Miren Agur Meabe

escritora española

Miren Agur Meabe Plaza, nada o 7 de outubro de 1962 en Lekeitio, Biscaia, é unha escritora e tradutora en lingua éuscara.[1]

Modelo:BiografíaMiren Agur Meabe

(2007) Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento7 de outubro de 1962 Editar o valor en Wikidata (62 anos)
Lekeitio, España Editar o valor en Wikidata
ResidenciaSantutxu Editar o valor en Wikidata
Actividade
Campo de traballoLiteratura infantil e xuvenil, poesía e conto Editar o valor en Wikidata
Lugar de traballo País Vasco Editar o valor en Wikidata
Ocupaciónescritora, poetisa, tradutora, mestra Editar o valor en Wikidata
Xénero artísticoPoesía, Literatura infantil e literatura xuvenil Editar o valor en Wikidata
Obra
Obras destacables
Premios

Literaturaren Zubitegia: 189 BNE: XX820846 Bitraga: 3021 Dialnet: 2909122

Desde o ano 2006 é membro colaborador da Real Academia da Lingua Vasca-Euskaltzaindia.​[2]

Traxectoria

editar

Estudou na Escola de Formación do Profesorado de Derio, especialidade en Humanidades, despois estudou Filoloxía Vasca. Ensinou durante varios anos na escola Kirikiño de Bilbao e desde 1990 tamén traballou como directora de publicacións e xerente en Giltza-Edebé.[3] Traballou en creación literaria, tradución e escrita. Como escritora, é coñecida en dúas áreas: a poesía e a literatura infantil e xuvenil. Tamén traballou noutros xéneros: contacontos e novelas, por exemplo.[4]

O seu primeiro traballo, publicouse en 1986, Uneka... Gaba. Mostra os signos do simbolismo e logo a idea principal que se formará a posmodernidade: que vivimos só en momentos. Para deixar paso a esta idea principal, Miren Agur Meabe empregou unha escrita moi próxima á linguaxe lírica, dándolle prioridade ao eu e aos momentos.[5][6]

Despois mergullouse na poesía e gañou o premio do concello de Lasarte-Oria (1991), o seu traballo sobre Oi hondarrezko emakaitz. É unha colección de poemas sobre o mito de Penélope, publicada por Idatz & Mintz Labayru (1999), aínda que algúns dos textos do libro aparecen no libro de poemas máis coñecido de Miren Agur Meabe, Azalaren kodea (2000). Nesta obra, como indica a súa poesía, introduciu un novo discurso baseado no corpo. Os títulos das seccións do libro tamén indican os diferentes escritos feitos ao redor do corpo: notas, cicatrices, tatuaxes e contra - signos.

Esta nova linguaxe, que parece estar ligada ao corpo da muller, está relacionada co desexo de comunicación consistente en xestos, aínda que se dea con palabras. A vida da autora é o punto de partida dos seus poemas. Algúns dos textos están en castelán, catalán, inglés etc.

No seu terceiro libro de poemas, Bitsa eskuetan (2010 ), xorden as súas constantes poéticas: a busca da identidade, as referencias ao contexto cotián, a conciencia do suxeito feminino, a expresión explícita do desexo etc.

Recibiu o Premio da Crítica polos dous libros mencionados en 2001 e 2011. En 2021 recibiu o primeiro Premio Nacional de Poesía outorgado a unha obra en éuscaro. Segundo o xurado: Nola gorde errautsa kolkoan (Como gardar cinza no peito) dá cabida a multitude de voces, estilos e tons e ofrece unha dimensión irónica na súa linguaxe e na actitude que plasma.[7]

Literatura infantil e xuvenil

editar

Miren Agur Meabe tamén traballou en literatura infantil e xuvenil. Estas áreas inclúen: Bisita (2001), Joanes eta Bioletaren bihotza (2002), Etxe bitan bizi naiz (2003), Nola zuzendu andereño gaizto bat (2003), Amal (2003), Supositorioak otsoarentzat (2006) e Izar bat zopan (2008). Como se pode ver, a autora abriuse camiño desde o 2000. Tamén están dispoñibles versións en catalán, castelán e galego dalgúns destes libros.

Non obstante, tivo a maior repercusión na literatura xuvenil. Publicou varios traballos, dos cales tres gañaron o Premio Euskadi. Os tres foron traducidos ao castelán.

