Franz Kafka

escritor en lingua alemá

Franz Kafka, nado en Praga o 3 de xullo de 1883 e finado en Viena o 3 de xuño de 1924, foi un escritor en lingua alemá. Está considerado un dos maiores novelistas en alemán, e dos mellores escritores de historias curtas do século XX. A súa obra, das máis influentes da literatura universal,[1][2] é unha das pioneiras na fusión de elementos realistas con fantásticos[3] e ten como principais temas os conflitos paternofiliais, a ansiedade, o existencialismo, a brutalidade física e psicolóxica, a culpa, a filosofía do absurdo, a burocracia e as transformacións espirituais.

Franz Kafka
Nome completoFranz Kafka
Nacemento3 de xullo de 1883
 Praga
Falecemento3 de xuño de 1924
 Viena
Causatuberculose larínxea
SoterradoNovo cemiterio xudeu de Praga e Grave of Franz Kafka
NacionalidadeCisleitania e Checoslovaquia
EtniaPobo xudeu
Relixiónxudaísmo
Alma máterUniversidade alemá de Praga, Universidade Carolina de Praga, Facultade de Filosofía da Universidade Alemá de Praga e Faculty of Law, German University in Prague
Ocupaciónnovelista, fabulista, escritor de contos, aphorist, autor de diarios, tradutor, avogado, guionista, poeta avogado, sinistro, prosista e escritor
PaiHermann Kafka
NaiJulie Kafka
IrmánsElli Kafka, Valli Kafka e Ottla Kafka
Xénerosnovela, relato, conto
Coñecido/a porA metamorfose, O proceso, O Castelo, Vor dem Gesetz e América
Na rede
http://www.franzkafka.de e https://www.franzkafka.de
IMDB: nm0434525 Allocine: 37066 Allmovie: p217647 IBDB: 11025
Facebook: FranzKafkaAuthor Youtube: UCkqAEWd6O4sXCWA7bZXH0Og Bitraga: 404 Dialnet: 2565102 Spotify: 7MRBURCph1WLG6O5PSh7wR iTunes: 17268605 Musicbrainz: 43b658ff-e3e4-4928-9685-b1b7224d61d4 Discogs: 431267 IMSLP: Category:Kafka,_Franz Allmusic: mn0001979986 WikiTree: Kafka-45 Find a Grave: 559 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Escribio as novelas O proceso (Der Prozeß), Das Schloß (O castelo) e Amerika (ou Der Verschollene), a novela curta A metamorfose (Die Verwandlung) e un gran número de relatos curtos.[4] Ademais deixou unha abundante correspondencia e escritos autobiográficos.[5] O seu peculiar estilo literario foi comunmente asociado coa filosofía artística do existencialismo —ao que influíu— e o expresionismo. Os estudosos de Kafka discuten sobre como interpretar ao autor; algúns falan da posible influencia dalgunha ideoloxía política antiburocrática, dunha relixiosidade mística ou dunha reivindicación da súa minoría etnocultural, mentres outros se fixan no contido psicolóxico das súas obras. As súas relacións persoais tamén tiveron grande impacto na súa escritura, particularmente o seu pai (Carta ao pai), a súa prometida Felice Bauer (Cartas a Felice),[6] a súa irmá (Cartas a Ottla) e a súa amiga Milena Jesenská (Cartas a Milena).

Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Jorge Luis Borges e Gabriel García Márquez atópanse entre os escritores influídos pola obra de Kafka. O termo kafkiano[7] úsase en galego para describir situacións insólitas, polo absurdas e angustiosas,[8] como as que se atopan nas súas obras e ten os seus equivalentes noutros idiomas. Só algunhas delas foron publicadas durante a súa vida; a maior parte, incluíndo traballos incompletos, foron publicadas polo seu amigo Max Brod, quen ignorou os desexos do autor de que os manuscritos fosen destruídos.

A maior parte dos seus traballos foron publicados postumamente. A súa forma de escribir segue sendo un desafío tanto para críticos coma para lectores, e os intentos de catalogar os seus traballos son xeralmente inadecuados.

Traxectoria editar

Infancia editar

 
Kafka con 5 anos (1888)

Kafka naceu en Praga (Reino de Bohemia) en 1883, cando era parte do Imperio Austrohúngaro. Formaba parte dunha familia de clase media, xermano-parlante e xudía asquenací. O seu pai era un comerciante polo miúdo, chamado Hermann Kafka (1852-1931), nacera en Osek, aldea de poboación maioritariamente xudía checo-falante, preto de Písek, na rexión de Bohemia Meridional.[9] Orixinario dunha familia rural xudía de carniceiros, con frecuentes problemas económicos, tras traballar como representante de comercio, en 1881 estableceuse pola súa conta en Praga, onde rexentou un negocio téxtil na rúa Zeltnergasse (rúa Celetná) nº 12, que contaba con 15 empregados cando Franz naceu. Utilizaba unha gralla (kavka, en checo) como emblema comercial.[10]

