San Ildefonso, Segovia

San Ildefonso, tamén coñecido como La Granja ou Real Sitio de La Granja de San Ildefonso, é unha localidade situada na provincia de Segovia, en Castela e León.

San Ildefonso, Segovia

Localización
40°54′03″N 4°00′19″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela e León
Provincia	provincia de Segovia
Capital	La Granja de San Ildefonso
Contén a división administrativa	La Granja de San Ildefonso La Pradera de Navalhorno Riofrío Valsaín
Poboación
Poboación	5.183 (2023) (35,74 hab./km²)
Xeografía
Superficie	145 km²
Altitude	1.193 m
Punto máis alto	Peñalara (2.427,824 m)
Comparte fronteira con	El Espinar Rascafría Manzanares el Real (pt) Navacerrada La Losa Segovia Palazuelos de Eresma (pt) Navas de Riofrío (pt) Cercedilla
Organización política
• Alcalde	José Luis Vázquez Fernández (en)
Identificador descritivo
Código postal	40100
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	40181
Ben de interese cultural
Identificador	RI-53-0000278
Páxina web	lagranja-valsain.com

Localización

Comprende as poboacións de La Granja, Valsaín e La Pradera de Navalhorno. A súa poboación é de 5.637 habitantes (INE 2008). Atópase situada a 11 km de Segovia capital, ao pé das montañas do Sistema Central, que separa a provincia de Segovia da de Madrid (cidade da que dista 76 km polo porto de Navacerrada e 80 polo túnel de Guadarrama).

Lugares e monumentos

Destacan entre os seus monumentos o Palacio Real e os seus xardíns coas súas fontes, así como a Real Fábrica de Cristais (fábrica de vidro de grande importancia histórico-monumental) que na actualidade alberga a Fundación Centro Nacional de Vidro (Museo do Vidro e Escola-Taller de Vidro) e ademais o instituto da localidade, I.E.S. Peñalara.

Ademais destacan as numerosas rutas de sendeirismo pola serra de Guadarrama que se poden realizar partindo desde La Granja ou desde Valsaín, así como as fermosas paraxes que se poden gozar percorréndoos.

Foi residencia de verán dos Reis de España. Alí asináronse os Tratados de San Ildefonso.

Historia

A historia desta poboación está intimamente vinculada á da súa Palacio Real. Xa existía antes da construción de devandito palacio outro na próxima poboación de Valsaín. Polo tanto, este municipio contou cun palacio desde a dinastía Trastámara, xa que Henrique IV de Castela foi quen fundou o palacio de Valsaín, en principio, concibido como refuxio de caza. Este palacio formou parte das residencias palacianas de Filipe II, onde se celebraron os festexos nupciais, tras casar este rei por cuarta vez no Alcázar de Segovia. Este palacio, agora en ruínas, tivo o privilexio de ser o primeiro palacio de todos os Reais Sitios. Tamén foi en Valsaín onde Filipe II pensou construír un mosteiro, que finalmente se construíu na por entón de San Lorenzo de El Escorial.

Este palacio tivo varios incendios e reconstrucións que modificaron a súa estrutura. Pero tras o incendio de 1697 que o destruíu significativamente, reinando Carlos II de España, finalmente abandonouse para construír outro novo nas inmediacións da poboación de Valsaín, pero ao gusto da nova dinastía, Borbón, que acababa de chegar ao trono de España co rei Filipe V de España. O lugar que se elixiu foi preto dun coto de caza real, que gran parte do mesmo quedou dentro do recinto palaciano. Preto deste coto existía un pequeno mosteiro dedicado a San Ildefonso, cuxos monxes levaban unha hospedería, unha granxa e varias hortas con árbores froiteiras para o seu propio sustento.

A orixe deste mosteiro foi a cesión duns terreos en 1477 por parte dos Reis Católicos aos monxes xerónimos do mosteiro do Parral en Segovia. A ermida deste mosteiro consérvase actualmente dentro das murallas do Palacio. Estas obras comezaron en 1721 e continuamente, ata practicamente a actualidade fóronse engadindo distintos elementos ou se modificaron as infraestruturas.

Así polo tanto, Valsaín ao non ter xa o palacio foi perdendo importancia respecto da nova poboación que estaba xurdindo co novo palacio. Se non chegou a desaparecer a poboación, foi grazas á actividade de curta de árbores no piñeiral e o serradoiro do próximo núcleo urbano (a menos de 1 km) de La Pradera de Navalhorno. En cambio, a medida que se ía construíndo o novo palacio, o núcleo urbano ía crecendo a medida que se ían necesitando máis empregados no palacio, tanto para a súa construción e mantemento, como para dar servizo dentro do mesmo.