A novela Itsaslabarreko etxea (2001) combina aventura, amor e terror. O libro Urtebete itsasargian (2006) trata da guerra civil, contada dende a perspectiva dun neno. Esta obra céntrase nos pasaxes da vida diaria e na sensibilidade do neno. Aínda que pode lembrar a obra escrita por Joseba Sarrionandia sobre o mesmo tema, en comparación co que escribiu Sarrionandia, a obra de Miren Agur Meabe presta máis atención aos incidentes cotiáns e ao mundo interior da mocidade, como o coñecemento do amor.

Zer da, ba, maitasuna? (2008 ), combinando narrativa e poesía, abordou cuestións íntimas e sociais.

Literatura infanto xuvenil

editar
  • Itsaslabarreko etxea (2001). Aizkorri. (A casa do cantil)
  • Joanes eta Bioletaren bihotza (2002). Elkar. (O corazón de Joanes e Violeta)
  • Etxe bitan bizi naiz, eta zer? ( 2003). Elkarlanean. (Vivo en dúas casas, e que?)
  • Nola zuzendu andereño gaizto bat (2003). Giltza. (Como corrixir unha malvada señorita)
  • Un ano no faro ( 2006). Elkar. (Un ano no faro)
  • Supositorioak otsoarentzat ( 2006). Key. (Supositorios para o lobo)
  • Izar bat zopan (2008). Key. (Unha estrela na sopa)
  • Olatu guztien gainetik (2009). Ibaizabal. (Sobre todas as ondas)
  • Errepidea (2010). Erein.
  • Mila magnolia lore (2010). Gero-Messenger. (Mil flores de magnolia)
  • Bihotzak dun-dun (2015). Elkar. (Corazóns dun-dun)
  • Ros (2015). Erein.
  • Tipi-tapa-tipi ilunabarrean (2016). Denonartean. (Tipi-tapa-tipi no solpor)
  • Maitte-maitte. Chorando e rindo, un ano no mundo . (CD). En colaboración con Antxon Sarasua e Maite Mutuberria (2017. Elkar. (Maitte-maitte. Chorando e rindo, un ano no mundo)

Poesía

editar
  • Oi, hondarrezko emakaitz!: Garraitzetako itsas urak aitorturiko poemak (1999). Labayru Center. (Ai, muller de area!: Poemas recoñecidos pola auga de mar dos transportes)
  • Código de pel (2000). Susa. (Código de pel)[8]
  • Bitsa eskuetan (2010). Susa. (Anacos na man)[9]
  • Lurra eta dardara. Zortzi ahots emakumezko antoloxía poética (2019). Balea Branca. (Terra e tremor. Oito voces femininas)[10]
  • Begiak zerumugan (2020). Elkar. (Ollos no ceo)[11]
  • Nola gorde errautsa kolkoan (2020). Susa. (Como almacenar cinzas na espiga)[12]

Narrativa

editar
  • Uneka. . . Gaba (1986). Labayru. Unha colección de contos.
  • Zazpi orduak (2010). Elkar. (Sete horas)
  • Un ollo de cristal (2013). Susa). (Un ollo de cristal)
  • Hezurren erretura (2019). Susa. ISBN 978-84-17051-30-3 . (Queimadura de óso)

Lecturas por niveis

editar
  • Tangoa noizean behin (2012). Arian Readings, Elkar. (Tango de cando en vez)
  • Zisnea eta uhartea (2013). Arian Readings, Elkar. (Cisne e illa)
  • Titare bete zorion (2014). Arian Readings, Elkar. (Titare chea de felicidade)
  • Bolboretas (2016). Arian Readings, Elkar. (Bolboretas)
  • Kresalaren Taberna (2017). Arian Readings, Elkar.

Traducións

editar

Éuscaro

editar
  • Begoña Ibarrola: Ausarten kluba (El club de los valientes) (2012). Elkar.
  • Begoña Ibarrola: Ehunzango dantzaria (El ciempiés bailarín) (2012). Elkar.
  • Begoña Ibarrola: Adarbakar urdina (El unicornio azul) (2015). Elkar.
  • Alizia eta antzara jokoa (Alicia et le jeu de l’oie)(Lola Moral e Sergio García) (2017), Vitoria-Gasteiz Saria.

Galego

editar
  • Eu vivo en dúas casas (2003). Galaxia. 32 páxs.

Castelán

editar
  • Un ojo de cristal (Kristalezko begi bat) (2014). Pamiela.

