Samoa Americana

colonia dos Estados Unidos no Océano Pacífico

A Samoa Americana[1] (samoano: Amerika Sāmoa, [aˈmɛɾika ˈsaːmʊa], tamén Amelika Sāmoa ou Sāmoa Amelika) é unha colonia dos Estados Unidos no océano Pacífico sur ao sueste do independente estado de Samoa. Está situada a 7.700 km da costa americana. En realidade o nome fai referencia ao xentilicio dos Estados Unidos, por contraposición á Samoa Alemá tras a repartición entre as potencias coloniais.

Modelo:Xeografía políticaSamoa Americana
Teritori o Amerika Sāmoa (sm) Editar o valor em Wikidata
Imaxe

HimnoThe Star-Spangled Banner Editar o valor em Wikidata

Lema«Samoa, Let God Be First»
«Sāmoa, Muamua Le Atua» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia aIlhas Samoa (pt) Traducir e Estados Unidos de América Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 14°17′45″S 170°42′27″O / -14.29583, -170.7075Coordenadas: 14°17′45″S 170°42′27″O / -14.29583, -170.7075
EstadoEstados Unidos de América Editar o valor em Wikidata
CapitalPago Pago Editar o valor em Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación49.710 (2020) Editar o valor em Wikidata (249,8 hab./km²)
Lingua oficiallingua inglesa
Lingua samoana Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie199 km² Editar o valor em Wikidata
Auga86,84 % Editar o valor em Wikidata
Bañado porOcéano Pacífico Editar o valor em Wikidata
Altitude765 m Editar o valor em Wikidata
Punto máis altoLata Mountain (en) Traducir (963 m) Editar o valor em Wikidata
Punto máis baixoOcéano Pacífico Editar o valor em Wikidata
Creación1899 Editar o valor em Wikidata
Organización política
Órgano executivoGovernment of American Samoa (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
• Governor of American Samoa (en) Traducir Editar o valor em WikidataLemanu Peleti Mauga (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoFono da Samoa Americana (pt) Traducir , Editar o valor em Wikidata
Máxima autoridade xudicialHigh Court of American Samoa (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
PIB nominal709.000.000 $ (2021) Editar o valor em Wikidata
Moedadólar estadounidense Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.as Editar o valor em Wikidata
Prefixo telefónico+1684 Editar o valor em Wikidata
Teléfono de emerxencia911 Editar o valor em Wikidata
Código de paísAS Editar o valor em Wikidata
ISO 3166-2US-AS Editar o valor em Wikidata
Identificador GNIS1802701 Editar o valor em Wikidata

Sitio webamericansamoa.gov Editar o valor em Wikidata

A súa localización céntrase en 14°18′S 170°42′O / -14.3, -170.7. Está ao leste da Liña de Data Internacional, mentres que Samoa está ao oeste da Liña. A superficie total é de 199 km², algo máis que Washington, D.C. Samoa Americana é o territorio máis austral dos Estados Unidos e un dos dous territorios dos Estados Unidos ao sur do Ecuador, xunto coa deshabitada illa Jarvis. Os produtos derivados do atún son as principais exportacións, e o principal socio comercial é o resto dos Estados Unidos.

A Samoa Americana consta de cinco illas principais e dous atois de coral. A illa máis grande e poboada é Tutuila, coas Illas Manua, Atol Rose e Atol Swains tamén incluídas no territorio. Todas as illas, agás a illa Swains, forman parte do Arquipélago de Samoa, ao oeste das Illas Cook, ao norte de Tonga e a úns 500 km. ao sur de Tokelau. Ao oeste están as illas do grupo Wallis e Futuna. En 2021, a poboación da Samoa Americana é de aproximadamente 46.366 persoas.[2][3] A maioría dos samoanos americanos son bilingües e poden falar inglés e samoano con fluidez.[2][4]

A Samoa Americana é membro da Comunidade do Pacífico desde 1983. A Samoa Americana destaca por ter a taxa de alistamento militar máis alta de calquera estado ou territorio dos Estados Unidos. A partir do 9 de setembro de 2014, o U.S. Army A estación de recrutamento do exército en Pago Pago clasificouse como primeira en produción das 885 estacións e centros de recrutamento do exército baixo o Comando de recrutamento do exército dos Estados Unidos.[5]

A Samoa Americana é o único territorio importante dos Estados Unidos no que a cidadanía non se concede ao nacer, e as persoas nacidas alí considéranse "non cidadáns nacionais".