A súa nai era Julie Kafka, nada co apelido Löwy (1856-1934) en Poděbrady, era de familia xermano falante pertencente á burguesía xudeoalemá. Era filla de Jakob Löwy, un próspero fabricante de cervexa. Proviña, polo tanto, dunha familia moito máis adiñeirada que a do seu marido e tiña unha educación máis refinada.[10] No seu ámbito había profesores universitarios, bohemios e artistas.[11]

O matrimonio instalouse en Praga e pasou a formar parte da alta sociedade. Desde o comezo, quen marcou a pauta da educación de Franz foi o pai que, como resultado da súa propia experiencia, insistiu na necesidade do esforzo continuado para superar todas as dificultades da existencia, sempre desde unha actitude permanente de autoritarismo e prepotencia cara aos seus fillos.[12] A nai quedou relegada a un papel secundario no aspecto educativo.

 
As irmás de Franz Kafka, de esquerda a dereita Valli, Elli, Ottla

O pequeno recibiu o seu nome de pila en honra ao emperador Francisco Xosé I (Franz Joseph I). Era o maior de seis irmáns .[13] Dous deles, Georg e Heinrich, faleceron aos quince e seis meses de idade, respectivamente, antes de que Franz cumprise os sete anos. Tivo tres irmás: Gabriele ("Elli") (1889-1941), Valerie ("Valli") (1890-1942), e Ottilie ("Ottla") (1892-1943). Tras a ocupación de Checoslovaquia, os nazis levaron ás tres irmás ao gueto de Łódź. De alí levaron a Ottilie ao campo de concentración de Theresienstadt e o 7 de outubro de 1943 ao campo de exterminio de Auschwitz, onde morreu ese mesmo día nas cámaras de gas, igual que outras 1318 persoas que tamén acababan de chegar. As outras dúas irmás tamén pereceron no Holocausto.[14] Ottilie era a irmá favorita de Kafka.[15]

As relacións cos seus irmáns constituíron unha experiencia singular na formación do carácter de Franz, especialmente no que respecta a Georg e Heinrich, por cuxa morte sentiu culpable, en certo sentido, ao vinculala cos seus desexos de que desaparecesen, motivado polos seus celos.[16]

 
Palacio Kinsky en Praga, onde Kafka cursou os estudos secundarios e onde o seu pai posteriormente tivo unha tenda.

Como moitos praguenses naquela época, Kafka falaba checo e alemán, no seu caso desde a primeira infancia, por ser as linguas maternas do seu pai e nai, respectivamente. [17][18] Aínda que Kafka recibiu eloxios polo seu checo, nunca se considerou fluído no idioma, aínda que falaba alemán con acento checo. [19] [18] Posteriormente adquiriu coñecementos de francés e cultura francesa e tivo un afecto de admiración por Napoleón.. Entre os seus autores favoritos estaban Flaubert, Dickens, Cervantes e Goethe.

Cursou os seus estudos primarios entre 1889 e 1893, na Deutsche Knabenschule, situada en Masný trh/Fleischmarkt, actualmente rúa Masná. Os seus pais tiñan pouco apego ás tradicións xudías e, á parte da celebración do Bar Mitzvah, ao cumprir Franz os 13 anos acudía de mala gana apenas catro veces ao ano á sinagoga, acompañado do seu pai.[20][21][22]

Cursou a educación secundaria, entre os dez e os dezaoito anos, no rigoroso Altstädter Deutsches Gymnasium (Instituto de Ensino Medio Imperial Real), situado no interior do Palacio Kinský, na Praza da Cidade Vella de Praga. Completou os seus exames de Matura en 1901. [23]

Lía ávidamente a Nietzsche, Darwin e Haeckel, sentía verdadeiro entusiasmo polo socialismo (especialmente no que se refire ao ideal de solidariedade) e o ateísmo.[24] Polo demais, as súas notas sobresaían da media dos seus compañeiros. Estableceu unha gran amizade cun compañeiro de clase, Oskar Pollak, co que compartía o interese polas ciencias naturais e a historia da arte.

Cara aos 14 anos, Kafka realizou os seus primeiros intentos como escritor. Aínda que destruíu os textos, chegou a percibir a diferenza entre os seus traballos e os dos seus compañeiros de clase, sobre todo no aspecto formal.

Xuventude editar

Tras aprobar o exame de bacharelato en 1901, comezou a estudar química na Deutsche Karl-Ferdinands-Universität de Praga, pero abandonou logo de dúas semanas.[25] A continuación probou tamén historia da arte e filoloxía alemá, pero finalmente, obrigado polo seu pai,[26] estudou dereito. Alfred Weber (irmán de Max Weber), profesor de socioloxía, exerceu unha enorme influencia sobre el e dirixiu a súa tese doutoral. A Kafka impresionoulle a forma en que analizaba a sociedade industrial e os seus perigos.[27] Obtivo o doutoramento en leis o 18 de xuño de 1906.

