Eugénio Almeida Lisboa, nado en Lourenço Marques (actual Maputo) o 25 de maio de 1930, é un ensaísta e crítico literario portugués, especialista en José Régio.

Infotaula de personaEugénio Lisboa
Nome orixinal(pt) Eugénio Almeida Lisboa Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento25 de maio de 1930 Editar o valor em Wikidata
Maputo, Mozambique Editar o valor em Wikidata
Morte9 de abril de 2024 Editar o valor em Wikidata (93 anos)
Lisboa, Portugal Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadePortugal Editar o valor em Wikidata
EducaciónInstituto Superior Técnico (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónensaísta , crítico literario , mestre Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua portuguesa Editar o valor em Wikidata
Premios

Biografía editar

Naceu en Lourenço Marques (actual Maputo), Mozambique, en maio de 1930. En 1947 foi para Lisboa estudar enxeñaría eletrotécnica no Instituto Superior Técnico.[1] Obtida a licenciatura e cumprido o servizo militar, regresou a Mozambique en 1955. En Lourenço Marques desenvolveu intensa actividade cultural, na prensa, no Cineclube e no Rádio Clube. Con Rui Knopfli, amigo de sempre, codirixciu os suplementos literarios de xornais desafetos do réxime colonial, casos de A Tribuna e A Voz de Mozambique. En paralelo, foi xestor dunha petrolífera e profesor de Literatura. Deixou Mozambique en marzo de 1976, ano en que foi para Francia ocupar o cargo de director-xeral da Compagnie Française des Pétroles. O ramo petrolífero foi a súa principal actividade profesional durante vinte anos (1958-78), xunto coa docencia universitaria de Literatura Portuguesa, nas universidades de Lourenço Marques, Pretória (1974-75) e Estocolmo (1977-78). A partir de maio de 1978 exerceu funcións diplomáticas, ocupando durante dezasete anos consecutivos (1978-95) o cargo de conselleiro cultural da Embaixada de Portugal en Londres. Máis tarde, presidiu á Comisión Nacional da UNESCO (1996-98) e foi profesor catedrático convidado da Universidade de Aveiro (1995-2000).

Crítico e ensaísta, dedicou esixente atención á obra de José Régio xaa partir do primeiro libro, José Régio. Antologia, Nota Bibliográfica e Estudo (1957). A xeneralidade dos ensaios que escribiu e publicou en Mozambique foron reunidos nos dous volumes de Crónica dos Anos da Peste (1973 e 1975; tomo único desde 1996). Fixo teatro radiofónico[2] no Radio Club de Mozambique, a partir de textos de Racine, Ibsen e Régio. Colaborou en numerosos xornais e revistas de Lourenço Marques e da Beira: A Tribuna, A Voz de Moçambique, Diário de Moçambique, Notícias (Lourenço Marques), Notícias da Beira, Objectiva, Tempo, Paralelo 20. En Portugal, tem colaboración dispersa no Jornal de Letras, LER, A Capital, Diário Popular, O Tempo e o Modo, Colóquio-Letras, Nova Renascença, Oceanos e outros. É autor de decenas de introducións, prefacios, posfacios e comentarios críticos. Dirixiu a publicación, na Prensa Nacional, das obras completas de José Régio.[1]

É o pai do crítico de música João Lisboa.

É membro da Academia das Ciencias de Lisboa, na Classe de Letras.

Debido á censura do Estado Novo, usou os pseudónimos literarios Armando Vieira de Sá, John Land e Lapiro da Fonseca.

Ensaio e crítica editar

  • José Régio. Antologia, Nota Bibliográfica e Estudo (1957).
  • Crónica dos Anos da Peste. Tomo I (1973). Imprensa Nacional Casa da Moeda.
  • Crónica dos Anos da Peste. Tomo II (1975).
  • José Régio. A Obra e o Homem (1976). En 2020 Opera Omnia.
  • José Régio. Uma Palavra Viva (1978).
  • Versos e Alguma Prosa de Jorge de Sena (1978).
  • O Segundo Modernismo em Portugal (1984).
  • Jorge de Sena. A Obra e o Homem (1984).
  • Estudos sobre Jorge de Sena (edición) (1984).
  • O Particular, o Nacional e o Universal (1985).
  • Poesia Portuguesa: do Orpheu ao Neo-realismo (1986).
  • As Vinte e Cinco Notas do Texto (1987).
  • José Régio. A Confissão Relutante (1989).
  • José Régio. Uma Literatura Viva (1992).
  • Crónica dos Anos da Peste (1996). (reedición abreviada en volume único)
  • O Objecto Celebrado (1999).
  • Portugaliae Monumenta Frivola (2000).
  • O Essencial sobre José Régio (2001).
  • No Eça nem com uma flor se toca: Eça visto por Régio (2002).
  • Indícios de Oiro. Volume I (2009). Imprensa Nacional Casa da Moeda.
  • Indícios de Oiro. Volume II (2009). Imprensa Nacional Casa da Moeda.
  • Ler Régio (2010). Imprensa Nacional Casa da Moeda.
  • Correspondência com José Régio (2016).
  • Uma Conversa Silenciosa (2019). Imprensa Nacional Casa da Moeda.

