Estación de Miranda de Ebro

A estación de Miranda de Ebro é unha estación de ferrocarril de Adif situada na cidade de Miranda de Ebro, na provincia de Burgos. É un importante nó ferroviario onde conflúen as liñas Madrid-Irún e Castejón-Bilbao. Ten servizos de longa e media distancia operados por Renfe. As súas instalacións complétanse cunha estación de clasificación chamada Miranda de Ebro-Mercadorías.

Miranda de Ebro
Tipo	estación de ferrocarril
Parte de	Media Distancia Renfe
Uso(s)	en funcionamento
Instalacións
Localización
42°41′N 2°56′O
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela e León
Provincia	provincia de Burgos
Concello	Miranda de Ebro
Datas
Inauguración	13 de abril de 1862
Transporte
Código de estación ferroviaria	11200
Liña de tren	Madrid–Hendaya railway line (en) e Casetas-Bilbao railway line (en)
Servizo de conexión	Alvia, Trenhotel, Arco, Renfe e Intercity
Longa distancia	Alvia, Intercity, Estrella, Trenhotel
Media distancia	MD Intercity Rexional Exprés
Outros transportes	Taxis
Persoas e organizacións
Propietario	Adif
Operador	Renfe Operadora
[ Wikidata ]

Situación ferroviaria

A estación atópase a 462,73 metros de altitude no cruzamento ferroviario que forman as seguintes liñas de ancho ibérico:

• Liña férrea Madrid-Hendaia, punto quilométrico 458,913.
• Liña férrea Castejón-Bilbao vía Logroño, punto quilométrico 145,200.

Historia

Cartel de entrada aos talleres de Renfe Integria en Miranda de Ebro.

En 1855 o goberno central propúxose sacar a poxa algúns tramos do ferrocarril de Madrid a Irún. En 1856, a Sociedade de Crédito Mobiliario Español (que máis tarde foi a Compañía dos Camiños de Ferro do Norte) sacou adiante o tramo entre Burgos e a fronteira con Francia que discorrería por Miranda de Ebro, Vitoria, Altsasu e Donostia. A liña comezou a construírse en marzo de 1857 en Valladolid, e a sección correspondente a Miranda quedou en mans do enxeñeiro francés Letourneur. A pesar das dificultades que se atoparon en Pancorbo ou no Porto da Brújula, onde se seguiu traballando ata 1862, a liña estivo construída ao seu paso por Miranda en 1859.

O 13 de abril de 1862 inaugurouse o tramo entre Miranda de Ebro e Olazti, e o 26 de xullo dese mesmo ano abriuse o tramo Quintanapalla-Miranda de Ebro. A liña completa entre Madrid e Irún foi inaugurada o 15 de agosto de 1864.

Paralelamente a Compañía do Ferrocarril de Tudela a Bilbao comezou a construción da súa liña, promovida, entre outras cousas, porque a vila de Bilbao quedou moi desprazada da liña Madrid-Irún. En decembro de 1857 iniciáronse as obras a cargo do enxeñeiro inglés Charles Vignoles, ata 1863, cando acabararon as obras. Esta compañía só durou ata 1878, cando a Compañía dos Camiños de Ferro do Norte absorbeuna.

Ambas as liñas tiveron como punto de ligazón a cidade de Miranda de Ebro, polo que desde o principio pensouse en construír unha estación singular e diferente do resto. Un primeiro proxecto, realizado por Manuel Estibaus en 1861, propuxo a construción de dous edificios comunicados entre si por un paso elevado para dar servizo por separado a cada compañía. Pero esta idea non levou a cabo porque ambas as compañías decidiron levantar unha estación compartida. O proxecto definitivo foi redactado o 23 de abril de 1862 por Charles Vignoles, xusto seis días antes de que Letourneur presentase o proxecto da estación de Vitoria.

Xerencia operativa de Adif en Miranda de Ebro

A estación de Miranda de Ebro foi unha das pioneiras en España, e a súa parte máis destacable, o edificio de viaxeiros de primeira clase, é un dos poucos exemplos de estilo vitoriano do país. Trátase dun edificio de planta rectangular e dividido lonxitudinalmente en dúas partes iguais e simétricas. A excepción do vestíbulo común, cada compañía tivo as súas propias instalacións e as vías de cada lado do edificio correspondía a unha ou outra compañía.