Mentres estudaba participou na organización de actividades literarias e sociais como membro do club Lese- und Redehalle der Deutschen Studenten (Sala de lectura e oratoria dos estudantes alemáns).[28] Promocionou representacións para o teatro yiddish. Entre os amigos de Kafka estaban o xornalista Felix Weltsch, que estudou filosofía, o actor Yitzchak Lowy, que proviña dunha familia hasídica ortodoxa de Varsovia, e os escritores Ludwig Winder, Oskar Baum e Franz Werfel. [29] Ao final do seu primeiro ano de estudos, Kafka coñeceu a Max Brod, un compañeiro de estudos de dereito que se converteu nun amigo próximo para toda a vida. [28] Anos máis tarde, Brod acuñou o termo Der enge Prager Kreis (O estreito círculo de Praga) para describir o grupo de escritores, que incluía a Kafka, Felix Weltsch e o propio Brod.[30] [31] Brod pronto notou que, aínda que Kafka era tímido e de cando en cando falaba, o que dicía adoitaba ser profundo.[32] Desde 1905 viuse obrigado a frecuentar os sanatorios pola súa debilidade física.

Ao terminar a carreira de dereito en 1906, fixo un ano de servizo obrigatorio (sen remuneración) nos tribunais civís e penais, con funcións administrativas.[1] Tras iso entrou como pasante, tamén sen retribución, na casa italiana de seguros de accidentes laborais, Assicurazioni Generali. Entón empezou a escribir. Tras abandonar a compañía de seguros en 1908, conseguiu un traballo na compañía Arbeiter-Unfall-Versicherungs-Anstalt für Königsreich Böhmen, na que estivo ata a súa xubilación anticipada en 1922 por causa da tuberculose,[33] enfermidade que empezou a padecer en 1917 e que lle causaría a morte en 1924.[34] O traballo consistía en investigar e avaliar as compensacións por lesións de traballadores industriais. Os accidentes como a perda de dedos ou extremidades eran comúns, debido ás malas políticas de seguridade laboral nese momento. Eran especialmente frecuentes nas fábricas equipadas con tornos, trades, máquinas cepilladoras e serras rotativas, que de cando en cando estaban equipadas con proteccións de seguridade.[35] O profesor de administración Peter Drucker atribúe a Kafka o desenvolvemento do primeiro casco civil, pero isto non está apoiado por ningún documento do seu empregador.[36][37] Kafka foi ascendido rapidamente e os seus deberes incluían procesar e investigar reclamos de compensación, redactar informes e manexar apelacións de empresarios que pensaban que as súas empresas foran colocadas nunha categoría de risco demasiado alta, o que lles custaba máis en primás de seguros.[38] Recompilaría e redactaría o informe anual sobre o instituto de seguros durante os varios anos que traballou alí. Os informes foron ben recibidos polos seus superiores.[39] Kafka adoitaba saír do traballo ás 2 da tarde, para ter tempo para dedicalo ao seu traballo literario, ao que estaba comprometido. [40] Aínda que o pai de Kafka referíase a este traballo como "Brotberuf", un emprego só para pagar as contas, o horario cómodo permitiulle dedicarse a escribir. Ese traballo burocrático, que desempeñou con competencia, deulle moitas ideas para a súa obra literaria.

Entre 1909 e 1912 fixo varias viaxes ao estranxeiro: Riva (1909), París (1910), outra vez a Italia e París (1911) e Weimar (1912).

Vida adulta e profesional editar

 
Estatua de bronce de Franz Kafka en Praga.

A fins de 1911, o esposo de Elli, Karl Hermann, e Kafka convertéronse en socios na primeira fábrica de amianto en Praga coñecida como Prager Asbestwerke Hermann & Co., despois de utilizar o diñeiro da dote de Hermann Kafka. Kafka mostrou unha actitude positiva ao principio, dedicando gran parte do seu tempo libre ao negocio, pero logo resentiuse pola intrusión deste traballo no seu tempo de escritura. [41] Durante ese período, tamén atopou interese e entretemento nas representacións do teatro yiddish. Despois de ver actuar a unha compañía de teatro yiddish en outubro de 1911, durante o seguintes seis meses Kafka "mergullouse no idioma yiddish e na literatura yiddish". [42] Este interese tamén serviu como punto de partida para a súa crecente exploración do xudaísmo. [43] Foi por esta época cando Kafka fíxose vexetariano. [44]

En 1912 Kafka tomou conciencia de ser escritor.[45] Escribiu Das Urteil (O xuízo) en oito horas e, a finais de novembro de 1912 , rematou Betrachtung (Contemplación), unha colección de dezaoito relatos que xa apareceran espallados en diversos medios. A aparición deste libro fíxoo coñecido como escritor.

En 1913 escribiu Consideración e, en 1915, A metamorfose (Die Verwandlung). Ao redor de 1915 recibiu o seu aviso de recrutamento para o servizo militar na primeira guerra mundial, pero os seus empregadores na compañía de seguros conseguiron un aprazamento porque o seu traballo considerábase un servizo gobernamental esencial. Máis tarde tentou alistarse no exército, pero non lle foi posible, dados os problemas médicos asociados coa tuberculose,[33] que lle foi diagnosticada en 1917,[46] o que lle obrigou a manter frecuentes períodos de convalecencia, durante os que recibiu o apoio da súa familia, en especial da súa irmá Ottilie, con quen tiña moito en común. En 1918 a compañía de seguros deulle unha pensión debido á súa enfermidade, para a cal non había cura nese momento, e pasou a maior parte do resto da súa vida en sanatorios.[47]

En 1919 terminou os catorce contos fantásticos (ou catorce lacónicos pesadelos) que compoñen Ein Landarzt (Un médico rural).

