Orihuela
Orihuela (en castelán e oficialmente: Orihuela, en valenciano: Oriola) é unha cidade da provincia de Alacant, capital da comarca do Baix Segura, na Comunidade Valenciana. Foi capital de provincia e do Reino. Foi nomeada cidade o 11 de setembro de 1437, a primeira en toda a actual provincia de Alacant. O símbolo de Orihuela é un vichelocrego (oriol en valenciano).
Oriola (ca)  | |||||
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Estado | España | ||||
| Comunidade autónoma | Comunidade Valenciana | ||||
| Provincia | Provincia de Alacant | ||||
| Comarcas da Comunidade Valenciana | Vega Baja del Segura (pt)  | ||||
| Capital de | |||||
| Capital | Orihuela | ||||
| Contén a división administrativa | |||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 82.449 (2023) (225,62 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | lingua castelá (lingua predominante) lingua catalá (lingua predominante) | ||||
| Xeografía | |||||
| Superficie | 365,44 km² | ||||
| Bañado por | Mar Mediterráneo | ||||
| Altitude | 236 m-23 m | ||||
| Comparte fronteira con | Albatera (pt) Pilar de la Horadada San Miguel de Salinas (pt) La Romana (pt) Redován (pt) Rafal (pt) Torrevieja Murcia Jacarilla (pt) Santomera Beniel Fortuna Hondón de los Frailes (pt) Granja de Rocamora (pt) Almoradí (pt) Benejúzar (pt) Algueña (pt) Algorfa (pt) Hondón de las Nieves (pt) Benferri (pt) Callosa de Segura (pt) Bigastro (pt) Cox Catral (pt) Abanilla | ||||
| Santo padrón | Our Lady of Monserrate (en) e Xusta e Rufina | ||||
| Organización política | |||||
| • Alcalde | José Vegara Durá (pt) (2023–) | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Código postal | 03300, 03189, 03310–03318, 03320, 03369, 03689 e 03315 | ||||
| Fuso horario | |||||
| Código INE | 03099 | ||||
| ARGOS ID (en) | 03099 | ||||
| Outro | |||||
| Irmandado con | |||||
| Páxina web | orihuela.es | ||||
.png)
.JPG)
Unha vez localidade de lingua valenciana, e antes árabe, diversas repoboacións desde o século XV de aragoneses e casteláns e epidemias de peste que a deixaron case despoboada, así como a posterior repoboación por murcianos, contribuíron á mudanza de lingua, transformándose nunha cidade totalmente de lingua castelá desde hai séculos. Tan só se conserva o valenciano na pedanía de Barba-roja.
Territorio editar
Orihuela é a capital histórica da comarca chamada Baix Segura que se corresponde coa Zona Xeográfica da Horta de Orihuela, a zona de regadío máis importante da provincia de Alacant, con máis de 360.000 habitantes e que debe a súa riqueza ás augas do Segura que fertilizan a horta oriolana. A cidade sufriu durante moitos anos as crecidas devastadoras deste río (1651, 1879, 1946, 1973, 1987) polo que tivo que ser canalizado e non se desborda dende 1989.
O termo municipal de Orihuela, froito da súa capitalidade histórica, é o máis extenso da provincia de Alacant e o segundo máis extenso do País Valenciano (tras Requena). Ten varias zonas moi definidas como son a cidade, a horta pola que se diseminan numerosas pedanías e a costa, con 18 km con excelentes praias, calas e cantís: Punta Prima, Praia Flamenca, Cabo Roig, a Zenia, Campoamor e Mil Palmeiras. Así, a súa zona costeira forma un núcleo turístico xunto a Torrevieja, Pilar de la Horadada e Guardamar del Segura.
Área metropolitana e conurbación editar
A área metropolitana de Orihuela inclúe once concellos: Orihuela, Benejúzar, Benferri, Beniel, Bigastro, Callosa de Segura, Timonel, Jacarilla, Rafal, Redován e Santomera. Toda esta área metropolitana tiña unha poboación total de 151.358 habitantes a comezos de 2006, e unha área total de 510,3 quilómetros cadrados.[1]
Así mesmo, é capital da demarcación de feito, o Baix Segura, cunha poboación en 2007 de 361.292 habitantes.[2]
A área metropolitana de Orihuela es tamén unha parte da conurbación de Murcia-Orihuela máis grande, cunha poboación total de 727.741 habitantes (2006) e unha superficie de 1.743,5 quilómetros cadrados.[1]
Cronoloxía editar
- 576. Capital da provincia romana de Aurariola.
- 713. O 5 de abril, o militar e conde Teodomiro, proclámase rei de Tudmir, e fixa Orihuela como capital.
- 825. Reino dependente do emirato omeia.
- 1031. O reino convértese en cura (provincia) do Califato de Córdoba.
- 1212. Vólvese converter en Reino de Murcia.
- 1380. Orihuela faise capital da Gobernación de Orihuela (2/3 da provincia da actual Alacant).
- 1737. Alacant independízase administrativamente de Orihuela.
- 1833. Orihuela pasa a pertencer á provincia de Murcia.
- 1920. Diversos movementos localistas falan de Orihuela como parte da Rexión de Murcia.
- 1988-2006. Distintos estudos[Cómpre referencia] das Universidades de Andalucía e Murcia demostran que Orihuela ten máis relación con Murcia que con Valencia en canto a fonética, léxico, festas, arquitectura, agricultura, folclore, instrumentos musicais ou costumes de enterramento.
Cidades irmandadas editar
Notas editar
- ↑ 1,0 1,1 "Poboación - Datos e Mapas". Arquivado dende o orixinal o 09 de febreiro de 2012. Consultado o 17 de xaneiro de 2009.
- ↑ "Baix Segura. Demografía" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 29 de xuño de 2012. Consultado o 17 de xaneiro de 2009.