A lingua shona ou chiShona é a máis falada das linguas bantú, falada polo pobo shona de Cimbabue. O termo tamén se pode empregar para identificar ós pobos que falan algunha das variedades do shona central: zezuru, karanga, manyika e korekore. Baseándose nun artigo de 1931 de Clement Doke, o shona estándar desenvolveuse a partir das diferentes variedades do shona central. Xa que a capital atópase na rexión Zezuru, esta variedade fíxose dominante na lingua estándar.

Shona
chiShona
Falado en: Cimbabue, Mozambique
Total de falantes: 8,3 millóns (2007)
Posición: 93
Familia: Atlántico-congolesa
 Benue–congolesa
  Bantoide meridional
   Bantú
    Shona (S.10)
     Shona
Escrita: Alfabeto latino
Estatuto oficial
Lingua oficial de: Cimbabue Cimbabue
Códigos de lingua
ISO 639-1: sn
ISO 639-2: sna
ISO 639-3: sna
Mapa
Status

O shona está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

O shona é unha das linguas oficiais de Cimbabue. Outros países con falantes shona son Botswana, Mozambique e Zambia por mor da chegada de refuxiados provocados pola crise económica de Cimbabue.

Falantes editar

O shona é a máis falada das linguas bantú segundo o número de falantes nativos. Segundo o Ethnologue,[2] o shona, abrangue os dialectos karanga, zezuru e korekore, uns 10,8 millóns de persoas. O manyika e o ndau[3][4][5] son clasificados como linguas diferentes por Ethnologue,[6] e son falados por 1 025 000[7] e 2 380 000[8] de persoas, respectivamente. O número total podería roldar os 14,2 millóns. O zulú é a segunda lingua bantú máis falada, con 10,3 millóns de falantes segundo Ethnologue.[9]

Notas editar

  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. Ethnologue's Shona entry
  3. Stabilization in the Manyika Dialect of the Shona Group, Hazel Carter, Africa: Journal of the International African Institute, Vol. 26, No. 4, Oct., 1956, pp. 398-405
  4. Report on the Unification of the Shona Dialects. By Clement M. Doke. 1931
  5. "University of Pennsylvania Language Center". Arquivado dende o orixinal o 22 de xullo de 2017. Consultado o 18 de abril de 2017. 
  6. Ethnologue's list of Shona (S.10) languages
  7. Ethnologue's Manyika entry
  8. Ethnologue's Ndau entry
  9. Ethnologue's list of languages by size

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Bibliografía editar

  • Biehler, E. (1950) A Shona dictionary with an outline Shona grammar (revised edition). The Jesuit Fathers.
  • Brauner, Sigmund (1995) A grammatical sketch of Shona : including historical notes. Köln: Rüdiger Koppe.
  • Carter, Hazel (1986) Kuverenga Chishóna: an introductory Shona reader with grammatical sketch (2nd edition). Londres: SOAS.
  • Doke, Clement M. (1931) Report on the unification of the Shona dialects. Stephen Austin Sons.
  • Mutasa, David (1996) The problems of standardizing spoken dialects: the Shona experience, Language Matters, 27, 79
  • Lafon, Michel (1995), Le shona et les shonas du Zimbabwe, Harmattan éd., París (en francés)