Premios e méritos

editar
  • 1991: Premio do Concello de Lasarte-Oria, ¡ Oh, muller de area! cun libro de poemas.
  • 1997: Premio Imajina Ezazu Euskadi polo seu libro Ohar orokorrak.
  • 2001: Premio da crítica española polo seu libro Azalaren kodea.
  • 2002: Premio Euskadi de literatura infantil e xuvenil en éuscaro pola súa obra Itsaslabarreko etxea .
  • 2006: nomeada urgazle Euskaltzain o 26 de maio de 2006.
  • 2007: Premio Euskadi de literatura infantil e xuvenil en éuscaro polo libro Urtebete itsasargian .
  • 2007: Premio Lauaxeta pola súa obra.[13]
  • 2008: Premio Young Book polo seu libro Urtebete itsasargian.
  • 2011: Premio Euskadi de literatura infantil e xuvenil en éuscaro pola súa obra Errepidea.
  • 2011: Premio da Crítica Española polo seu libro de Poesía Bitsa eskuetan.
  • 2012: Lista de honra de IBBY polo libro Mila magnolia-lore.
  • 2012: Rosalía de Castro, Premio á obra, Centro Pen Galicia.
  • 2013: POremio 111Akademiaren polo seu libro Kristalezko begi.
  • 2014: Premio Seven Streets pola novela Un ollo de cristal .
  • 2017: Premio Vitoria-Gasteiz na categoría de literatura infantil pola tradución de Lola Moral e Alicia et le jeu de l'oie de Lola Moral e Sergio García: Alizia eta antzara jokoa.
  • 2019: Premio Juul, 12-16 anos na categoría Zer da, ba, maitasuna?
  • 2020: Premio Mikel Zarate de literatura infantil. Itsasoaren atea.
  • 2021: Premio Nacional de Poesía.[14][15] Nola gorde errautsa kolkoan.
  1. "Libros de autor: Miren Agur Meabe // Grupo Edebé: publicaciones infantiles, juveniles y para adultos". www.edebe.com (en castelán). Consultado o 2020-12-13. 
  2. "M - Euskaltzaindia". www.euskaltzaindia.eus. Consultado o 2020-12-13. 
  3. "Euskal Idazleen Elkartea. Idazleak". www.idazleak.eus (en éuscaro). Arquivado dende o orixinal o 08 de novembro de 2017. Consultado o 2020-12-13. 
  4. Escritores.org. "Meabe Plaza, Miren Agur". www.escritores.org (en castelán). Consultado o 2020-12-13. 
  5. "M - Euskaltzaindia". www.euskaltzaindia.eus (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  6. "Euskal Literaturaren Hiztegia (ELH)" (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  7. "La poeta Miren Agur Meabe recibe el primer Premio Nacional de Poesía a una obra en euskera". www.publico.es. Consultado o 2021-09-22. 
  8. "Susa literatura - Azalaren kodea". www.susa-literatura.eus. Consultado o 2020-12-13. 
  9. "Susa literatura - Bitsa eskuetan". www.susa-literatura.eus. Consultado o 2020-12-13. 
  10. Lizarralde, Mikel. "Zortzi begirada poetiko". Berria (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  11. Lizarralde, Mikel. "Zortzi begirada poetiko". Berria (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  12. Uranga, Amagoia Gurrutxaga. "Letraz jositako triptikoa itxi du Meabek, hirugarren ohola emanda". Berria (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  13. asociacionescritoras-es. "A Coruña: Poetas Di(n)versos: recital de Miren Agur Meabe e Claudio Rodríguez Fer Axenda cultural AELG". Consultado o 2020-12-13. 
  14. "Miren Agur Meabe, galardonada con el Premio Nacional de Poesía 2021". culturaydeporte.gob.es (en castelán). 21 de setmbro de 2021. Consultado o 25 de outubro de 2023. 
  15. Ormazabal, Mikel (21 de setembro de 2021). "Miren Agur Meabe, primera autora en ganar el Premio Nacional de Poesía con una obra en euskera". elpais.com (en castelán). Consultado o 25 de outubro de 2023. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
  • Zubeldia, Iñaki: Miren Agur Meabe emakume-ahots indartsua euskal literaturan (2004). Egan, -3/4, 143-162.
  • Borda, Itxaro (2013). "La intimidad, esa bomba". 452ºF: Revista de Teoría de la Literatura y Literatura Comparada, ISSN-e 2013-3294, Nº. 9, páxs. 42-55 (en castelán).