Un tema de grande importancia na súa obra é a súa relación cun pai autoritario. Na intimidade, este non deixou nunca de menosprezar ao seu fillo e ata o ano 1922 o tiranizou. Dese conflito e das súas tenaces meditacións sobre as "misteriosas misericordias" e as ilimitadas esixencias da patria potestade, declarou o propio Kafka que procedía toda a súa obra, en particular o seu soado Carta ao pai, nunca publicada en vida. Este conflito xeracional é, en palabras de Guillermo de Torre, un dos temas capitais do expresionismo.[48]

Kafka nunca casou. Segundo Brod, Kafka foi "torturado" polo desexo sexual, [49] e o biógrafo de Kafka, Reiner Stach, afirma que foi un "mullereiro incesante" e que estaba cheo de medo ao "fracaso sexual". [50] Kafka visitou bordeis durante a maior parte da súa vida adulta, [51] [52] [53] e estaba interesado na pornografía. [49]

 
Felice Bauer

Entre 1913 e 1917 mantivo unha relación difícil [54] con Felice Bauer, que deu orixe a unha correspondencia de máis de 500 cartas e tarxetas postais. No primeiro ano escribiu ao pai de Felice xustificándose:

Ceguei á súa filla coa miña escritura. [...] Sexa como for, teña vostede en conta o seguinte, que é o esencial: todo o meu ser céntrase na literatura, e ata os trinta anos mantiven ese rumbo a machada; se algunha vez abandónoo, deixarei de vivir. Diso deriva todo canto son e canto son e non son. Son taciturno, insociable, malhumorado, egoísta, hipocondríaco e realmente enfermizo. Como ha de vivir a súa filla cun home así, que deixou toda distracción a fin de conservar as enerxías xustas para dedicarse en exclusiva á literatura?[55]

Aínda que chegou a presentar unha solicitude de matrimonio en xuño de 1913, ao final a voda non se celebrou. Xa no outono dese mesmo ano produciuse unha primeira ruptura, ocasionada ao coñecer a G.W, a muller identificada como «a suíza» nos seus diarios, durante a súa estancia no sanatorio de Riva del Garda. A súa falta de reacción ante o manuscrito de A metamorfose levou a Kafka a un profundo abatemento.

Despois disto, Kafka tentou trasladarse a Berlín, pero o estalido da primeira guerra mundial impediullo. Non foi mobilizado polos seus problemas de saúde. Durante a segunda metade de 1914 escribiu un antecedente de O proceso (Fragmento de Josef K.) e a narración In der Strafkolonie (Na colonia penal). Atormentado por un insomnio recorrente, o 10 de xullo de 1914 escribe a Ottla Kafka:

Non escribo como falo, non falo como penso, non penso como debería pensar, e así sucesivamente ata as máis profundas tebras.[56]

Debido á guerra, o marido da súa irmá Elli tivo que incorporarse ao exército, polo que Kafka tivo que facerse cargo da dirección da fábrica da familia e a súa irmá debeu trasladarse a vivir á casa familiar. Isto obrigou a Kafka a alugar unha habitación. Como consecuencia de todo iso non escribiu nada durante case ano e medio, desde outubro de 1914.

En xullo de 1917 Franz e Felice comprometéronse en matrimonio, pero outra vez a voda non chegou a consumarse. En decembro separáronse definitivamente.

A noite do 12 ao 13 de agosto manifestóuselle unha hemoptise que confirmou unha tuberculose pulmonar. Durante a súa estancia en Schlesen para asistir a un sanatorio coñeceu a Julie Wohryzek, coa que se prometeu en matrimonio. A situación social non burguesa da moza puxo en contra da relación ao pai de Kafka. A relación con Julie rompeu en novembro de 1919.

No outono de 1920 escribiu varias pezas narrativas do xénero das parábolas aforísticas. A principios de 1920 coñeceu á escritora, tradutora e xornalista checa Milena Jesenská. Ela tiña 24 anos, era vivaz, segura de si mesma, moderna e emancipada. Vivía en Viena e estaba nun matrimonio en disolución co escritor Ernst Polak. Despois da correspondencia inicial, particularmente intensa durante a estancia de tres meses de Kafka en Merano na primavera de 1920, Kafka visitou Viena. Cheo de entusiasmo, Brod informou o seu amigo sobre a reunión de catro días, que se converteu nunha relación con algúns encontros e, sobre todo, un extenso intercambio de cartas. Pero do mesmo xeito que con Felice Bauer, repetiuse o vello patrón con Milena Jesenská: o achegamento e a unión imaxinada foron seguidos pola dúbida e o retraemento. Kafka finalmente terminou a relación en novembro de 1920,[57] logo do cal a correspondencia tamén finalizou abruptamente. Con todo, o contacto amigable entre ambos non rompeu ata a morte de Kafka, quen lle entregou a Jesenská os seus diarios antes de morrer.[58] Ela presentiu a súa morte en 1920 e describiulle os seus sentimentos a Max Brod. [59] A tradución de Jesenská de Der Verschollene (alemá O home desaparecido) foi a primeira dos escritos de Kafka ao checo e, de feito, a calquera idioma estranxeiro.[60] Jaroslav Dohal, o nome do tradutor da edición checa do conto de Kafka "Zum Nachdenken für Herrenreiter" ("Cousas nas que pensar para os cabaleiros xinetes"), é probablemente un pseudónimo de Jesenská.[61]

