Roberto o Forte, nado entre 815 e 830 e finado o 2 de xullo de 866 na batalla de Brissarthe[1] (Maine e Loira), foi un membro importante da aristocracia franca, da familia dos robertianos, antepasados da dinastía Capeto.

Roberto o Forte
Nacementoséculo IXxuliano
Falecemento2 de xullo de 866 e 866
Lugar de falecementoBrissarthe
Causamorto en combate
Ocupaciónfeudatario
PaiRoberto III de Worms
NaiWiltrud of Orleans
CónxuxeAdelaide de Tours
FillosEudes I de Francia, Roberto I de Francia e Regilindis
IrmánsEudes I de Troyes
Na rede
WikiTree: Robertian-5
editar datos en Wikidata ]

Traxectoria editar

Foi marqués de Neustria, conde de Tours e Anjou. O rei Carlos II o Calvo nomeouno 853 missus dominicus destas rexións.

Despois de participar nunha revolta contra Carlos II o Calvo en 858, someteuse en 861 e recibiu a marca de Neustria, a rexión entre o Sena e o Loira[2]. Destacou entón na loita contra os bretóns e os normandos.

Orixe editar

Roberto o Forte era probabelmente fillo de Roberto III de Hesbaye[3] (finado antes de 834), conde de Worms e Oberrheingau, e de [Waldrada, irmá de Odón de Orleáns[Waldrada]], irmá de Odón de Orleáns (finado en 834).

Durante un coloquio científico celebrado en Angers en 1987 con motivo do milenario dos Capeto, o historiador Karl Ferdinand Werner confirmou[4] [4] [5] a orixe renana de Roberto o Forte apoiándose no testemuño de Rexinón de Prüm. Cun obxectivo controvertido, algúns autores difundiron a lenda de que Hugo Capeto non sería descendente de Roberto o Forte senón dun carniceiro como Dante na Divina Comedia. Esta idea foi retomada por exemplo na Historia de Francia contada a Juliette por Jean Duché, pero esta vez aplicada ao propio Roberto o Forte. Os Robertianos preséntase como procedentes dunha ilustre familia da que algúns membros foron servidores do reino e da Igrexa desde o final da época merovinxia, como Roberto, chanceler de Clotario III.

As orixes familiares de Roberto o Forte son descoñecidas durante moito tempo e fixéronse varias conxecturas. No século xx, a partir dos traballos de diversos historiadores como Karl Glöckner[6] ou Karl Ferdinand Werner[7] confirmados por Christian Settipani[8] déronse retirado unha serie de hipóteses e case certezas sobre a historia e a xenealoxía de Roberto o Forte. Os seus antepasados formarían un grupo familiar de servidores dos últimos merovinxios[9][9] en Neustria como Roberto, un referendario de Dagoberto I, e máis tarde magnates próximos aos primeiros carolinxios[9] en Austrasia como Roberto I Conde de Hesbaye e de Worms morto en 764.

Un Grande do Reino editar

Apoio a Carlos II o Calvo e obtención dos condados de Tours e Angers editar

Roberto o Forte menciónase desde 836, ano no que abandonou a rexión do Rin Medio[10] pero sen portar título ningún.

No momento das loitas de poder entre os fillos de Lois I o Piadoso, púxose do lado de Carlos II o Calvo, que era xenro de Odón de Orleáns e, polo tanto, marido da súa probábel prima irmá. Tivo que abandonar as súas terras, incorporadas ao reino de Lotario I, para se refuxiar en Occidente, coa súa familia materna.

En 852, Carlos II o Calvo nomeouno abade laico de Marmoutier (en Tours)[11]; despois, ao ano seguinte, Missus Dominicus de varios condados de Neustria, especialmente nas rexións de Tours e Angers[12].

Karl Ferdinand Werner explica o éxito do seu establecemento na rexión do Loira polas relacións familiares[4][5], que o vinculaban ao clan animado por Adalardo o Senescal e a dous grupos de parentes do oeste:

Revolta contra Carlos II e obtención do Marquesado de Neustria editar

En 856, Carlos II o Calvo instalou ao seu fillo Lois II de Francia á fronte dun "Ducado de Le Mans", territorio que corresponde á marca de Neustria[13]. Non se menciona a Roberto nesta ocasión, nin a partir de novembro de 853 e no transcurso do ano 854 cando os normandos soben o Loira para saquear Angers, Tours ou Blois[14]; pode que nesta época perdera o seu cargo. Volve aparecer en 858 con Lois o Xermánico, contra Carlos e o seu fillo[15]. Non se someteu ata 861, a cambio do Marquesado de Neustria[16].

Loita contra os normandos editar

En 862, 864 e 865, Roberto destacou na loita contra a ofensiva dos normandos, que establecera bases na desembocadura do río Loira (853) e do Sena (856) baixo a dirección do seu xefe Hasting. Bernardo III de Tolosa, non aceptando abandonar a súa herdanza paterna, foi atacar a Roberto o Forte que tivo que abandonar Autun e, para compensar, tomou posesión da abadía de Saint-Martin de Tours e expulsou o abade[17]. En 866, Carlos II o Calvo concedeulle, ademais de ratificar o Marquesado de Neustria, a colexiata da abadía de Saint-Martin de Tours, unha prestixiosa abadía que tiña a vantaxe de poñer a disposición de Roberto unha mensa abacial que lle permitía dotar numerosos vasalos[11].

Roberto morreu o mesmo ano nunha batalla que o enfrontou, xunto a outros condes, contra os normandos, que baixaban polo río Sarthe despois de saquear Le Mans (batalla de Brissarthe)[16].

Matrimonio e fillos editar

A esposa de Roberto o Forte non se menciona en ningunha fonte contemporánea. A este respecto, mencionáronse varias hipóteses.

  • A primeira hipótese, a máis aceptada polo xeral, é que Roberto o Forte era considerado o segundo marido de Adelaida de Alsacia[18]. Adelaida de Alsacia, tamén coñecida como Adelaida de Tours (nada c. 805 e finada despois de 866), era filla de Hugo III de Tours e da Alta Alsacia e casara con Conrado I de Borgoña en 939 [19], pero non hai probas de que Adelaida volvese casar despois da morte de Conrado, e esta hipótese tamén ten debilidades cronolóxicas.
  • A segunda hipótese propón que Roberto o Forte casaría cunha filla de Adelaida de Alsacia e de Conrado I. Esta hipótese baséase nunha interpolación da crónica de San Benigno de Dijon, que data do século XII[20]. A transmisión do nome Hugo entre os Robertianos e o feito de que Hugo o Abade, fillo de Adelaida e Conrado, sucedese a Roberto o Forte reforzan a hipótese de que a muller de Roberto o Forte sexa un parente próximo de Adelaida.
  • A terceira proposición, avanzada polo historiador alemán Karl Ferdinand Werner, fai desta esposa unha filla de Odón de Orleáns (nada c. 790 e finada en 834). Pero se efectivamente hai un parentesco entre Odón de Orleáns e Roberto o Forte, probabelmente sexa por Waldrada, a nai de Roberto o Forte, que sería a irmá de Odón de Orleáns.

No século XIII Alberico de Trois-Fontaines atribuíu a Roberto unha esposa chamada Rexina, concubina de Carlomagno. Ademais da imposibilidade cronolóxica desta afirmación, parece que isto resulta dunha confusión entre Hugo o abade, fillo de Conrado e xenro de Roberto o Forte, e Hugo o abade, fillo de Carlomagno e Rexina.

En calquera caso, Roberto o Forte foi pai de dous fillos que foron reis de Francia:

  • Odón. O nome Eudes / Odón era o do tío materno de Roberto o Forte, Odón de Orleáns (nado despois de 852 e finado o 3 de xaneiro de 898).
  • Roberto (nado arredor de 860 e finado o 15 de xuño de 923), avó de Hugo Capeto e, polo tanto, antepasado de todos os descendentes de Capeto.

