Premio Nacional de Investigación

premio do Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades de España

Os Premios Nacionais de Investigación de España son unha serie de premios outorgados polo Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades cunha dotación de 30.000€ para cada categoría. Estes premios comezáronse a outorgar a partir do ano 1982 a investigadores de nacionalidade española en activo que «estean a realizar un labor destacado en campos científicos de relevancia internacional e que contribúan excepcionalmente ao avance da ciencia, ao mellor coñecemento do ser humano e a súa convivencia, á transferencia de tecnoloxía e ao progreso da Humanidade».[1]

Orixinalmente e até 1999, os premios estaban nomeados en honra ao rei Juan Carlos I, e eran tres (Premio Nacional Rei don Juan Carlos I para os Novos Investigadores; Premio Nacional Rei don Juan Carlos I á Investigación Científico-Técnica e o Premio Nacional Rei don Juan Carlos I á Investigación Humanística e Científico-Social) e a partir de 2011, mudaron a denominación e quedaron establecidos nos 10 actuais;[2] se ben, cada ano convócanse en só 5 das áreas establecidas.

Actuais editar

Na actualidade, existen 10 categorías distintas:

Ciencias Físicas, dos Materiais e da Terra editar

Ano Investigador Traballo
2001 Fernando Flores Sintas Contribucións teóricas á física de superficies, intercaras de semiconductores e á microscopía de efecto túnel.[3]
2003 Xavier Obradors Berenguer Magnetismo e a superconductividade de altas temperaturas.[4]
2005 Pedro Miguel Etxenike Landiríbar Interaccións de partículas con superficies[5].
2007 Juan Ignacio Cirac Sasturain Física Atómica e da Materia Condensada, especificamente á información cuántica e á Física Cuántica de moitos corpos[6].
2009 Javier Tejada Magnetismo cuántico, en concreto o efecto túnel resonante de spin.[7][8]
2011 Francisco José Guinea López Grafeno.[9]
2018 Rafael Rebolo López Contribucións ao coñecemento do cosmos e ao descubrimento de exoplanetas xigantes e superterras, o decaimiento de estrelas

en buracos negros e a detección do fondo de microondas e a súa anisotropía.[10]

Ciencia e Tecnoloxía Químicas editar

Ano Investigador Traballo
2001 José Joaquín Barluenga Mur Síntese orgánica, síntese asimétrica, síntese orgánica dos complexos dos metais de transición.[3]
2003 Manuel Rico Sarompas Resonancia magnética nuclear.[4]
2005 Miguel Valcárcel Cases Sensores bioquímicos de fluxo continuo, fluídos supercríticos, reaccións encimáticas, nanotubos como fases estacionarias na electroforese capilar.[5]
2007 Luis Ouro Giral Química organometálica e Catálise homoxénea[6].
2009 Eugenio Coronado Magnetismo molecular.[7][8]
2011 Ernest Giralt Lledó Deseño, síntese, modificación controlada e estrutura de péptidos e proteínas, e pola súa contribución ao avance no estudo do funcionamento de

proteínas relacionadas co desenvolvemento do alzhéimer e a esquizofrenia.[11]

2018 Luis Liz Marzán Polas súas numerosas e significativas contribucións aos campos da química coloidal e a nanociencia.[12]

Ciencias e Tecnoloxías dos Recursos Naturais editar

Ano Investigador Traballo
2001 Carlos Herrera Maliani Ecoloxía evolutiva, conservación dos ecosistemas mediterráneos.[3]
2003 Joaquín Tintoré Subirana Movemento da mesoescala no mar Mediterráneo, explotación sustentable dos recursos naturais.[4]
2005 Miguel Delibes de Castro Achegas ao coñecemento da bioloxía e ecoloxía dos mamíferos[5].
2007 Carlos Manuel Duarte Quesada Achegas ao estudo do cambio global, a partir do seu profundo coñecemento dos organismos mariños.[6]
2009 Santiago Castroviejo Pola súa contribución no campo da Botánica Sistemática[7][8]
2011 Jordi Bascompte Sacrest Por identificar leis xerais que determinan a forma en que as interaccións entre especies condicionan a biodiversidade.[13]
2018 Pedro Jordano Barbudo Pola súa traxectoria investigadora robusta e constante e polo excelente impacto do seu traballo, así como a súa implicación no Espazo Europeo de Investigación.