Historia editar

Habitada desde hai uns 3.000 anos, os exploradores europeos chegaron á illa no século XVIII.

As rivalidades internacionais na última metade do século XIX acougaron cun tratado de 1899 no que Alemaña e os Estados Unidos dividiron o arquipélago samoano. Estados Unidos ocupou formalmente a súa porción -un grupo máis pequeno de illas orientais coa coñecida rada de Pago Pago- ao ano seguinte. As illas occidentais son agora o estado independente de Samoa.

A armada estadounidense construíu unha estación carboeira na baía de Pago Pago para a escuadra do Pacífico, nomeou a un secretario local e asegurou un Documento de Cesión de Tutuila en 1900 e un Documento de Cesión de Manua en 1904. Durante a segunda guerra mundial os infantes de mariña norteamericanos na Samoa Americana, superiores á poboación local, tiveron unha enorme influencia cultural.

Tras a segunda guerra mundial, un intento do Departamento do Interior norteamericano no Congreso por pasar á Acta Orgánica 4500 para a incorporación da Samoa Americana, foi derrotada co esforzo dos xefes samoanos americanos liderados por Tuiasosopo Mariota, e estes esforzos levaron á creación dunha lexislación local, a Fono da Samoa Americana. Á vez que o gobernador naval foi nomeado, foi substituído por un gobernador elixido localmente. Aínda que tecnicamente considerada "desorganizada" en que o Congreso norteamericano non pasou un Acta Orgánica para o territorio, a Samoa Americana ten goberno propio baixo unha constitución que se fixo efectiva o 1 de xullo de 1967. O territorio estadounidense da Samoa Americana está na lista de territorios sen goberno propio das Nacións Unidas, unha lista da que o país discrepa.

Parque Nacional

En 1988, o Congreso dos Estados Unidos creou o Parque Nacional Samoa Americana para protexer á flora e fauna local.

Xeografía editar

As illas ocupan unha área total de 199 km² repartida en cinco illas volcánicas de escarpadas montañas e estreitas chairas na costa, e dous atois de coral.

O clima é tropical, moderado polos ventos alisios do sueste. Non hai moita variación estacional de temperatura. A época de choivas é de novembro a abril, con posibilidade de furacáns de decembro a marzo, e a época seca é de maio a outubro.

Illas editar

As illas, de oeste a leste, son:

 
Mapa da Samoa Americana

Poboación editar

A poboación é de 57.902 habitantes (xullo 2004). Étnicamente un 89% son polinesios samoanos, 4% Tonganos e 2% de orixe europea.

A maioría da xente é bilingüe en inglés e samoano.

Notas editar

  1. "Listaxe de países participantes en Rio2016, ordenados por continente" (PDF). Portal das Palabras. Consultado o 16 de agosto de 2016. 
  2. 2,0 2,1 "American Samoa". The World Factbook. CIA. Consultado o 30 de agosto de 2019. 
  3. "U.S. nationals born in American Samoa sue for citizenship". NBC News. Associated Press. 28 de marzo de 2018. Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2018. Consultado o 1 de outubro de 2018. 
  4. 2010 American Samoa Demographic Profile Data, U.S. Census Bureau.
  5. "Local US Army recruiting station ranked #1 in the world – Samoa News". Arquivado dende o orixinal o 2 de abril de 2015. Consultado o 10 de marzo de 2015. 

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar