Francisco Miguel
Francisco Miguel Fernández Díaz[3] (noutras fontes Francisco Miguel Fernández Moratinos[4][5][6] e mesmo Francisco Miguel Moratinos Fernández-Díaz), de nome artístico Francisco Miguel, nado na Coruña en 1897 e finado no Campo de Morgade,[3] Queo de Arriba (Bértoa, Carballo), o 28 de setembro de 1936, foi un pintor, ilustrador, crítico de arte e libreiro galego. A súa pintura é de carácter surrealista, e cultivou as naturezas mariñas.[4]
| Francisco Miguel | |
|---|---|
 autorretrato | |
| Nome | Francisco Miguel Fernández Moratinos |
| Nacemento | 1897 |
| A Coruña | |
| Falecemento | 29 de setembro de 1936 |
| Queo de Arriba | |
| Nacionalidade | española |
| Cónxuxe(s) | Syra Alonso [1] |
| Fillos | 3 (Francisco Alberto, Juan Ramón e Sandro)[2] |
| Eido | pintura, debuxo |
| Movemento | surrealismo |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Traxectoria Editar
Foi fillo ilexítimo de Román Moratinos Ventosa, industrial natural de Briones (A Rioxa), e da ferrolá Marcelina Fernández Díaz. Casou con Syra Alonso o 19 de novembro de 1920, co poeta e cónsul uruguaio Julio José Casal como testemuña[2]. Tivo ao seu cargo a Librería de Arte, na rúa Real da Coruña, e colaborou activamente coas revistas Casa de América e Alfar, da que foi director artístico.[7] Participou nos parladoiros da librería da súa propiedade e do café La Peña.[5]
.jpg)
Autodidacta, ao longo da súa vida realizou múltiples viaxes e cambios de residencia: Montparnasse (París), en 1923, onde se formou na arte do batik; Cuba e México (1926-33), onde naceron os fillos Juan Ramón e Sandro e onde traballou co muralista David Alfaro Siqueiros[9], o que contribuíu a poñelo en contacto directo coas vangardas artísticas do momento (Diego Rivera, Blanca Luz Brum…); foi tamén foi amigo de Alejo Carpentier, Luis Seoane, de León Felipe e de Picasso, de quen quixo expór a súa obra da etapa coruñesa nos anos 30 pouco antes de ser asasinado. Francisco Miguel tamén foi ilustrador dos poemas de Jorge Luis Borges e de Gabriela Mistral.[10]
En 1933 volveron a España. Tras un ano en Madrid regresaron a Galicia, instalándose na "Casa da Dicha" (Casa da Felicidade) no Porto de Santa Cruz, Liáns, Oleiros.[11]
O 3 de agosto de 1936 foi detido pola Garda Civil, acusado de actuar contra o réxime militar golpista. Saíu en liberdade, pero o 19 de setembro prendérono de novo. O 28 de setembro apareceu o seu cadáver fusilado en Bértoa, coa cara fendida e as mans amputadas,[11] xunto cos de Juan Boedo Pardo, Andrés Pinilla Fraga e Pedro Pinilla Calvete, e foron enterrados no cemiterio da localidade.
En 1942, Syra e os tres fillos volveron definitivamente a México, exiliados.[12]
Homenaxes Editar
En 1999 a cidade da Coruña dedicoulle unha rúa.[13]
En 2015 foille dedicado o Día da Galiza Mártir.
Galería de imaxes Editar
|
.jpg)
Notas Editar
- ↑ Marco, Aurora (2007). Dicionario de Mulleres Galegas. Edicións A Nosa Terra. pp. 18–20. ISBN 978-84-8341-146-9.
- ↑ 2,0 2,1 Repertorio biobibliográfico do exilio galego 2001, CCG.
- ↑ 3,0 3,1 Francisco Miguel na páxina web Nomes e Voces.
- ↑ 4,0 4,1 "Fernández Moratinos, Francisco Miguel". Diccionario enciclopédico galego universal 27. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 76. ISBN 84-7680-429-6.
- ↑ 5,0 5,1 "Fernández Moratinos, Francisco Miguel". Dicionario biográfico de Galicia 2. Ir Indo. 2010-2011. p. 76.
- ↑ Casas, Arturo (2000). "Syra Alonso: Diarios" (PDF). A Trabe de Ouro (41): páx. 115–120. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 19/06/2015. Consultado o 27/10/2010.
- ↑ "O pintor Francisco Miguel é homenaxeado en Bértoa" Arquivado 06 de febreiro de 2017 en Wayback Machine. La Voz de Galicia, 27/9/2000.
- ↑ "Memoria de Santa Cruz" La Opinión Coruña, 16/8/2015.
- ↑ Artistas plásticos en la Guerra Civil española Sociedad Benéfica de Historiadores Aficionados y Creadores
- ↑ Diario, Nós. "Francisco Miguel e Syra Alonso, figuras para a lembranza". Nós Diario. Consultado o 2022-02-24.
- ↑ 11,0 11,1 "A Casa da Felicidade de Santa Cruz" La Opinión Coruña, 18/2/2013.
- ↑ Syra Alonso no Álbum de Mulleres do CCG.
- ↑ Reiriz Rey, Jesús María; Alfeirán Rodríguez, Xosé (2004). Tiempos republicanos (en castelán). A Coruña: Ateneo Republicano de Galicia. ISBN 84-933103-2-8.
Véxase tamén Editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Francisco Miguel  |
Bibliografía Editar
- Díaz Pampín, María América (2005). "Francisco Miguel". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. ISBN 84-87804-88-8.
- Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9.
- Entre vanguardias: Francisco Miguel, pintor gallego y mexicano (1897-1936) (en castelán). México: Instituto Nacional de Bellas Artes, Consejo Nacional para la Cultura y las Artes; Museo Casa Estudio Diego Rivera y Frida Kahlo; Círculo de Bellas Artes de Madrid. 1999. ISBN 9701829883. LCCN 00315225. OCLC 44420671.