Tea (planeta)
Tea ou Theia,[1] é o nome que se lle deu a un suposto protoplaneta do sistema solar teorizado para dar explicación á existencia da Lúa nunha teoría chamada hipótese do grande impacto. Crese que foi un planeta do tamaño de Marte que chocou contra a Terra, e ese protoplaneta sería Tea.[1][2]
O xeólogo Edward Young da Universidade de California, Os Ánxeles, baseándose nunha análise das rochas recollidas nas misións dos Apollo XII, XV e XVII, propuxo que Tea colisionaría de fronte contra a Terra,[3] en contraste coa teoría anterior que suxería un grande impacto.
Etimoloxía editar
O nome de Tea provén da mitoloxía grega, na que se refire a unha titánide que deu a luz a Selene, deusa da Lúa e irmán de Helios (o Sol) e de Eos (a Aurora).[4][5]
Formación e destrución de Tea editar
Unha das hipóteses é que Tea se formou nun punto de Lagrange respecto da Terra, é dicir, aproximadamente na mesma órbita pero 60º por diante (L4) ou por detrás (L5).[6] Conforme ao suxerido en 1772 polo matemático Joseph-Louis de Lagrange, existen cinco puntos na órbita terrestre onde os efectos da gravidade do planeta se anulan en relación cos do Sol. Dous dos puntos de Lagrange (L4 e L5), situados a 150 millóns de quilómetros da Terra, son considerados estables e por tanto son zonas con potencial para permitir a acreción planetaria en competición coa Terra. Foi no punto L4 onde se pensa que Tea comezou a formarse no Eón Hadeico.
Cando o protoplaneta Tea creceu ata un tamaño comparable ao de Marte, uns 20 ou 30 millóns de anos despois da súa formación, volveuse demasiado masivo para permanecer de forma estable nunha órbita troiana. A forza gravitacional impulsaba a Tea fóra do punto de Lagrange que ocupaba, ao mesmo tempo que a forza de Coriolis empuxaba ao planeta de volta ao mesmo. Como consecuencia diso, a súa distancia angular á Terra comezou a flutuar, ata que Tea tivo masa suficiente para escapar de L4.
Colisión editar
Probas da colisión editar
Existen probas indirectas deste escenario de impacto nas rocas recollidas durante as misións Apolo, que mostran que a abundancia dos isótopos de osíxeno (16Ou, 17Ou e 18Ou) é practicamente igual á que existe na Terra. A composición da cortiza lunar rica en anortosita así como a existencia de mostras ricas en KREEP, que apoian a idea de que nun pasado unha gran parte da Lúa estivo fundida. Diversas probas mostran que se a Lúa ten un núcleo rico en ferro, este ha de ser pequeno, menor dun 25% do radio lunar, a diferenza da maior parte dos corpos terrestres onde o núcleo supón en torno ao 50% do radio total. As condicións dun impacto dan lugar a unha Lúa formada maioritariamente polos mantos da Terra e do corpo impactante -xa que o núcleo deste último se agregaría á Terra- e satisfán as restricións do momento angular do sistema Terra-Lúa.[7]
Dificultades da hipótese editar
A pesar de ser a teoría dominante para explicar a orixe da Lúa, existen varios interrogantes que non foron resoltos. Entre estes inclúense:
- As relacións entre os elementos volátiles na lúa non son consistentes coa hipótese do grande impacto. En concreto cabería esperar que a relación entre os elementos rubidio/cesio fose maior na lúa que na Terra, xa que o cesio é máis volátil que o rubidio, pero o resultado é xustamente o contrario.[8]
- Non existe evidencia de que na Terra existise un océano de magma global (unha consecuencia derivada da hipótese do grande impacto), e atopáronse materiais no manto terrestre que parece que non estiveron nunca nun océano de magma.[8]
- O contido do 13% de óxido de ferro (FEO) na lúa -superior ao 8% que ten o manto terrestre- descarta que o material protolunar poida provir, excepto nunha parte pequena, do manto da Terra.[9]
- Se a maior parte do material protolunar provén do corpo impactante, a Lúa debería estar enriquecida en elementos siderófilos, cando en realidade é deficiente neles.[10]
- Certas simulacións da formación da Lúa requiren que a cantidade de momento angular do sistema Terra-Lúa sexa aproximadamente o dobre que na actualidade. Con todo, estas simulacións non teñen en conta a rotación da Terra antes do impacto, polo que algúns investigadores consideran que isto non é evidencia suficiente para descartar a hipótese do grande impacto.[11][12]
Notas editar
- ↑ 1,0 1,1 "El choque que formó la Luna trajo toda el agua a la Tierra". abc.es (en castelán). 23 de maio de 2019. Consultado o 1-12-2019.
- ↑ Arrimada, Javier (2008). "La teoría del gran golpe". xtec.cat (en castelán). Consultado o 1-12-2019.
- ↑ Nace, Trevor (30 de xaneiro de 2016). "New Evidence For 4.5 Billion Year Old Impact That Formed Our Moon". forbes.com (en inglés). Consultado o 1-12-2019.
- ↑ "Theia". THEOI GREEK MYTHOLOGY (en inglés). Consultado o 1-12-2019.
- ↑ "Hesiod, Theogony". perseus.tufts.edu (en inglés). (371 e ss.). Consultado o 1-12-2019.
- ↑ Belbruno, Edward; Gott III, J.Richard (5 de xaneiro de 2005). "Where Did The Moon Come From?". The Astronomical Journal (en inglés) 129 (3): 1724–1745. ISSN 0004-6256. OCLC 194559707. doi:10.1086/427539.
- ↑ Canup, Robin M.; Asphaug, Erik (16 de agosto de 2001). "Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation". Nature (en inglés) (412): 708–712.
- ↑ 8,0 8,1 Jones, J.H. (1998). Tests of the Giant Impact Hypothesis (en inglés). Origin of the Earth and Moon Conference. Lunar and Planetary Institute.
- ↑ Taylor, Stuart R. (1997). The Bulk Composition of the Moon (en inglés). Lunar and Planetary Science XXVIII
- ↑ Galimov, E. M.; Krivtsov, A. M. (Decembro de 2005). "Origin of the Earth–Moon system". Journal of Earth System Science (en inglés) (Indian Academy of Sciences) 144 (6): 593–600. ISSN 0973-774X.
- ↑ Canup, Robin (1999). "Big Bang, New Moon". vanderbilt.edu (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 24-01-2019. Consultado o 1-12-2019.
- ↑ Taylor, G. Jeffrey. "Origin of the Earth and Moon". psrd.hawaii.edu (en inglés). Consultado o 1-12-2019.