Entre decembro de 1920 e setembro de 1921 estivo no sanatorio de Matliary, etapa na que coñeceu a Robert Klopstock, quen sería o seu amigo polo resto da súa vida. Como consecuencia do empeoramento do seu estado de saúde, pasou gran parte de 1921 e 1922 en sanatorios. Ata 1923 escribiu, entre Praga e Berlín, unha ducia de relatos.

En xullo de 1923 estivo nunha colonia xudía de vacacións en Graal-Müritz, a beiras do Báltico, onde coñeceu a Dora Diamant, unha xove xornalista de 25 anos descendente dunha familia xudía ortodoxa que fuxira do seu pobo natal. Ela disuadiulle dunha viaxe programada a Palestina para outubro. Máis tarde trasladouse a Berlín, coa esperanza de distanciarse da influencia da súa familia e concentrarse na súa obra. Alí viviu con Dora, que se converteu na súa compañeira e tivo moito que ver no interese de Kafka polo xudaísmo.[62]

Morte editar

 
Tumba de Franz Kafka no Cemiterio de Praga-Žižkov.

No Nadal de 1923, Kafka contraeu unha pulmonía que o obrigou a regresar ao fogar paterno en Praga en marzo de 1924.[63] Ao agravarse a enfermidade, ingresou no sanatorio de Wiener Wald, preto de Viena,[64] onde sufriu un ataque de tuberculose de larinxe, o que facía que tragar os alimentos resultáselle moi doloroso,[65][66] de maneira que nas súas últimas semanas alimentouse principalmente de líquidos. Kafka estivo a escribir Un artista da fame no seu leito de morte, unha historia cuxa composición comezara antes de que a súa garganta se pechase.[67] Trasladarono á clínica universitaria da capital e, a finais de abril, ao sanatorio Dr. Hoffmann de Kierling, onde faleceu o 3 de xuño.[34] Enterrárono o 11 de xuño na parte xudía do Novo Cemiterio de Praga-Žižkov.[52] Kafka morreu sen ter que sufrir o horror planeado e executado polos nazis a diferenza das súas tres irmás asasinadas en campos de concentración. Kafka foi practicamente un descoñecido durante a súa vida, pero non considerou importante a fama; alcanzándoa, con todo, rapidamente despois da súa morte,[68] particularmente despois da segunda guerra mundial. A lápida da súa tumba foi deseñada polo arquitecto Leopold Ehrmann.[69]

Obituario editar

Inmediatamente despois da morte de Kafka pedíuselle a Milena Jesenská que escribise un obituario para o diario checo Národní Listy, que se publicaba en Praga; ao parecer, sabían da súa especial relación con Kafka.[70]

Ela escribio:

Poucos o coñeceron aquí, porque era un recluso, un home sabio e medorento da vida [...] Era tímido, asustadizo, xentil e bo, pero os libros que escribiu foron crueis e dolorosos. Viu o mundo cheo de demos invisibles loitando e destruíndo ás persoas indefensas. Era demasiado clarividente, demasiado sabio para vivir e demasiado débil para loitar: pero esa era a debilidade das persoas nobres e belas que non saben loitar contra o medo, contra os malentendidos, contra o desamor e as falsidades espirituais, que saben desde o principio que son impotentes, sométense e así avergoñan ao vencedor [...] Era un home e un artista cunha conciencia tan escrupulosa que se mantiña alerta aínda onde os demais, os xordos, xa se sentían seguros.[71]

Personalidade editar

Nas súas relacións sociais, Kafka temía causar repulsión tanto polo seu físico como pola súa personalidade; con todo, impresionaba aos demais co seu aspecto xuvenil, pulcro e austero, a súa conduta tranquila e desenfadada e a súa gran intelixencia, ademais do seu particular sentido do humor.[72][73][74]

O asceticismo e auto-desprezo con que Kafka é asociado están ben documentados nas súas cartas e nas dos seus amigos e familiares; así e todo, precisa ser posto en contexto. Enfermidades crónicas (se foi ou non psicosomático é unha materia para o debate) xunto con tuberculose, xaquecas, insomnio, estrinximento, furúnculos, e outras doenzas. Intentou contrarrestar isto cun réxime de tratamentos de naturopatía, coma unha dieta vexetariana e o consumo de grandes cantidades de leite non pasteurizada (sendo posiblemente o segundo o factor causante da súa tuberculose). O máis probable é que hoxe en día fose diagnosticado de depresión clínica, pois a súa actitude auto-crítica era esaxeradamente severa. Mentres na escola tomou un rol activo na organización de eventos sociais e literarios, facendo moito para promover e organizar actuacións de teatro yiddish, a pesar dos temores de incluso os seus mellores amigos coma Max Brod, que normalmente o apoiaban en todo o demais, e contrariamente ó seu medo de ser percibido coma física e mentalmente repulsivo, impresionou a outros co seu mocerío, esmero, e unha austera boa aparencia, o seu comportamento silencioso, e a súa intelixencia e singular sentido do humor.