Principalmente pola súa dedicación aos ámbitos da ecoloxía e (co)evolución.[14]

2021 Montserrat Vilà Polas súas contribucións no campo da ecoloxía das especies exóticas invasoras e a súa aplicación á conservación de ecosistemas. [15]

Matemáticas e Tecnoloxías da Información e as Comunicacións editar

Ano Investigador Traballo
2001 Mateo Valero Cortés Redes de interconexión, computadores vectoriales e procesadores superescalares.[3]
2003 Juan Luís Vázquez Suárez Ecuacións parabólicas non lineais que rexen os fenómenos de difusión en medios porosos.[4]
2005 Manuel de Hermenegildo Salinas Informática, programación lóxica e na implementación eficiente de linguaxes lóxicas.[5]
2007 Enrique Zuazua Iriondo Teorías de ecuacións en derivadas parciais e do control.[6]
2009 José Francisco Duato Marín Redes de interconexión.[7][8]
2011 Antonio Córdoba Barba Matemáticas; análise de Fourier e nas ecuacións en derivadas parciais e as súas aplicacións en mecánica de fluídos.[13]
2018 Ramón López de Mántaras Por ser pioneiro no estudo da Intelixencia artificial e polo seu liderado internacional nesta disciplina.[16]
2020 Carme Torras Genís Polas súas aportacións pioneiras na área da robótica intelixente, a nivel nacional e internacional e, en especial, no campo da robótica social.[17]

Transferencia de Tecnoloxía editar

Ano Investigador Traballo
2001 Agustín Escardino Benlloch Transferencia de tecnoloxía desenvolvida en estreita colaboración entre o sistema público de investigación e a industria cerámica[3].
2003 Antonio Luque López Enerxía fotovoltaica, tecnoloxías de fabricación de células solares, á aplicación das enerxías renovables.[4]
2005 Ignacio Fernández de Lucio I+D[5]
2007 Daniel Ramón Vidal Biotecnoloxía de alimentos, en contexto de aplicación, a súa transferencia ao sector empresarial.[6]
2009 Alfonso Miguel Gañán Calvo Física de fluídos, particularmente o fenómeno microfluídico "Flow Focusing" e as súas aplicacións tecnolóxicas.[7][8]
2011 Antonio Hernando Grande Por conxugar unha brillante actividade investigadora cunha capacidade de transferencia dos resultados obtidos, tanto no sector académico, coa dirección do

Instituto de Magnetismo Aplicado, como no sector privado, coa creación da empresa de base tecnolóxica Micromag para a explotación das súas patentes.[18]

2018 Pablo Artal Soriano Polas súas contribucións pioneiras na utilización de métodos innovadores para a avaliación e corrección da visión e o seu impacto na saúde ocular[19].
2020 Laura M Lechuga Pola súa contribución innovadora aos métodos de diagnóstico a través de proxectos pioneiros como o desenvolvemento das plataformas tipo “lab-on-a-chip”.[17]
2021 María José Alonso Pola excelencia da súa traxectoria científica no ámbito da nanomedicina, así como a súa importante contribución para a adecuada e equilibrada transferencia de tecnoloxía e coñecemento.[15]

Medicamento editar

Ano Investigador Traballo
1999 José Botella Llusía Polas súas contribucións pioneiras á xinecoloxía e obstetricia.[20]
2002 Antonio Fernández de Molina Canas O papel da parede arterial na regulación neuroquímica da presión sanguínea, bases neurofisiolóxicas da integración sensorial-afectiva.[21]
2004 José María Mato da Paz Patoloxía hepática, esteatohepatitis non alcohólica.[22]
2006 Joan Rodés Teixidor Contribucións na práctica clínica en hepatoloxía.[23]
2008 Carlos Belmonte Martínez Promoción da investigación científica biomédica en España e no ámbito internacional[24].
2010 Carlos Martínez Alonso Contribucións ao coñecemento da fisioloxía do sistema inmunitario e das súas implicacións na patoloxía humana e no medicamento reparativo[25].
2014 Jesús Prieto Valtueña Terapia xénica en enfermidades hepáticas e en cancro[26].
2019 Valentín Fuster Polas súas enormes achegas á investigación, á prevención e ao diagnóstico e tratamento da patoloxía cardiovascular.

