caserta tras cantar contra la Camorra, El País, 10/11/08