Tamén se creou nesta poboación a Real Fábrica de Cristais en 1727, co obxectivo de diminuír as importacións e xa que logo os custos das pezas de cristalería de luxo, á vez que se protexía manufactúraa nacional. O proxecto foi impulsado por Ventura Sit co apoio da Coroa, quen instalou un pequeno forno para vidros planos, os cales servirían para realizar fiestras ou grandes espellos. Posteriormente, construír o actual edificio polo aparellador real Joseph Díaz (Gamones), cunha superficie total de 25.000 m². Nesta fábrica realizáronse importantes pezas de vidro que se exportarían por toda Europa, competindo coas fábricas máis importantes do momento.

Coa chegada de Carlos III de España, a poboación tomou un novo impulso. Algunhas das medidas que tomou foron reordenar o centro urbano e delimitar este cunha muralla, ampliando a muralla xa existente do Palacio Real. Tamén saca fóra do centro urbano o cemiterio, sendo esta poboación a primeira en España que realiza este cambio. Ademais a fábrica, no seu momento de esplendor, impulsou aínda máis o crecemento da poboación.

Algúns acontecementos históricos que sucederon en La Granja foron a voda entre Carlos IV de España e María Luísa de Parma, as firmas dos tratados de San Ildefonso de 1777, 1796 e 1800, a derrogación da Pragmática Sanción de 1789 por Fernando VII xusto antes de morrer, a sublevación dos sarxentos da gornición do Palacio en 1836 que obrigou á rexente María Cristina de Borbón a restablecer a Constitución de 1812, o nacemento de Juan de Borbón no palacio etcétera.

Actualmente a poboación de La Granja vive do turismo que xera o Palacio Real e o Museo do Vidro, así como das actividades para o mantemento dos mesmos. Pero tamén crea postos de traballo a nova fábrica de vidro (construída nos anos 70 do século XX), as madeiras do piñeiral do Valsaín, e cada vez máis do turismo rural grazas aos montes da serra de Guadarrama e móntaa de cabalos.

Monumentos e sitios de interese

• Palacio Real de La Granja
• Ruínas do palacio de Valsaín
• Antiga Real Fábrica de Cristais
• Casa de Infantes (Parador Nacional de Turismo)
• Casa de Rendas
• Casa dos Cóengos
• Casa de Oficios
• Antigas Caballerizas Reais
• Cuartel de Gardas de Corps (palacio de congresos do Parador Nacional)
• Edificio Consistorial
• Casa Bauer
• Colexiata
• Portas Novas
• Portas de Segovia
• Igrexa do Cristo do Perdón
• Igrexa das Dores
• Igrexa de San Juan Nepomuceno
• Ermida de San Ildefonso.
• Real Campo de Polo

• 
  Igrexa das Dores.
• 
  Palacio Real.
• 
  Palacio Real e xardíns de San Ildefonso.
• 
  Fachada principal do Palacio Real de San Ildefonso.

Festas patronais e feiras

• A festividade principal en La Granja é o 25 de agosto (San Lois). Nestas festas realízase a Judiada, na que se prepara unha comida popular para os asistentes (previo pago) que acudan ese día á localidade.
• A festividade principal en Valsaín é a dedicada a A nosa Señora do Rosario a principios de setembro.
• 17 de xaneiro: En Valsaín celébrase San Antón.
• 23 de xaneiro: San Ildefonso, arcebispo de Toledo.
• Semana Santa: En Venres Santo realízase a «procesión do silencio». De interese turístico rexional.
• 30 de maio: San Fernando.
• 18 de xuño: Procesión da Oitava do Corpus nos xardíns do Palacio.
• 25 de xullo: Santiago.
• Desde o ano 2000 realízase unha Feira Barroca a principios de xuño.
• Ciclo de Música nos Reais Sitios. É un ciclo organizado por Patrimonio Nacional en todos os Palacios Reais. Celébranse entre marzo e agosto e son de libre acceso.
• Mostra de Teatro Afeccionado. Durante o mes de xuño celébrase esta mostra impulsada e promovida polo grupo de teatro local «A Ferradura».
• Concurso Nacional de Doma Clásica, a beneficio de UNICEF, e Concurso Nacional de Salto. Realízanse na primeira quincena de agosto, no Real Campo de Polo.

Tradicións

• O produto típico de La Granja é o judión (unha especie de feixón de folla máis ancha) que se cultiva nas hortas da poboación. Debido a que o seu actual nivel de produción (2006) non permite crear unha denominación de orixe, tamén se producen judiones baixo o nome de La Granja noutras poboacións como Barco de Ávila. Durante as festas patronais de San Lois realízase a Judiada, que consiste nunha preparación dunha fabada multitudinaria con este produto.
• Tamén é típica do municipio a sopapo de Valsaín. Consiste nunha masa similar ao biscoito, pero máis aplanada, rechea de anises en gran e recuberta de azucre.
• Unha actividade típica, aínda que máis popular na poboación de Valsaín, é a curta de troncos, moi similar á que realizan os aizkolaris no País Vasco.

Véxase tamén