A relación de Kafka co seu dominante pai foi un tema importante nos seus escritos. A comezos dos anos 20 tivo unha aventura amorosa coa xornalista e escritora checa Milena Jesenská. En 1923 trasladouse a Berlín coa esperanza de poder distanciarse da influencia da súa familia para concentrarse en escribir. Alí coñeceu a Dora Dymant, de 19 anos e descendente dunha familia xudía ortodoxa, que fora capaz de superar o seu pasado no barrio xudeu. Ela converteuse na súa amante, e influenciou o interese de Kafka no Talmud.

Kafka publicou só unhas poucas historias curtas durante a súa vida, unha pequena parte do seu traballo, e consecuentemente os seus escritos atraeron pouca atención ata despois da súa morte. Antes de morrer pediulle ó seu amigo e testamentario literario Max Brod que destruíse todos os seus manuscritos. Dora Dymant, fielmente, destruíu os manuscritos que posuía ela, pero Brod non seguiu as instrucións de Kafka e supervisou a publicación de maior parte dos seus traballos, que pronto comezaron a atraer a atención e a mirada dos críticos. Todos os seus traballos publicados, agás varias cartas dirixidas a Milena Jesenská, foron escritas en alemán.

Interpretación crítica editar

Moitos críticos intentaron razoar os traballos de Kafka interpretándoos a través de certas escolas de xuízo crítico, como a modernista ou a realista máxica. A aparente desesperación e o absurdo que parecen impregnar os seus traballos son considerados emblemáticos do existencialismo. Outros intentaron localizar influencias marxistas na súa satirización da burocracia en pezas como Na colonia penal, O proceso, e Das Schloss, onde outros apuntan ó anarquismo como a inspiración do individualismo antiburocrático de Kafka. Mesmo outros interpretaron os seus traballos a través do xudaísmo (porque el era xudeu e tivo interese na cultura xudía, aínda que só a cultivou tarde na súa vida). Borges fixo algunhas observacións perceptivas ó respecto; tamén foi estudado a través do freudismo (polos seus conflitos familiares), ou como alegoría da súa busca metafísica de Deus (Thomas Mann foi quen propuxo esta teoría). Temas de alienación e persecución son repetidos recalcadamente, e esta énfase, notablemente nos traballos de Marthe Robert, parcialmente inspirou o contra-criticismo de Gilles Deleuze e Felix Guattari, quen argumentaron que existía moito máis de Kafka que o estereotipo dá figura solitaria escribindo das súas angustias, e que o seu traballo era máis deliberado, subversivo e con todo "alegre" do que parecía ser. Os biógrafos teñen dito que era común en Kafka ler capítulos dos libros en que traballaba ós seus amigos próximos, e que esas lecturas xeralmente facíanos concentrar, no continuo, pero que moitas veces ignoraban o lado humorístico da súa prosa. Milan Kundera refírese ó humor esencialmente surrealista de Kafka como o principal predecesor de artistas posteriores como Federico Fellini, Gabriel García Márquez, Carlos Fuentes e Salman Rushdie. Márquez dixo que a lectura de A metamorfose de Kafka lle mostrou "que era posible escribir dunha forma diferente".

Edicións en galego editar

As primeiras obras en ser traducidas ó galego foron A metamorfose e O proceso.

Ademais, as seguintes recompilacións de relatos están publicadas en Galaxia coa colaboración de Caixa Galicia (na súa colección de Clásicos Universais) e son narracións breves (algunhas de só uns parágrafos) en base á tradución do orixinal alemán outra vez por parte de Luís Fernández:

Narracións Completas I: Un médico de aldea (ISBN 84-8288-714-9)