Notas editar

  1. . (en inglés) Xenealoxía de Roberto o Forte
  2. Eugène Jarry Provinces et pays de France: essai de géographie historique, Volume 2, C. Poisson, 1950, p. 130
  3. Gérard Galand Les seigneurs de Châteauneuf-sur-Sarthe en Anjou: de Robert le Fort à la Révolution (vers 852-1791), Edicions Cheminements, 2005, p. 10
  4. 4,0 4,1 4,2 . Societat de l'Escola de les cartes Biblioteca de l'Escola de les cartes llibreria Droz, 1999, p. 661.
  5. 5,0 5,1 Vegeu les actes del col·loqui, publicades el 1997, sota la direcció dels historiadors Olivier Guillot i Robert Favreau, per la Societat dels Antiquaris de l'Oest.
  6. Karl Glöckner Lorsch und Lothringen. Robertiner und Capetinger - Zeitschrift für DIè Geschichte dels Oberrheins, Karlsruhe, 1936, t.50, p.301-354.
  7. Karl Ferdinand Werner Les premiers Robertiens et les premiers Anjou, siècles IX - X, en: Memoires de la Société des Antiquaires de l'Ouest, 1997.
  8. Christian Settipani La préhistoire des Capétiens (481-987), edición Patrick Van Kerrebrouck, 1993, p. 399.
  9. 9,0 9,1 9,2 Hervé Pinoteau, La symbolique royale française, siecles V-XVIII, P.S.R. éditions, 2004, pag. 43.
  10. . Hartmut Atsma, Karl Ferdinand Werner La Neustrie , 1989, p. 235
  11. 11,0 11,1 Hélène Noizet, Société de l'histoire de France, L'Ascenssion du lignage robertien, Librairie Droz, 2005, p. 21
  12. . Olivera Guillot, Albert Rigaudière, Yves Sassier Pouvoirs et institutions dans la France médiévale, tome I: Des origines à l'époque féodale, Armand Colin, 2003, p. 153
  13. . Olivera Guillot, Albert Rigaudière, Yves Sassier Pouvoirs et institutions dans la France médiévale, volume 1, Armand Colin, 1994 p. 146
  14. Olivera Guillot, Albert Rigaudière, Yves Sassier op. cit., 1994 p. 146
  15. Olivera Guillot, Albert Rigaudière, Yves Sassier op. cit., 2003, p. 153
  16. 16,0 16,1 Olivera Guillot, Albert Rigaudière, Yves Sassier op. cit., 2003, p. 154
  17. Anais de San Bertin citados por Jacques-gabriel Bulliot Histoire de l'Abbaye de Saint-Martin d'Autun, Autun, 1849, 2 volumes en 8°; Cap: IX, pp. 131-132/449.
  18. Pierre Riché, Les Carolingiens. Une famille qui fit l'Europe, París, 1983 (reimpr. 1997)
  19. P. Riché, op. cit. táboa XIII
  20. Christian Settipani, La Préhistoire des Capétiens (Nouvelle histoire généalogique de l'auguste maison de France, vol. 1), ed. Patrick van Kerrebrouck, 1993 (ISBN 2-9501509-3-4)

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Pays de Loire et Aquitaine de Robert le Fort aux premiers Capétiens, actes du colloque scientifique international (Angers, setembro de 1987), reunidas e preparados por Olivier Guillot et Robert Favreau, in-8 °, 266 pages, Société des antiquaires de l'Ouest, Poitiers, 1997; [Memorias da Sociedade de Anticuarios occidentais e dos Museos de Poitiers, Quinta Serie, Volume 4].
  • Christian Settipani, La Préhistoire des Capétiens (Nouvelle histoire généalogique de l'auguste maison de France, vol. 1), éd. Patrick van Kerrebrouck, 1993 ( ISBN 2-9501509-3-4 )