Samora Moisés Machel, nado o 29 de setembro de 1933 en Xilambene, distrito de Gaza, na África oriental portuguesa, hoxe Mozambique, e finado o 19 de outubro de 1986 preto de Mbuzini, Suráfrica, foi con Eduardo Mondlane un dos líderes do movemento independentista de Mozambique, un dos principais intelectuais revolucionarios africanos e de 1975 a 1986 o primeiro presidente da República Popular de Mozambique.[1]

Samora Machel
Nacemento29 de setembro de 1933
Lugar de nacementoProvíncia de Gaza
Falecemento19 de outubro de 1986
Lugar de falecementoMbuzini
Causaaccidente ou incidente de aviación
NacionalidadePortugal e Mozambique
Etnianegro
Relixiónateísmo
Alma máterWaterford Kamhlaba
Ocupaciónpolítico
CónxuxeGraça Machel e Josina Machel
FillosJosina Z. Machel
PremiosPremio Lenin da Paz, Orde de José Martí, Ordem de Playa Girón, Grande-Colar da Ordem do Infante Dom Henrique, Order of the National Flag, Cabaleiro da Gran Cruz con colar da Orde do Mérito da República Italiana e Ordem Eduardo Mondlane, primeiro grau
Na rede
WikiTree: Machel-46 Find a Grave: 8544209 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Traxectoria editar

 
Samora Machel con Margot Honecker nunha visita de estado á RDA (1983)

Machel naceu nunha familia campesiña na provincia de Gaza. O seu pai fora clasificado como indíxena polas autoridades coloniais portuguesas e, polo tanto, estaba en desvantaxe en comparación cos agricultores de orixe europea. A familia foi finalmente desposuída na década de 1950; a terra foi entregada a colonos portugueses.[2] Samora Machel asistiu á escola primaria e logo foi trasladada a unha escola dirixida pola St. Paul Catholic Mission en Macia. Logo iníciase como enfermeiro no Hospital Miguel de Lourenço Marques. No mesmo hospital traballaba como auxiliar médico. Durante esta actividade protestou contra o pago desigual ás enfermeiras brancas e negras.[3]

Machel uniuse ao movemento de liberación nacional en xuño de 1962 cofundando o FRELIMO e á loita armada en setembro de 1964 contra o poder colonial portugués.[1] Despois de que lle dixesen que a policía secreta portuguesa PIDE o buscaba, fuxiu a Tanzania en 1964 e uniuse ao movemento de liberación nacional mozambiqueño. Formou parte do segundo grupo de guerrilleiros que foran a Alxeria para se adestrar.[4] En 1966 asumiu a dirección dos grupos guerrilleiros e chegou a ser xefe de Defensa.[1] Despois de que o presidente do FRELIMO, Eduardo Mondlane, morrese por un paquete bomba en 1969, Machel formou parte dun triunvirato que liderou o movemento. En 1970 chegou a ser presidente do FRELIMO.[4] Ao mesmo tempo, as tropas puideron avanzar cada vez máis ao sur.

Despois da independencia editar

Cando Mozambique obtivo a súa independencia de Portugal en 1975, Machel asumiu o cargo de Presidente. Baixo a súa presidencia, Mozambique converteuse nun estado socialista de partido único con estreitos lazos coa URSS, a República Popular Chinesa e a República Democrática Alemá. Tamén mantivo contactos con países occidentais. En 1985, Machel realizou unha visita de estado aos Estados Unidos, onde foi recibido polo presidente estadounidense Ronald Reagan na Casa Branca. A reunión tivo lugar por consello do vicepresidente George HW Bush e contra o desexo do director da CIA William J. Casey.[5]

Falecemento e causa da morte editar

Machel morreu nun accidente aéreo sobre as montañas de Lebombo en 1986, cuxas razóns non puideron esclarecerse. Nunca se presentaron cargos oficiais; o seu sucesor Joaquim Alberto Chissano dixo que a morte de Machel non foi un accidente.

O accidente aéreo foi investigado en nome de Mozambique e Suráfrica por unha comisión internacional (Comisión Margo) coa participación da Organización de Aviación Civil Internacional e tamén por un equipo soviético, xa que se trataba dun Tupolev Tu-134A-3. Varios membros das forzas de seguridade surafricanas entrevistados confirmaron á Comisión Margo que as forzas militares e policiais surafricanas, incluída a Brigada de Forzas Especiais de Suráfrica, estaban moi presentes na zona no momento do accidente aéreo. Posteriormente, un dos sobreviventes declarou que primeiro pediu axuda nunha casa próxima e que, cando chegou aos restos, as forzas de seguridade xa estaban no lugar do sinistro e requisaron documentos. A retirada dos documentos con fins de copia foi confirmada posteriormente polo entón ministro de Asuntos Exteriores de Suráfrica Pik Botha e polo xefe do Servizo Nacional de Intelixencia, Niel Barnard.

A Comisión Margo chegou á conclusión de que o accidente aéreo non foi provocado por sabotaxe ou influencias externas, senón que o piloto elixira unha altitude demasiado baixa e non se fixo caso do sinal de alerta correspondente. O grupo de investigación soviético referiuse a un xiro de 37 graos da aeronave cara á dereita en dirección ao terreo montañoso e sospeitou dun falso sinal terrestre, en base ao cal a tripulación da cabina debeu asumir que a zona era plana. A Comisión Margo interpretou este cambio no rumbo de voo como unha desorientación nun sinal VOR que puido vir do aeroporto de Matsapha en Suazilandia (é dicir, non procedente da dirección de Maputo).[6] Ademais de Machel, outras 34 persoas morreron neste accidente aéreo, entre elas os embaixadores do Zaire e Zambia en Mozambique e catro tripulantes soviéticos. Sobreviviron nove persoas.

Preto de Mbuzini erixiuse un monumento que conmemora o accidente aéreo; foi presentado polo presidente da República de Suráfrica, Nelson Mandela, en 1999 e consta de 35 columnas de aceiro.

Graça Machel, a segunda esposa de Samora Machel, casou con Nelson Mandela en 1998.

Honras editar

 
Lenda: "Samora Moisés Machel, primeiro presidente da República Popular de Mozambique, 1933 - 1986"

Notas editar

  1. 1,0 1,1 1,2 Martin, Guy. African Political Thought. ISBN 978-1-137-06205-5. 
  2. sahistory.org.za (en inglés), consultado en abril de 2015.
  3. 3,0 3,1 Sheila Keeble (Hrsg.) S. P. P. Kutumela, A. Booley: The Black Who’s Who of Southern Africa Today. 1. Auflage. African Business Publ., Xohannesburgo 1979, S. 157.
  4. 4,0 4,1 britannica.com (inglés), consultado o 21 de abril de 2015.
  5. Mario Azevedo: Mozambique and the West: The Search for Common Ground, 1975–1991. Do sitio web Digital Scholarship Journal, 1991, páxina 389 (PDF; 1,31 MB). Citado de: Africa Confidential 29 (1988), Número 24 do 2 de decembro de 1988, páx. 2
  6. Chapter 6: Special Investigation into the death of President Samora Machel. de www.nelsonmandela.org (inglés)
  7. Ndola City Council: Honorary Freeman Arquivado 17 de novembro de 2018 en Wayback Machine.. de www.cityofndola.gov.zm (inglés)

Véxase tamén editar

Ligazóns web editar

Bibliografía editar

  • João M. Cabrita: A morte de Samora Machel . Ediçoes Novafrica, 2005, Maputo-Mozambique. Nº de rex. 4588/RLINLD/2005