Lingua uzbeka

lingua túrquica

A lingua uzbeka[3] ou uzbeko (O'zbek tili en alfabeto latino, Ўзбек en cirílico) é unha lingua turca falada polos uzbekos en Uzbekistán e máis noutras partes da Asia Central. O seu parente máis próximo é o uigur. O persa e mailo ruso teñen tido unha influencia significativa no uzbeko.

Uzbeko
Oʻzbek tili, Oʻzbekcha, Ўзбек тили, Ўзбекча, اوُزبېک تیلی ,اوُزبېکچه‌
Falado en: Uzbekistán, Kirguizistán, Afganistán, Paquistán, Casaquistán, Turkmenistán, Taxiquistán, Rusia, China
Total de falantes: 25 000 000 (2007)[1]
Familia: Linguas turcas
 Linguas karluk
  Oghuz oriental
   Uzbeko
Escrita: Latino, cirílico, árabe, braille uzbeko
(alfabeto uzbeko)
Estatuto oficial
Lingua oficial de: Uzbekistán
Códigos de lingua
ISO 639-1: uz
ISO 639-2: uzb
ISO 639-3: uzb
Mapa
Status

O uzbeko está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[2]

É a lingua oficial do Uzbekistán, con 18,5 millóns de falantes nativos. Foi escrita en cirílico ata o 1992, mais hoxe en día úsase o alfabeto latino. Os uzbekos chineses escríbeno en alfabeto árabe.

Notas editar

  1. Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
  2. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  3. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para uzbeko.

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Bibliografía editar

  • Jahangir Mamatov, Michael Horlick e Karamat Kadirova. A Comprehensive Uzbek-English Dictionary (eds.) Hyattsville, Maryland, 2 vol., 2011.
  • Lars Johanson. "The History of Turkic." En Lars Johanson & Éva Ágnes Csató (eds) The Turkic Languages. Londres, Nova York: Rouiden & London, 1934, pp. 175–6.
  • Yuri Bregel. "The Sarts in the Khanate of Khiva" Journal of Asian History Vol.12., 1978, pp. 146–9.
  • András J. E. Bodrogligeti. Modern Literary Uzbek – A Manual for Intensive Elementary, Intermediate, and Advanced Courses. Múnic, Lincom, 2 vols., 2002.
  • William Fierman. Language planning and national development. The Uzbek experience. Berlín etc., de Gruyter, 1991.
  • Khayrulla Ismatulla. Modern literary Uzbek. Bloomington, Indiana University Press, 1995.
  • Karl A. Krippes. Uzbek–English dictionary. Kensington, Dunwoody, 1996.
  • Republic of Uzbekistan, Ministry of Higher and Middle Eductation. Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosi va imlosi (Latin writing based Uzbek alphabet and orthography), Tashkent Finance Institute: Tashkent, 2004.
  • Andrée F. Sjoberg. Uzbek Structural Grammar. The Hague, 1963.
  • A. Shermatov. "A New Stage in the Development of Uzbek Dialectology" in Essays on Uzbek History, Culture and Language. Ed. Bakhtiyar A. Nazarov & Denis Sinor. Bloomington, Indiana, 1993, pp. 101–9.
  • Natalie Waterson (ed.) Uzbek–English dictionary. Oxford etc., Oxford University Press, 1980.