Filantropía
A filantropía é o amor ao xénero humano e todo o que á humanidade representa, particularmente na súa forma positiva e construtiva, expresado na axuda aos outros sen que necesariamente se precise dun intercambio ou interese ningún nunha resposta. Un concepto asociado cando se introducen connotacións relixiosas é a caridade. As denominacións correspondentes para a persoa son filántropo, filántropa (adxectivo e substantivo) e para a súa obra filantrópico, filantrópica (adxectivo).
Os esforzos filantrópicos son realizados por parte de individuos ou grupos de individuos organizados (como Fundacións). O normal é que posúan unha alta capacidade económica ou de influencia, e moitas veces tamén unha capacidade intelectual notable: polímatas, polifacéticos e políglotas. Baséanse en donativos a organizacións humanitarias, persoas, comunidades, ou no traballo de cooperación motivado por un fin humanitario, tal que o traballo de voluntario para dar apoio a institucións que teñen o propósito específico de axudar aos seres vivos e mellorar as súas vidas.
En Galicia moitos esforzos filantrópicos procederon de políticos locais que chegaban a cotas de poder a nivel estatal, ou de empresarios estranxeiros de éxito instalados en Galicia, ou de indianos ou benfeitores e magnates, que dende a distancia ou ó regresar beneficiaban a súa vila natal ou familiar con escolas, institutos, museos, centros de investigación, empresas, torneos, concursos ou premios, circos (o de Benposta), viaxes sanitarias (expedición da vacina), fundación de sociedades ou academias (a RAG), financiamento de equipos deportivos, axuda ós emigrantes etc. É por isto que en moitos casos están asociados fortemente a unha localidade (ou institución):
- Eusebio da Guarda, Jaime Ozores de Prado, Manuel Piñeiro Pose: A Coruña
- Jorge Dorribo, Antonio Fernández López, Álvaro Gil Varela: Lugo
- Manuel Misa Bertemati: Baiona, Vigo, Porto do Son, Xerez da Fronteira, Murcia, Cuba, Westminster
- Camilo Veiga Prego, Policarpo Sanz, Ramón Nieto, Norberto Velázquez Moreno, Martín Echegaray: Vigo
- Xosé García Barbón: Vigo, Verín
- Enrique Peinador Lines: Vigo, Mondariz (e RAG)
- Doutor Marescot: Pontevedra
- Casimiro Gómez Cobas: Pontevedra, Cerdedo-Cotobade, Lalín
- Plácido Castro Rivas e Fernando Blanco de Lema: Cee/Fisterra
- Xesús Canabal: O Pino, Uruguai
- Pedro Murias e Jesús Rodríguez Murias: Ribadeo
- Xan de Forcados: O Saviñao / Terra de Lemos
- Matías López López: Sarria
- Vicente Casabella: Ourol
- Enrique Santamarina Becerra y Leonardo Santamarina: A Fonsagrada, Oza dos Ríos (e RAG)
- Francisco Domínguez Mosquera: Carballedo
- Alfredo Álvarez Pérez e Guillermo Álvarez Pérez: Cortegada
- Rogelio García Yáñez: Ramirás
- José María Vidal Cepeda: Padrón
- Conde Cabanelas: A Lama
- Manuel Cordo Boullosa: Ponte Caldelas
- José Félix Soage Villarino: Cangas do Morrazo
- Francisco Nogueira Fraguas: Bueu
Porén, este labor de mecenado abranguía ocasionalmente eidos máis extensos. Ocasionalmente tamén se levaba a cabo por parte de relixiosos ou de mulleres, tanto como xestión dunha herdanza como do seu propio patrimonio:
- Teresa Herrera: A Coruña
- Emilia Pardo Bazán: A Coruña (e RAG)
- Corona González Santos: O Porriño, Ribadeo
- Ángela Santamarina Alduncín: Ourense, Poio
O labor filantrópico, caritativo e de beneficencia non sempre é completamente altruísta e desinteresado, pois pode producir beneficios, vantaxes ou desgravacións fiscais a persoas físicas ou xurídicas.