Wikipedia

Uombat

O uombat (Vombatus ursinus),[2] é unha especie de mamífero marsupial da orde dos diprotodontes e familia dos vombátidos.[3]

Uombat
Vombatus ursinus
Rango fósil: mioceno tardío - presente

Vombatus ursinus tasmaniensis,
en Maria Island, Tasmania
Estado de conservación
Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante[1]
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Clase: Mammalia
Infraclase: Marsupialia
Superorde: Australidelphia
Orde: Diprotodontia
Suborde: Vombatiformes
Familia: Vombatidae
Xénero: Vombatus
E. Saint-Hilaire, 1803
Especie: V. ursinus
Nome binomial
Vombatus ursinus
(Shaw, 1800)
Área de dispersión do uombat
Área de dispersión do uombat

É o único representante vivo do xénero Vombatus,[4] endémico do sueste de Australia, onde ten unha área de dispersión descontinua e fragmentada do sueste de Queensland ao sueste de Australia do Sur no continente, e nas illas de Flinders e Tasmania.[5] Encóntrase desde o nivel do mar até altitudes dos 1 800 m.[1]

Características editar

O uombat ten a aparencia dun pequeno oso (de aí o seu nome específico), moi musculado e coas patas moi curtas.

A coloración da súa pel pode ser beigue, parda, negra ou gris. Mide até 1,20 m de longo e 70 cm de alto, e pesa entre os 20 e os 35 kg.

Como todos os marsupiais, ten unha bolsa ventral ou marsupio, que contén un só par de mamas. Este marsupio ten a vantaxe, para un escavador de tobos, que se pode pechar para que a terra non entre nel. Ademais ten un escudo, unha placa ósea nas nádegas, debaixo da pel; cando un depredador o persegue, pecha a entrada do seu tobo con este escudo.

A súa fórmula dentaria é 1.0.1.4 / 1.0.1.4.

Bioloxía editar

Nutrición editar

 
Dentición, ilustración en Sketches in Natural History, de Knight.
 
Bosta de Vombatus ursinus.

O uombat é fitófago, alimentándose de herbas, raíces, fungos e cascas de árbore e arbustos. Os seus dentes incisivos (similares aos dos roedores), son de crecemento continuo, característica que só se dá entre os vomátidos, a diferenza do que ocorre nos outros marsupiais.

Ten un metabolismo extraordinariamente lento: tarda ao redor de dúas semanas en facer a dixestión, o que o axuda a vivir nos seus ambientes áridos.[6]

Ademais, non adoita moverse con rapidez; porén, é un animal áxil e veloz que, en caso necesario, pode facilmente superar a un home en carreira (pode alcanzar até os 40 km/h e manter esa velocidade durante 90 segundos).[7] Aínda que son animais principalmente crepusculares e nocturnos, aventúranse tamén a buscar alimento durante o día, cando vai frío ou o día e moi nubrado.

Reprodución editar

O período de xestación adoita durar uns 20 ou 21 días. Despois do parto, as crías viven no ben desenvolvido marsupio seis ou sete meses; aos 15 meses de idade son destetados. Alcanzan a idade reprodutiva aos 18 meses.[8]

Costumes editar

Os uombats escavan extensos tobos cos seus dentes incisivos e as súas poderosas garras. Ocupan territorios ao redor dos seus tobos, que defenden contra os intrusos. Este territorio pode cubrir até 23 hectáreas.[6]

A súa principal defensa contra un depredador baixo terra é esmagalo contra o teito do túnel até que o invasor deixa de respirar.

Non se deixan ver tan facilmente como outros animais, pero si adoitan deixaren pegadas visíbeis do seu paso, como as súas típicas bostas cúbicas.

Taxonomía editar

 
Esqueleto do uombat.
 
Vombatus ursinus na neve.
 
Femia de Vombatus ursinus coa súa cría na bolsa marsupial abríndose cara a atrás.
 
Boca dun tobo de uombat, e bosta, no Parque Nacional de Narawntapu, Tasmania.
 
Lámina de 1807 do uombat da illa King, hoxe extinto.

Descrición editar

Xénero

O xénero Vombatus foi descrito por primeira vez en 1803 polo naturalista francés Étienne Geoffroy Saint-Hilaire, nun traballo publicado no Bull. Sci. Soc. Philom. Paris, 72: 185.[4]

Especie

En canto á súa única especie, Vombatus ursinus, descrbíraa en 1800 o botánico e zoólogo británico George Kearsley Shaw, en Gen. Zool. Syst. Nat. Hist., 01 (2, Mammalia): 504, co nome Didelphis ursina.[3]

Posteriormente reclasificouse dentro do xénero Vombatus.

Etimoloxía editar

Xénero

O nome científico do xénero, Vomabatus é a adptación ao latín científico do termo inglés wombat, que provén da lingua eora falada pola comunidade aborixe que vivía na rexión de Sydney.[9]

Especie

O epíteto específico, ursinus, deriva do latín ursus -i, 'oso'.

