Wikipedia

Decreto da Alhambra

decreto dos Reis Católicos de expulsión ou conversión dos xudeos de Castela e Aragón
(Redirección desde «Expulsión dos xudeus de España»)

O Decreto da Alhambra ou edicto de Granada foi un decreto rexio promulgado polos Reis Católicos (Isabel I de Castela e o rei Fernando II de Aragón), ordenando a expulsión ou conversión forzada da poboación xudía dos reinos de Castela e Aragón. Este decreto deixaba marchar dos seus reinos quen non quixese converterse ao catolicismo, polo que realmente non foi unha expulsión senón unha prohibición do xudaísmo.[1] Foi a causa da dispersión dos sefardís (xudeus españois) polo Magreb, Medio Oriente e sueste de Europa. Escrito por Juan de Coloma, o secretario real, e asinado na Alhambra, Granada, o 31 de marzo de 1492.[1]

Decreto da Alhambra

Aceptado con resignación por gran parte da comunidade xudaica, unha notábel excepción foi o rabino Isaac Abravanel. Un documento ficticio, atribuído a Isaac Abravanel, que sería unha resposta escrita a ese decreto, foi na verdade forxado por David Rafael en 1988. No seguimento do seu intento en convencer os reis católicos a cancelar o decreto, tería escrito unha resposta punxente e profética ao decreto, nas vésperas da súa partida. A orixe real do documento encóntrase nunha obra de ficción publicada en 1988, intitulada Alhambra Decree do autor David Raphael.[2]

Condicións da expulsión editar

Na segunda parte do decreto detallábanse as condicións da expulsión:[3]

  1. A expulsión dos xudeus era definitiva: «acordamos de mandar saír todos os xudeus e xudías dos nosos reinos e que xamais tornen nin volvan a eles nin algún de eles».
  2. Non había ningunha excepción, nin por razón de idade, residencia ou lugar de nacemento inclúense tanto os nados en Castela e Aragón como os vindos de fóra?.
  3. Dábase un prazo de catro meses –que despois se ampliará dez días máis, ata o 10 de agosto– para que saísen dos dominios dos reis. Os que non o fixesen dentro dese prazo ou volvesen despois serían castigados coa pena de morte e a confiscación dos seus bens. Así mesmo os que auxiliasen aos xudeus ou os ocultasen expoñíanse a perder «todos os seus bens, vasalos e fortalezas e outras herdanzas».
  4. No prazo fixado de catro meses os xudeus poderían vender os seus bens inmobles e levarse o produto da venda en forma de letras de cambio –non en moeda acuñada ou en ouro e prata porque a súa saída estaba prohibida pola lei– ou de mercadorías –sempre que non fosen armas ou cabalos, cuxa exportación tamén estaba prohibida–.

Aínda que no edicto non se facía referencia a unha posible conversión, esta alternativa estaba implícita. Como destacou o historiador Luís Suárez os xudeus dispoñían de "catro meses para tomar a máis terrible decisión da súa vida: abandonar a súa fe para integrarse nel [no reino, na comunidade política e civil], ou saír do territorio a fin de conservala".[4]

Derrogación editar

Aínda que xa había tempo que existía unha comunidade xudía en España, posto que a Constitución española de 1869 proclamara a liberdade de culto, que non se revogou ata o franquismo (pola Lei de 2 de febreiro de 1939[5]); o 16 de decembro de 1968 o goberno do xeneral Francisco Franco declarou o Edicto abolido[6] e foi derogado formalmente o 21 de decembro de 1969.[7]

En 1992, con motivo do Quinto Centenario do Descubrimento de América por parte do mundo occidental e da expulsión dos xudeus, organízase Sefarad 92 para selar definitivamente a reconciliación e o reencontro cos xudeus en España. O acto principal foi a cerimonia que se celebrou o 31 de marzo de 1992, cincocentos anos despois do edicto de expulsión, na sinagoga de Madrid presidido polo rei Juan Carlos I e a súa esposa, no que estiveron presentes o presidente de Israel, Haim Herzog, o presidente da comisión Sefarad 92, o israelí sefardí Isaac Navon, e representantes das organizacións sefardíes internacionais e das comunidades xudías españolas. Dous anos antes concedeuse o premio Príncipe de Asturias da Concordia ás comunidades sefardíes do mundo.[8]

En marzo de 2014 o goberno español anunciou a súa intención de modificar o Código Civil para conceder oficialmente a nacionalidade española aos descendentes dos xudeus expulsados da Península Ibérica.[9]

Notas editar

  1. ↑ 1,0 1,1 Suárez Fernández, Luis (2014). Marcial Pons, ed. La Iglesia en la Historia de España (en castelán). ISBN 978-84-15948-88-9. 
  2. ↑ A Resposta de Don Isaac Abravanel ao Edicto de Expulsión
  3. ↑ Pérez, Joseph (2009). Los judíos en España. Marcial Pons. p. 189. 
  4. ↑ Suárez Fernández, Luis (2012). La expulsión de los judíos. Un problema europeo. Ariel. p. 415. 
  5. ↑ Esta lei derrogaba a de 1933 de Confesións e Congregaciones Relixiosas, e na súa preámbulo establecía que "Ante todo partía aquela Lei -a derrogada- dunha base absolutamente falsa: a coexistencia en España de pluralidade de confesións relixiosas, cando é notorio que na nosa Patria non hai máis que unha, que os séculos remarcaron con singular relevo, que é a Relixión Católica, inspiradora do seu xenio e tradición". B.O.E., 4 febreiro 1939, p. 670.
  6. ↑ 1492 Ban on Jews Is Voided by Spain– The New York Times, 17 de decembro de 1968
  7. ↑ Suárez Fernández, Luis (2012). La expulsión de los judíos. Un problema europeo. Ariel. p. 442. 
  8. ↑ Álvarez Chillida, Gonzalo (2002). El Antisemitismo en España. La imagen del judío (1812-2002). Marcial Pons. pp. 462–464. 
  9. ↑ El País, ed. (10 de febreiro de 2014). "La oferta de nacionalidad a sefardíes satura los consulados españoles en Israel". 

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Decreto_da_Alhambra&oldid=6640679»