Memorias e Diario editar

  • Acta Est Fabula 1930-1947 (2012). Vol 1. Opera Omnia. [3]
  • Acta Est Fabula 1947-1955 (2012). Vol 2. Opera Omnia.
  • Acta Est Fabula 1955-1976 (2013). Vol 3. Opera Omnia.
  • Acta Est Fabula 1976-1995 (2014). Vol 4. Opera Omnia.
  • Acta Est Fabula 1995-2015 (2015). Vol 5. Opera Omnia.
  • Acta Est Fabula 2015-2017 (2017). Vol 6. Opera Omnia.
  • Acta Est Fabula Epílogo (2018). Opera Omnia.
  • Diário de Viagens Fora da Minha Terra 1996-2013 (2017). Opera Omnia.
  • Aperto Libro. Páginas de Diário I - 1977-1990 (2019). Opera Omnia.
  • Aperto Libro. Páginas de Diário II - 1991-1994 (2019). Opera Omnia.

Poesía editar

  • A Matéria Intensa (1985).
  • O Ilimitável Oceano (2001). Quasi Edições.

Organización de antoloxías no Reino Unido editar

  • The Anarchist Banker and Other Stories (1997). Vol 1: Persoa, Eça, Sena, Irene Lisboa e outros. — Ed inglesa publicada en Manchester
  • Profesor Pfiglzz and His Strange Companion (1997). Vol 2: Mário de Carvalho, Herberto Helder, Maria Judite de Carvalho, Miguel Torga e outros. — Ed inglesa publicada en Manchester
  • A Centenary Persoa (1997). Ed. inglesa publicada en Londres

Premios editar

  • 1980: Oficial da Orde do Infante D. Henrique
  • 1985: Premio Cidade de Lisboa por A Matéria Intensa
  • 1988: Doutor Honoris Causa pola Universidade de Nottingham, do Reino Unido[4]
  • 1993: Comendador da Orde do Mérito
  • 2000: Prémio Jacinto do Prado Coelho da Associação Internacional de Críticos Literários por Portugaliae Monumenta Frivola
  • 2002: Doutor Honoris Causa pola Universidade Aveiro
  • Grande Prémio de Literatura Biográfica 2012/2013, da Associação Portuguesa de Escritores (APE).[5]
  • 2018: Premio Tributo de Consagração, outorgado pola Fundación Quinta das Lágrimas, de Coímbra.
  • 2019: Comendador da Antiga, Nobilíssima e Esclarecida Orde Militar de Sant'Iago da Espada, do Mérito Científico, Literario e Artístico

Notas editar

  1. 1,0 1,1 "Eugénio Lisboa". www.cm-lourinha.pt (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 27 de xaneiro de 2020. Consultado o 2020-05-09. 
  2. "Eugénio Lisboa. Wook". www.wook.pt (en portugués). Consultado o 2020-05-09. 
  3. Açores, RTP, Rádio e Televisão de Portugal-RTP. "Eugénio Lisboa: Esprit de Géométrie / Esprit de Finesse (1/2) - Teresa Martins Marques - Comunidades - RTP Açores - RTP". www.rtp.pt (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 29 de maio de 2020. Consultado o 2020-05-09. 
  4. Aveiro, Universidade de. "honoris-causa". Universidade de Aveiro (en portugués). Consultado o 2020-05-09. 
  5. Portugal, Rádio e Televisão de. "Memórias de Eugénio Lisboa vencem Grande Prémio de Literatura Biográfica da APE". Memórias de Eugénio Lisboa vencem Grande Prémio de Literatura Biográfica da APE (en portugués). Consultado o 2020-05-09.