Moeda-placa de cobre
As moedas-placa de cobre (en sueco: plåtmynt) eran unhas moedas de cobre a modo de grosas placas de forma cuadrangular e de gran tamaño empregadas en Suecia entre 1644 e 1776. Contaban cuns selos, xeralmente redondos, cuñados no centro e nas súas esquinas, co seu contravalor en moeda de prata.[1][2][3]
As máis grandes pesaban arredor dos 19 quilogramos e tiñan o valor de dez daler de prata.[4]
Historia editar
Suecia foi o maior produtor de cobre de Europa; a mediados do sécullo XVII producía 3.000 toneladas deste metal ao ano, o que supuña a metade da produción mundial. As moedas-placa de cobre foron introducidas neste país porque as súas reservas de prata eran moi escasas, máxime tendo en conta que Suecia tivo que pagar a Dinamarca indemnizacións por enfrontamentos bélicos con este metal.[5] As moedas-placa de cobre, en función do seu peso, amosaban o seu valor equivalente en moeda de prata: medio, un, dous, catro, oito e dez dalers. No entanto, a cantidade de cobre utilizada nestas placas foi diminuíndo co tempo, aínda que conservaban a mesma equivalencia nominal coa moeda de prata.[6]
Un dos principais polos de produción de cobre en Suecia era a mina de Falun, na cidade mineira de Avesta.[5] A maior parte das moedas placa de cobre foron producidas e estampadas nesta cidade, que ata 1674 fora a única ceca de Suecia que cuñaba cobre, aínda que tamén se fixeron nas cecas de Garpenberg, Svappavaara, Ljusneda, e nas minas Gustafsberg, en Jämtland. Nalgunhas destas cecas alternábase a produción de placas coa de moedas convencionais.[7]
No século XVII produciuse en Suecia unha sobreprodución de cobre e as autoridades viron na produción de moedas-placa un método para lle dar saída a este exceso de produción. En 1660 estableceuse en Estocolmo o primeiro banco do país, o Stockholms Banco, que fixo emisións de billetes de depósito contra importantes existencias de placas de cobre, o que fixo que Suecia se considere o primeiro país europeo en emitir papel moeda. O motivo do nacemento destes billetes viuse favorecido pola incomodidade que supuña o uso cotian de pezas de semellante tamaño e peso.[8][9][10]
O uso de tanta cantidade de cobre en circulación provocou o aumento da demanda deste metal e a conseguinte subida do seu prezo. No artigo de Leo Ääri en Turun Sanomien cualifícanse as moedas-placa como unha "enxeñosa invención" dos produtores de cobre.[5]
O derradeiro ano de produción de moedas-placa de cobre que se coñece é 1768, en 1777 a súa emisión deixou de ter recoñecemento legal.[5] Logo da desmonetización das moedas-placa, unha compañía danesa de comercio coas Indias Orientais enviou grandes cantidades delas á India para a súa reconversión en moedas tradicionais.[11]
Aínda que o uso de moedas-placa de cobre se considera algo característico da numismática sueca, esta experiencia serviu como modelo para algúns intentos en Rusia (1725-1727)[12] e en Dinamarca no século XVIII.[10][13] Tamén se utilizaron moedas-placa de cobre na Pomerania sueca, ao norte de Alemaña, aínda que os exemplares producidos na cidade de Wismar (1715) se consideran como diñeiro de emerxencia de uso temporal.[13]
Estímase que se converteron en moedas-placa 44.000 toneladas de cobre, cun valor nominal total de 42 millóns de daler.
