Wikipedia

Voos da morte

método de execución

Os "voos da morte" foron un selo atroz da Guerra sucia na Arxentina, durante o chamado Proceso de Reorganización Nacional (1976-1983). Mediante os "voos da morte" miles de detidos-desaparecidos foron tirados ao mar vivos e drogados, desde avións militares.

Fokker F 28 da mariña de guerra arxentina no aeroporto militar do Aeroparque
Shorts SC.7 Skyvan da Prefectura, usado para os voos da morte
O aeroporto militar que se atopa no extremo sur (esq) do Aeroparque era utilizado para os voos da morte

As constancias editar

As evidencias sobre o asasinato de opositores arroxándoos desde avións son incuestionábeis e non hai controversia sobre iso. Xa en 1977, durante o réxime militar apareceron varios corpos nas costas dos balnearios atlánticos de Santa Teresita e Mar do Tuyú, uns 200 km ao sur da Cidade de Bos Aires. Os cadáveres foron enterrados axiña como NN no cemiterio de Xeneral Lavalle, pero previamente os médicos policiais que interviñeron informaron que a causa de morte debeuse ao “choque contra obxectos duros desde grande altura”.[1]

En 1995, o ex represor da ESMA Adolfo Scilingo, contou cumpridamente, ao xornalista Horacio Verbitsky, a metodoloxía de exterminio ao que os propios verdugos referíanse como voos. O testemuño foi logo publicado como libro, co título de “O voo”. Scilingo, nos seus testemuños, detalla o procedemento, a autorización da Igrexa católica, a utilización de inxeccións anestésicas, o tipo de avións (Electra [2], Skyvan [3]; páx 30), a ampla participación dos oficiais, a utilización do aeroporto militar que se atopa en Aeroparque (cidade de Bos Aires)...

Cal foi o seu primeiro coñecemento sobre os voos da morte da Esma?.
Os voos foron comunicados oficialmente por Mendía (vicealmirante da Armada) poucos días despois do golpe militar de marzo de 1976. Informouse que o procedemento para o manexo dos subversivos na Armada sería sen uniforme e usando zapatillas, jeans e remeiras. Explicou que na Armada non se fusilarían subversivos xa que non se quería ter os problemas sufridos por Franco en España e Pinochet en Chile. Tampouco se podía ir contra o Papa" pero se consultou á xerarquía eclesiástica e adoptouse un método que a Igrexa consideraba cristián, ou sexa xente que engala nun voo e non chega a destino. Ante as dúbidas dalgúns mariños, aclarouse que se tiraría aos subversivos en pleno voo". Logo dos voos, os capeláns tratábannos de consolar recordando un precepto bíblico que fala de "separar a herba mala do trigal".
Entrevista realizada por Martín Castelán a Adolfo Scilingo o 4 de outubro de 1997 [1]

Sen ben existen poucos datos, a desaparición dos cadáveres dos detidos-desaparecidos arroxándoos ao mar desde avións parece ser un método xeneralizado, ademais das tumbas clandestinas. Ademais da ESMA, hai referencias aos mesmos en O Olimpo [4], en La Perla , en O Campito (Campo de Maio). Neste último, o Centro clandestino de detención (CCD) instalouse próximo ao aeródromo precisamente para facilitar o traslado dos detidos aos avións. A Forza Aérea uruguaia recoñeceu en 2005 que se realizaban voos da morte en combinación coas Forzas Armadas arxentinas (Operación Cóndor) [5]. Scilingo declarou tamén ante o xuíz español Baltasar Garzón que se recolleron prisioneiros na base que a mariña de guerra posúe en Punta Indio (Provincia de Bos Aires).[6].

O CCD coñecido como "Quinta de Funes" en Rosario atopábase situado a 400 metros do aeroporto e hai constancias de que detidos alí foron guindados ao mar, na zona da Baía de Samborombón (provincia de Bos Aires). [7][8]

En novembro de 2004 o Equipo Arxentino de Antropoloxía Forense (EAAF) descubriu que os restos dunha persoa enterrada como NN no cemiterio de Xeneral Lavalle (Provincia de Bos Aires) correspondía a un desaparecido. Procederon entón a revisar os libros do cemiterio e descubriron que esa persoa e outras cinco foran atopadas nas praias entre os días 20 e 29 de decembro de 1977, sospeitando entón que poderían ser todas vítimas dun mesmo voo da morte. Poucos días despois os corpos foron exhumados. No lapso duns meses foise establecendo que se trataban dos restos das nais de Praza de Maio, Esther Ballestrino, María Eugenia Ponce, Azucena Villaflor [9], a militante Angela Auad [10], e a monxa francesas Léonie Duquet [11]. En abril de 2006 esperábase atopar tamén a Alice Domon, a outra monxa francesa secuestrada e torturada co grupo.

"É a primeira vez que se recuperan corpos do mar, se lles identifica e vincula claramente á detención, posterior desaparición e reclusión nun centro clandestino de detención, neste caso a Escola de Mecánica da Armada (Esma)", precisou Ana María Careaga, filla dunha das vítimas [9].
Vídeo

Un trailer do filme "Garage Olimpo", relacionado cos voos da morte, pode ser visto neste sitio.

O Equipo Arxentino de Antropoloxía Forense determinou tamén que os corpos presentaban "fracturas múltiples a nivel de membros superiores e inferiores no cranio, compatibles coa caída desde altura contra unha superficie dura que podería ser o mar" [12].

Todas elas actuaban na Igrexa da Santa Cruz, no barrio de San Cristóbal, foron secuestradas entre o 8 e o 10 de decembro de 1977, levadas á ESMA, torturadas durante uns 10 días, trasladadas en avión e guindadas vivas ao océano, á altura do balneario turístico de Santa Teresita ao redor do 20 de decembro de 1977. Os seus corpos foron arrastrados polas correntes ata a praia e enterrados rapidamente pola policía local como NN, non sen antes deixar constancia de que a se morte produciu por unha caída desde grande altura. O descubrimento pecha un capítulo importante da reconstrución da memoria histórica durante a Guerra Sucia na Arxentina.

Notas editar

  1. ↑ 1,0 1,1 "Scilingo: "los vuelos de la muerte eran aprobados por la jerarquía de la Iglesia"". Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2007. Consultado o 28 de setembro de 2007. 
  2. ↑ Lockheed L-188 Electra[Ligazón morta]
  3. ↑ Shorts SC.7 Skyvan 3M-400[Ligazón morta]
  4. ↑ El Olimpo del horror
  5. ↑ "Uruguay: la Fuerza Aérea admite que hubo vuelos de la muerte". Arquivado dende o orixinal o 06 de setembro de 2008. Consultado o 21 de outubro de 2007. 
  6. ↑ "Catálogo del horror de la lista de genocidas argentinos". Arquivado dende o orixinal o 12 de marzo de 2007. Consultado o 21 de outubro de 2007. 
  7. ↑ "El informe de los antropólogos es la clave". Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2006. Consultado o 24 de setembro de 2006. 
  8. ↑ "TD Informes Especiales reconstruyó las historias de vida de los más de treinta muertos y desaparecidos" (en castelán). Consultado o 2023-02-05. 
  9. ↑ 9,0 9,1 "Por primera vez hallan cuerpos de 'vuelos de la muerte'". Arquivado dende o orixinal o 13 de decembro de 2007. Consultado o 21 de outubro de 2007. 
  10. ↑ Identifican a otro NN
  11. ↑ "Identificaron el cuerpo de una de las monjas francesas". Arquivado dende o orixinal o 01 de outubro de 2018. Consultado o 21 de outubro de 2007. 
  12. ↑ "Identifican los restos de una de las dos monjas francesas". Arquivado dende o orixinal o 06 de xuño de 2008. Consultado o 21 de outubro de 2007. 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Verbitsky, Horacio (1995). El Vuelo. Planeta - Espello da Arxentina (Bos Aires). ISBN 950-742-608-6. Arquivado dende o orixinal o 15 de outubro de 2008. Consultado o 21 de outubro de 2007. 

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Voos_da_morte&oldid=6498054»