As marquesiñas son sen dúbida a parte singular da estación. Trátase de dúas cubertas duns noventa metros de lonxitude realizadas cun armazón de ferro, todo iso fundido nos talleres londinienses Frederick Braby. O eixe longitudital do edificio só se altera por un transversal que nos indica o lugar do vestíbulo. Alí é onde se concentra o maior número de filigranas caladas no ferro, ménsulas, arcos etc.

As instalacións ferroviarias deron traballo a máis de tres centenares de persoas a finais do século XIX, xusto a mesma poboación coa que contaba a entón vila de Miranda 150 anos antes. O trazado ferroviario marcou a estrutura urbanística que Federico Keller impuxo corenta anos máis tarde no seu Plan de Ordenación da Vila de Miranda de Ebro de 1903. O complexo ferroviario de Miranda era un dos máis sofisticados e completo do país naquela época.

Na segunda metade do século XX o edificio principal recreceuse nunha planta e reformouse o seu interior. O 31 de xaneiro de 1987 inaugurouse o by-pass que transcorre baixo o cerro de La Picota, feito que supuxo a eliminación do trazado ferroviario polo centro da cidade. En 2007 inaugurouse o posto de mando do Adif, cuxa función é controlar o tráfico ferroviario do norte do país. Ademais do transporte de viaxeiros, a estación de Miranda posúe unha importante praia de vías para o tráfico de mercadorías, así como diversos talleres pertencentes a Renfe Integria e Adif. O futuro ferroviario local está á espera da chegada da alta velocidade, xa que en Miranda confluirán as liñas de alta velocidade procedentes de Valladolid e Logroño co Y vasco. Mentres, desde decembro de 2007 a cidade está conectada coas principais capitais de provincia mediante o servizo de alta velocidade Alvia.

Tamén o futuro enclavamiento loxístico no Polígono Industrial de Ircio, actualmente en construción, terá un novo peirao de vías para facilitar o transporte entre ferrocarril e estrada que potenciará a creación de postos de traballo. Con todo, algúns sindicatos ferroviarios móstranse preocupados pola perda de servizos de mercadorías e peso específico da estación de Miranda.

En 2009 confirmouse o novo "nó ferroviario" de alta velocidade de Miranda de Ebro que enlazará o corredor Cantábrico-Mediterráneo coa liña entre Madrid e Francia. Será, por tanto, un punto prioritario e imprescindible nas comunicacións por tren do norte do país.

Servizos ferroviarios

Longa distancia

Actualizado a 24 de xuño de 2016.

Media distancia

Actualizados a 24 de xuño de 2016.

Liña	Trens	Orixe/Destino	<>	Destino/Orixe
	Intercity	Bilbao-Abando		Miranda de Ebro
	Intercity	Irún		Madrid-Chamartín
	MD RE	Vitoria		Madrid-Chamartín
	RE	Burgos-Rosa de Lima		Zaragoza-Miraflores
22	MD	Valladolid-Campo Grande		Zaragoza-Delicias
25	MD	Irún		Miranda de Ebro

Galería fotográfica

Galería de fotografías de locomotoras de vapor, diésel e eléctricas en Miranda de Ebro.

• 
  Unidade 030-219 nunha praza de Miranda de Ebro (vapor)
• 
  Unidade 269-230 (eléctrica)
• 
  Unidade 311-151 (diésel)
• 
  Unidade 319-220 (diésel)
• 
  Unidade 321-015 (diésel)
• 
  Unidade 321-044 (dieéel)
• 
  Unidade 321-054 (diésel)
• 
  Unidade 333-309 (diésel)
• 
  Unidade 333-325 (diésel)
• 
  Unidade 10349 (diésel)
• 
  Locomotoras
• 
  Locomotoras e vías

Ligazóns externas

• Información na web de Adif Arquivado 06 de agosto de 2016 en Wayback Machine.