  • "O desexo de ser indio".
  • "O rexeitamento".
  • "As árbores".
  • "Vestidos".
  • "O comerciante".
  • "Camiño de volta a casa".
  • "Ollando distraidamente a rúa".
  • "Os transeúntes".
  • "O pasaxeiro".
  • "Para a reflexión dos xinetes".
  • "Infelicidade".
  • "Excursión á montaña".
  • "Nenos da estrada".
  • "Desenmascaramento dun estafador".
  • "A ventá sobre a rúa".
  • "O mundo urbano".
  • "O gran ruído".
  • "A infelicidade do solteiro".
  • "Paseo imprevisto".
  • "Decisións".
  • "A sentenza".
  • "Ante a lei".
  • "Na colonia penal". Alegación contra a pena de morte. *
  • "O mestre de aldea".
  • "Un ambicioso estudante novo" *.
  • "Blumfeld, un solteirón" *.
  • "Un soño".
  • "Na galería".
  • "Un médico de aldea".
  • "Un fratricidio".
  • "A ponte".
  • "Textos para o tema do cazador Gracchus".
  • "O xinete do cubo".
  • "Chacais e árabes".
  • "O novo avogado".
  • "Onte veu onda min unha debilidade" *.
  • "Debería..." *.
  • "Sobre a construción da muralla chinesa".
  • "Un vello manuscrito".
  • "Era un caloroso día de verán" *.
  • "Once fillos".
  • "O meu negocio" *.
  • "Un cruzamento".
  • "Informe para unha Academia e outros textos sobre o tema de Pedro o Vermello".
  • "Unha visita á mina".
  • "A aldea máis próxima".
  • "A preocupación do pai de familia".

Narracións II: O artista da fame (ISBN 84-8288-850-1)

  • "K. era un gran prestidixitador" *.
  • "Lámpadas novas".
  • "Unha confusión cotiá".
  • "A verdade sobre Sancho Panza" *.
  • "O silencio das sereas" *.
  • "Unha sociedade de canallas" *.
  • "Hospedado na casa dos mortos" *.
  • "De noite" *.
  • "A nosa vila" *.
  • "Sobre a cuestión das leis".
  • "O recrutamento das tropas" *.
  • "Poseidón" *.
  • "Un grupo" *.
  • "O escudo da cidade" *.
  • "O temoneiro" *.
  • "Consolidación".
  • "A proba" *.
  • "O voitre" *.
  • "Unha pequena fábula" *.
  • "A buxaina" *.
  • "A partida" *.
  • "Primeira dor".
  • "O avogado" *.
  • "Un artista da fame".
  • "Na nosa sinagoga" *.
  • "Había unha vez un xogo de paciencia..." *.
  • "Investigacións dun can" *.
  • "O matrimonio".
  • "Un comentario".
  • "Das metáforas" *.
  • "Regreso ao fogar" *.
  • "O tobo" *.
  • "Unha mulleriña".
  • "Xosefina a cantante, ou o pobo dos ratos".

(Os relatos cun asterisco toman o título das primeiras palabras da narración)