Bioloxía editar

Ano Investigador Traballo
1995 Antonio García-Bellido Análise de Mecanismos Morfogenéticos en Drosophila.
1999 Margarita Salas Replicación e transcrición do bacteriófago ø29[27].
2002 Ginés Morata Pérez Caracterización funcional de xenes reguladores no desenvolvemento embrionario[21].
2004 Jesús Ávila de Grado Morfología e funcionalidade das neuronas, procesos neurovegetativos como a enfermidade de Alzheimer.[22]
2006 Joan Modolell Mainou Análise molecular dos xenes que controlan o desenvolvemento do sistema nervioso[23].
2008 Carlos López Otín Descubrimento e caracterización de proteases implicadas en diversos procesos fisiológicos e patolóxicos[24].
2010 María Blasco Marhuenda Achegas pioneiras á bioloxía dos telómeros e a telomerasa[28].
2014 Joan Massagué Polas súas contribucións excepcionais ao campo da oncoloxía[26].
2019 María Ángela Nieto Polo seu traballo pioneiro no estudo da transición epitelio-mesénquima, un proceso biolóxico transcendente na comprensión da orixe

do cancro e as enfermidades dexenerativas do envellecemento.[29]

2021 Pura Muñoz Cánoves Polas aportacións da súa investigación sobre células nai dentro dos campos da rexeneración muscular e o envellecemento que concede o Ministerio de Ciencia e Innovación.[15]

Enxeñaría editar

Ano Investigador Traballo
1999 Manuel Elices Calafat Corrosión e fracturas de materiais, así como por ser ponte entre a investigación básica e a investigación aplicada e crear unha escola de gran

prestixio internacional no campo da ciencia, a enxeñaría e a tecnoloxía dos materiais.[30]

2002 Enrique Alarcón Álvarez Método numérico dos elementos de contorno, cálculo dinámico e sísmico de estruturas.[21]
2004 José Domínguez Abascal Mecánica da fractura.[22]
2006 Mateo Valero Cortés Enxeñaría da arquitectura dos computadores a través de achegas fundamentais no campo dos computadores vectoriales, servindo de base ao

procesador vectorial para supercomputación SX1.[23]

2008 María Vallet Regí Contribucións singulares no campo dos biomateriales cerámicos e outros biomateriales para a súa aplicación en traumatología, odontoloxía e enxeñaría tisular.[24]
2010 Enrique Castillo Ron Contribución aos campos da estatística de valores extremos e da fiabilidade[28].
2014 José María Benlloch Baviera Polas súas relevantes contribucións á aplicación da imaxe molecular en biomedicina[26].
2019 Susana Marcos Celestino Polas súas contribucións a enxeñaría óptica e fotónica, e ao desenvolvemento industrial de instrumentos de diagnóstico e corrección en oftalmoloxía.[31]

Dereito, Ciencias Económicas e Sociais editar

Ano Investigador Traballo
2002 María Ángeles Durán Heras Socioloxía da saúde, traballo non remunerado.[21]
2004 Jordi Nadal Oller Historia da industrialización española[22].
2006 Andreu Mas-Colell Teoría da demanda, teoría de xogos cooperativos e non cooperativos.[23]
2008 Francisco Javier Laporta San Miguel Contribución ao enriquecemento do método xurídico, especialmente á consolidación do estado de dereito.[24]
2010 Salvador Barberá Sandez Contribución esencial á Economía Pública e a súa achega fundamental á construción de institucións académicas en España[28].
2014 José Luis García Delgado Análise histórica-económica dos grandes acontecementos do século XX en Europa e España[26].
2019 Manuel Francisco Carreiras Valiña Polas súas contribucións ao procesamiento da linguaxe, no ámbito da psicoloxía experimental.[31]

Humanidades editar

Ano Investigador Traballo
1999 Pedro Laín Entralgo Polas súas contribucións universais ao coñecemento do home e a súa contribución a un ideal de convivencia humanizada.[30]
2002 Álvaro Galmés de Fontes Filoloxía hispánica.[21]
2004 Francisco Rico Manrique Contribución aos estudos filolóxicos e históricos[22].
2006 José Antonio Pascual Rodríguez Filoloxía hispánica.[23]
2008 Aurora Egido Martínez Filoloxía hispánica.[24]
2010 Ignacio Bosque Por saber conciliar os saberes mais avanzados da lingüística moderna coa mellor tradición da gramática española e aplicar a maior

esixencia científica ao bo uso da lingua.[32]

2014 Violeta Demonte Lingüística xenerativa.[26]
2019 Mercedes García-Arenal Polos seus os seus estudos sobre minorías relixiosas na Idade Moderna da Península Ibérica e o Mediterráneo.[31]
2020 Susana E. Narotzky Molleda Polo carácter innovador da súa actividade investigadora que, desde unha perspectiva pluridisciplinar que integra de manera novedosa variables históricas, antropolóxicas e económicas, contribuíu á comprensión de fenómenos actuais de grande envergadura. [17]
2021 Margarita Díaz-Andreu García Pola calidade, creatividade e impacto internacional da súa traxectoria investigadora no ámbito da arqueoloxía, destacando as súas achegas aos estudos de xénero e traballos pioneiros na área de arqueoacústica[15]

Antigos editar

Premio Nacional Rei don Juan Carlos I, para os Novos Investigadores editar

Ano Investigador Traballo
1983 Mariano Barbacid Polas súas contribucións ao coñecemento das bases moleculares do cancro.[33]

Premio Nacional Rei don Juan Carlos I á Investigación Científico-Técnica editar

Ano Investigador Traballo
1985 Luis Enrique Ibáñez Santiago
David Lou Mirabent
1987 Ángel Pazos Carro
1989 José López Barneo
Joan Massagué
1995 Fàtima Bosch i Tubert
1997 Eugenio Coronado Miralles
1999 Fernando Martín García

Premio Nacional Rei don Juan Carlos I á Investigación Humanística e Científico-Social editar

Ano Investigador Traballo
1985 Deserto
1987 Xavier Vives Torrents
1989 Deserto
1995 Luis Antonio González Marín
1997 Xavier Sala i Martín
1999 Manuel Molina Martos

Notas editar

  1. "Premios Nacionales de Investigación | Sistema español de Ciencia, Tecnología e Innovación | Ciencia - Ministerio de Ciencia, Innovación y Universidades (es)". Arquivado dende o orixinal o 15 de novembro de 2019. Consultado o 20 de julio de 2019. 
  2. "Premios Nacionales Investigación". ciencia.micinn.fecyt.es (en castelán). 14-12-2009. Archived from the original on 10-04-2009. Consultado o 26-10-2019. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 "Orden de 5 de noviembre de 2001 por la que se hace público el fallo de los Jurados designados para la concesión de los Premios Nacionales de Investigación "Blas Cabrera", en el área de las Ciencias Físicas, de los Materiales y de la Tierra; "Enrique Moles", en el área de la Ciencia y Tecnología Químicas; "Julio Rey Pastor", en el área de las Matemáticas y las Tecnologías de la Información y las Comunicaciones; "Alejandro Malaspina", en el área de las Ciencias y las Tecnologías de los Recursos Naturales, y "Juan de la Cierva", en el área de la Transferencia de Tecnología." (267). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 "Orden CTE/3015/2003, de 17 de octubre, por la que se hace público el fallo de los jurados designados para la concesión de los Premios Nacionales de Investigación "Blas Cabrera", "Enrique Moles", "Alejandro Malaspina", "Julio Rey Pastor" y "Juan de la Cierva"." (260). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 "Resolución de 18 de noviembre de 2005, de la Secretaría de Estado de Universidades e Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación «Blas Cabrera», «Enrique Moles», «Alejandro Malaspina», «Julio Rey Pastor» y «Juan de la Cierva»." (295). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 "Resolución de 6 de noviembre de 2007, de la Secretaría de Estado de Universidades e Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación Blas Cabrera, Enrique Moles, Alejandro Malaspina, Julio Rey Pastor y Juan de la Cierva." (278). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 "Cinco científicos obtienen los Premios Nacionales de Investigación". El País. 13 de noviembre de 2009. Consultado o 13 de noviembre de 2009. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 "Resolución de 20 de enero de 2010, de la Secretaría de Estado de Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación "Blas Cabrera", "Enrique Moles", "Alejandro Malaspina", "Julio Rey Pastor" y "Juan de la Cierva", correspondientes a 2009." (30). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  9. "Resolución de 2 de noviembre de 2011, de la Secretaría de Estado de Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación "Blas Cabrera", "Enrique Moles", "Alejandro Malaspina", "Julio Rey Pastor" y "Juan de la Cierva" correspondientes a 2011." (280). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  10. "Rebolo, director del Astrofísico de Canarias,Premio Nacional de Investigación". Consultado o 20 de julio de 2019. 
  11. "Científicos del grafeno y el alzheimer, premios nacionales de investigación". 30 de septiembre de 2011. Consultado o 20 de julio de 2019. 
  12. "Luis Liz Marzán, nuevo Premio Nacional de Investigación". Consultado o 20 de julio de 2019. 
  13. 13,0 13,1 "Cinco científicos reciben los Premios Nacionales de Investigación 2011". Consultado o 20 de julio de 2019. 
  14. "El cordobés Pedro Jordano Barbudo, premio nacional de Investigación 2018". Consultado o 20 de julio de 2019. 
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 "Premios de investigación 2021". Ministerio de Ciencia e Innovación. 
  16. "Ramón López de Mántaras: Premio Nacional "Julio Rey Pastor" de Investigación 2018". Arquivado dende o orixinal o 01 de febreiro de 2021. Consultado o 28 de xaneiro de 2021. 
  17. 17,0 17,1 17,2 "El Ministerio de Ciencia e Innovación otorga las diez modalidades de los Premios Nacionales de Investigación - Ministerio de Ciencia e Innovación (es)". www.ciencia.gob.es. Arquivado dende o orixinal o 14 de novembro de 2020. Consultado o 2020-11-14. 
  18. "Boletín Informativo - COFIS" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 09 de xuño de 2021. Consultado o 26 de outubro de 2019. 
  19. "El investigador de la Universidad de Murcia Pablo Artal gana el Premio Nacional de Investigación - Nota de prensa - Sala de prensa - Universidad de Murcia". Consultado o 20 de julio de 2019. 
  20. País, Ediciones El (24 de junio de 2000). "Salas, Laín, Elices y Botella, premios nacionales de investigación". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 21 de julio de 2019. 
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 "Orden CTE/2486/2002, de 2 de octubre, por la que se hace público el fallo de los jurados designados para la concesión de los Premios Nacionales de Investigación "Gregorio Marañón", en el área de Medicina; "Santiago Ramón y Cajal", en el área de Biología; "Leonardo Torres Quevedo", en el área de Ingeniería; "Pascual Madoz", en el área de Derecho y Ciencias Económicas y Sociales, y "Ramón Menéndez Pidal", en el área de Humanidades." (242). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 "Orden ECI/3745/2004, de 4 de noviembre, por la que se hace público el fallo de los Jurados designados para la concesión de los Premios Nacionales de Investigación "Gregorio Marañon", "Santiago Ramón y Cajal", "Leonardo Torres Quevedo", "Pascual Madoz" y "Ramón Menéndez Pidal"." (276). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 "Resolución de 30 de octubre de 2006, de la Secretaría de Estado de Universidades e Investigación, por la que se hace público el fallo de los jurados designados para la concesión de los Premios Nacionales de Investigación «Gregorio Marañón», «Santiago Ramón y Cajal», «Leonardo Torres Quevedo», «Pascual Madoz» y «Ramón Menéndez Pidal»." (281). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 "Resolución de 15 de mayo de 2009, de la Secretaría de Estado de Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación "Gregorio Marañón", "Santiago Ramón y Cajal", "Leonardo Torres Quevedo", "Pascual Madoz" y "Ramón Menéndez Pidal" correspondientes a 2008." (126). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  25. "Resolución de 1 de septiembre de 2010, de la Secretaría de Estado de Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación "Gregorio Marañón", "Santiago Ramón y Cajal", "Leonardo Torres Quevedo", "Pascual Madoz" y "Ramón Menéndez Pidal" correspondientes a 2010." (231). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 "Resolución de 14 de noviembre de 2014, de la Secretaría de Estado de Investigación, Desarrollo e Innovación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación correspondientes a 2014." (284). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  27. "Orden de 11 de julio de 2000 por la que se hace público el fallo de los jurados designados para la concesión de los Premios Nacionales de Investigación "Santiago Ramón y Cajal", de Investigación Científica; "Ramón Menéndez Pidal", de Investigación Humanística y Científico-Social; "Leonardo Torres Quevedo", de Investigación Técnica, y "Gregorio Marañón", de Investigación Médica, 1999." (188). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  28. 28,0 28,1 28,2 "Resolución de 1 de septiembre de 2010, de la Secretaría de Estado de Investigación, por la que se conceden los Premios Nacionales de Investigación "Gregorio Marañón", "Santiago Ramón y Cajal", "Leonardo Torres Quevedo", "Pascual Madoz" y "Ramón Menéndez Pidal" correspondientes a 2010." (231). Madrid. Consultado o 27 de julio de 2018. 
  29. "Instituto de Neurociencias de Alicante". Arquivado dende o orixinal o 11 de setembro de 2019. Consultado o 20 de julio de 2019. 
  30. 30,0 30,1 Hernández, Catalina. "La investigación en ciencia de los materiales para la conservación" (8). ISSN 1390-5341. doi:10.29019/tsafiqui.v0i8.168. Consultado o 21 de julio de 2019. 
  31. 31,0 31,1 31,2 "Otorgados los Premios Nacionales de Investigación 2019". Consultado o 20 de julio de 2019. 
  32. "Fallados los Premios Nacionales de Investigación 2010". agenciasinc.es (en castelán). 14-7-2010. Consultado o 5-3-2020. 
  33. País, Ediciones El (20 de enero de 1984). "Margalef, García Santesmases, Lapesa y Mitxelena, premios nacionales de Ciencia". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 21 de julio de 2019.