Sinónimos editar

Xénero

Ademais de polo nome actualmente válido, o xénero tamén se coñece polos sinónimos seguintes:[4]

  • Amblotis Illiger, 1811
  • Opossum Perry, 1810
  • Phascolomis É. Saint-Hilaire, 1803
  • Phascolomus Rafinesque, 1815
  • Phascolomys Duméril, 1806
  • Wombatus Desmarest, 1804
Especie

Ademais de polo nome actualmente válido, a especie coñeceuse ao longo da historia polos sinónimos:[3]

  • Vombatus angasii (Gray, 1863)
  • Vombatus assimilis (Krefft, 1872)
  • Vombatus bassii (Lesson, 1827)
  • Vombatus fossor (Desmarest, 1804)
  • Vombatus fuscus (Tiedemann, 1808)
  • Vombatus hirsutum (Perry, 1810)
  • Vombatus mitchelli (Owen, 1838)
  • Vombatus niger (Gould, 1863)
  • Vombatus platyrhinus (Owen, 1853)
  • Vombatus setosus (Gray, 1863)
  • Vombatus tasmaniensis (Spencer & Kershaw, 1910)
  • Vombatus vombatus (Leach, 1815)
  • Vombatus wombat (Voigt, 1802)

Subespecies editar

Na especie Vombatus ursinus distínguense tres subespecies, aínda que a súa distinción é algo incerta:

  • V. u. hirsutus, que se encontra no Contienete australiano.[10]
  • V. u. tasmaniensis, que habita en Tasmania.[10] Es máis prequena que V. ursinus hirsutus.[11]
  • V. u. ursinus, a suebespecie nominal, que antigamente se encontraba en todas as illas do estreito de Bass, pero actualmente está confinada na illa de Flinders, ao norte de Tasmania.[10] A súa poboación estimábase en 4 000 individuos en 1996, e por iso figura como vulnerábel na lista da Environment Protection and Biodiversity Conservation Act 1999, e na Lista vermella da UICN.[12][13]

Notas editar

  1. ↑ 1,0 1,1 Taggart, D.; Martin, R. & Menkhorst, P. (2008): Vombatus ursinus na Lista vermella de especies ameazadas da UICN Versión 2015-4. Consultada o 30-04-2016.
  2. ↑ uombat no Gran dicionario Século 21 galego/castelán castelán/galego. Vigo, Editorial Galaxia, 2006. ISBN 84-8288-906-0 / Edicións do Cumio, 2006. ISBN 84-8289-354-8.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Vombatus ursinus no MSW.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Vombatus no MSW,
  5. ↑ McIlroy, J. C. (2008): "Common Wombat, Vombatus ursinus". En: S. Van Dyck & R. Strahan, eds., The mammals of Australia. Third Edition, pp. 206-208. Sydney, Australia: Reed New Holland.
  6. ↑ 6,0 6,1 David W. MacDonald, ed. (1984): The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. ISBN 978-0-8719-6871-5, pp. 876–877.
  7. ↑ Humble, Gary (1 June 2006). "The Uncommon Wombat". Scribbly Gum. Australian Broadcasting Corporation. Consultado o 30 de abril de 2016. 
  8. ↑ Watson, A. "Vombatus ursinus". Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. Consultado o 30 de abril de 2016. 
  9. ↑ Butler, Susan (2009). The Dinkum Dictionary: The Origins of Australian Words. Text Publishing. p. 266. ISBN 1-921799-10-2. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 "Common Wombat". Department of Primary Industries, Parks, Water and Environment. Arquivado dende o orixinal o 09-11-2010. Consultado o 30-04-2016. 
  11. ↑ "Common Wombat". Wombania's Wombat Information Center. Consultado o 30-04-2016. 
  12. ↑ Vombatus ursinus ursinus — Common Wombat (Bass Strait)
  13. ↑ Australasian Marsupial & Monotreme Specialist Group (1996). "Vombatus ursinus ssp. ursinus". Lista Vermella da IUCN de Especies en Perigo (en inglés). IUCN 2008. Consultado o 30-06-2016. 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Grzimek, B., Schlager, N. & Olendorf, D (2003): Grzimek's Animal Life Encyclopedia. Detroit: Thomson Gale.
  • McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K., eds. (1997). Classification of mammals – above the species level. Nova York: Columbia University Press. ISBN 978-0-2311-1012-9.
  • Rowland, P. & Strahan, R., eds. (1995): The Mammals of Australia. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press.
  • Vaughan, T. A. (1986): Mammalogy. Third Edition. Fort Worth, Texas: Saunders College Publishing.
  • Vaughan, T. A.; J. M. Ryan & N. J. Czaplewski (2000): Mammalogy. Fourth Edition. Philadelphia, Pennsylvania: Saunders College Publishing.
  • Wilson, D. E. & Reeder D. M. (editores) (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference, 2 vol. 3ª ed. Baltimore, Maryland, EE. UU.: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-4.

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar

Para o xénero editar

Para a especie editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uombat&oldid=6636806»