Forma e valores editar
Os valores emitidos comunmente en moedas-placa de cobre foron os de medio, un, dous, catro e oito daler, e ocasionalmente producíronse placas de tres, de cico e de dez daler. As de oito e as de dez daler tiñan forma rectangular, en tanto que as restantes eran cadradas. É frecuente que as súas esquinas se recortasen, para axustar o seu peso.[14]
O achado do Nicobar editar
Unha gran parte das moedas-placa de cobre hoxe coñecidas procede do barco Nicobar, afundido fronte ás costas surafricanas o 11 de xullo de 1783, cando facía a ruta ata a posesión dinamarquesa de Tranquebar, na India, a onde levaba o cobre para o converter alí en moeda tradicional, logo da desmonetización das moedas-placa na reforma monetaria de 1777. Foi un grupo de pescadores locais o que descubriu os restos do naufraxio en 1987.[15][11][16]
Nos restos do Nicobar acháronse 5.183 destas placas, cun peso total de máis de oito toneladas. O cobre e o ferro que apareceron nel eran produtos moi cobizados na India, polo que as moedas-placa eran levadas alí con propósito comercial e, aproveitando o seu peso, dispúñanse nas partes máis baixas das adegas para lle dar estabilidade ao barco durante a travesía. Noutro naufraxio atopado en 1975 fronte ás costas inglesas na desembocadura do Támese apreciouse unha disposición simnilar das moedas-placa atopadas no seu interior.[13][15][16]
Antes da descuberta dos restos do Nicobar coñecíase a existencia de arredor de 12.000 moedas-placa, polo que case un terzo das que hoxe se conservan proceden dese naufraxio. Porén, é destacable que todas as placas desta procedencia se corresponden cos valores inferiores da serie, entre medio e catro daler de prata. [15][16]
Notas editar
- ↑ "Plåt 3". En Nordisk familjebok. 1915 (2ª ed.).
- ↑ ”Plåtmynt”. Kungliga Myntkabinettet.
- ↑ Shiells, R. (1897).
- ↑ "10 Daler Silvermynt - Kristina". Numista.com
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Ääri, L. (2007). "Plooturahat Ruotsin kuparintuottajien nerokas keksintö Arquivado 14 de agosto de 2020 en Wayback Machine.". En Turun Sanomat. 30 de xuño.
- ↑ Johnson, M. K. (2016). "[http://swedishcoppers.com/PlateMoney.html Plate Money]". En Swedish Coppers. 14 de maio.
- ↑ Tingström, B. (1986).
- ↑ Van Damme, I. (2008). "The cradle of the European banknote stood in ... Sweden Arquivado 12 de novembro de 2020 en Wayback Machine.". Museum of the National Bank of Belgium' '.
- ↑ Lappalainen, M. (2006).
- ↑ 10,0 10,1 Fredrikson, E. (2004). Plooturaha. Minerva, Jyväskylä. Páxinas 14-15, 34-36, 42. 2004. ISBN 952-5478-50-5
- ↑ 11,0 11,1 Starck, J. (2017).
- ↑ "Copper Plate Money (Ruble; 1725-1727)". Numista.com
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Snodgrass, M. E (2015).
- ↑ "Sweden • Copper Plate Money (Daler SM equivalent; 1644-1776)". Numista.com
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Burström, M. (2017). Ballast: Laden with history. Nordic Academic Press. Páxinas. 26-29. ISBN 978-91-88661-23-4
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Herbert, J.; Tingström, B. (1999).
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Herbert, J.; Tingström, B. (1999). The Plate Money Treasure of Nicobar. Kungliga Myntkabinettet, Estocolmo. ISBN 978-9189256033
- Lappalainen, M. (2006). Maailman painavin raha: kirjoituksia 1600-luvun Pohjolasta. WSOY. ISBN 951-0-32185-0
- Shiells, R. (1897). "Swedish cooper plate-money". En American Journal of Numismatics. 32. Nº 2. Páxinas 49-51.
- Snodgrass, M. E (2015). Coins and Currency: An Historical Encyclopedia. McFarland. Páxina 356. ISBN 978-1-4766-1120-4
- Starck, J. (2017). "Swedish copper plate money from wreck in Stephen Album auction". En Coin World. 5 de maio.
- Tingström, B. (1986). Plate Money. The World's Largest Currency. Kungliga Myntkabinettet, Estocolmo. ISBN 978-9171926746