Estado de Guanajuato

Estado de Guanajuato
	Guanajuato (es)
Localización
	21°01′08″N 101°15′46″O / 21.0189, -101.2628Coordenadas: 21°01′08″N 101°15′46″O / 21.0189, -101.2628
Estado	México
Contén a división administrativa	Pénjamo (pt)
Poboación
Poboación	5.853.677 (2015) (191,25 hab./km²)
Lingua usada	Chichimeca Jonaz (en) ; Querétaro Otomi (en)
Xeografía
Parte de	Bajío (pt)
Superficie	30.607 km²
Altitude	2.072 m
Comparte fronteira con	Estado de San Luis Potosí ; Estado de Zacatecas ; Jalisco ; Querétaro ; Michoacán
Creación	1823
Organización política
• Governador (pt)	Miguel Márquez Márquez
Órgano lexislativo	Congress of Guanajuato (en) Circunscrición: 22, (Escano: 36)
Identificador descritivo
Código postal	36, 37, 38xxx
Fuso horario	UTC−06:00
ISO 3166-2	MX-GUA
Outro
Irmandado con	Umeå ; Santa Fe ; Prefectura de Hiroshima (2014–)
Sitio web	guanajuato.gob.mx

O Estado de Guanajuato, é un dos 31 estados do México, localizado no centro do país, e facendo fronteira cos estados mexicanos de Xalisco, San Luis Potosí, Zacatecas Durango, Querétaro e Michoacán. A súa área é de 30.589 km² e a súa poboación é de 4 656 760 habitantes. A capital do Estado é a cidade de Guanajuato. A súa principal fonte de renda é a minaría de prata (o Estado posúe unha das maiores reservas mundiais deste mineral), entre outros como estaño, ouro, cobre, chumbo e mercurio.

Ten unha extensión territorial de 30.491 km². Por esta extensión ocupa o vixésimo segundo lugar entre as entidades de México. É maior que Nayarit, Estado de México, Tabasco, Querétaro, Aguascalientes, Colima, Hidalgo, Morelos, Tlaxcala e o Distrito Federal. Se se compara a súa extensión coa doutras entidades, Guanajuato cabe oito veces en Chihuahua e é sete veces máis grande que Tlaxcala.

O estado de Guanajuato conta con 46 municipios e cada un deles ten unha localidade na que se acha a denominada cabecera municipal, onde se asenta o goberno do municipio.

Etimoloxía editar

A verba Guanajuato remóntase ao século XIII ou XIV, cando os purépechas ou tarascos chegaron e ocuparon o que actualmente é o Estado de Michoacán e a parte sur do Estado de Guanajuato. O pobo purépecha acostumaba bautizar os lugares coas súas características físicas, coa abundancia dalgunha planta ou material en específico.

A palabra Guanajuato provén dos vocábulos Kuanasï e Uato da lingua purépecha. O nome significa "Lugar montuoso de ras" ou "cerro de ras". Puxéronlle este nome debido a que os cerros que se encontran arredor da cidade de Guanajuato, aos antigos purépechas pareceulles que tiñan forma de ras.

Historia editar

Zona arqueolóxica de Plazuelas, Pénjamo, lugar onde se desenvolveu a cultura chupitaro.

Os habitantes máis antigos do estado, segundo estudos recentes, puideron ser os chupícuaros; á chegada dos españois, os otomíes e os chichimecas eran os grupos que habitaban a rexión.

O feito máis destacable da historia estatal (e tamén feito nacional importante) foi o acontecido na madrugada do 16 de setembro de 1810, nunha pequena localidade de Los Altos, chamada Dolores (actualmente Dolores Hidalgo). O cura Miguel Hidalgo, guanajuatense nado en Pénjamo, e os seus compañeiros independentistas levantáronse en armas contra o réxime virreinal, lanzando o famoso Grito de Dolores.

Xa consumada a independencia iniciada por Miguel Hidalgo, o territorio converteuse nun estado libre e soberano por decreto do 3 de febreiro de 1824.

Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.