Kafka no cine editar

Notas editar

  1. 1,0 1,1 Miralles, Francesc (2000) "Franz Kafka". Océano Grupo Editorial, S.A. Barcelona. ISBN 84-494-1811-9
  2. Bloom, Harold (1994) "The Western Canon: The Books and School of the Ages". Harcourt Brace. ISBN 978-1-57322-514-4
  3. Spindler, William (1993). "Magical Realism: A Typology". Forum for Modern Language Studies XXIX (1). pp. 90–93. doi:10.1093/fmls/XXIX.1.75. 
  4. Kafka, Franz (2004) "Relatos completos" pp. 7 a 9. Editorial Losada. ISBN 84-933473-8-8
  5. Bibliografía en Kafka.org
  6. Rojo, José Andrés. «El amor insondable de Kafka y Felice.» 27 de noviembre de 2013. El País Consultado o 11 de xaneiro do 2023.
  7. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para kafkiano.
  8. "Who Was Kafka?". The Nation. ISSN 0027-8378. Consultado o 11 de xaneiro do 2023. 
  9. Kohoutikriz 2011.
  10. 10,0 10,1 Gilman, Sander L. (2005) Franz Kafka. Reaktion Books Ltd. Londres. pp. 20-21. ISBN 1-881872-64-5.
  11. Valera, José Luis (1987). «Franz Kafka, o la agonía del hombre y del artista en nuestra civilización.» En: Forjadores del Mundo Moderno, número 3. Planeta Colombiana Editorial, Bogotá. p. 183.
  12. Acosta 1998, p. 18.
  13. Hamalian 1974, p. 3.
  14. Czech, Danuta: Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz, Oświęcim 1992, p. 534 (en polaco).
  15. Kafka, Franz (2009). The Metamorphosis. Nova York: Simon and Schuster Paperbacks. p. ix. ISBN 978-1-4165-9968-5. 
  16. Acosta 1998, p. 21.
  17. Hawes 2008, p. 29.
  18. 18,0 18,1 Sayer 1996, pp. 164–210.
  19. Koelb 2010, p. 12.
  20. Kafka-Franz, Father 2012.
  21. Stach 2005, p. 13.
  22. Brod 1960, pp. 26–27.
  23. Corngold 2004, p. xii.
  24. Valera, José Luis. Op. cit, p. 183.
  25. Diamant 2003, pp. 36–38.
  26. Acosta 1998, p. 15.
  27. Valera, José Luis. Op. cit. Páxina 183.
  28. 28,0 28,1 Gray 2005, p. 179.
  29. Stach 2005, pp. 43–70.
  30. Spector 2000, p. 17.
  31. Keren 1993, p. 3.
  32. Brod 1960, p. 40.
  33. 33,0 33,1 Brod 1960, p. 154.
  34. 34,0 34,1 Kafka, Franz (2005). Ignacio Echevarría, ed. La transformación (La metamorfosis). Colombia: Random House Modadori, S.A. p. 4. ISBN 978-958-8773-46-9. 
  35. Corngold et al. 2009, p. 28.
  36. Drucker 2002, p. 24.
  37. Corngold et al. 2009, pp. 250–254.
  38. Stach 2005, pp. 26–30.
  39. Brod 1960, pp. 81–84.
  40. Stach 2005, pp. 23–25.
  41. Stach 2005, pp. 34–39.
  42. Koelb 2010, p. 32.
  43. Stach 2005, pp. 56–58.
  44. Brod 1960, pp. 29, 73–75, 109–110, 206.
  45. Acosta 1998, p. 32.
  46. Corngold 2011, pp. 339–343.
  47. Steinhauer 1983, pp. 390–408.
  48. Guillermo de Torre, Literaturas europeas de Vanguardia, Sevilla: Renacimiento, 2001.
  49. 49,0 49,1 Hawes 2008, p. 186.
  50. Stach 2005, pp. 44, 207.
  51. Hawes 2008, pp. 186, 191.
  52. 52,0 52,1 European Graduate School 2012.
  53. Stach 2005, p. 43.
  54. Acosta 1998, p. 34.
  55. Massot, Josep (24 de novembro de 2018). El País, ed. "Kafka en palabras de Kafka". 
  56. Llorente, Manuel (4 de decembro de 2018). "Franz Kafka: "No escribo como hablo, no hablo como pienso, no pienso como debería pensar..."". El Mundo. 
  57. Reiner Stach: Kafka. Die Jahre der Erkenntnis. TB-Ausgabe, Fischer, Frankfurt am Main 2011, p. 553. Reiner Stach escribe: "Xa lle insistía repetidamente a Felice que só o profundo sentimento de unión podía soster e xustificar un matrimonio".
  58. Hockaday, 1997; Jesenská, 1998, themodernworld.com "Kafka - Works: Nonfiction". Arquivado dende o orixinal o 2015-04-02. Consultado o 2016-01-22. 
  59. Jesenská, Milena. "Milena Jesenská an Max Brod" (en alemán). Consultado o 31 de maio do 2023. „Pero Frank non pode vivir. Frank non ten a capacidade de vivir. Frank nunca se poñerá ben. Frank morrerá pronto. Certamente a cuestión é que todos somos aparentemente capaces de vivir porque nalgún momento fuximos á mentira, á cegueira, ao entusiasmo, ao optimismo, ao convencemento, ao pesimismo, ou o que sexa. Pero el nunca fuxiu a un asilo protector, a ningún. É absolutamente incapaz de mentir, así como é incapaz de emborracharse. Está sen o máis mínimo refuxio, sen amparo. Por iso está exposto a todo aquilo do que estamos protexidos. É como un home espido entre os que están vestidos [,,,] É un ser tan determinado en si mesmo, desposuído de todos os ingredientes que poderían axudalo a rexistrar a vida: na beleza ou na miseria, non importa. E o seu ascetismo é completamente pouco heroico, pero isto faio aínda máis grande e máis elevado. Todo "heroísmo" é mentira e covardía. Esta non é unha persoa que constrúe a súa ascetismo como un medio para un fin, esta é unha persoa que é forzada ao ascetismo pola súa terrible clarividencia, pureza e incapacidade de comprometerse.” 
  60. Čermák, Josef (1994). "Die Kafka-Rezeption in Böhmen". En Krolop, Kurt; Zimmermann, Hans Dieter. Kafka und Prag (en alemán). Berlin: Walter de Gruyter. p. 219. ISBN 9783110140620. 
  61. Čermák, Josef (1994). "Die Kafka-Rezeption in Böhmen". En Krolop, Kurt; Zimmermann, Hans Dieter. Kafka und Prag (en alemán). Berlin: Walter de Gruyter. p. 219. ISBN 9783110140620. 
  62. Dora Diamant. El último amor de Kafka, de Kathi Diamant, Barcelona, Circe, 2005.
  63. Stach 2005, p. 1.
  64. Brod 1966, p. 389.
  65. Believer 2006.
  66. Brod 1960, pp. 209–211.
  67. Brod 1960, p. 211.
  68. Brod 1960, p. 214.
  69. F. Kafka, New Jewish Cemetery, Prague: Marsyas 1991, p. 56
  70. "Milenas Nachruf" [El obituario de Milena]. Franz Kafka (en alemán). Consultado o 16 de xaneiro do 2024. 
  71. ›Milenas Nachruf auf Franz Kafka‹, en: Forum, Wien, Januar 1962. (en alemán)
  72. Janouch 1971, pp. 14, 17.
  73. Fichter 1987, pp. 367–377.
  74. Repertory 2005.

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar

  • The Kafka Project Proxecto iniciado en 1998 có propósito de publicar en liña todos os textos de Kafka en alemán, na forma dos manuscritos
  • Franz Kafka